Medycyna sportowa i odnowa biologiczna. Ćwiczenia V 16.03.10
Złamanie łopatki
Występuje najczęściej w wyniku urazu bezpośredniego (upadek na plecy, uderzenie od tyłu), często występuje wraz ze złamaniem żeber i kręgosłupa.
Może obejmować:
Złamanie szyjki łopatki
Złamanie panewki łopatki
Złamanie wyrostka barkowego i kruczego.
Złamanie kąta dolnego łopatki może być skutkiem złamania żebra, które odpycha kąt dolny łopatki.
Objawy:
Bolesność w czasie ruchów kończyny górnej.
Niewielkie przemieszczenie nie powoduje ograniczenia funkcji kończyny.
Występuje ból, ale możliwe jest wykonywanie ruchu.
Leczenie:
Unieruchomienie w opatrunku Desaulta na okres 3-6 tygodni. Po tym okresie można zacząć ćwiczenia usprawniające barku.
Zwichnięcie w stawie ramienno- łopatkowym
Mechanizm urazu- upadek na plecy, upadek na wyprostowaną rękę, upadek na bark, uderzenie od tyłu/ przodu.
Podział zwichnięcia:
zwichnięcie przednie
zwichnięcie podkrucze
zwichnięcie podobojczykowe
zwichnięcie podpanewkowe
zwichnięcie piersiowe
zwichnięcie tylne
zwichnięcie podbarkowe
zwichnięcie podgrzebieniowe
zwichnięcie podpanewkowe
zwichnięcie górne
zwichnięcie dolne
Objawy:
Zmiana obrysów stawu w zależności od zwichnięcia.
Diagnostyka:
RTG, KT
Leczenie:
Kontrola unerwienia i unaczynienia kończyny
Ręczne odprowadzenie zwichnięcia (repozycja Hipokratesa lub Stimonsa) wykonywane w krótkotrwałym znieczuleniu.
Założenie opatrunku Desaulta na 3,4-6 tygodni.
Leczenie operacyjne stosuje się w zestarzałych zwichnięciach.
Uszkodzenie stożka rotatorów
m. nadgrzebieniowy
m. podgrzebieniowy
m. podłopatkowy
m. obły mniejszy
ścięgno głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia.
Objawy:
brak czynnego odwodzenia ramienia przy zachowanym odwodzeniu biernym
może występować zanik mięśnia nadgrzebieniowego i podgrzebieniowego
osłabienie siły mięśniowej
niekiedy ból pojawia się w okolicy mięśnia naramiennego
pojawienie się bólu w połowie ruchu odwodzenia lub zginania ramienia
czasem nagły, bolesny skurcz mięśnia naramiennego.
W badaniu klinicznym można stwierdzić:
asymetrię barku (wystawanie grzebienia łopatki, w wyniku zaniku mięśni, głównie mięśnia nadgrzebieniowego i podgrzebieniowego
ograniczenie ruchów w stawie- dysproporcja między zakresem ruchów czynnych, a biernych
utrudnienie początkowego odwodzenia ramienia, a prawidłowe odwodzenia powyżej kąta 90 stopni
niemożność dłuższego utrzymania ramienia w odwiedzeniu do kąta 90 stopni.
Różne typy uszkodzenia stożka rotatorów:
Przerwanie poprzeczne lub horyzontalne m. nadgrzebieniowego. Przerwanie podłużne długości 1-4 cm odsłaniające głowę kości ramiennej.
Przerwanie poprzeczne i podłużne tego samego mięśnia, czasem towarzyszy rozejście się włókien tego mięśnia.
Masywne przerwanie stożka z rozległym odsłonięciem głowy kości ramiennej.
Rodzaj uszkodzenia stożka rotatorów:
Nagłe uszkodzenie- obserwujemy wyraźne osłabienie siły odwodzenia ramienia, możliwy jest też całkowity zanik odwodzenia, oprócz tego występuje odwodzenie tylko do kąta 90 stopni z opadaniem ramienia.
Uszkodzenie powolne- dolegliwości bólowe występują głównie w nocy, zazwyczaj ma miejsce osłabienie siły odwodzenia kończyny, oraz zmniejszenie zakresu ruchów czynnych we wszystkich płaszczyznach.
Leczenie:
czasowe unieruchomienie kończyny, czas dobieramy indywidualnie, do momentu ustąpienia bólu.
Podawanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych.
Stosowanie zabiegów fizykalnych.
Edukacja chorego- ograniczanie odwodzenia kończyny, oraz wykonywanie zastępczych ruchów do czasu ustąpienia dolegliwości, np. wykonywanie zgięcia poprzez zrotowanie ramienia na zewnątrz.
Leczenie chirurgiczne- rekonstrukcja elementów stożka rotatorów (elementów ścięgnistych). Po rekonstrukcji zakładamy opatrunek Desaulta.
Doleczanie po zabiegach chirurgicznych:
przy niewielkich ubytkach kończynę zawiesza się na opatrunku Desaulta lub na temblaku. Po kilku dniach można zacząć wykonywać delikatne ruchy typu wahadła.
