Prawo dyplomatyczne i konsularne.

I. POJĘCIA „POLITYKA ZAGRANICZNA” I „DYPLOMACJA” są ze sobą nierozerwalnie związane, jednak nie jednoznaczne.

Polityka zagraniczna państwa, zbiór celów, metod i środków realizacji zewnętrznej funkcji państwa działa w kilku płaszczyznach; dyplomatycznej, militarnej, gospodarczej oraz ideologicznej, można stwierdzić, iż dyplomacja jest podstawową formą zagranicznego działania państwa. Polityka zagraniczna jest strategią zewnętrznego działania państwa.

Dyplomacja jego taktyką; jest narzędziem polityki zagranicznej.. Wywodzi się ono od greckiego diploma, które to słowo oznaczało tabliczki wręczane w starożytnej Grecji posłańcom w celu potwierdzenia ich pełnomocnictw. Przez dyplomację należy rozumieć specyficzną treść i formę działania państwa, oraz zespół osób oficjalnie reprezentujących państwo w jego stosunkach z innymi podmiotami prawa międzynarodowego.

II. RYS HISTORYCZNY:

Zabytki Pr. Międzynarodowego publicznego:

- 3100 p.n.e. Traktat między miastami Mezopotamii - Lagas i Elmmo

- 1286 p.n.e. Układ między Ramzesem II, a królem Hetytów Teattusilisem

W powyższych układach wspomniana jest rola posłów, zapewniono im bezpieczeństwo osobiste.

Grecja:

- słowo Dyplomacja (Diploma - podwójny)

- znano instytucje posła

- nie istniał tzw. Poseł zawodowy. Zgromadzenie ludowe wybierało posłów spośród obywateli, którzy cieszyli się „dobrą sławą” i mieli powyżej 50 lat.

- poselstwo było delegacją (nie 1 poseł)

- posłów powoływano do konkretnych działań: zawierania przymierzy, rozwiązywania sporów, zawieszenia broni…

HERMES - bóg posłów

- dyplomacja jako sposób postępowania oraz aparat organizacyjny z placówkami (stworzone przez kardynała Lischelie)

- dyplomacja konferencyjna (wielostronna) po raz pierwszy w 432 r. p.n.e. W Sparcie. Kongres Delegatów Związku Peloponeskiego.

Rzym:

- instytucja posła to element stały. Z czasem osoba zajmująca się tym zawodowo (senator, doradca, polityk) Musiała mieć odpowiednie kwalifikacje zawodowe.

- delegacje z przewodniczącym.

- Kolegium Teejasłów - grono wykształconych kapłanów odpowiedzialnych za sprawy wojny i pokoju, zawieranie układów i sojuszy. Zalążek MSZ.

- pojawiły się zasady poselstw, dotyczyły tłumaczy

- zasada świętości ( osoba posła święta jest) wprowadzono zasadę nietykalności posłów, jej naruszenie równało się z wojną.

- przywileje poselstw: działalność, zamieszkanie itp.

- poseł składał przysięgę, że będzie służył z godnością i pożytkiem dla narodu rzymskiego.

- poseł składał sprawozdanie przed senatem, jak również był przez niego wybierany i na to stanowisko zdawał przed senatem egzamin

- zasada eksterytorialności XVIII w - wprowadził Vattel- prawo państwa przyjmującego nie widzi dyplomaty.

Średniowiecze:

- średniowieczny język dyplomacji - Łacina

- rozwój dyplomacji konferencyjnej - realizowanej podczas synodów i soborów (Np. W Konstancji)

- XV -XVI w. - Początki dyplomacji współczesnej, pojawiają się stałe misje dyplomatyczne.

- XVI w. - Franciszek I król Francji, powołał Radę do Spraw Zagranicznych.

- 1782 powstał w Wlk. Bryt. Urząd Zagraniczny.

- W XVII w Rosji powstało Kolegium Ambasad, 1920 przemianowane na Kolegium Spraw Zagranicznych.

Dyplomacja RP:

- XV/XVI w. Złoty wiek dyplomacji za czasów Jagiellonów - (Zygmunt I Stary)

- 148 poselstw delegacji poselskiej (1506 - 1530), błędem było utworzenie misji ad hoc ( przedstawicielstwa czasowe, tylko do załatwienia konkretnej sprawy, zawierane na postawie umowy dwustronnej )

- Rzeczypospolita broniła się przed stałymi poselstwami

- 1683r. - Sejm zakazał stałego pobytu posłów obcych państw na dworze RP.

Aby nie wpływano na politykę bieżącą

Aby państwa przybywające nie przygotowywały się do wolnej elekcji

- XVIII Stanisław August - przygotowanie do powstania stałych instytucji dyplomatycznych.

- 1764 - Gabinet do kierowania spawami zagranicznymi.

