MEDYCYNA RATUNKOWA OPIS


MEDYCYNA RATUNKOWA

MEDYCYNA STANÓW NAGŁYCH

/leczy wszystkich pacjentów, obejmuje całość problemów medycznych/

CEL: ratowanie życia wszystkich ofiar nagłego zachorowania lub urazu

bezpieczny transport do właściwych szpitali

SYSTEM RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

pomocy

75 zgonów - urazy /główna przyczyna zgonów do 44 rż/

Urazy jedną z głównych przyczyn interwencji zespołów ratownictwa medycznego

41% ofiar wypadków drogowych rozpoczyna specjalistyczne leczenie szpitalne po 3 godzinach od momentu zaistnienia urazu

62,4% zgonów około wypadkowych w fazie przedszpitalnej

100 wypadków ofiary śmiertelne - 12,5 w Polsce

- 3,0 w Europie Zachodniej

Choroby układu krążenia przyczyną 52,7% wszystkich zgonów

Około 40% pacjentów ze świeżym zawałem ma szansę na przeżyci

35% zespołów wyjazdowych nie spełnia standardu ambulansu R lub W

W 40% izb przyjęć brak sprzętu pozwalającego na wstępną stabilizację podstawowych parametrów życiowych /IX Ogólnopolskie Forum Ratownictwa czerwiec 2004

„Złota godzina” czas graniczny od powstania urazu do podjęcia finalnego leczenia

MIEJSCE PIELĘGNIARKI W SYSTEMIE RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

1. Zespoły wyjazdowe - /Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym przewiduje funkcjonowanie w zespołach wyjazdowych pielęgniarek ratunkowych, pielęgniarek ze specjalizacją medycyny ratunkowej lub posiadających specjalizacje z innych dziedzin pielęgniarstwa

2. Szpitalne oddziały ratunkowe /SOR/ - zadania z zakresu ratownictwa medycznego i intensywnej terapii oraz inne czynności związane z pielęgniarstwem; przygotowanie zestawów chirurgicznych i asystowanie przy drobnych zabiegach chirurgicznych wykonywanych w SOR, wykonywanie opatrunków, zabiegi higieniczne, działalność edukacyjna z elementami wsparcia psychicznego

  1. Centra Powiadamiania Ratunkowego - podejmowanie szybkich decyzji, adekwatnych do stopnia zagrożenia życia lub zdrowia, selekcja zgłoszeń; udzielanie porad o postępowaniu przez świadków zdarzenia do momentu przybycia zespołu R lub W, powiadomienie docelowych szpitali o transporcie poszkodowanych

WSPÓŁCZESNY STANDARD RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

  1. Umiejętność rozpoznania zagrożenia życia / zdrowia

  2. Stabilizację podstawowych funkcji życiowych

  3. Kwalifikowany transport do właściwego szpitala

UDZIELANIE POMOCY WG ZASADY ABCDE:

  1. Umiejętność udrożnienia dróg oddechowych /A - airway/

  2. Umiejętność wspomagania oddechu /B - breathing/

  3. Umiejętność wspomagania krążenia /C - circulation/

  4. Ocena stanu świadomości /D - disability/

  5. Zbadanie rozebranego chorego /E = exposure/

PROCEDURY PODCZAS TRANSPORTU:

  1. Monitorowanie stanu chorego /M - monitoring/

  2. Opieka /N - nursing/

  3. Tlenoterapia /O - oxygenation/

  4. Walka z bólem /P-R - pain relief

  5. Sedacja jeśli wskazana /S - sedetaion

  6. Kwalifikowany transport /T - transportation/

PIERWSZA POMOC

Ł A Ń C U C H P R Z E Ż Y C I A

I. Pierwsza pomoc udzielana przez osoby przypadkowe - świadków zdarzenia

/czas ok..4 min/

  1. Rozpoznanie zagrożenia

  2. Wstępne zabezpieczenie poszkodowanego i miejsca zdarzenia

  3. Nadanie sygnału „na ratunek”

  4. Podstawowe czynności resystutacyjne dorosłych i dzieci

  5. Inne podstawowe czynności ratunkowe - zależnie od rodzaju zagrożenia

  6. Powtarzanie oceny i zabezpieczenia chorego

  1. Rozszerzona Pierwsza Pomoc

  1. Zabezpieczenie miejsca zdarzenia

  2. Bezpieczne przeniesienie i ułożenie sytuacyjne poszkodowanego

  3. Użycie podstawowych przyrządów pierwszej pomocy np.opatrunek uciskowy,

  4. Unieruchomienie kręgosłupa , złamanej kończyny

  5. Tamowanie krwawienia

  6. Zaopatrzenie rany powierzchownej

  7. Wsparcie psychiczne

  8. Dokumentacja pierwszej pomocy i powtarzanie oceny i zabezpieczenia chorego /wolntariusze, Straż Miejska, Policja, wychowawcy, opiekunowie, salowe, noszowi/

