Pojęcie gospodarki cyfrowej
Gospodarka cyfrowa wg jednej z największych firm konsultingowych na świecie - Andersen Consulting - to sposób prowadzenia działalności gospodarczej poprzez uniwersalne i powszechne sieci komputerowe a w szczególności przez internet. Inną, nieco szerszą definicję podaje Agencja Interaktywna ADV z Oławy. A mianowicie: gospodarka cyfrowa to wszelkie formy prowadzenia działalności gospodarczej wspierane bezpośrednio lub pośrednio przez szeroko rozumiane rozwiązania teleinformatyczne. Szybki, tani i bezpieczny przepływ informacji wewnątrz organizacji, pomiędzy jej oddziałami czy dealerami to bardzo prosta odmiana gospodarki cyfrowej. Rozpatrywane zagadnienie może mieć charakter zarówno otwarty jak i zamknięty w zależności od strategii i celów wdrożenia.
Internet lub sieć internet, zgodnie z przyjętą jednogłośnie przez Federalną Radę d.s. sieci
w USA w 1995 roku definicją słowa „Internet” oznacza ono globalny system informacyjny, który:
⇒ jest logicznie połączony poprzez globalną jednorodną przestrzeń adresową opartą na
protokole transmisji Internet Protocol lub jego rozszerzeniach;
⇒ jest w stanie zapewnić komunikację przy użyciu Transmission Control Protocol/Internet
Protocol lub jego rozszerzeniach oraz (lub) innych protokołów zgodnych z Internet
Protocol;
⇒ dostarcza, wykorzystuje lub udostępnia publicznie lub prywatnie usługi wyższego
poziomu oparte na komunikacji i z nią związanej infrastrukturze.
Wraz z rozwojem Internetu pojawiły się Intranet i Extranet wyspecjalizowane zastosowania sieci z myślą o przedsiębiorstwach.
Intranet jest definiowany jako należąca do przedsiębiorstwa sieć lokalna, oparta
o technologie internetowe. Dzięki temu różne komputery działające w jednym przedsiębiorstwie mogą ze sobą swobodnie komunikować na odległość.
erminem Extranet okrela się rozszerzenie aplikacji internetowych firmy na jej partnerów, klientów, dostawców.
Synonimy gospodarki cyfrowej:
• gospodarka elektroniczna
• gospodarka internetowa
• e-business
FUNDAMENTALNE ZMIANY W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRZYSTĘPUJĄCYM DO REALIZACJI WŁASNEGO E-BIZNESU
Podstawowe zmiany związane z rozpoczęciem działalności przedsiębiorstwa w e-biznesie to zmiany zachodzące w jego otoczeniu a mianowicie:
redukcja kosztów dystrybucji,
wzrost znaczenia rosnących dochodów
wzrost siły przetargowej konsumenta
obniżenie kosztów zmiany dostawcy
ograniczenie liczby pośredników
rozwój społeczności wirtualnych
rozbicie łańcucha wartości na mniejsze jednostki
Pojawiają się nowe możliwości redukcji kosztów dystrybucji dla firm sprzedających produkty o czysto fizycznym charakterze, jak np. książki. Wiąże się to
z prowadzeniem sprzedaży (przyjmowaniem zamówień) bezpośrednio poprzez sieć Internet. Pozwala to na ominięcie kosztów dystrybucji związanych z tworzeniem sieci placówek sprzedaży detalicznej, pozwala na zwiększenie przychodów ze sprzedaży dzięki niższym cenom oferowanym klientom, wynikły z pominięcia marż nakładanych przez detalistów.
Rozwój internetu prowadzi do umocnienia znaczenia prawa rosnących dochodów. Wynika to z faktu, iż w gospodarkach krajów zachodnich następuje ciągła transformacja od produkcji opartej na surowcach do projektowania i użycia technologii, od przetwarzania zasobów do przetwarzania informacji, od wykorzystania energii elektrycznej do zastosowania idei i pomysłów, itp.