• Pierwszy minister spr. Zagranicznych: Joachim Kleptowicz, drugi : Jacek Małachowski

- 1766 - Pierwsze polskie stałe placówki dyplomatyczne, w Petersburgu, Berlinie, Wiedniu, Londynie, Rzymie, Stambule i Paryżu

- 1918 - wznowienie działań dyplomatycznych. Struktura Instytucji dyplomatycznych oparta na wzorach francuzkich i Austrii.

III

PRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE

Zespół norm regulujących stosunki po miedzy państwami i

innymi podmiotami prawa międzynarodowego. Państwa tworzą

prawo międzynarodowe, państwa są podmiotami pierwotnymi.

INNE PODMIOTY

• Organizacje międzynarodowe ( Organizacja Narodów Zjednoczonych)

podmiot wtórny, bo tylko organizacje rządowe są podmiotami

Prawa Międzynarodowego tj. ONZ, Rada Europy

GO (Government Organization) NGO (National Government Organization)

-Organizacje rządowe ( ONZ, Rada Europy,) - organizacje pozarządowe (podmiotami prawa międzynarodowego nie jest np.

Amnestia Intenational)

• Ruchy Narodowo - wyzwoleńcze (jeżeli są utworzone z woli państw to są wtórnym podmiotem )

• Międzynarodowy Trybunał Karny

Podmioty sui Genesis:

1. STOLICA APOSTOLSKA (nie jest członkiem organizacji międzynarodowych, jest obserwatorem)

Traktat Laterański 1929r. Mussolini ze Stolicą Apostolską

• Jest podstawowym aktem prawa międzynarodowego ( Włochy za likwidację Stolicy Apostolskiej wypłaciły wysokie odszkodowanie, ponadto powstało miasto państwo WATYKAN) Państwo Watykańskie ma za zadanie służyć stolicy Apostolskiej

OBYWATELSTWO FUNKCJONALNE obywatelem mogą być osoby które pełnią jakieś funkcje. Papież wydaje obywatelstwo.

• Stolica Apostolska jest stroną w Konwencji O stosunkach dyplomatycznych, jest od spraw ważnych, podpisanie umów, przyjmuje przedstawicieli dyplomatycznych.

• Państwo WATYKAN jest członkiem UNESCO, podpisuje umowy z zakresu ochrony zabytków, członek organizacji NGO, np. poczta, telegraf, członek banku Europejskiego jest specjalna waluta EURO WATYKAŃSKIE

2. ZAKON MALTAŃSKI stworzył normalne struktury państwowe, posiadał własna walutę, w 1990 roku Polska wznowiła stosunki z Zakonem , Siedziba - Rodos, od XV w siedziba w Rzymie. Legitymują się własnymi paszportami dyplomatycznymi.

Obywatele: szlachetnego pochodzenia, lub prowadzący działalność charytatywną

Funkcjonowanie podmiotów prawa międzynarodowego:

ius traktat zdolność do zawierania umów międzynarodowych

ius standizdolność, możliwość do sadzenia na arenie międzynarodowej

ius legacjonis prawo do negocjacji, prawo do wysyłania przedstawicieli dyplomatycznych

• hipoteza dyspozycja sankcja

SANKCJA potępiające rezolucje np. zgromadzenie ONZ, odebranie prawa do głosowania, wykluczenie z organizacji międzynarodowej, zerwanie stosunków dyplomatycznych lub konsesularnych ( brak visy) , wprowadzenie wiz, blokady gospodarcze, sankcja zbrojna

IV ŹRÓDŁA PRAWA DYPLOMATYCZNEGO:

1. Wielostronne umowy międzynarodowe.

2. Umowy wielostronne i jednostronne wydawane w ramach działalności organizacji międzynarodowych, dotyczących immunitetów dyplomatycznych, przedstawicielstw państw i delegacji.

3. Umowy 2-stronne.

4. Akty prawa wewnętrznego

5. Zwyczaj międzynarodowy

6. Praktyka sadowa i dyplomatyczna

7. Doktryna prawa dyplomatycznego

• Regulamin Wiedeński 19 III 1815:

- wprowadzał zasadę (precedencji) pierwszeństwa dyplomatycznego. Zależące od stażu misji dyplomatycznej.

- Dziekan korpusu dyplomatycznego - Nuncjusz Stolicy Apostolskiej lub najstarszy stażem ambasador.

• Konferencja Unii Panamerykańskiej w Hawanie: 1928r

- 15 państw

- rezultat: Konwencja o agendach dyplomatycznych (klasy przedstawicieli dyplomatycznych, prawo legacji, przywileje i immunitety dyplomatyczne, status tymczasowych misji dyplomatycznych).

