DZIEŃ DOBRY - znak złożony; DZIEŃ (LBk i PBk, kanty w dół, grzbiety do przodu, dłonie nałożone na siebie końcami palców przed klp w linii pośrodkowej oba przedramiona i dłonie wykonują jednocześnie ruch po łuku na zewnątrz do pozycji pionowej - łokcie nieruchome) + DOBRY (PO w pionie, kantem do przodu, styk kciuka i palca wskazującego przy podbródku wysunięcie PO do przodu na ok. 15 cm przed twarz)
WITAM - PBz pionowo grzbietem do przodu, przed twarzą tak, że nadgarstek znajduje się na wysokości ramienia dwukrotne krótkie wysunięcie do przodu
CZEŚĆ - PBz pionowo grzbietem do przodu, końce palców przy prawej skroni krótkie wysunięcie po linii w przód, w bok i do góry
JA - PD, końcem palca wskazującego dotykamy środka klp
TY - PD, palcem wskazującym wskazujemy rozmówcę
ON - PD, wskazujemy na skos w prawo, dłoń w poziomie wnętrzem w dół
MIEĆ/MAM - PB kantem w dół, grzbietem do przodu kładziemy wnętrzem dłoni na środku klp. MASZ - PB w pionie, wnętrzem do przodu przed klp wysuniecie w stronę rozmówcy. MA - j.w, ale dłoń wysuwamy w stronę osoby, o której mówimy lub (gdy ogólnie) - w prawo MAMY - jak w „MAM”, ale dwukrotnie przykładamy dłoń do klp. MACIE - jak w „MASZ”, ale ruch dwukrotny MAJĄ - j.w., ale oba ruchy w prawo i nieco przed siebie;
NIE MIEĆ - PBz kantem w dół i grzbietem do przodu, po lewej stronie przed podbródkiem przesuwamy z lewej strony na prawą
IMIĘ - PIk poziomo wnętrzem w dół przy połowie opuszczonego lewego ramienia końcem kciuka rysujemy dwukrotnie na ramieniu pionową kreskę w górę
JAK - PI pionowo wnętrzem do przodu przed prawym barkiem obrót o 90˚ wokół osi przedramienia do pozycji kantem do przodu
JAKI/A/E - j.w, dwukrotnie
NA - PN poziomo grzbietem w górę przed środkiem klp + LB poziomo wnętrzem do góry PN kładzie się na wnętrze LB
NAZWISKO/NAZYWAĆ - P1 poziomo wnętrzem w dół przed czołem rysuje dwukrotnie kciukiem pionową kreskę na czole (ruchem w dół)
SIĘ - P1 kantem do przodu kciukiem wnętrzem skośnie kciukiem dół dotyka kciukiem lewego barku przeniesienie na okolicę prawego biodra (jak po szarfie) - w obu wypadkach kciuk prostopadle do płaszczyzny poprzecznej tułowia
Zdania do powtórzenia:
Jak masz na imię?
Ona ma na nazwisko Kowalski.
Witam, nazywam się Ola Lis.
Ona ma na imię Ania, a Ty jak się nazywasz?
Ja nie mam na imię Piotr.
Dzień dobry, nazywam się Katarzyna Kęs.
Nie mam na nazwisko Ącki.
2)
MIESZKAĆ - Pb pionowo przyłożona wnętrzem do prawego policzka z lekkim odchyleniem głowy w prawo
POKÓJ - Pc poziomo wnętrzem w dół i kantem do przodu przed środkiem klp dotyka dwukrotnie wnętrza Lbk ustawionej wnętrzem do góry przed klp - przy pierwszym dotknięciu końce prawego kciuka i palca wskazującego układają się w poprzek lewej dłoni, a przy drugim - obrót tak, by ułożyły się na osi podłużnej (punktujemy kwadrat)
MIESZKANIE - MIESZKAĆ + POKÓJ
TU-TUTAJ - TU; PD przed tułowiem krótkim ruchem wskazujemy w dół (grzbiet dłoni do przodu). TUTAJ; 2 x TU
ZAMELDOWANIE - „MIESZKAĆ” + L5 kantem dłoni w dół palcami do przodu, PZ „wkręca” się między palce wskazujący a środkowy
JEST-BYĆ - JEST PA poziomo wnętrzem w dół kantem na zewnątrz, LA poziomo kantem w dół i grzbietem na zewnątrz PA przesuwa się do przodu po LA tak, że wnętrze PA kontaktuje się z „kciukowym” brzegiem lewej dłoni. BYĆ; wyjściowe ustawienie rąk takie samo jak dla JEST, ale PA nie przesuwa się po LA do przodu po linii poziomej - zakreśla do przodu łuk pionowy wybrzuszony w dół i w najniższym punkcie tego łuku „odbija się” od LA
REJESTRACJA/ZAREJESTROWAĆ - L5 kantem w dół i palcami do przodu, PR wykonuje ruch „wkręcania” się /podobnie jak przy zameldowaniu/
ULICA - PBk i LBk kantami w dół i końcami palców do przodu przed klp, ok. 30 cm od siebie symetryczny i równoległy dwukrotny ruch do przodu (drugie przesunięcie zaczyna się z miejsca, w którym kończy się pierwsze)
PRZY - PB kantem w dół i końcami palców do przodu z boku klp, LB kantem w dół i wnętrzem przyłożona do powierzchni brzucha PB układa się ok. 5 cm przed LB równolegle do niej kantem w dół i końcami palców wskazując w lewo