Wraz z rozwojem internetu zwiększa się siła przetargowa konsumentów - zmniejsza się możliwość kontroli informacji przez przedsiębiorstwo. Rozwój internetu będzie utrudniał sprzedawcom wykonanie dysonansu poznawczego - braku informacji
o podobnych produktach.
Wykorzystanie e-biznesu w przedsiębiorstwie powoduje obniżenie kosztów zmiany dostawcy (sprzedawcy) ponoszony przez klienta. Z punktu widzenia przedsiębiorstwa obniżenie kosztów zmiany dostawcy przez klienta oznacza konieczność wypracowania nowych sposobów budowania lojalności klienta. W szczególności dotyczy to rynku dóbr przemysłowych i relacji typu firma - firma.
Rozwój sieci Internet prowadzi do stopniowego ograniczenia pośredników działających między producentem a konsumentem. Wynika to z możliwości prowadzenia sprzedaży przez Internet bezpośrednio przez producenta. Z jednej strony oznacza to rynkową szansę dla producentów, a z drugiej zagrożenie dla pośredników
Jednocześnie pojawia się nowa forma pośrednictwa w postaci organizowania społeczności wirtualnych. Związana jest ona z pośredniczeniem pomiędzy grupami nabywców o pewnych jednolitych cechach, na przykład celach lub problemach,
a pojedynczymi sprzedawcami i wykorzystaniem siły przetargowej wobec sprzedawców.
Rozbicie łańcucha wartości na mniejsze jednostki może prowadzić do wskazania na dodatkowe źródła przewagi konkurencyjnej (wynikające z analizy mniejszych jednostek).
PODSTAWOWE RODZAJE USŁUG INTERNETOWYCH
W literaturze przedmiotu wyróżnia się następujące rodzaje tak zwanych usług sieciowych:
wymiana poczty elektronicznej (ang. electronic mail) - używanie poczty elektronicznej polega na wysyłaniu i odbieraniu wiadomości elektronicznych lub dokumentów przez Internet lub lokalną sieć komputerową. Zazwyczaj wysyła się wiadomości tekstowe, ale jest też możliwe przekazywanie tą techniką rozmaitych typów plików i dokumentów. Poczta elektroniczna stanowi chyba najstarsze i najpowszechniejsze dziś oblicze Internetu. Choć ciągle opiera się głównie na informacji tekstowej, w najbliższych latach zostanie zrewolucjonizowana przez systemy głosowej i wizualnej poczty elektronicznej. Internet - nowa strategia firmy, T.Szapiro, R. Ciemniak, Difin, Warszawa 1999, str
Ponieważ droga, którą pokonuje wiadomość e-mailowa, to droga elektroniczna, listy powinny docierać w miejsce przeznaczenia zaledwie w kilka sekund - niezależnie od lokalizacji odbiorcy. I tak oczywiście się dzieje, pod warunkiem oczywiście, że wszystkie ogniwa łańcucha pracują bez zakłóceń.
grupy dyskusyjne - część internetu, która daje możliwość wymiany korespondencji
z innymi użytkownikami Sieci, którzy mają podobne zainteresowania. Na grupach można omawiać i rozwiązywać rozmaite problemy, prosić o porady, udzielać porad, dzielić się przemyśleniami, a także wysyłać i ściągać pliki. W przeciwieństwie jednak do czatów grupy dyskusyjne nie umożliwiają rozmów na żywo. Wszystkie grupy dyskusyjne można podzielić na pewne kategorie. Oto najczęściej spotykane kategorie gruip:
• alt - grupy alternatywne (ich tworzenie nie podlega żadnym regulacjom)
• biz - grupy zorientowane komercyjnie (biznes)
• comp - komputery, informatyka
• eunet - grupy europejskie
• misc - grupy różne (ogłoszenia drobne)
• news - grupy poświęcone samym grupom (metagrupy)
• rec - grupy rekreacyjne, rozrywkowe
• sci - grupy naukowe
• soc - grupy społeczne
• talk - grupy plotkarskie i dotyczące spraw bieżących
systemy komunikacyjne - dwa główne systemy (usługi) komunikacji w sieci Internet to IRC (Internet Relay Chat) oraz tak zwane internetowe kawiarnie - „chat rooms”. IRC udostępnia tzw. pokoje rozmów, inaczej zwane kanałami, poświęcone konkretnym tematom. Dostępne są setki tego typu kanałów, na przykład dotyczące gotowania, akwarelii, tenisa czy piwa. IRC stanowi też idealne narzędzie do nauki na odległość - nauczyciel wchodzi w relację z uczniami niezależnie od dzielących ich fizycznych odległości.