- była to konferencja regionalna, nie ratyfikowana przez wszystkich

• ONZ:

Konwencje ONZ:

- polityki państwa w stosunków międzypaństwowych (sejm,senat,parlament)

- organy powołane do realizacji polityki zagranicznej ze skutkami prawnymi: (głowa państwa, premier, rada ministrów).

• Konwencja Wiedeńska o reprezentacji Panstw 1975 r

• Konwencja nowojorska o misjach 1969 r

• Konwencja o zapobieganiu przestępstw przeciwko osobom korzystającym z ochrony międzynarodowej 1973 r

V ŹRÓDŁA PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO:

• Brak ścisłej hierarchii źródeł prawa międzynarodowego

• Pisane

• Zwyczajowe

• Normy bezwzględnie akceptowane na całym świecie:

• Zakaz niewolnictwa

• Zakaz dyskryminacji rasowej

• Zakaz ludobójstwa

@ Karta Narodów Zjednoczonych ART. 103 stanowi, że członkowie Narodów Zjednoczonych nie będą zawierać umów sprzecznych z Karta Narodów Zjednoczonych

Cechy:

1. Inna sankcja

2. Brak hierarchii źródeł prawa, ale można wyróżnić ważniejsze normy

3. Różna jakość norm Prawa międzynarodowego

• Umowy międzynarodowe

• Zwyczaj międzynarodowy

- stale przestrzegany

- praktyka państw

• Ogólne zasady praw

- prawo nie działa wstecz

- przepis późniejszy uchyla wcześniejszy

• Doktryny

• Uchwały organizacji międzynarodowych

• Akty jednostronne ( oświadczenia woli państw ) np. noty dyplomacyjne, zastrzeżenia , noty protestacyjne, zrzeczenie się odszkodowania

• Uznania

Prawo Organizacji Międzynarodowych:

- wszystkie uchwały przyjmowane przez organy

- Źródła prawa : - wiążące ( - pro foro intemo - regulują sytuację wewnątrz organizacji, maja charakter wiążący uchwały podjęte wewnątrz organizacji )

- niewiążące ( pro foro extemo - regulują sytuacje na zewnątrz, maja charakter niewiążący)

Wyjątek ! * REGULAMINY SANITARNE - Światowa Organizacja Zdrowia

• uchwały SA prawnie wiążące jeżeli jest to decyzja ONZ w celu utrzymania pokoju na świecie

VI UMOWY MIEDZYNARODOWE JAKO ŹRÓDŁA PRAWA DYPLOMATYCZNEGO

• najpowszechniejsze źródło

• prawo zwyczajowe praktyka państw

• KONWENCJA WIEDEŃSKA I PRAWIE TRAKTATÓW Z 1969 R PODPISANA W WIEDNIU:

• dokument porównywalny do kodeksów

• stronami tej konwencji jest ok. 160 państw (bez USA)

• prawo zwyczajowe jest w niej stosowane np. Wielka Brytania

• dotyczy umów zawieranych wyłącznie z państwami (umowy dwustronne o prawie dyplomatycznym)

• dotyczy kwestii związanych z podpisywaniem umów ( umowy zawarte na piśmie)

• dotyczy umów bez względu na nazwę ( np. porozumienie, traktat, pakt, konstytucja )

• umowa może być w wielu dokumentach

• prawo międzynarodowe posiada możliwość do zastrzeżeń i sprzeciwów

PROCES ZAWIERANIA UMOWY MIEDZYNARODOWEJ

1. Negocjacje, rokowania

2. Tekst przygotowany z parafowaniem - jeżeli jest to umowa dwustronna to robi to ambasador ( szef misji dyplomatycznej )

Parafowanie _ nie można już w tym nic zmienić gdy jest to uczynione

3. Podpisanie umowy przez ministra spraw zagranicznych , premiera, prezydenta lub z upoważnienia ambasadora ( oni posiadają domniemanie do pełnomocnictwa bez zaświadczeń z wyjątkiem ambasadora, on potrzebuje pisemne pełnomocnictwo)

• FORMA UMOWY

• każda ze stron dostaje tekst umowy we własnym języku i pod nimi się podpisują. następnie na egzemplarzu w ojczystym języku (umowy dwustronne)

• w wielostronnych umowach kolejność składania podpisów jest alfabetyczna w stosunku do języka w którym jest sporządzona

Często umowa wymaga , by państwa same ratyfikowały umowę ( wprowadziły w Zycie)

- zdarza się , że umowa nie wymaga ratyfikacji , wystarczy żeby tylko do niej przystąpić.

