Zasada branżowości w ubezpieczeniach
Wśród ogromnej ilości literatury na temat ubezpieczeń można znaleźć informacje odnoszące się do ZASAD OKREŚLANIA PODMIOTÓW DZIAŁALNOŚCI UBEZPIECZENIOWEJ I REASEKURACYJNEJ na polskim rynku ubezpieczeń.
Do tych zasad można zaliczyć:
- Zasadę ściśle określonej formy organizacyjno-prawnej
- Zasadę koncesjonowania działalności ubezpieczeniowej i/lub reasekuracyjnej
- Zasadę ograniczenia pozaubezpieczeniowej działalności ubezpieczeniowej
- Zasadę branżowości
Z uwagi na tytuł pracy odniosę się w niej tylko do przedstawienia i opisania zasady branżowości.
Cofając się w czasie do początku okresu polskiej transformacji zauważymy, iż jednym z celów państwa polskiego było członkostwo Polski w UE w przyszłości. Zmusiło to Ministerstwo Finansów do rozpoczęcia prac nad pełną reformą systemu ubezpieczeniowego w Polsce. Celem reformy było rozwinięcie nowoczesnego rynku usług ubezpieczeniowych.
Rozwiązania systemowe w Polsce w tym zakresie muszą być kompatybilne z regulacją UE tak, aby nie stanowiły w przyszłości przeszkody w procesie integracji z rynkiem europejskim.
Przy pracach nad sformułowaniem podstawowych przepisów regulujących polski rynek ubezpieczeniowy, posłużono się wzorami opartymi na następujących dyrektywach Komisji Europejskich Wspólnot Gospodarczych:
o koordynacji przepisów dotyczących podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej z wyjątkiem ubezpieczeń na życie z dnia 24 lipca 1973r. (73/239/EWG);
o koordynacji przepisów dotyczących podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie ubezpieczeń na życie z dnia 5 marca 1979r. (79/267/EWG).
Do najważniejszych nowych rozwiązań należą:
otwarcie polskiego rynku ubezpieczeniowego dla nowych ubezpieczycieli polskich i zagranicznych;
dalsza liberalizacja rynku ubezpieczeniowego oparta na zasadzie wzajemności wobec innych państw;
likwidacja ubezpieczeń ustawowych;
wprowadzenie marginesu wypłacalności i kapitału gwarancyjnego jako indykatorów prawidłowej gospodarki finansowej ubezpieczyciela;
utworzenie funduszu gwarancyjnego, chroniącego interesy ofiar w wypadkach objętych ubezpieczeniem obowiązkowym;
utworzenie funduszu ochrony ubezpieczonych, chroniącego interesy tych ostatnich w razie ogłoszenia upadłości przez ubezpieczyciela;
wprowadzenie zakazu jednoczesnego prowadzenia działalności w zakresie ubezpieczeń na życie i innych ubezpieczeń;
wprowadzenie instytucji towarzystw ubezpieczeń wzajemnych;
ograniczenie formy działalności ubezpieczycieli do spółek akcyjnych i towarzystw ubezpieczeń wzajemnych;
ograniczenie działalności gospodarczej w branży ubezpieczeniowej do właściwej działalności ubezpieczeniowej i z nią związanej.
Najnowszą ustawą, która obowiązuje w Polsce do dnia dzisiejszego jest ustawa z dnia 28 lipca 1990r. z późniejszymi zmianami. Ustawa ta uwzględnia większość wymienionych dyrektyw EWG i wprowadza istotne reformy rynku. Do niewątpliwych osiągnięć tej ustawy należą: demonopolizacja polskiego rynku ubezpieczeniowego, dokładne określenie ogólnych zasad podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie ubezpieczeń majątkowych i osobowych oraz rozgraniczenie ubezpieczeń na życie od pozostałych, dla prawidłowego funkcjonowania zakładów ubezpieczeń i gospodarowania ich finansami.
Doskonałym przykładem rozgraniczenia ubezpieczeń na życie od pozostałych może być zakład PZU S.A. i PZU S.A. Życie, które posiadają znaczącą przewagę rynkową w strukturze działu I jak i II.
W ustawie z dnia 28 lipca 1990r. w Rozdziale 1 Art10, p2. możemy dostrzec następujący zapis: „Zakład ubezpieczeń nie może prowadzić jednocześnie działalności w dziale ubezpieczeń na życie i w dziale pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych.”
Dzięki temu zapisowi możemy mówić o dwóch oddzielnie funkcjonujących firmach: PZU S.A. i PZU S.A. Życie., których wspólna jest przeszłość i spółka matka. Poza tym w PZU Życie większość udziałów posiada PZU S.A.
