Drzwi gnieźnieńskie
Najwybitniejszy w Polsce romański zabytek reliefowej rzeźby i odlewnictwa
Dwuskrzydłowe drzwi z 9 kwaterami na każdym skrzydle
Druga połowa XII wieku
Technika: odlew w brązie
Temat: sceny z życia i męczennictwa świętego Wojciecha, rozwinięte na tle motywów pejzażowo roślinnych i architektonicznych (narracja, opowieść)
Przykład dydaktycznej roli sztuki romańskiej
Dwa skrzydła otacza ornamentacyjna bordiura z winogradu(?) i wici palmetowej, w które zostały wpisane sceny z winnicy oraz wizerunki centaurów, łuczników, lwów, ptaków, małp i innych bestii pożerających się wzajemnie
Innym przykładem podobnych romańskich drzwi mogą być drzwi z katedry w Hildesheim powstałe około 1015 roku, lecz tu mamy do czynienia ze scenami biblijnymi: dzieje stworzenia świata pierwszych ludzi oraz dzieję męki Chrystusa
Ghiberti Lorenzo Rodin `Wrota piekieł'
drzwi babtysterium
florenckiego