- nie wymaga się ratyfikacji przy umowach wielostronnych

5. Wysyłanie dokumentów do depozytariusza

6. Umowa powinna być opublikowana ( prawo Polskie przewiduje publikacje w Dzienniku Ustaw, ale nie mówi do kiedy należy to zrobić)

** Polska konstytucja przewiduje publikacje dokumentów ratyfikowanych , a te umowy maja pierwszeństwo przed ojczystymi

• By sądy mogły stosować umowy międzynarodowe muszą one być:

- ratyfikowane

- OPUBLIKOWANE

- Muszą dać się zastosować bezpośrednio

• Na arenie międzynarodowej dokumenty publikuje się w UNTS, w Europie w ETS

7. Rejestracja- umowa międzynarodowa powinna być zarejestrowana w sekretariacie Narodów Zjednoczonych ( ONZ) jeżeli tego państwa nie zarejestrowały i Sekretarza Generalnego to gdy nastąpi spór o umowę , nie można wnieść skargi do trybunału sprawiedliwości

VII KONWENCJA WIEDEŃSKA O STOSUNKACH DYPLOMATYCZNYCH

• przystąpiło 190 państw

• Polska podpisała ja w 1965 r

• CEL:

• Zebranie praktyki państw w zakresie prawa dyplomatycznego (brak uregulowanych kwestii w zakresie kurierów dyplomatycznych)

• Pozwala państwom na podpisywanie umów dwustronnych które mogą regulować stosunki dyplomatyczne

• Państwa mają swobodę zawierania stosunków dyplomatycznych

1. Funkcje misji dyplomatycznej :

Funkcje dyplomatyczne - to całokształt międzynarodowej działalności misji dyplomatycznych, związanych z utrzymywaniem stosunków dyplomatycznych

• Dwa podmioty państwo wysyłające oraz państwo przyjmujące

• Funkcja dyplomatyczna

• Wprowadzenie rokowań z rządem państwa przyjmującego

• Reprezentacja państw wysyłających w państwach przyjmujących. Placówka dyplomatyczna - misja dyplomatyczna reprezentuje zawsze państwo jako takie i państwo jako całość.

• „biały wywiad” zaznajamianie się legalnymi sposobami o warunkach panujących w państwie przyjmującym , za pomocą gazet, obserwacji, Zbieranie informacji na temat kraju przyjmującego (oficjalne) np. w aspekcie gospodarczym (jakie zagrożenia, cele turystyczne itp.)

• Utrzymanie przyjaznych stosunków pomiędzy państwami

• Ochrona interesów państwa wysyłającego

• Demarche - to posunięcia, zabiegi, kroki, dokonywane w formie noty dyplomatycznej w zwykłej formie pisemnej, a także w formie ustnej.

Są to wszystkie wystąpienia i interpelacje; np. wyrażenie zaniepokojenia, niezadowolenia, przekazanie propozycji, ostrzeżenie, protest, zwrócenie się o informację, prośba o wyjaśnienie.

Kto powinien być dyplomatą? Dyplomatą może być ktos kto spełnia wymogi z ustawy z 2001 o służbie zagranicznej, czyli spełnia kryteria, posiada uprawnienia i jest zorientowany w obowiązkach.

Agement - to uprzednia zgoda państwa przyjmującego na przyjęcie przedstawiciela misji dyplomatycznej. Kieruje się go do MSZ państwa przyjmującego. List ten składa się z 2 częsci.

1. poinformowanie o osobie, kto ma być wysłany.

2. Informacja w jakiej klasie, będzie pełnić funkcję.

3. Regulacja zawarta jest w konwencji

* wyrażenie państwa przyjmującego ATACHE WOJSKOWEGO (To dyplomata, zawodowy oficer, żołnierz armii państwa wysyłającego stojący na czele misji zwanej Attachatem. To najczęściej osoby od majora do generała. Funkcję te ustanowił Napoleon, w 1806r)

- gdy jeden przedstawiciel dyplomatyczny jest przedstawicielem w kilku państwach należy zwróciĆ się z zapytaniem do wszystkich tych państw o zgodę na przyjęcie tego przedstawiciela, przedstawiciel ten powinien być obywatelem państwa wysyłającego

• ambasada - najwyższa rangą a ambasador to dyplomata I klasy

- działa na podstawie dyrektyw swojego rządu

- posługuje się własnymi pieczęciami i blankietami do oficjalnej korespondencji

- może otwierać konta w bankach

- posiada własne źródła finansowe

- dysponuje majątkiem ruchomym i nieruchomym

- nie posiada osobowości prawnej w zakresie prawa wewnętrznego państwa przyjmującego

- ma prawo do korzystania z flagi, godła

- korzysta z nietykalności ( władza państwa przyjmującego nie może wejść na terytorium ambasady )

• Liczebność ambasady:

• Rozmiar powinien być uzasadniony

• Liczba pracowników ambasady jest notyfikowana w ministerstwie Spraw Zagranicznych państwa przyjmującego, każda kadrowa zmiana powinna być do niego zgłaszana

• Obowiązki dyplomaty :

