Osobowość to zespół dyspozycji warunkujących zachowanie człowieka. Osobowość : a) sfera instrumentalna : poziom wiedzy , poziom umiejętności, procesy poznawcze, temperament, b) sfera kierunkowa: przekonania, postawy, systemy wartości.
Zadania pedagogiki czasu wolnego
-dostarczenie zasad stawiania diagnoz dotyczących rzeczywistości wychowawczej
-wychowanie człowieka do rekreacji i turystyki
-kształtowanie odpowiedzialności i świadome wpływanie każdej jednostki na zdrowie własnej rodziny
-wykształcenie w każdym podmiocie odpowiedzialności za stworzenie odpowiednich warunków do uprawiania kultury fizycznej
-stwarzanie nowych zachowań jednostek i grup społecznych.
Przedmiotem badan pedagogiki czasu wolnego obok dydaktyki są uwarunkowania psychofizyczne podmiotów pedagogicznych i rekreacji w turystyce. Analizowane są osobowości i praca specjalisty rekreacji i turystyki w tworzeniu warunków do intelektualnego i fizycznego rozwoju człowieka przez zapewnienie mu wypoczynku, regeneracji sił fizycznych i psychicznych, rozwijanie osobowości. Wychowanie do rekreacji ruchowej to ciągłe przygotowanie jednostki do aktywnego samodzielnego i racjonalnego wypełniania czasu wolnego do różnorodnej działalności rekreacyjnej aprobowanej społecznie, dającej wypoczynek kulturalno-sportowy i rozrywkę.
Program wychowania do rekreacji ruchowej
Edukowanie rodziny - dzieci powinny z domu wynieść przyzwyczajenie do aktywnych , różnych rodzajów i form rekreacji ruchowej, pożytecznego spędzania czasu.
Oddziaływanie na nowoczesną szkołę środowiska - zadaniem jest przygotowanie młodego pokolenia zarówno do pracy jak i czasu wolnego
Inspirowanie placówek wychowania pozaszkolnego - do podejmowania wysiłków w kierunku organizowania nowych atrakcyjnych form spędzania wolnego czasu.
Czas wolny jest to czas: pozostający po wykonaniu wszystkich obowiązków zawodowych, rodzinnych, społecznych czy też szkolnych, treści i formy zajęć w czasie wolnym wybierane są dobrowolnie, zajęcia służa wypoczynkowi i rozrywce, bezinteresownemu kształceniu się.
Aspekty czasu wolnego: 1) socjologiczny, 2) ekonomiczny, 3) psychologiczny, 4) fizjologiczno-zdrowotny, 5) pedagogiczny.
Funkcje czasu wolnego: wypoczynek, rozrywka, rozwój zainteresowań i uzdolnień, uczestnictwo w życiu społecznym.
Wartości czasu wolnego
1) kształtowanie i przyśpieszanie rozwoju dzieci i młodzieży, ich zainteresowań intelektualnych, rozszerzenie wiedzy ogólnej
2) kształcenie uczuć patriotycznych
3) branie udziału w życiu społecznym
4) wyrobienie umiejętności współpracy i współżycia
5) rozwijanie i kształcenie uczuć moralnych
6) wyrobienie poczucia świadomej dyscypliny
7) rozwijanie pojedynczych cech woli i charakteru
8) przestrzeganie zasad kultury życia codziennego
9) wychowywanie, rozwijanie i kształtowanie zainteresowań artystycznych, twórczych
10) rozwijanie zainteresowań sportowych i turystycznych
Realizacja indywidualnych potrzeb w czasie wolnym: potrzeba regeneracji sił fizycznych i psychicznych, potrzeba udziału w rozrywce i zabawie, potrzeba uczestnictwa w wartościach kulturowych, potrzeba refleksji i kontemplacji.
Realizacja zbiorowych potrzeb w czasie wolnym: potrzeba uczestniczenia w życiu małej grupy, potrzeba uczestnictwa w życiu rodzinnym, potrzeba uczestnictwa w życiu społecznym, potrzeba uczestnictwa w życiu publicznym, potrzeba uczestnictwa w problemach społecznych.
Determinanty zachowań wolnoczasowych człowieka: czynniki biologiczne - stan zdrowia, poziom sprawności fizycznej, poziom wydolności fizycznej, czynniki społeczno-demograficzne - płeć, wiek, wykształcenie, zawód, czynniki psychiczne - osobowość, typ temperamentu, poziom inteligencji, postawa potrzeb i zainteresowań, czynniki gospodarczo-ekonomiczne - sytuacja materialna, ilość wolnego czasu , dostępność odpowiednich obiektów.
Czas wolny w rehabilitacji leczniczej
1) stworzenie sposobności przeżywania przez inwalidę zadowolenia z wykonywanych czynności i osiągnięć
2) pomoc w kształtowaniu samego siebie
3) stworzenie inwalidzie sposobności do wykonywania czynności, które przyczyniaja się do rozwoju określonej sprawności
4) informowanie pacjentów o ważnych dla nich sprawch zdrowotnych
5) wyrabianie cech osobowości
6) wyrabianie zamiłowań do rozrywki jako potrzeby życiowej.
Cztery grupy działalności rekreacyjnej : 1) sporty rekreacyjne, 2) zajęcia miłośnicze (hobby), 3) działalność kulturalna, 4) mieszane rodzaje działalności
Bariery uczestnictwa w rekreacji ruchowej : biologiczne, geograficzno-przestrzenne, demograficzne, ekonomiczne, organizacyjne, psychospołeczne.
Dziedziny wychowania : wychowanie przez naukę, wychowanie przez pracę, wychowanie przez sztukę.
Formy wychowania dzielimy ze względu na treść i ze względu na sposób organizacji wychowania.
Metody wychowania: metoda wpływu osobistego , metoda wpływu społecznego.