ELEKTRONIKA ANALOGOWA

Półprzewodnik samoistny - charakteryzuje się równą ilością dziur i elektronów

Pólprzewodniki domieszkowe - typu N (nośnik elektron/donory), typu P (nośnik dziura/akceptory). W tym przewodniku może zachodzić zjawisko przewodnictwa samoistnego

Dioda półprzewodnikowa jest to przyrząd elektroniczny z dwiema elektrodami (anodą i katodą) mający niesymetyczną charakterystykę prądu płynącego na wyjściu w funkcji napięcia na wejściu.

Dioda prostownicza - w stanie przewodzenia na diodzie występuje nieznaczy spadek napięcia rzędu 1V, a w stanie zaporowym przez diodę przepływa nieznaczny prąd wsteczny silnie zależny od temperatury złącza.

Diody Zenera - są to specjalne diody krzemowe, w których wykorzystuje się zakrzywienie charakterystyki prądowo-napięciowej w obszarze przebicia.

Fotodioda - jest to złącze p-n, w którym wykorzystuje się zjawisko generowania mniejszościowych nośników ładunku pod wpływem energii świetlnej.

Termistor jest to półprzewodnik samoistny, którego rezystancja zależy od temperatury. Zmiana wartości rezystancji może nastąpić na skutek wzrostu temperatury otoczenia termistora lub wydzielonego w nim ciepła

Dioda pojemnościowa (warikap) - diody pojemnościowe (warikapy i waraktory) pracują przy polaryzacji zaporowej, charakteryzując się zmienną pojemnością w funkcji przyłożonego napięcia. Stosowane w układach powielania częstotliwości, modulacji częstotliwości, we wzmacniaczach parametrycznych i w układach strojenia obwodów rezonansowych wysokiej częstotliwości za pomocą napięcia.

Struktura złącza p-n diody pojemnościowej przypomina kondensator płaski. Okładkami tego kondensatora są obszary p i n o małej rezystywności, a dielektrykiem - warstwa zaporowa. Szerokośc warstwy zaporowej (pojemność złącza) można zmieniać przez zmianę napięcia zewnętrznego polaryzującego złącza w kierunku zaporowym. Jeżeli napięcie zaporowe wzrośnie, to obszar dielektryczny złącza ulegnie rozszerzeniu, a pojemność złącza maleje tak jak w kondensatorze przy rozsuwaniu jego okładek.

Tranzystory bipolarne - stany pracy tranzystora:

- stan odcięcia (jeżeli oba złącza spolaryzujemy w kierunku zaporowym)

- stan nasycenia (jeżeli oba złącza spolaryzujemy w kierunku przewodzenia)

- stan pracy aktywnej / inwersyjnej (jeżeli jedno złącze spolaryzujemy w kierunku przewodzenia, a drugie w kierunku zaporowym)

Układy pracy tranzystora:

OB. - największe wzmocnienie napięciowe, wzmocnienie prądowe <1, mała oporność wejściowa, duża oporność wyjściowa, średnie wzmocnienie mocy

OE - duże wzmocnienie prądowe, duże wzmocnienie napięciowe, średnia rezystancja wejściowa, średnia rezystancja wyjściowa, bardzo dużo wzmocnienie mocy

OC - największe z możliwych wzmocnienie prądowe, wzmocnienie napięciowe <1, bardzo duża oporność wejściowa, średnia rezystancja wyjściowa, przeciętne wzmocnienie mocy.

Tranzystory unipolarne - sterowane są napięciowo!, bariera potencjałów zalezy od budowy, gdy podajemy napięcie w stanie przewodzenia to bariera maleja, gdy podajemy w kierunku zaporowym to bariera rośnie, w sterowaniu elementu bierze udział tylko jeden rodzaj nośnika - a) złączowe (jfet) b) z izolowaną bramką (mosfet)

W tranzystorach złączowych bramka nie pobiera prądu ponieważ jest spolaryzowana w kierunku zaporowym.

W tranzystorach z izolowaną bramką między bramką a półprzewodnikiem umieszczamy izolację (dwutlenek krzemu). Występuje tutaj tzw. zjawisko brzegowe które polega na pojawieniu się dodatkowych ładunków w warstwie brzegowej. Ponieważ bramka nie pobiera prądu to o przewodnictwie kanału decyduje napięcie przyłożone do bramki.