• Przestrzeganie prawa

• Przestrzeganie zwyczajów i obyczajów

• Sankcje za łamanie prawa :

• Niewykorzystanie misji dyplomatycznej

• Uznanie dyplomaty za „persona non grata” co wiąże się z opuszczeniem kraju przyjmujacego w ciągu najbliższych 48 godzin . za persona non grata może zostać uznany ambasador, przedstawiciel dyplomatyczny lub konsul

LISTY UWIERZYTELNIAJACE:

• List powołujący nowego ambasadora i odwołujący starego

• Wystawiany przez głowę państwa wysyłającego

• Minister spraw zagranicznych kraju przyjmującego sprawdza listy uwierzytelniające, po czym wyraża zgodę na objęcie placówki

• Sporządzane sa w języku państwa wysyłającego

ZASADA PRECEDENCJI ( PIERWSZEŃSTWA)

• Pierwszym jest ten kto pierwszy złożył list uwierzytelniający ( data , godzina ) zapisany w 1815 roku na kongresie wiedeńskim regulamin dotyczący pierwszeństwa i jego stopni

• Zasadę te przyjęła Konwencja Wiedeńska w art. 13 i 14 tzn szefowie misji dziela się na trzy klasy :

1) Szef misji dyplomatycznej - ambasador

- nuncjusz

akredytowany przy głowie państwa

2) Posłowie, ministrowie i internuncjusze akredytowani przy głowach państwa.

3) Charge d'affaires (obserwator) - jeżeli pełni rolę ambasadora to różnica polega tylko na pełni pełnomocnictw. Inne przywileje i immunitety są w takim samym zakresie.

Jeżeli ambasador, chwilowo wyjeżdża z jakiegoś kraju to rolę szefa misji przejmuje najstarszy pracownik (rangą i stażem).

Zasada precedensu w praktyce:

1. Ambasador Hiszpanii - na placówce 2 lata + jego żona

2. Poseł Izraela - -//- 2 lata = Zona

3. Charge z Indii + zona

4. Minister spraw zagranicznych z Meksyku + zona

5. Attache + córka z Belgii

Zawsze podaje się ryby od najbielszych do najciemniejszych, tak samo z mięsami ( niewskazane są: wieprzowina i wieprzowina) wskazania na podawanie drobiu Np. indyk, perliczka, kaczka lub królik. Rosołu raczej się nie podaje, bardziej kremy

Skróty na zaproszeniach:

White tie- biała muszka do fraka - obowiązuje strój balowy

Black tie - czarna muszka do smokingu - obowiązuje strój wieczorowy

Formal - kostium , garnitur

Informal - marynarka itd.

Buty męskie zawsze wiązane, nie mokasyny ( to buty Włochów)

RSVP- prosimy o potwierdzenie przybycia (odpowiedź)

P.M - pro memoriał ( dla pamięci)

W samochodzie gość zawsze siedzi po przekątnej kierowcy, to bardziej zaszczytne miejsce.

PRZYWILEJE I IMUNITETY DYPLOMATYCZNE:

1. RZECZOWE: ( te, które przynależą Np. do rezydencji, samochodom, mieszkaniom, misji)

• Prawo łączności z państwem wysyłającym

• Nietykalność archiwów Art. 21 Konwencji

• Nietykalność korespondencji przejaw immunitetu rzeczowego

• Nie można dokonać rewizji w rzeczach, które przynależą do Misji

2. OSOBISTE należą do grupy osobowej

• Nietykalność osobista ( ochrona)

- za jej naruszenie należy się odpowiednia kara,

- przysługuje każdemu przedstawicielowi dyplomatycznemu

• Przedstawiciele dyplomatyczni posiadają immunitet celny i skarbowy, są zwolnieni od płacenia podatków

• Jeżeli ktoś posiada legitymację dyplomatyczną może kupić towar Np. alkohol, papierosy, rzeczy luksusowe, bez opłacenia cła

Immunitety Jurysdykcyjne

1. Karne - pełny, art. 31 konwencji jeżeli nawet zostanie złapany na gorącym uczynku nie wolno go zatrzymać

2. 
   Cywilne -

3. Administracyjne - pełne z pewnymi wyjątkami:

• W zakresie prawa rzeczowego , wtedy przedstawiciel dyplomatyczny gdy kupuje nieruchomość na terenie państwa przyjmującego podatek jako osoba prywatna ,płaci pełen podatek jako osoba prywatna

• W zakresie prawa handlowego , dochodzenie roszczeń z tego zakresu, dopuszcza się prowadzenie wykładów na uczeniach ze wskazaniem nie pobierania wynagrodzenia lub oddania go na szczytny cel, wyj. Nie można zabronić ambasadorowi wydać książki z zakresu pracy naukowej

• Sprawy spadkowe- przedstawiciel dyplomatyczny jest spadkobierca w państwie przyjmującym, wtedy musi zapłacić od tego podatek tzn. podatek od spadku itd.

