Rehabilitacja kompleksowa w Reumatoidalnym Zapaleniu Stawów
Rehabilitowanie pacjentów z (RZS) jest trudne, albowiem występujące w tym samym czasie w wielu stawach procesy zapalne oraz zniekształcenia w połączeniu z zanikami i zmniejszaniem się siły mięśniowej, znacznie utrudnia usprawnienie narządu ruchu. Dodatkowo sytuacje utrudniają okresowe zaostrzenia choroby, występujące bez wyraźnego powodu, co podważa wiarę chorych w możliwość trwałego polepszenia. Dlatego rehabilitacja w RZS. powinna być kompleksowa, prowadzona pod kierunkiem specjalisty z zakresu reumatologii. Wymaga współpracy całego zespołu lekarzy o różnych specjalizacjach ( internisty, ortopedy, specjalisty rehabilitacji oraz fizjoterapii ), pomocy specjalistów dziedzin fizjoterapii, ergoterapii, terapii sportowej, psychologii, dietetyki i pielęgniarstwa, odpowiedniego wyposażenia budynku zgodnego z potrzebami ludzi chorych i wymaganiami fachowych terapeutów, dostępu do podstawowej opieki medycznej, laboratorium analitycznego, RTG i USG, możliwości konsultacji lekarzy innych specjalności. Leczenie musi być zorganizowane jak najbliżej miejsca zamieszkania niepełnosprawnego co ogranicza możliwości stosowania leczenia częściowo stacjonarnego do dużych miast i ich bliskiego sąsiedztwa. Bez względu na to czy rehabilitacja jest prowadzona w taki sposób czy stacjonarnie, powinna zawsze zawierać diagnostykę umożliwiającą ustalenie stadium oraz nasilenia RZS i zespołów chorobowych, środki terapeutyczne w formie gimnastyki leczniczej i leczenia zabiegowego (także komory zimna, treningu mięśni) zgodnie z metodyką terapeutyczną, trening ochrony stawów, funkcjonalny oraz doradztwo ergoterapeutyczne, informowanie chorego o tym co mu dolega (także szkolenie jeśli to możliwe), indywidualne porady psychospołeczne, nauka treningowego odprężenia mięśniowego, ocena społeczno- medyczna, ewentualne zlecenie środków sprzyjających pracy zawodowej, dokładny raport z przeprowadzonej rehabilitacji, plan dalszej opieki. Dla pacjenta cierpiącego na RZS największe znaczenie ma gimnastyka lecznicza. Możliwości ćwiczeń są bardzo różnorodne i zależą od możliwości obciążenia pacjenta oraz stopnia aktywności choroby. W fazie ostrej często możliwe jest tylko bezbolesne leżenie, zapobiegające przykurczom i nieprawidłowym pozycjom. Zazwyczaj jednak można wkrótce realizować bierne ćwiczenia oraz ćwiczenia na specjalnych urządzeniach umożliwiających zniesienie siły ciężkości, które stanowią przygotowanie do ćwiczeń aktywnych. Bardzo ważne przy RZS są ćwiczenia w odciążeniu kończyn górnych i dolnych. U chorych mających słabe napięcie mięśni wskazane są ćwiczenia w odciążeniu, gdyż pozwalają one na wykonywanie ruchów ze zmniejszeniem nacisku i tarcia o siebie powierzchni stawowych. Kompleksowa rehabilitacja jest bardzo dużym osiągiem w leczeniu chorych na RZS. Jej najważniejszymi elementami są ćwiczenia lecznicze i inne formy aktywności ruchowej. Istnieje zatem wielka potrzeba aby asystenci osób niepełnosprawnych także wiedzieli jak wykonywać ćwiczenia i jakim zabiegom chory może się poddać. Asystent osoby chorej na reumatoidalne zapalenie stawów powinien znać możliwe przypadki przebiegu choroby, jak postępować w przypadkach zaostrzeń tzw. rzutów choroby i jak podczas remisji choroby.