Wyróżniamy dwa rodzaje tranzystorów z izolowaną bramką:

- z kanałem zubożanym (przewodzi bez napięcia)

- z kanałem wzbogacanym (nie przewodzi bez napięcia)

Układy zasilania tranzystorów: (polaryzacji tranzystorów)

1. z wymuszonym prądem bazy (I_c=β)

2. ze sprzężeniem kolektora
   

3. potencjometryczny ze sprzężeniem emiterowym
   

Wyróżniamy następujące wzmacniacze tranzystorowe:

1. w układzie wspólnego emitera - wprowadza ujemne wzmocnienie (odwraca fazę sygnału)

2. w układzie wspólnego kolektora (nazywa często wtórnikiem emiterowym/napięciowym)

Układ Darlingtona (SuperAlfa) - jest to takie połączenie dwóch tranzystorów aby pracowały jako jeden. Tranzystor T1 jest wzmacniaczem prądu dla tranzystora T2 który jest tranzystorem dużej mocy i na jego bramkę musi być podany prąd o znacznej wartości. Stosowany jest dla układów które wymagają szczególne dużej rezystancji wyjściowej, ale nie jest to nieskończenie duża wartość.

Układ Bootstrap - posiada nieskończenie wielką impedancję wejściową dla sygnału zmiennoprądowego.

Opis: Przyrost napięcia na wejściu jest równy przyrostowi napięcia na wyjściu. Przez opornik R3 nie płynie żaden prąd. Układ zasilający bazę nie obciąża źródła, jedyne obciążenie to zasilanie tranzystora.

Działanie układu : pomiędzy R1 i R2 ustawiono potencjał i ten potencjał przeniesiony jest przez R3 na wejście wzmacniacza (na bazę) co sprawia, że na emiterze jest to samo napięcie pomniejszone o 0,6V. Kondensator naładuje się do takiego napięcia aby nie popłynął przez niego prąd. Przypuścmy, że występuje jakiś przyrost napięcia czyli napięcie na wyjściu zaczyna narastać. Przyrost napięcia na bazie ΔU , spowoduje przyrost napięcia na emiterze o taką samą wartość ΔU. Jeżeli na jednym końcu opornika R3 napięcie wzrostło o ΔU i na drugim również o ΔU to nie wystąpił tam spadek napięcia.

Multiwibratory - są to dwustopniowe wzmacniacze, dzielimy je na symetryczne i niesymetryczne

- monostabilne - mają tylko jeden stan stabilny, można go wytrącić z tego stanu ale powróci

- bistabilne - mają dwa stany stabilne, może dowolnie dlugo być w kazdym stanie

- astabilne - nie osiada żadnego stanu stabilnego, będzie generatorem przebiegów

Klasy pracy wzmacniaczy:

Klasa A - kąt przepływu prądu mniejszy od 360º (moc tracona w tranzystorze jest największa w tej klasie)

Klasa B - kąt przepływu prądu jest bliski 180º

Klasa AB - kąt przepływu prąd zawiera się między 180º a 360º (180º<Θ<360º)

Klasa C - kąt przeplywu prądu mniejszy od 180º

Elementarna teoria sprzężeń zwrotnych:

Zadaniem układu sprzężenia zwrotnego jest przekazywanie części sygnału wyjściowego spowrotem na wejście układu. Sprzężenie zwrotne układu może powodwać zwiększenie lub zmniejszego sygnału.

- dodatnie sprzężenie zwrotne (stosowane głównie w układach generacyjnych, rzadko w układach wzmacniających)

- ujemne sprzężenie zwrotne (zmniejszenie wrażliwości wzmocnienia na zmiany parametrów elementów składowych, umożliwia kształtowanie charakterystyk częstotlwościowych, kontrolowaną zmianę poziomu impedancji wejściowej i wyjściowej, zmniejszenie zniekształceń nieliniowych oraz wpływu zakłóceń)

Transmitancja - stosunek sygnału wyjściowego do sygnału wejściowego

Czułość zmian transmitancji układu na zmianę współczynnika k
(dla dużego k czułość jest mała)

Rodzaje układów sprzężenia zwrotnego:

Od strony wejścia : szeregowe (sumowanie napięć, korzystane dla źródeł o małej impedancji wewnętrznej) / równoległe (sumowanie prądów, korzystne dla źródeł o dużej impedancji wewnętrznej źródła)