GDZIE - P5 i L5 poziomo, wnętrzami w górę i palcami skierowanym do przodu i do wewnątrz, symetrycznie na wysokości pasa ok. 30 cm od siebie równoczesny dwukrotny ruch poziomy od siebie do siebie
CZY - PCz pionowo wnętrzem do przodu przed prawym obojczykiem ruch w prawo z zatrzymaniem po ok. 15 cm
TEN/TA/TO - PD wskazuje przed siebie w prawo i nieco w dół (jeśli mówimy o kimś/czymś konkretnym - wskazujemy na to)
WARSZAWA - PA wnętrzem do klp dotyka wnętrzem lewej, a potem prawej strony klp
W/WE - obie dłonie przed klp i równolegle do niej; PBk poziomo wnętrzem w dół i LBk kantem w dół i wnętrzem do klp dłonie „wchodzą w siebie” do zetknięcia styków nasad kciuków i palców wskazujących
Zdania do powtórzenia:
Czy Ty mieszkasz w Warszawie?
Ja nie mam mieszkania w Warszawie.
Mieszkam w 3 pokojowym mieszkaniu.
Tutaj jest pokój Basi.
Czy Ty mieszkasz przy ulicy Pięknej w Warszawie?
W tym pokoju, mieszkają Marianna i Karolina.
Gdzie jesteś zameldowany?
Czy ona jest tutaj zameldowana?
3)
WIDZIEĆ - PU pionowo grzbietem do przodu przed twarzą z dotknięciem końcami wyprostowanych palców nasady nosa krótkie przesunięcie do przodu
OD-DO - OD; PA poziomo wnętrzem w dół i kantem na zewnątrz przed środkiem klp dotyka wnętrza LB ułożonej kantem w dół i palcami do przodu PA odrywa się od lewej dłoni w prawo i zatrzymuje po ok. 30 cm. DO; odwrócenie OD - na początku ręce oddzielnie, kończą w pozycji wyjściowej dla poprzedniego znaku
ROK - LATA - P1 i L1 poziomo wnętrzami w dół i kciukami skierowanymi do wewnątrz z zachodzeniem na siebie przed klp małe ruchy po okręgach pionowych do przodu (jakby jeden kciuk nawijał coś na drugi - oba są w ruchu). ROK - jeden obrót. LATA - wiele obrotów
ILE - P5 poziomo wnętrzem w górę i kantem na zewnątrz przed prawą stroną klp swobodne naprzemienne ruchy wahadłowe wszystkimi palcami (ale palce nie zginają się jednocześnie, jak przy zaciskaniu w pięść)
KIEDY - PK pionowo kantem do przodu przed prawym obojczykiem ruch w dół i w lewo z przejściem do pozycji poziomej kantem w dół i palcami do przodu, a potem nieco w prawo (jakbyśmy rysowali przed klp znak α, zaczynając od góry)
CO/COŚ - PC pionowo wnętrzem do przodu przed prawym obojczykiem obrót wokół długiej osi przedramienia o 90˚ do wewnątrz (tak by kant dłoni skierował się do przodu)
NAD-POD - NAD; obie ręce symetrycznie przed klp; PM i LM pionowo (czyli palce w poziomie) kantami do przodu, zetknięte końcami palców środkowych PM wykonuje ruch po łuku (wybrzuszonym na zewnątrz) w górę do ustawienia nad LM. POD; wyjściowe ustawienie rąk tak samo jak w NAD, ale ruch PM po łuku w dół do ustawienia pod LM
MIASTO - P5 pionowo wnętrzem do przodu kciukiem kantem na zewnątrz dotyka kciukiem wnętrza LBk ustawionej poziomo kantem w dół i grzbietem na zewnątrz przed klp P5 wykonuje obrót o 180˚ w dół i do przodu wokół osi kciuka (zatrzymuje się w pionie grzbietem do przodu)
SPRAWA - PA poziomo kantem w dół przed klp uderza we wnętrze LBk ustawionej kantem do klp i wnętrzem do góry
PRAWO - tak jak SPRAWA, ale raz
ADRES - MIESZKAĆ (moduł 2) + SPRAWA
NUMER - PD pionowo kantem do przodu przed klp uderza dwukrotnie sąsiadującym z kciukiem bokiem palca wskazującego w grzbiety palców LA ustawionej kantem w dół i grzbietem na zewnątrz między PA a klp
DOM - PB i LB ukośnie i symetrycznie przed klp - kanty do przodu, wnętrza do siebie, palce skierowane w górę i do wewnątrz i stykające się ze sobą miedzy obiema rękami (formując jakby trójkątny dach)
TAK - prawa ręka przed prawym obojczykiem prezentuje kolejno litery „T” i „K” w połączeniu z krótkimi wahnięciami w przegubie do przodu
NIE - ustawienie początkowe jak dla TAK, ale prezentujemy litery „N” i „E”
NIC - ustawienie początkowe jak dla TAK, ale prezentujemy litery „N” i „C”
MÓJ - PT pionowo kantem do przodu i grzbietem na zewnątrz przed środkiem klp mały ruch do tyłu i dotknięcie środka klp
TWÓJ - ustawienie wyjściowe jak dla MÓJ, ale PT wykonuje ruch do przodu
JEGO - ustawienie wyjściowe jak dla MÓJ, ale PT wykonuje poziomy ruch w prawo ze skierowaniem w tamtą stronę również kantu dłoni;
Zdania do powtórzenia:
Czy to jest Twój dom?
