Wskaźnik ten ustalony został dla zapasów ogółem, ale można też ustalać i oceniać wskaźnik produktywności dla poszczególnych rodzajów zapasów. W każdym wypadku pamiętać należy o prawidłowym doborze wielkości wyrażających bazę odniesienia - dla materiałów może to być koszt zużytych materiałów, dla półproduktów i produkcji w toku - koszt ich wytworzenia, natomiast dla towarów - wartość towarów w cenie zakupu lub nabycia.
Zarządzanie zapasami to problem optymalizacji. Zapasy należy mieć, aby zachować ciągłość produkcji lub też dostaw, z drugiej strony jednak posiadanie zapasów wiąże się z określonymi kosztami magazynowania lub też finansowania. Przedsiębiorstwo powinno też ustalać optymalne cykle rotacji, tj. takie, przy których koszty posiadania i utrzymania zapasów są najmniejsze.
Kontynuacją analizy produktywności zapasów jest ocena ich struktury ekonomicznej. Istotny jest bowiem podziała zapasów na zapasy bieżące, sezonowe, rezerwowe i nieprawidłowe, które mogą być zapasami zbędnymi lub nadmiernymi.
wskaźnik produktywności należności z tytułu dostaw i usług
w razach:
w dniach:
Poziom należności to również problem optymalizacji. Jeśli będziemy stosować politykę restrykcyjną wobec odbiorców to cykl rotacji będzie krótki i brak będzie problemów z windykacją, ale też nie będzie można maksymalizować przychodów, bo w obecnych czasach firmy konkurują nie tylko ceną, ale także terminami płatności. W przedsiębiorstwie gdzie stosowana jest polityka liberalna mamy do czynienia ze wzrostem przychodów, zysków, ale często taż z brakiem gotówki. Przedsiębiorstwa takie są „dawcami kapitału” i muszą posiadać odpowiedniej wielkości zgromadzone środki, które najczęściej bezpłatnie udostępniają odbiorcom. Taka polityka jest możliwa i celowa wówczas, gdy przedsiębiorstwo chce zwiększyć udział w rynku, względnie też promuje nowy wyrób. Korzyści z tytułu wzrostu rentowności muszą być większe niż koszty związane z kredytowaniem odbiorców.
Kontynuacja oceny produktywności należności jest ocena terminowości rozrachunków. Przedmiotem badań powinny być zwłaszcza należności przeterminowane. Dla właściwego zarządzania należnościami w przedsiębiorstwie można wprowadzić system oceny zdolności kredytowej odbiorców, który pozwala na elastyczną politykę kredytową.
wskaźnik zobowiązań z tytułu dostaw i usług może być liczony:
w razach:
w dniach:
W analizach zewnętrznych wartość zakupionych materiałów, robót i usług można zastąpić kosztem wytworzenia - jeżeli mamy rachunek zysków kalkulacyjny lub też przychodami ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów - w przypadku porównawczego rachunku zysków i strat.
Analiza rotacji zobowiązań powinna być połączona z oceną ich terminowości. Przedmiotem badań powinny być zwłaszcza zobowiązania przeterminowane. Można również oceniać wzajemne relacje pomiędzy należnościami i zobowiązaniami. W sytuacji, gdy należności przewyższają zobowiązania przedsiębiorstwo staje się „dawcą kapitału”, natomiast w sytuacji odwrotnej jest „biorcą kapitału”. Fakt ten może być wynikiem określonej pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa w stosunku do dostawców i odbiorców.
Przedmiotem badań w ocenie płynności finansowej jest cykl operacyjny i cykl konwersji gotówki
|
cykl konwersji zapasów w dniach |
+ |
cykl rotacji należności i roszczeń z tytułu dostaw i usług |
= |
cykl operacyjny |
─ |
cykl rotacji zobowiązań krótkoterminowych z tytułu dostaw i usług |
= |
cykl konwersji gotówki |
Cykl konwersji gotówki mówi na ile dni normalnej działalności przedsiębiorstwo powinno zaangażować kapitał stały (gdy CKG jest ze znakiem „+”) lub ile dni mogą pozostawać środki dostawców w dyspozycji przedsiębiorstwa z przeznaczeniem na inne cele niż operacyjne (gdy CKG jest ze znakiem „─”).