Sytuacja prawna rodzin przedstawicieli dyplomatycznych

• Członkowie rodzin oraz dzieci korzystają z takich samych immunitetów jak i przywilejów jak przedstawiciele dyplomatyczni, do członków rodziny można również zaliczyć teściów o ile przed wysłaniem do placówki dyplomatyczniej, przedstawiciel żył z nimi wspólnocie domowej ( kuzyni, ciotki, wujkowie, nie SA objęci tym odstępstwem)

• Warunkiem w/w jest fakt, iż członkowie nie mogą posiadać obywatelstwa kraju przyjmującego

Przedstawiciele dyplomatyczni:

1) Szef misji dyplomatycznej - ambasador

- nuncjusz akredytowany przy głowie państwa

2) Posłowie, ministrowie i internuncjusze akredytowani przy głowach państwa.

3) Charge d'affaires (obserwator) - jeżeli pełni rolę ambasadora to różnica polega tylko na pełni pełnomocnictw. Inne przywileje i immunitety są w takim samym zakresie.

Jeżeli ambasador, chwilowo wyjeżdża z jakiegoś kraju to rolę szefa misji przejmuje najstarszy pracownik (rangą i stażem).

!!! Każda osoba przybywającą na teren państwa przyjmującego musi być zgłaszana do MSZ

• Towarzyszyć misji dyplomatycznej może personel administracyjny

1. Sekretarka i pracownicy sekretariatu

2. Szyfrant

3. Archiwista korzystają z przywilejów tak jak przedstawiciele dyplomatyczni

4. 
   Tłumacze

5. Lekarz

6. Pracownicy biurowi

• Wszyscy korzystają z pełnego immunitetu karnego

• Z immunitetu cywilnego i administracyjnego wyłącznie w związku z pełnioną funkcją

• Można ich tak samo wydalić jak `persona non grata' lecz na zasadzie `osoby nie mile widzianej w kraju przyjmującym'

• Członkowie rodzin personelu administracyjnego korzystają z immunitetów i przywilejów tak samo jak sam personel.

• Personel służby misji: korzystają z

1. 
   Sprzątaczka immunitetów i

2. Kucharz przywilejów w trakcie

3. Kierowca - zazwyczaj przywożony z państwa wysyłającego sprawowania

funkcji o ile nie Są

obywatelami państwa

przyjmującego funkcji o

• Prywatna służba: np. kamerdyner, nie płaci podatku od wynagrodzenia, nie posiada przywilejów i immunitetów

!!! IMUNITETY I PRZYWILEJE przysługują z momentem opuszczenia swojego kraju, obowiązują dopóki nie zostaną odwołane, art. 32 Konwencji mówi, że państwo wysyłające może się zrzec immunitetu na podstawie art. 37

Osoba, która narusza prawo w sposób wyraźny (nadużywa imunitetu karnego) może zostać uznana za persona non grata. ( szef misji, konsul, przedstawiciel dyplomatyczny)

Złamanie i odpowiedzialność za naruszenie przywilejów dyplomatycznych:

Nie ma prawa skodyfikowanego, które to reguluje.

Jedynym oparciem i odniesieniem jest:

1. zwyczaj międzynarodowy

2. powszechne zasady prawa, np. wyrządzone szkody należy naprawić

Państwo przyjmujące może uwolnić się z odpowiedzialności za tego typu naruszenia:

1. wykazanie że naruszenie jest przypadkiem, działaniem siły wyższej i państwa nie mogło temu przeciwdziałać ani zapobiec.

2. Wykazanie się przyczynienia się poszkodowanego, np. wina pracowników ambasady.

3. Wystawienie się na niebezpieczeństwo samej osoby uprzywilejowanej (pracownika ambasady, konsulatu). Np. prowadzenie działalności przestępczej.

Jeżeli nastąpi naruszenie to musi być pełna współpraca państwa przyjmującego z wysyłającym:

- przeprosiny (oficjalne) wyrażenie ubolewania, naprawienie szkód

- ukaranie sprawców, plus bezpośrednie informowanie placówki o czynionych krokach.