Od strony wyjścia : napięciowe (zmniejsza impedancję wyjściową, stosowane dla dużej impendancji obciążenia);

prądowe (zwiększa impedancję wyjściową, dla małej impedancji obciążenia)

Wzmacniacze operacyjne (impedancja wejściowa - bardzo duża, wzmocnienie - bardzo duże bliskie ∞, napięcie na zaciskach wejściowych - bardzo małe, przy zwarciu na wejściu na wyjściu powinno być 0). Dla idealnego wzmacniacza wejściowe napięcie niezrównoważenia Ua powinno być równe 0.

Transmitancja - stosunek impedancji sprzężenie do impedancji wejściowej.

- wzmacniacz odwracający

- wzmacniacz nieodwracający (bardzo duża impedancja wejściowa)

- wzmacniacz różnicowy

- wzmacniacz całkujący

- wzmacniacz różniczkujący

- człon inercyjny pierwszego rzędu

Prostownik stosuje się przede wszystkim w odniesieniu do układów przekształcających prąd zmienny w prąd stały.

W zależności od struktury i liczby faz zasilającego napięcia przemiennego, prostowniki dzielimy na:

- jednofazowe;

- wielofazowe (np. trójfazowe).

Jeśli napięcie podlega prostowaniu w czasie jednego tylko półokresu każdej z faz, to taki prostownik nazywamy jednopołówkowym (półfalowym). Jeżeli natomiast napięcie jest prostowane w czasie obu półokresów, to taki

prostownik nazywamy dwupołówkowym (całofalowym).

Prostownikiem jednopołówkowym nazywamy taki prostownik, w którym po procesie prostowania pozostają tylko te części przebiegu, które są jednego znaku a części przeciwnego znaku pozostają wyeliminowane. Elementem załączającym prąd jest dioda półprzewodnikowa.

Prostownik jednopołówkowy przewodzi prąd w jednym kierunku (dodatnim).

Prostownikiem dwupołówkowym nazywamy taki prostownik, w którym po procesie prostowania pozostają części przebiegu, które są tego samego znaku i dodają się do nich - po zmianie znaku - części, które miały znak przeciwny. Prostowniki dwupołówkowe charakteryzują się lepszymi parametrami. W układach tych płynie prąd przez obciążenie R praktycznie

przez cały czas w jednym kierunku.

Przetwornik J/U (prąd/napięcie)

Układ ten charakteryzuje się małą rezystancją wejściową. Może on współpracować tylko ze źródłami prądowymi o dużej rezystancji wewnętrznej, ponieważ jego wejście stanowi masę pozorną. Wartość prądu wejściowego I nie zależy wówczas od parametrów układu konwertera, ale od źródła sygnału wejściowego.

Przesuwnik fazy

Przesuwnikiem fazy nazywamy układ przesuwający fazę napięcia wyjściowego względem napięcia wejściowego.

Jeżeli amplituda sygnału wejściowego będzie stała, a zmieni się jedynie jego częstotliwość, to amplituda sygnału wyjściowego będzie również stała, zmieni się natomiast przesunięcie fazy sygnału wyjściowego względem sygnału wejściowego.

ELEKTRONIKA CYFROWA

Układy TTL: 5V +/- 5%

- poziom wysoki „1” - U_0H - 4V:U_zas / U_IH - 2,6V : U_zas+0,6V

- poziom niski „0” - U_0L - 0V:0,4V / U_IL - 0V : 0,8V

Układy CMOS - nie wymagają dokładnej stabilizacji, nie pobierają prądu ze źródła zasilania

Układy kombinacyjne są to takie układy w których stan wyjść możemy poznać na podstawie struktury układu i stanu wejść

Układy sekwencyjne są to takie układy w których stan wyjść może poznać znając stan wejść układu, strukturę wewnętrzną układu, stan wewnętrzny układu przed podaniem sygnałów wejściowych.

Przerzutnik (z ang. flip-flop) jest to podstawowy element pamiętający każdego układu cyfrowego, przeznaczonego do przechowywania i ewentualnego przetwarzania informacji. Przerzutnik współtworzy najniższe piętro struktury układu i zdolny jest do zapamiętania jednego bitu informacji.