Analiza rentowności
Analiza rentowności obejmuje:
wskaźniki kwantytatywne:
zysk księgowy
zysk ekonomiczny
wskaźniki kwalitatywne → a więc wskaźniki oparte zarówno o zysk księgowy jak i o zysk ekonomiczny
Analiza wyniku finansowego może mieć charakter wstępny lub przyczynowy. Przyczynowa analiza wyniku finansowego jest niezbędna i może być ona przeprowadzona według:
elementów składowych
elementów obliczeniowych
zależności ekonomicznych
ad.I.
Analiza wyniku finansowego według elementów składowych obejmuje takie zagadnienia jak:
analiza wyniku z działalności operacyjnej, a w tym:
analiza wyniku na sprzedaży
ocena wyniku na pozostałej działalności operacyjnej
analiza wyniku z operacji finansowych
badanie wyniku operacji nadzwyczajnych
polityka podatkowa
polityka dywidendowa
ad.1.
a) Wynik na sprzedaży ma charakter trwały i stąd też jest on przedmiotem głównej oceny, a jego analiza może być przedmiotem licznych prognoz.
Poziom wyniku na sprzedaży uzależniony jest od:
wielkości produkcji (sprzedaży) [ q ]
zmiany struktury asortymentowej
zmiany jednostkowej ceny realizacji netto [ p ]
zmiany wysokości jednostkowych kosztów [ k ]
Z S = ∑ q * p — ∑ q * k
Wpływ wymienionych czynników można ustalić stosują metodę kolejnych podstawień lub dodatkowo wskaźnik wzrostu sprzedaży „d” w postaci:
Tego typu analiza najczęściej robiona jest w ramach badań wewnętrznych i obejmuje swoim zakresem zmiany wielkości zysku ze sprzedaży podstawowych produktów (tych, które są głównymi generatorami zysku). Pozostałe asortymenty oceniamy przez porównanie:
Z SP = Z SP 1 - Z SP 2
b) zmiany wyniku z pozostałej działalności operacyjnej mogą być rezultatem:
zbycia środka trwałego
odpisania należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych
działalności socjalnej
rozwiązania lub utworzenia rezerw
odpisów aktualizujących wartość aktywów
odszkodowań, kar
nieodpłatnego przekazania lub zbycia aktywów
ad.2.
Wynik z operacji finansowych uzależniony jest od:
efektywności operacji na rynku kapitałowym (zysk lub strata ze zbycia inwestycji, korzyści w postaci dywidendy lub odsetek)
struktury kapitałowej
ad.3.
Wynik zdarzeń nadzwyczajnych spowodowany jest przez zdarzenia trudne do przewidzenia poza działalnością operacyjną, nie związane z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności operacyjnej.
Analiza strat i zysków nadzwyczajnych powinna obejmować swoim zakresem nie tylko saldo, jego wielkość i wpływ na wynik netto, ale też ocenę poszczególnych pozycji strat i zysków nadzwyczajnych.
ad.4.
W ocenie polityki podatkowej przedmiotem badań pozostaje:
badanie różnic między zyskiem brutto a podstawą opodatkowania
ustalenie i ocena efektywnej stopy podatkowej w następującej postaci:
wielkość tego wskaźnika można oceniać na tle obligatoryjnie obowiązującej stopy podatkowej w odniesieniu do korporacji (liczymy i przyrównujemy do stopy podatkowej - obecnie 19%)
ad. II.
Analiza wyniku finansowego według elementów składowych obejmuje ocenę:
Z N = P - K + W - O
P → przychody
K → koszty
W → wynik zdarzeń nadzwyczajnych
O → obowiązkowe odpisy
20
przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów + VAT należny
—————————————————————————————————
przeciętny stan należności z tytułu dostaw i usług
przeciętny stan należności z tytułu dostaw i usług * liczba dni w okresie
—————————————————————————————————
przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów + VAT należny
wartość zakupionych materiałów, robót i usług + VAT naliczony
————————————————————————————
przeciętny stan zobowiązań z tytułu dostaw i usług
przeciętny stan zobowiązań z tytułu dostaw i usług * liczba dni w okresie
——————————————————————————————
wartość zakupionych materiałów, robót i usług + VAT naliczony
Σ q 1 * k 0
d = ———————
Σ q 0 * k 0
obciążenie z tytułu podatku dochodowego
—————————————————— * 100%
zysk brutto