- następuje gdy zostaje sprofanowana flaga lub godło państwa wysyłającego - oficjalne przeprosiny, ukaranie sprawców, wystawienie wart honorowych przy fladze (484)

PROTOKOŁY DO KONWENCJI WIEDEŃSKIEJ

1. Protokół dotyczący nabywania obywatelstwa przez dyplomatów ( w trybie przyspieszonym można nabyć obywatelstwo po zakończeniu misji , dla dyplomatów i ich rodzin) Polska nie podpisała tego protokołu z 1961 r

2. Protokół dotyczący obowiązkowego załatwiania sporów 1961r. Jeżeli w trakcie stosowania konwencji przez państwa powstał spór , państwa mogą się zwrócić o jego rozstrzygnięcie do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, ten protokół podpisało 65 państw na 185, Polska nie jest strona ( nie podpisała)

PRAWO KONSULARNE:

1. Źródła prawa konsularnego

• Konwencja wiedeńska o stosunkach konsularnych 1963 r

• Protokół dodatkowy dotyczący rozstrzygania sporów ( te same kwestie co zawiera protokół do konwencji wiedeńskiej o stosunkach dyplomatycznych)

2. Urzędy Konsularne: ustawa o funkcjonowaniu konsulów z 1984 r (ustawa jest zgodna z konwencja o stosunkach konsularnych , dzięki jej przyjęciu Polska mogła się związać konwencją)

Stałe urzędy dyplomatyczne (dzielimy na)

- zawodowe

- honorowe

Reprezentuje interesy państwa wysyłającego w państwach przyjmujących w węższym zakresie niż placówka dyplomatyczna. Jaj zainteresowania to głównie - obywatele (śluby, handel, itd.).

Pracownicy urzędów konsularnych cieszą się całą ochroną

Urząd konsula honorowego:

- w RP odrodził się w latach 90

- konsul honorowy - osoba ze świata polityki, kultury, sportu, mająca koneksje - może to być obywatel państwa wysyłającego lub przyjmującego - jest to znacząca postać

- Stosunki konsularne nie są zależne od dyplomatycznych, ich zerwanie nie skutkuje.

- Urzędu konsularne mogą znajdować się przy ambasadach, ale nie na odwrót.

- Urzędów może być wiele, ambasada jedna na jeden kraj, lub jedna na wiele krajów graniczących

• Funkcje konsularne : Art. 5

• Ochrona interesów osób fizycznych i prawnych

• Biały wywiad - zapoznawanie się w sposób legalny z obyczajami, zwyczajami kraju przyjmującego.

Konsul nie posiada reprezentacji państwa, a także nie może negocjować umów

• KONSUL:

1. Wydaje paszporty, wizy

2. Udziela pomocy i opieki obywatelom państwa

3. Może działać jako notariusz, urzędnik stanu cywilnego

4. Może udzielać pomocy w sprawach spadkowych na terenie państwa przyjmującego

5. Może być kuratorem, sprawować opiekę nad małoletnimi

6. Działa jako pomoc sadowa (przysyła, zbiera legalizuje dokumenty)

7. Sprawuje opiekę nad statkami państwa wysyłającego

• Konsul sprawuje funkcję na obszarze swojego obrębu konsularnego,

• nie otrzymuje listów uwierzytelniajacych tylko listy komisyjne (patenty) które są składane do MSZ, jest w nich określony obręb konsularny na którego terytorium konsul może działać i pełnić swoje funkcje

EXEQUTUR - SPECJALNA PIECZĘĆ PRZYBIJANA NA LIŚCIE KOMISYJNYM ( w mniejszym znaczeniu tak nazywane są również czynności które przeprowadza ambasada w celu uzyskania informacji czy konsul nada się na konsula ) O zasadzie precedensu decyduje data przybicia pieczęci

• KLASY SZEFÓW MISJI KONSUARNEJ:

• KONSUL GENERALNY

• KONSULOWIE

• WICEKONSULOWIE

• AGENCI KONSULARNI

Liczebność konsulatu notyfikowana jest w MSZ, tak samo jak mianowanie, odwołanie, wyjazd pracowników konsulatu.

- Konsul może być uznany za „persona non grata”

- PRZYWILEJE I IMUNITETY KONSULA :

*korzysta na tym samym poziomie z nich co pracownik administracyjny ambasady, (Wszyscy korzystają z pełnego immunitetu karnego,Z immunitetu cywilnego i administracyjnego wyłącznie w związku z pełnioną funkcją) Członkowie rodzin konsula korzystają z immunitetów i przywilejów tak samo jak sam konsul.

* misja konsularna korzysta z immunitetów rzeczowych tj, ( patrz rzeczowe w ambasadzie)

* konsul posiada nietykalność osobistą

• ZAKOŃCZENIE DZIAŁALNOŚCI KONSULA: koniec funkcji, odwołanie konsula, uznanie za „persona non grata”, cofniecie exequatur, ( jeżeli konsul narozrabia można mu cofnąć urząd i może zrobić to państwo przyjmujące, tzw. cofniecie pieczęci)

Pytania:

1. Źródła prawa dyplomatycznego ( najważniejsze źródło - konwencja wiedeńska ) mogą być to pytania szczegółowe gdzie została podpisana w którym roku

2. Regulamin wiedeński co przewiduje , rok, gdzie , jak

3. Na czym polega zasada eksterytorialności ( prawa państwa przyjmującego nie widzą dyplomatów)

To podstawowa teoria do 1961r - wejście w życie Konwencji Wiedeńskiej o Stosunkach Dyplomatycznych. Teoria ta opiera się na pewnej fikcji prawnej, która mówi, że pomieszczenia misji dyplomatycznej znajdują się „poza” terytorium państwa przyjmującego.