Po bardziej rozległych rekonstrukcjach kończynę zabezpiecza się opatrunkiem Desaulta lub chustą trójkątną, a na ruch zezwala się po upływie około 2 tygodni. po rozpoczęciu ćwiczeń biernych jeszcze przez tydzień należy zakładać opatrunek. Po 3 tygodniach od operacji zdejmuje się opatrunek i pacjent rozpoczyna wspomagane ruchy czynne w pozycji leżącej- zginanie odwiedzionego ramienia i rotacja. W leżeniu na zdrowym boku wykonuje się ruchy łopatki, w ruchu odwodzenia kończynę chorą wspomaga kończyna zdrowa. Ćwiczenia odbywają się 2 razy dziennie i trwają około 3-4 minuty. Po upływie kolejnego tygodnia wydłuża się czas ćwiczeń od 6 do 7 minut i tak stopniowo się wydłuża żeby z czasem dojść do godziny ćwiczeń dziennie. Po 6 tygodniach rozpoczyna się ćwiczenia przed lustrem w pozycji stojącej w celu prawidłowego wykonywania ćwiczeń w stawie łopatkowo- żebrowym.
Całkowity okres gojenia wynosi około 6 miesięcy i dopiero po tym czasie można wdrożyć ćwiczenia z oporem.
Uszkodzenia łokcia i nadgarstka.
Łokieć golfisty lub oszczepnika.
Jest to zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Jest to zespół bólowy tkanek miękkich położonych bocznie w stosunku do stawu łokciowego, związany najczęściej z uszkodzeniem przyczepów mięśnia nawrotnego obłego, lub mięśnia zginacza promieniowego nadgarstka.
Do uszkodzenia przyczepów najczęściej dochodzi w wyniku mikrourazów które powstają na wskutek powtarzalnych ruchów nadgarstka przeciwko oporowi, takich jak np. gra w golfa, rzucanie piłką bejsbolową, rzucanie oszczepem. Dochodzi do przerostu masy mięśniowej i np. poszerzona głowa m. trójgłowego ramienia lub m. łokciowy dodatkowy mogą uciskać na nerw łokciowy w kanale powodując jego kompresję.
Obszar bólu: powierzchnia boczna przedramienia , grzbietowa część palców.
Leczenie:
Zachowawcze:
Należy unikać obciążeń prowadzących do bólu, stosowanie stabilizatorów, masaż poprzeczny, diatermia krótkofalowa, kinesio tapping, metody usprawniania Cyriax'a i Mulligana.
Łokieć tenisisty.
Jest to zapalenia nadkłykcia bocznego kości ramiennej.
Przebieg choroby:
Na tym nadkłykciu są przyczepy które zawiadują pracą nadgarstka, a dokładnie jego prostownikiem. W wyniku stanu zapalnego pojawia się problem z całkowitym wyprostem stawu łokciowego i tendencja do powolnego naderwania przyczepów prostowników w wyniku nadmiernego napięcia i niedostatecznego rozciągnięcia zginaczy.
Dolegliwości pojawiają się zazwyczaj w stanach przewlekłego przeciążania nadgarstka, czyli najczęściej u tenisistów- wyprost stawu łokciowego i zgięcie nadgarstka przeciwko oporowi. W chwili zgięcia pojawia się ból po wewnętrznej stronie przedramienia. Przy wyproście- ból po zewnętrznej stronie ramienia.
Łokieć tenisisty dotyka głównie mężczyzn, dotyczy osób z dobrze rozwiniętym układem mięśniowym, często rozpoczynających sport w wieku średnim lub u osób wykonujących zawód np. ślusarza lub stomatologa.
Diagnozowanie- test Cozena:
Wywiad stwierdza ból w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej, występuje nasilenie bólu podczas odwracania przedramienia, oraz wyprostu stawu łokciowego, osłabienie nadgarstka i problem z prostymi czynnościami jak podawanie ręki na powitanie, otwieranie drzwi do samochodu, unoszenie filiżanki. Nasilenie bólu w momencie zgięcia grzbietowego przy jednoczesnym skręcaniu przedramienia na zewnątrz, a także w czasie prostowania zgiętych palców.
Ból w czasie nawracania przedramienia i wyprostu nadgarstka wzmaga się, jeśli jest opór.
Dodatni test Cozena stwierdza łokieć tenisisty.
Polega na tym, że występuje ból na wysokości nadkłykcia bocznego kości ramiennej, lub ciągnące bóle po stronie promieniowej przedramienia w czasie prostowania pięści wbrew oporowi.
Leczenie:
Unikanie obciążeń powodujących ból.
Stosowanie stabilizatorów.
Można stosować unieruchomienie w szynie ramiennej w zgięciu w stawie łokciowych do 90 stopni. Z reguły na okres 14 dni.
Pacjent we wczesnym stadium może stosować zimne lub ciepłe okłady, w zależności od tego, które pomagają bardziej.
Masaż poprzeczny.
Kinesio tapping.
Metoda Cyriax'a lub Mulligana.
Masaż sportowy.
Leczenie operacyjne:
Zabieg Hohmana polega na odcięciu przyczepu mięśnia prostownika nadgarstka o około 1cm od nadkłykcia kości ramiennej.
Zabieg Stucha polega na wycięciu w bloku przyczepu mięśnia powierzchownej warstwy istoty korowej kości.