Wełna czy styropian?

Oba materieły mają znakomite właściwości termoizolacyjne, ale nie są wyrobami uniwerslanymi. Aby dokonać odpowiedniego wyboru, trzeba zapoznać się z ich cechami i parametrami.

Wełna mineralna

Wytwarza się ją w procesie rozdmuchiwania roztopionego kamienia lub szkła na cienkie włókna. Nadaje się im później postać płyt, mat lub filców. Te z wełny szklanej uzyskują kolor jasno-żółty, te ze skalnej - żółtobrązowy lub zielonkawy. Wełniane wyroby mają dobre właściwości zarówno termoizolacyjne, akustyczne, jak i ogniochronne. Są całkowicie odporne na ogień, ale, niestety, mają większą nasiąkliwość niż styropian. Umożliwiają wydostawanie się wilgoci przez ściany. Stosuje się je przede wszystkim do ocieplania każdego rodzaju ścian, poddaszy, dachów płaskich i stropów. Służą również do wygłuszania sufitów podwieszanych, stropów i ścian działowych.
Wełna kosztuje więcej niż styropian.

Styropian

Fachowo nazywany jest polistyrenem ekspandowanym. Powstaje w rezultacie spieniania (ekspandowania) polistyrenu z dodatkiem pentanu. W efekcie uzyskuje się małe granulki o zamkniętych porach. Mają one w sobie bardzo dużo powietrza, co zapewnia styropianowi dobrą izolacyjność termiczną. Niestety, nieco gorzej wygląda jego izolacyjność akustyczna. Styropian ma niewielką nasiąkliwość, ale słabo znosi kontakt z ogniem i niektórymi chemikaliami. Jest odporny na zawilgocenie, ale nie jest paroprzepuszczalny, więc hamuje przepływ pary wodnej przez ściany. Lekkie styropianowe płyty łatwo i bezpiecznie się tnie i szlifuje. Najczęściej są one stosowane do ocieplania fundamentów, dachów płaskich, tarasów, ścian murowanych i stropów.
Styropian jest lżejszy i tańszy od wełny mineralnej.

Dobry wybór to podstawa

O ile w naszym kraju jest zaledwie sześciu producentów wełny mineralnej i wszyscy oferują wyroby bardzo wysokiej jakości, o tyle oferta różnych styropianów jest przeogromna, a ich jakość pozostawia niekiedy wiele do życzenia. Kupując styropian, trzeba więc szczególnie dokładnie czytać i porównywać wszystkie oznaczenia podawane przez wytwórców. Lektura taka może wykazać, że jeden styropian ma większą tolerancję różnic wymiarowych od drugiego. Efektem zastosowania takich niedokładnie przyciętych płyt będą szczeliny pomiędzy nimi, widoczne po ułożeniu ocieplenia. Można też porównać współczynnik przewodzenia ciepła kilku wyrobów o tej samej grubości i wybrać ten produkt, którego współczynnik l jest najniższy. Najlepiej kupować styropiany mające certyfikat zgodności z nową normą. Wyróżnikiem jakości będzie również specjalna rekomendacja udzielona przez Instytut Techniki Budowlanej.

Ważne współczynniki

Współczynnik przewodzenia ciepła przez materiał [λ] informuje nas o tym, jak dobre właściwości termoizolacyjne ma dany materiał. Im jego wartość jest niższa, tym lepiej. Materiały o niskim współczynniku izolują najskuteczniej. Producenci zazwyczaj podają wartość deklarowaną λ_d ustalaną w warunkach laboratoryjnych, ale możliwie najbardziej zbliżoną do ewentualnych warunków występujących w naturze. Najlepsze wyroby z wełny lub ze styropianu osiągają współczynnik przewodzenia ciepła zbliżony do 0,035 W/m·K.
Izolacyjność może też określać opór termiczny [R] (od pewnego czasu podawany przez producentów), który uwzględnia również grubość materiału. Wskazuje, jaki opór stawia ciepłu materiał lub cała przegroda. Wraz ze wzrostem izolacyjności wzrasta wartość oporu cieplnego. Wyliczany jest on z następującego wzoru: R = d/λ [m²·K/W] , gdzie d oznacza grubość wyrobu podaną w metrach.
Współczynnik przenikania ciepła przez przegrody U [W/(m²·K)] informuje, ile ciepła może przeniknąć przez 1 m² ściany, dachu, okna itp. w ciągu jednej sekundy, jeśli różnica temperatury po obu stronach takiej przegrody jest równa 1°C. Im wyższy ten współczynnik, tym gorsza izolacyjność przegrody.
Współczynnik λ odnosi się do samego materiału. Opór cieplny R podobnie jak współczynnik U może charakteryzować izolacyjność zarówno materiału termoizolacyjnego o danej grubości, jak i całej, ocieplonej lub nieocieplonej, przegrody budowlanej (wystarczy zsumować wartość poszczególnych warstw ściany, aby uzyskać opór cieplny całej przegrody). Współczynnik U w przypadku całych przegród uwzględnia jednak więcej parametrów i jest precyzyjniejszy.
Każdy projektant, konstruktor lub technik budowlany, znając współczynniki λ danych materiałów, będzie w stanie wyliczyć, jaką izolacyjność termiczną będzie miała wykonana z nich ściana. Wykaże w ten sposób, jak materiał termoizolacyjny podnosi tę izolacyjność. Chcąc więc mieć ciepłe ściany, albo trzeba zrobić je bardzo grube, albo do ich budowy użyć materiałów, które są niezłymi izolatorami termicznymi (ceramika poryzowana, beton komórkowy, keramzytobeton), albo też zastosować materiał termoizolacyjny o jak najniższym współczynniku λ. Ostatnia opcja jest najopłacalniejsza. Dla przykładu wystarczy porównać dwie ściany:
- ściana grubości 36 cm z betonu komórkowego odmiany 400, murowana na zaprawę klejową i wykończona obustronnie tynkiem cementowo-wapiennym będzie miała współczynnik U = 0,29 W/(m²·K);
- ściana z betonu komórkowego odmiany 500 i grubości 24 cm, z 12-centymetrową warstwą ocieplenia (styropian), wykończona tynkiem cementowo-wapiennym i cienkowarstwowym mineralnym, będzie mieć współczynnik przenikania ciepła U = 0,23 W/(m²·K), czyli korzystniejszy.

---