Pomieszczenia misji dyplomatycznej - to budynki, lub części budynków, oraz tereny do nich przyległe, niezależnie od tego kto jest właścicielem, jeżeli są użytkowane przez misje. Te pomieszczenia są jakby częścią terytorialną państwa wysyłającego.

Azyl dyplomatyczny - jeżeli obywatel państwa przyjmującego znajduje się na terytorium misji to władza tego państwa nie miała prawa zatrzymywać go. Cieszył się przywilejem nietykalności.

4. Zasada reprezentacji

Najstarszą jest teoria reprezentacji państwa (okres monarchii absolutnej). Wywodzi się z rozumienia państwa w okresie starożytności i średniowiecza.

Podmiotem prawa międzynarodowego był władca. Poseł był traktowany jako „narzędzie w ręku władcy”, stąd posiadał różne przywileje i immunitety (gościć posła to jak gościć władcę).

5. Zasada funkcjonalności

Teoria funkcjonalna, pragmatyczna ma swoje umocowanie w Konwencji Wiedeńskiej z 1961r. Przedstawiciel dyplomatyczny posiada immunitety i przywileje aby mógł w sposób nieskrępowany realizować swoją misję. Dyplomata posiada przywileje, które uzasadniają się w perspektywie jego misji.

6. Która zasada jest najważniejsza dotycząca stosunków dyplomatycznych ( zasada funkcjonalności)

7. Agement, kto je uzyskuje

Agement - to uprzednia zgoda państwa przyjmującego na przyjęcie przedstawiciela misji dyplomatycznej. Kieruje się go do MSZ państwa przyjmującego.

Zgoda wymagana jest w stosunku do :

1. ambasadora

2. nuncjusza

3. posła

4. internuncjusza

5. stałego charge d'affairse

8. Charge ( kto to jest rodzaje )

Charge d'affaires (obserwator) - jeżeli pełni rolę ambasadora to różnica polega tylko na pełni pełnomocnictw. Inne przywileje i immunitety są w takim samym zakresie.

Jeżeli ambasador, chwilowo wyjeżdża z jakiegoś kraju to rolę szefa misji przejmuje najstarszy pracownik (rangą i stażem).

9. Kogo uznajemy za persona non grata

Uznanie dyplomaty za „persona non grata” co wiąże się z opuszczeniem kraju przyjmujacego w ciągu najbliższych 48 godzin . za persona non grata może zostać uznany ambasador, przedstawiciel dyplomatyczny lub konsul

10. kto do jakiej grupy należy (szyfrant , szef misji rodzina)

11. ograniczenia przywileju administracyjnego i cywilnego, kogo obejmuje

• obejmują konsula i jego rodzinę

• pracowników administracyjnych i technicznych przy ambasadzie , również ich rodzinę

• przedstawiciele dyplomatyczni i ich rodziny posiadają je pełne lecz z pewnymi wyjatkami ( prawo cywilne rzeczowe, spadkowe roszczenia z zakresu prawa handlowego)

12. który immunitet i gdzie jest pełny

pełnym immunitetem jest immunitet karny, przyznawany jest wszystkim pzrestawicielom dyplomatycznym, ambasadorowi , konsulowi, a także pracownikom administracyjnym przy ambasadzie, jak również ich rodzinom

13. pytanie o precedensję ( cos takiego jak ze stołem)

ZASADA PRECEDENCJI ( PIERWSZEŃSTWA)

• Pierwszym jest ten kto pierwszy złożył list uwierzytelniający ( data , godzina ) zapisany w 1815 roku na kongresie wiedeńskim regulamin dotyczący pierwszeństwa i jego stopni

• Zasadę te przyjęła Konwencja Wiedeńska w art. 13 i 14 tzn szefowie misji dziela się na trzy klasy :

1) Szef misji dyplomatycznej - ambasador

- nuncjusz

akredytowany przy głowie państwa

2) Posłowie, ministrowie i internuncjusze akredytowani przy głowach państwa.

3) Charge d'affaires (obserwator) - jeżeli pełni rolę ambasadora to różnica polega tylko na pełni pełnomocnictw. Inne przywileje i immunitety są w takim samym zakresie.

Jeżeli ambasador, chwilowo wyjeżdża z jakiegoś kraju to rolę szefa misji przejmuje najstarszy pracownik (rangą i stażem).

8

---