Zadanie 4.10
Przedsiębiorstwo „ODCHYL" wytwarza jeden typ betoniarek. Produkt ten wytwarzany jest w jednym procesie technologicznym, którego standardowe koszty jednostkowe są następujące:
Materiały bezpośrednie: RAZEM
2 kg materiału A po l zł/kg 2 zł
l kg materiału B po 3 zł/kg 3 zł
Robocizna bezpośrednia:
3 godziny po 3 zł/godzinę 9 zł
Koszty pośrednie:
Koszty zmienne: 3 godz. po 2 zł/godzinę 6 zł
Koszty stale; 3 godz. po 4 zł. /godzinę 12 zł
Standardowe koszty jednostkowe wyrobu 32 zł
Przedsiębiorstwo planuje wytworzenie w maju 10.000 sztuk betoniarek.
Budżet opracowany dla tej ilości kształtuje się następująco:
Przychody ze sprzedaży: 10.000 sztuk po 40 zł/szt. = 400.000 zł
Materiały bezpośrednie:
Materiał A: 2 kg/szt. x 10.000 szt. x l zł/kg = 20.000 złotych
Materiał B: l kg/szt. x 10.000 szt. x 3 zł/kg = 30.000 złotych
Robocizna bezpośrednia:
3 rh/szt. x 10.000 szt x 3 zł/rh = 90.000 zł
Koszty pośrednie:
Koszty zmienne: 30.000 rh x 2 zł/rh= 60.000 zł
Koszty stale: 120.000 zł (30.000 rh x 4 zł/rh)
Faktyczne wyniki osiągnięte w maju:
Przychody ze sprzedaży: 9 000 szt. x 42 zł = 378 000
Materiały bezpośrednie:
Materiał A: 19.000 kg x l, l zł/kg = 20.900 zł
Materiał B: 10.100 kg x 2,8 zł/kg = 28.280 zł
Robocizna bezpośrednia: 28.500 rh x 3,2 zł/rh = 91.200 zł
Zmienne koszty pośrednie: 52.000
Stałe koszty pośrednie 116.000 zł
Koszty pośrednie są absorbowane przez produkcję na podstawie roboczogodzin bezpośrednich. Wszystkie produkty wyprodukowane w maju zostały sprzedane. Oblicz odchylenia kosztów robocizny bezpośredniej (dla planowanej i rzeczywistej wielkości produkcji) i stałych kosztów pośrednich. Zinterpretuj każde obliczone odchylenie.
Odchylenia kosztów materiałów bezpośrednich
Materiał A:
Koszty planowane dla rzeczywistej wielkości produkcji (budżet elastyczny):
9.000szt · 2kg/szt · 1zł/kg = 18.000kg · 1,0zł/kg = 18.000zł
Koszty rzeczywiste 19.000kg · 1,1zł/kg = 20.900zł
Odchylenie łączne 2.900zł (N)
- Wpływ zmiany ceny: Oc = (1,0zł/kg - 1,1zł/kg) · 19.000kg = 1.900zł (N)
- Wpływ zmiany zużycia: Oq = (19.000kg - 18.000kg) · 1zł/kg = 1.000zł (N)
Materiał B:
Koszty planowane dla rzeczywistej wielkości produkcji (budżet elastyczny):
9.000szt · 1kg/szt · 3zł/kg = 9.000kg · 3,0zł/kg = 27.000zł
Koszty rzeczywiste 10.100kg · 2,8zł/kg = 28.280zł
Odchylenie łączne 1.280zł (N)
- Wpływ zmiany ceny: Oc = (3,0zł/kg - 2,8zł/kg) · 10.100kg = 2.020zł (K)
- Wpływ zmiany zużycia: Oq = (10.100kg - 9.000kg) · 3zł/kg = 3.300zł (N)
Odchylenia kosztów robocizny bezpośredniej
Koszty planowane: 3h/szt. · 9.000szt · 3zł/h = 27.000h · 3 zł/h = 81.000zł
Koszty rzeczywiste 91.200zł
Odchylenia 10.200zł (N)
Zmiana wydajności: Oq = (27.000h - 28.500h) · 3zł/h = 4.500zł (N)
Zmiana stawek płac: Oc = (3 - 3,20 zł/h) · 28.500h = 5.700zł (N)
Odchylenia zmiennych kosztów pośrednich
Budżet elastyczny: 3h/szt · 2zł/h · 9.000szt = 27.000h · 2zł/h = 54.000zł
Koszty rzeczywiste 52.000zł
Odchylenie łączne zmiennych kosztów pośrednich = 2.000zł (K)
W tym:
Odchylenie budżetowe: 28.500h · 2zł/h - 52.000 = 57.000 - 52.000 = 5.000zł (K)
Odchylenie wydajności: = (28.500 - 27.000h) · 2zł/h = 3.000zł (N)
Odchylenia stałych kosztów pośrednich
Koszty planowane: 3h/szt · 9.000szt · 4zł/h = 27.000rh · 4zł/rh = 108.000zł
Koszty rzeczywiste 116.000zł
Odchylenie łączne zmiennych kosztów pośrednich: 8.000zł (N)
Budżet wyjściowy: 3h/szt ·10.000szt · 4zł/h = 120.000zł
Koszty rzeczywiste 116.000zł
Odchylenie budżetowe: 4.000zł (K)
Odchylenia rozmiarów produkcji
O = (3h/szt · 10.000szt - 3h/szt · 9.000szt) · 4zł/h = (30.000 - 27.000) · 4 = 12.000 (N)
W tym:
Odchylenie wykorzystania zdolności produkcyjnych: (30.000 - 28.500h) · 4zł/h = 6.000zł (N)
Odchylenie wydajności: (27.000 - 28.500h) · 4zł/h = 6.000zł (N)
20