Przerzutnik asynchroniczne (RS)

Jest to najprostszy rodzaj przerzutnik posiadający dwa wejścia : R i S oraz dwa wyjścia Q i Q zanegowane. Przerzutnik typu RS można wykonać z dwóch bramek logicznych NOR lub dwóch bramek logicznych NAND. Stan wyjść jest zawsze przeciwny.

Przerzutniki synchroniczne (JK, T, D, JK-MS)

Przerzutnik typu JK - jeden z podstawowych rodzajów przerzutników synchronicznych bistabilnych, na jego podstawie można zbudować wiele innych rodzajów przerzutników np. typu D czy JK-MS.

Przerzutnik typu T - może służyć jako prosty układ dzielenia częstotliwości przez 2. W niektórych przypadkach umożliwia zbudowanie znacznie prostszych układów (np. liczników synchronicznych) niż przy zastosowaniu przerzutników typu D lub JK.

Przerzutnik typu T to taki przerzutnik, który po ustawieniu logicznej wartości 1 na wejściu i wyzwoleniu zboczem sygnału zegarowego (przeważnie opadajacym), zmienia stan wyjść na przeciwny.

Przerzutnik typu D - ten typ przerzutników znajduje najwięcej praktycznych zastosowań. Przerzutniki typu D należą do zbioru przerzutników wyzwalanych zboczem. Przepisanie stanu wejścia D (informacyjnego) na wyjście Q następuje w czasie zmiany poziomu logicznego na wejściu zegarowym z niskiego na wysoki. Przerzutnik typu D łatwo jest przekształcić w przerzutnik typu T i zrealizować dzielnik modulo 2 - tzw. dwójkę liczącą. W tym celu wystarczy połączyć wyjście zanegowane Q z wejściem D. Pojedyncza "dwójka" dzieli częstotliwość sygnału zegarowego na pół, przy czym wypełnienie przebiegu na wyjściu wynosi zawsze 50%. Łańcuch kaskadowo połączonych dwójek liczących może być wykorzystany do wytworzenia naturalnego kodu dwójkowego - podstawowego kodu wagowego używanego w technice cyfrowej.

Przerzutnik typu LATCH - przerzutnik typu Latch (zatrzask) jest wersją przerzutnika D wyzwalanego nie zboczem, lecz poziomem. W czasie trwania na wejściu zegarowym stanu wysokiego, wyjście Q powtarza stany logiczne wejścia D. W momencie zmiany na wejściu zegarowym stanu wysokiego na niski następuje "zatrzaśnięcie" (zapamiętanie) stanu wejścia D sprzed tej zmiany. Typowym zastosowaniem przerzutnika typu Latch jest zapamiętanie chwilowego stanu szyny danych w celu np. zobrazownia na wyświetlaczu. Dowolny przerzutnik tego typu charakteryzuje się mniejszą odpornością na zakłócenia od dowolnego przerzutnika wyzwalanego zboczem.

Przerzutnik typu JK-MS - przerzutnik synchroniczny JK-MS (Master-Slave) jest zbudowany z dwóch przerzutników JK połączonych kaskadowo. Jeden - nadrzędny (master) - pełni funkcję bufora wejściowego, drugi - podrzędny - bufora wyjściowego. Informacja do przerzutnika jest wpisywana po pełnym cyklu zegarowym: przy zboczu narastającym informacja jest wpisywana do przerzutnika master, zaś przerzutnik slave (wyjściowy) wciąż pamięta informację wpisaną wcześniej. Przy zboczu opadającym informacja pamiętana przez przerzutnik master jest przepisywana do przerzutnika wyjściowego slave.

Rejestry - są to układy służące do przechowywania informacji w postaci bitów. Na każdej pozycji rejestru przechowywany jest jeden bit informacji. Ze względu na sposób wyprowadzania informacji dzielimy rejestry na :- szeregowe; - równoległe ; - szeregowo-równoległe; - równoległo szeregowe

Układy PLD (ang. Programmable Logic Device) to układy elektroniczne o programowalnej strukturze. Układ PLD może zostać zaprogramowany tak, żeby działał jak dowolny układ cyfrowy. Ograniczeniem jest tylko wielkość zasobów układu PLD, czyli ilość wewnętrznych elementów które można zaprogramować.