Pobieranie oraz wysyłanie informacji i oprogramowania - kluczem do ściągania informacji i oprogramowania z Internetu jest FTP (ang. File Transfer Protocol) - protokół umożliwiający wysyłanie i pobieranie plików między komputerami podłączonymi do Internetu. FTP pozwala przeglądać pliki przechowywane
w komputerach na całym świecie (oczywiście te które zostaną udostępnione) oraz kopiować te, które są potrzebne. Za pomocą FTP można udostępnić w internecie swoje dane. Wiele osób korzysta z FTP także w celu aktualizowania stron WWW. W ten sposób można udostępniać pliki stron, dokonywać w nich zmian oraz usuwać te, których nie chce się już zamieszczać na stronie WWW.
Dostęp do informacji i możliwośc pobrania informacji z sieci poprzez WWW
(ang. World Wide Web) - najbardziej popularny system wymiany informacji
w Internecie. W sieci istnieją obecnie już miliony stron WWW i krocie serwisów. Każdy kto dysponuje odpowiednim oprogramowaniem i odrobiną wiedzy, może mieć własną stronę WWW, opublikowaną w sieci i dostępną dla ludzi z całego świata. Osoby indywidualne lubią tworzyć strony poświęcone swoim zainteresowaniom, udostępniać fotografie rodzinne itp. Użytkownicy komercyjni natomiast postrzegają strony WWW jako niedrogą, a niezwykle skuteczną metodę kontaktu z nabywcami
i potencjalnymi nabywcami swoich produktów i usług
PODSTAWOWE FORMY AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ W SIECI INTERNET
E-biznes posiada różne strefy swojej działalności. Można je podzieli na cztery zasadnicze grupy a mianowicie:
⇒ e-advertising - to dziedzina zajmująca się bardzo szeroko pojętą promocją w sieci
Internet. Działania promocyjne mają charakter ex-post i zaczynają się w momencie
wdrożenia serwisu WWW. Oczywiście charakter owych działań jest zdeterminowany
między innymi przez strategię marketingową, grupę docelową czy rodzaj serwisu (serwis
markowy, serwis produktowy, korporacyjny, konsumencki, lojalnościowy etc.)
⇒ e-application - tworzenie zintegrowanych aplikacji internetowych i bazodanowych,
projektowanie i wdrażanie rozbudowanych systemów ekstra- i internetowych, sklepy
i systemy wspomagania sprzedaży, aplety interaktywne: listy subskrypcyjne, formularze
pocztowe, moduły aktualizacji serwisów www, wyszukiwarki, katalogi produktów.
Wszystkie powyższe rozwiązania ułatwiają penetrację siedliska oraz zwiększają jego
atrakcyjność.
⇒ e-searching - 1)wyszukiwanie informacji - umiejętne wykorzystanie internetu może
stanowić źródło prawie nieograniczonych możliwości w zdobywaniu interesujących
informacji 2) poszukiwanie kontrahentów - globalna sieć jaką jest internet umożliwia
dotarcie do wielomilionowych rynków zbytu.