Jeżeli chodzi o nazwy Firm to nie ma problemu, żeby korzystały z tej samej nazwy i logo, musi być tylko zaznaczone w nazwie, że są to np. ubezpieczenia życiowe. Przykład PZU S.A., i PZU S.A. Życie, i większość dużych ubezpieczycieli ma po dwie działalności: jedną w zakresie ubezpieczeń majątkowych, drugą w zakresie ubezpieczeń życiowych np. Commercial, Warta, Samopomoc, Hestia itd.
Powołując się jeszcze na treść publikacji można stwierdzić, iż w każdym państwie europejskim i w Stanach Zjednoczonych dla bezpieczeństwa klientów rozdziela się działalność firmy ubezpieczeń majątkowych od firmy życiowej. Tak jest też w naszym kraju.
Podsumowanie:
Po przeanalizowaniu powyższych informacji można dojść do wniosku, że zasada rozdziału branż ma dwa podstawowe kryteria
kryterium ustawowe (ustawa z dnia 28 lipca, 1990r),które jest wzorowane na dyrektywach Komisji Europejskich Wspólnot Gospodarczych.
kryterium bezpieczeństwa klientów.
Rynek ubezpieczeń w Polsce - struktura rynku.
PODZIAŁ RYZYKA WEDŁUG DZIAŁÓW, GRUP I RODZAJÓW UBEZPIECZEŃ
DZIAŁ I
Ubezpieczenia na życie
1. Ubezpieczenia na życie.
2. Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci.
3. Ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem inwestycyjnym.
4. Ubezpieczenia rentowe.
5. Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem ubezpieczeń wymienionych w grupach 1-4.
DZIAŁ II
Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe
1. Ubezpieczenia wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej:
świadczenia jednorazowe,
świadczenia powtarzające się,
świadczenia kombinowane,
przewóz osób.
2. Ubezpieczenie choroby:
świadczenia jednorazowe,
świadczenia powtarzające się,
świadczenia kombinowane.
3. Ubezpieczenie casco pojazdów lądowych, z wyjątkiem pojazdów szynowych, obejmujące szkody w:
pojazdach samochodowych,
pojazdach lądowych bez własnego napędu.
4. Ubezpieczenie casco pojazdów szynowych, obejmujące szkody w pojazdach szynowych.
5. Ubezpieczenie casco statków powietrznych, obejmujące szkody w pojazdach powietrznych. 6. Ubezpieczenie żeglugi morskiej i śródlądowej, obejmujące szkody w:
statkach żeglugi morskiej,
statkach żeglugi śródlądowej.
7. Ubezpieczenie przedmiotów w transporcie, obejmujące szkody na transportowanych przedmiotach, niezależnie od każdorazowo stosowanych środków transportu.
8. Ubezpieczenie szkód spowodowanych żywiołami, obejmujące szkody rzeczowe nie ujęte w grupach 3-7, spowodowane przez:
ogień,
eksplozję,
burzę,
inne żywioły,
energię jądrową,
obsunięcia ziemi lub tąpnięcia.
9. Ubezpieczenie pozostałych szkód rzeczowych (jeżeli nie zostały ujęte w grupie 3, 4, 5, 6 lub 7), wywołanych przez grad lub mróz oraz inne przyczyny (jak np. kradzież), jeżeli przyczyny te nie są ujęte w grupie 8.
10. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju, wynikającej z posiadania i użytkowania pojazdów lądowych z napędem własnym, łącznie z ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika.
11. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju, wynikającej z posiadania i użytkowania pojazdów powietrznych, łącznie z ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika.
12. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za żeglugę morską i śródlądową, wynikającej z posiadania i użytkowania statków żeglugi śródlądowej i statków morskich, łącznie z ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika.
13. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej ogólnej) nie ujętej w grupach 10-12.
14. Ubezpieczenie kredytu, w tym:
ogólnej niewypłacalności,
kredytu eksportowego,
spłaty rat,
kredytu hipotecznego,
kredytu rolniczego.
15. Gwarancja ubezpieczeniowa:
bezpośrednia,
pośrednia.
16. Ubezpieczenie różnych ryzyk finansowych, w tym:
ryzyka zatrudnienia,
niewystarczającego dochodu,
złych warunków atmosferycznych,
utraty zysków,
stałych wydatków ogólnych,
nieprzewidzianych wydatków handlowych,
utraty wartości rynkowej,
utraty stałego źródła dochodu,
pośrednich strat handlowych poza wyżej wymienionymi,
innych strat finansowych.
17. Ubezpieczenie ochrony prawnej.
18. Ubezpieczenie świadczenia pomocy na korzyść osób, które popadły w trudności w czasie podróży lub podczas nieobecności w miejscu zamieszkania.
Na podstawie;
Ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej, tekst ujednolicony po zmianie z 30 sierpnia 2002 r. Stan prawny na 1 stycznia 2004 roku