III. Kwalifikowana Pierwsza Pomoc

IV. Medyczne czynności ratunkowe /8-10 min/

Zespoły ratownictwa medycznego

V. Leczenie ratunkowe

Procedury Kliniczne Medycyny Ratunkowej

  1. Szpitalny Oddział Ratunkowy/ Klinika Medycyny Ratunkowej - specjaliści i specjalizanci medycyny ratunkowej - konsultanci dyscyplin współpracujących

  1. Szpitalne Zespoły Zadaniowe - Szpitalny Zespół Urazowy - Szpitalny Zespół Udarowy - Szpitalny Zespół Wieńcowy - Szpitalny Zespół Resuscytacyjny - Szpitalny Zespół Pediatryczny

OGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA NA MIEJSCU WYPADKU

1. Ocena sytuacji /liczba poszkodowanych, stopień zagrożenia życia/

2. Izolacja od czynnika szkodliwego

3. Wstępna selekcja poszkodowanych

4. Zabezpieczenie miejsca udzielania pomocy

5. Utrzymanie drożności dróg oddechowych

6. Zatamowanie krwotoku

7. Zmniejszenie bólu /postępowanie p-wstrząsowe/

8. Sztuczny oddech i masaż serca

9. Transport poszkodowanego

10. System powiadamiania

Kolejność ww. punktów uzależniona od sytuacji

OGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA NA MIEJSCU WYPADKU

1. Ocena sytuacji /liczba poszkodowanych, stopień zagrożenia życia/

odgruzowywanie miejsc zawałowych, katastrofy lotnicze, wypadki

drogowe, akty terrorystyczne, bójki

- liczba osób poszkodowanych /dorośli, dzieci, osoby starsze/ - odpowiednia liczba zespołów ratunkowych i środków transportu

- stopień zagrożenia życia - ocena stopnia zagrożenia życia wg skali AVPU

2. Izolacja od czynnika szkodliwego /odłączenie od źródła prądu elektrycznego/

zdjęcie odzieży w przypadku zabrudzenia związkami chemicznymi, oparzenia

3. Wstępna selekcja poszkodowanych - wg zasady udzielania w pierwszej kolejności pomocy tym, którzy jej najbardziej potrzebują

O C E N A P O S Z K O D O W A N E G O

Ad 1 Ocena stanu przytomności poszkodowanego oraz szerokość i reakcje źrenic na światło.

Stan przytomności oceniamy wg skali AVPU /A - pacjent przytomny;

V - odpowiada na bodźce słowne P - odpowiada na bodźce bólowe U - nieodpowiada na żadne bodźce

Pogorszenie stanu przytomności: spadek utlenowania tkanki mózgowej lub pogorszenie perfuzji mózgowej

Zaburzenia przytomności - ocena stanu natlenienia ustroju

Wpływ alkoholu i leków

Ad 2. Ocena drożności dróg oddechowych

U pacjentów pozostających w kontakcie logicznym drogi oddechowe są prawdopodobnie drożne - w tym przypadku wystarczająca jest częsta ocena stanu pacjenta. U pacjentów nieprzytomnych - sprawdzenie czy nie ma ciała obcego w obrębie górnych dróg oddechowych, czy nie doszło do złamań w obrębie twarzoczaszki i ocena ewentualnych obrażeń krtani i tchawicy. Zabezpieczając drożność dróg oddechowych należy pamiętać o konieczności ochrony kręgosłupa szyjnego. Kręgosłup szyjny zabezpieczamy przy pomocy kołnierza szyjnego

Wentylacja

Drożność dróg oddechowych nie zabezpiecza prawidłowej wentylacji /płuca, ściana klatki piersiowej i przepona/

Odma prężna

Wiotka klatka piersiowa

Masywny krwiak opłucnej

Otwarta odma opłucnowa

Ad.3 Ocena krążenia

Poziom przytomności - spadek RR jako wynikn hipowolemii powoduje spadek perfuzji mózgowej co zaburza przytomność