⇒ e-loyality - internetowe programy lojalnościowe stanowią integralną część działań
marketingowych. Podstawowym celem programów lojalnościowych jest zjednanie
i pozyskanie wiernych i zaangażowanych klientów. Media interaktywne mają to do siebie,
iż to odbiorca decyduje co pragnie oglądać, czytać, słuchać. Interaktywność daje odbiorcy
alternatywę co stanowi duży atut tego rodzaju przedsięwzięć.
PASYWNE I AKTYWNE FORMY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
W SIECI INTERNET
W zasadzie z internetu można korzystać w jednym z dwóch celów: aby dostarczyć informacje oraz aby dokonać transakcji. Przykładami realizacji pierwszego celu jest np. promocja (wspierania sprzedaży) w sieci, oferowanie serwisu dla konsumentów, informacji o produktach i usługach. Cel transakcyjny jest realizowany przy zawieraniu bezpośrednich transakcji poprzez sieć Internet. Oba sposoby klasyfikowania - wedle relacji i wedle celu -łącznie pozwalają dokładnie pogrupować możliwe sposoby wykorzystania internetu. A mianowicie:
Pierwsza sytuacja dotyczy funkcjonowania firmy jako organizacji oraz informacyjnego wykorzystania Internetu. Wykorzystanie Internetu w tym przypadku może mieć formę zbudowania Intranetu - sieci wewnątrz przedsiębiorstwa w oparciu o technologie internetowe. Wewnętrzne relacje przedsiębiorstwa w powiązaniu z transakcyjnym wykorzystaniem mogą odnosić się do dużych przedsiębiorstw o bogatej strukturze, holdingów,w których występują wewnętrzne rozliczenia transakcyjne pomiędzy na przykład firmami - córkami.
Wspieranie sprzedaży typu F-K to zastosowanie Internetu mające na celu dostarczanie przez Internet informacji w (zewnętrznej) relacji firma - konsument. Polegać może na takich działaniach, jak promocja firmy i jej produktów na stronach WWW, poprzez budowanie własnych stron bądź kupowanie reklam w postaci reklamy odniesieniowej (tzw. bannerów) na innych stronach. Do tej klasy zastosowań zaliczyć należy również obsługę klientów - serwis
i informacje o produktach i usługach.
Gospodarka internetowa typu F-K to zastosowanie internetu mające na celu dokonanie transakcji w (zewnętrznej) relacji firmy z konsumentem. Polega na wykorzystaniu internetu do bezpośredniej sprzedaży produktów konsumentom mającym dostęp do sieci. Transakcje zawierane są wówczas bezpośrednio w Internecie. Kupujący składa zamówienie przez sieć Internet i dokonuje zapłaty, na przykład kartą kredytową, wprowadzając dane i zlecenie za pośrednictwem sieci.
Wspieranie sprzedaży typu F-F to zastosowanie internetu mające na celu dostarczanie przez Internet informacji w (zewnętrznej) relacji firma - firma. Zastosowanie może być analogiczne jak w przypadku wspierania sprzedaży typu F - K, albo dodatkowo wiązać się z możliwością współpracy różnych firm polegającej na wymianie infomacji np. z wykorzystaniem wspólnych przedsięwzięć.
Gospodarka internetowa typu F - F to wykorzystanie internetu w celu dokonania transakcji
w (zewnętrznej)relacji firmy z firmą. Polegać może ona np. na sprzedaży produktów i usług przedsiębiorstwa innym firmom, gdzie transakcje dokonywane są bezpośrednio w sieci internet. W szcególności dotyczy to składania zamówień, ofert, przeprowadzania przetargów poprzez Internet .
Internet - nowa strategia firmy, T. Szapiro, R. Ciemniak, DIFIN, Warszawa 1999, str. 37
Internet - nowa strategia firmy, T.Szapiro, R. Ciemniak, Difin, Warszawa 1999, str.
Podręczny Przewodnik Internet, Brian Austin, Wydawnictwo RM, Warszawa 2001, str. 173
http://www.adv.pl
Internet - nowa strategia firmy, T.Szapiro, r. Ciemniak, Difin, Warszawa 1999, str. 66