W tym mieście mieszkam od urodzenia.
Jestem w moim pokoju od 2 dni.
Tak, zarejestrowałam się tutaj.
Ile masz lat?
Czy masz sprawy w Warszawie?
Mam prawo tutaj być.
Od kiedy mieszkasz pod Warszawą?
Czy w jego mieszkaniu jest Piotr?
Od urodzenia mieszkam pod Warszawą.
4)
PROSZĘ/PROSIĆ - PB i LB kantami do przodu i nieco w dół, złożone wnętrzami przed klp wykonują razem dwukrotny ruch wahadłowy w górę i w dół (poruszają się przedramiona, łokcie ufiksowane)
USIĄŚĆ/SIADAĆ - PB i LB poziomo wnętrzami w dół i kantami na zewnątrz symetrycznie po obu stronach pasa jednoczesny ruch w dół do wyprostowania rąk w łokciach
KOBIETA - PO ujmuje między końce kciuka i palca wskazującego płatek prawego ucha i dwukrotnie nim potrząsa (jeśli znak występuje jako rodzajnik żeński [♀] - potrząśnięcie jednokrotne)
PANI - ♀ (patrz KOBIETA) + PO i LO kantami w dół i palcami do przodu symetrycznie dotykają pasa po obu stronach [znak formy grzecznościowej]
MĘŻCZYZNA - PD pionowo kantem do przodu przy prawym policzku dwukrotne przesunięcie palcem wskazującym po prawym policzku do przodu (jeśli jako rodzajnik męski [♂] - pojedyncze przesunięcie)
PAN - ♂ (patrz MĘŻCZYZNA) + forma grzecznościowa (patrz PANI)
PARA - PL pionowo kantem do klp przed prawym obojczykiem dwukrotne zamknięcie PL w PP
PAŃSTWO - PARA + forma grzecznościowa (patrz PANI)
UMIEĆ/WIEDZIEĆ - PBk grzbietem do przodu, ustawiona ukośnie (palce w górę i w lewo) dotyka końcami palców środka czoła
NIE UMIEĆ/NIE WIEDZIEĆ - PBk kantem w dół i grzbietem do przodu przed lewą stroną czoła przesunięcie poziomo z lewej strony czoła na prawą
I - PZ ustawiona poziomo, wnętrzem dłoni w dół, dotyka z góry końcem palca wskazującego końca małego palca LI ustawionej poziomo, wnętrzem dłoni w górę
ORAZ - PZ ustawiona poziomo, wnętrzem dłoni w dół, dotyka z góry końcem palca wskazującego końca palca wskazującego LZ ustawionej poziomo, wnętrzem dłoni w górę i cofa się do pozycji wyjściowej
MÓWIĆ - P5 pionowo grzbietem do przodu, końce palców na wysokości podbródka swobodne naprzemienne ruchy wahadłowe palców (jakby szybko grając kolejne dźwięki na pianinie)
ROZMAWIAĆ - PD i LD kantami do przodu i wnętrzami do siebie, symetrycznie po obu stronach podbródka naprzemienne ruchy wahadłowe do przodu i z powrotem tak, że końce palców wskazujących na zmianę dotykają podbródka w okolicy kącika ust po swojej stronie; poruszają się przedramiona -
POWIEDZIEĆ - PD pionowo, grzbietem do przodu, koniec palca wskazującego na podbródku ruch do przodu i lekko w dół z nieznacznym odgięciem w nadgarstku tak, aby wnętrze dłoni, na koniec ruchu, skierowało się skośnie w dół
Zdania do powtórzenia:
Dzień dobry, proszę tutaj usiąść i powiedzieć jak się pan nazywa.
Czy ta pani umie powiedzieć, gdzie mieszka?
Proszę państwa, proszę mi powiedzieć od kiedy tutaj jesteście.
Od 4 lat jestem zameldowana w tym domu.
Nie umiem mówić.
Proszę mi powiedzieć, gdzie pani się urodziła?
Nie umiem panu powiedzieć, gdzie jest dom Damiana.