ENERGOELEKTRONIKA

Dioda półprzewodnikowa:

Dioda półprzewodnikowa to dwukońcówkowy element półprzewodnikowy. Zbudowana jest z dwóch warstw półprzewodnika, odmiennie domieszkowanych - typu n i typu p, tworzących razem złącze n-p, lub z połączenia półprzewodnika z odpowiednim metalem - dioda Schottky'ego. Końcówka dołączona do obszaru n nazywa się katodą, a do obszaru p - anodą. Element ten charakteryzuje się jednokierunkowym przepływem prądu - od anody do katody, w drugą stronę prąd nie płynie (zawór elektryczny). Podstawową cechą diod półprzewodnikowych jest prostowanie prądu przemiennego,

- aby zwiększyć prąd należy zwiększyć rozmiary diody

- aby zwiększyć wytrzymalość na napięcie wsteczne (przebicia) należy zwiększyć szerokość bariery potencjałów)

- im większy prąd tym większe wydzielanie ciepła (metalami chłodzacymi mogą być : rtęć, sód)

Tyrystor:

Tyrystor jest elementem półprzewodnikowym składającym się z 4 warstw w układzie p-n-p-n. Jest on wyposażony w 3 elektrody, z których dwie są przyłączone do warstw skrajnych, a trzecia do jednej z warstw środkowych. Elektrody przyłączone do warstw skrajnych nazywa się katodą (K) i anodą (A), a elektroda przyłączona do warstwy środkowej - bramką (G, od ang. gate - bramka). Tyrystor przewodzi w kierunku od anody do katody. Jeżeli anoda ma dodatnie napięcie względem katody, to złącza skrajne typu p-n są spolaryzowane w kierunku przewodzenia, a złącze środkowe n-p w kierunku zaporowym. Dopóki do bramki nie doprowadzi się napięcia, dopóty tyrystor praktycznie nie przewodzi prądu. Doprowadzenie do bramki dodatniego napięcia względem katody spowoduje przepływ prądu bramkowego i właściwości zaporowe środkowego złącza zanikają w ciągu kilku mikrosekund; moment ten nazywany bywa "zapłonem" tyrystora

Fototyrystorem nazywamy tyrystor umieszczony w specjalnej obudowie, umożliwiającej oddziaływanie promieniowania świetlnego na jego przełączanie ze stanu blokowania do przewodzenia. Im większe jest napięcie anoda - katoda fototyrystora, tym moc promieniowania potrzebna do przełączenia jest mniejsza. Istotną cechą fototyrystora jest to, że po przełączeniu w stan przewodzenia, utrzymuje się w nim nawet po zaniku impulsu świetlnego.

Metody załączania tyrystora:

- wyzwolenie bramkowe (poprzez doprowadzenie go do stanu przewodzenia)

- wyzwolenie termiczne (poprzez podgrzania go do odpowiedniej temperatury)

- załączanie anodowe (poprzez przyłożenie zbyt dużego napięcia między anodą i katodą)

- wyzwalanie stromościowe

Zbyt duża stromość narastania prądu może spowodować uszkodzenie tyrystora, należy tak długo potrzymywać impuls aby wartość prądu przekroczyła wartość prądu podtrzymania.

Metody wyłączania tyrystora:

Warunek wyłączenia : T_Q>T_RR

T_RR - czas odzyskiwania zdolności blokujących (zależy od parametrów tyrystora)

T_Q - czas dysponowany na wyłączenie (zalezy od parametrów obwodu)

Tranzystory dla dużych mocy:

Tranzystory VMOS (sterowane napięciowo) - przewodzą gorzej prąd niż bipolarne. Unipolarne są przeznaczone dla mniejszych prądów

Tranzystor IGBT (Isolated Gate Bipolar Tranzistor / bipolarny z izolowaną bramką) - łączy zalety bipolarnego i unipolarnego: łatwość sterowania tranzystorów polowych i wysokie napięcie przebicia oraz szybkość przełączania tranzystorów bipolarnych; występuje na nim stały spadek napięcia w stanie załączonym, jest sterowany napięciowo. Można go używać do prądu rzędu kilkuset amperów.