Kolor skóry - różowy kolor skóry, zwłaszcza twarzy i kończyn - szara spocona skóra, zwłaszcza twarzy i kończyn może świadczyć o hiupowolemii

Tętno - częstotliwość, regularność, napięcie

Powolne , prawidłowo napięte tętno świadczy o normowolemii z wyjątkiem pacjentów przyjmujących beta blokery

Szybkie, słabo wypełnione tętno - hipowolemia

Arytmia - uszkodzenie mięśnia sercowego

RATUNKOWE LECZENIE URAZÓW
OCENA I POSTĘPOWANIE NATYCHMIASTOWE

a/ opieka przedszpitalna

b/ opieka wewnątrzszpitalna

ad.a/ - ścisła współpraca ze szpitalami przyjmującymi pacjentów

pourazowych - informacja SOR/ szpitala o zaistnieniu wypadku, godzinie wypadku, liczbie poszkodowanych, mechanizmie urazu

- zapewnienie drożności dróg oddechowych, prawidłowej wymiany gazowej, kontrola krwawienia zewnętrznego, płynoterapia w

przypadku rozwijającego się wstrząsu, unieruchomienie

NIE TRACIĆ WIELE CZASU NA MIEJSCU WYPADKU

ad.b - gotowość do przyjęcia każdego pacjenta po wypadku w obszarze resuscytacyjno-zabiegowym - przygotowane przyrządy do

intubacji, ogrzane krystaloidy z zestawami do szybkiego

przetaczania płynów, sprzęt monitorujący, gotowość laboratorium i pracowni obrazowych - zabezpieczenie personelu przed zainfekowaniem się wirusami HIV,HCV, HBV /jednorazowe fartuchy, maski, rękawiczki/

2. Triage - segregacja chorych wg schematu ABC /A drożność dróg oddechowych i ochrona kręgosłupa szyjnego; B wentylacja; C krążenie i kontrola krwawienia zewnętrznego/

a/ wypadki mnogie - zespoły ratownicze są w stanie udzielić pomocy

wszystkim poszkodowanym, pacjenci z obrażeniami zagrażającymi życiu objęci są opieką w pierwszej kolejności

b/ wypadki masowe - ilość poszkodowanych i ciężkość ich obrażeń nie

pozwala na opiekę nad wszystkimi pacjentami, pacjenci z największą szansą na przeżycie zaopatrywani w pierwszej kolejności

  1. Ocena wstępna

Sposób postępowania z pacjentem w zależności od:

- obrażeń jakich doznał chory, - stanu klinicznego

- mechanizmu urazu

Szybka ocena stanu klinicznego /całościowa/ - zabezpieczenie czynności życiowych wg schematu ABCDE - pełna ocena kliniczna

  1. Drogi oddechowe /slajd 10/ niezbędnym zabezpieczenie kręgosłupa szyjnego, w przypadku konieczności ściągnięcia kołnierza głowa i szyja muszą być unieruchomione przez członka zespołu leczenia urazów.

Kołnierz może być zdjęty po wykluczeniu obrażeń w zakresie kręgosłupa szyjnego

Ocena stanu kręgosłupa - rtg A-P i L aż do poziomu C7/Th1

Uraz kręgosłupa szyjnego / urazy wielonarządowe, urazy zlokalizowane powyżej obojczyków

B Wentylacja -

Wzrokowo i palpacyjnie ocena stabilności ścian klatki piersiowej

Opukiwanie - wykrycie powietrza lub płynu w klatce piersiowej

Osłuchiwanie - prawidłowe położenie rurki intubacyjnej

C Krążenie i kontrola krwotoków zewnętrznych

Identyfikacja krwotoków zewnętrznych oraz ich tamowanie / bezpośredni ucisk na ranę - nie należy stosować opasek pneumatycznych - wyjątek pacjenci z amputacjami urazowymi kończyn

D Ocena stanu neurologicznego - stan przytomności wg skali Glasgow /GCS/ Ocenie ilościowej podlegają reakcje na otwieranie oczu, odpowiedź ruchową i odpowiedź słowną

Skala Glasgow jest przydatna do ustalenia wstępnego stanu zdrowia oraz wychwycenia zmian w stanie przytomności, zachodzących w trakcie monitorowania stanu ogólnego