Sterowniki prądu przemiennego:

Triak, element półprzewodnikowy należący do rodziny tyrystorów. Ma pięciowarstwową strukturę n-p-n-p-n, pod względem funkcjonalnym jest odpowiednikiem dwóch tyrystorów połączonych antyrównolegle (przeciwsobnie i równolegle). Triak ma trzy końcówki, 2 anody A1 i A2 oraz bramkę G. Triaki przewodzą prąd zmienny w obu kierunkach, a napięcie przełączania regulowane jest prądem bramki. Używane są jako łączniki dwukierunkowe, przekaźniki oraz regulatory mocy. Przeznaczone są do pracy przy mniejszych mocach.

Sterowanie grupowe - polega na tym, że cała grupa impulsów musi się pojawić, po czym następuje przerwa; nie wprowadza do sieci wyższych harmonicznych

Prostowniki napięc przemiennych

Prostowniki sterowane są stosowane wszędzie tam, gdzie wymagana jest płynna regulacja mocy wyjściowej urządzenia.

Prostownik w pełni sterowany - stosowany dla dużych mocy i dużych prądów, występuje tutaj oddawanie energii do sieci)

Prostownik półsterowany - stosowanych dla małych mocy i małych prądów

Czas komutacji - czas zwarcia źródla zasilania

L_k - indukcyjność komutacyjna - do ograniczenia prądów komutacyjnych

Kąt φ zależy od czasu załączania tyrystora (kąta zapłonu)

Prostowniki trójfazowe:

- trójfazowy trójpulsowy pólsterowany

Dioda D0 służy do zachowania ciągłości prądu

- trójfazowy w pełni sterowany

Pozwalana na przeniesienie energii ze strony prądu stałego na stronę prądu przemiennego

Falowniki

Falownik jest to urządzenie elektryczne zamieniające prąd stały, którym jest zasilane, na prąd przemienny o regulowanej częstotliwości wyjściowej.

Komutacja - wszelkiego rodzaju zmiany parametrów elementów obwodu bądź jego struktury dokonywane w określonej chwili;

Wyróżniamy falownik z komutacją :

- zewnętrzną (wymuszoną), stosowane przy łączeniu sieci elektroenergetycznych prądu stałego

Warunek poprawnej komutacji: układ sterujący zaworami musi zapewnić taki warunek aby prąd wyprzedzał napięcie.

- wewnętrzną (swobodną):

- falowniki rezonansowe (gdzie rezonans jest konieczny do komutacji tyrystorów); do wyłączenie tyrystorów potrzebne są oscylacje obwodów rezonansowych

- falowniki rezonansowe równoległe (falownik prądu) - musi być zasilany ze źródła o charakterze źródła prądowego, dostarcza stały prąd niezależnie od obciążenia. Konieczne jest aby tyrystory były wyzwalane na przemian w określonym czasie.

- falowniki rezonansowe szeregowe (falownik napięcia) - zasilany jest ze źródła o charakterze źródła napięciowego; nie są zbyt często stosowane.

Falownik z tyrystorami wyłączalnymi (falownik bez obciążenia typu GTO)

Taki falownik może pracować przy różnej częstotliwości; dla wyższych częstotliwości pojawia się problem z komutacją czyli przełączaniem zaworów. Maksymalną częstoliwość pracy układu ogranicza wytrzymałość układu.

Tyrystor GTO - tyrystor wyłączalny prądem bramki.

Tyrystor konwencjonalny przewodzi po załączeniu, w GTO trzeba podtrzymywać prąd bramki (sterowania prądem bramki). Tyrystor ten może być załączany (przejście ze stanu blokowania do stanu przewodzenia) przy dodatnim, wpływającym do bramki prądzie, a wyłączany (przejście ze stanu przewodzenia do stanu blokowania) przy wymuszeniu ujemnego prądu bramki, wypływającego z elektrody sterującej.

Konstrukcja umożliwiająca wyłączanie znacznie pogarsza wytrzymałość napięciową w stanie zaworowym. W stanie blokowanie ma podobną wytrzymałość jak zwykły tyrystor. Stosowany w układach wielkiej mocy przy nieco większych częstotliwościach niż inne tyrystory - do 2 kHz. Tyrystor wyłączalny GTO można przełączać ze stanu przewodzenia w stan blokowania i odwrotnie impulsem bramkowym.

W typowych warunkach pracy GTO stosuje się przy jego załączaniu forsowanie prądu bramki, zapewniając dużą stromość narastania i wartość maksymalną 10¸20-krotnie większą od tej, która jest niezbędna do załączenia.

---