8. Pielęgnacja pacjentek ze zmianami na skórze i błonach śluzowych - zabezpieczenie funkcji ochronnych skóry
Przede wszystkim należy pamiętać o zasadach aseptyki i antyseptyki oraz systematycznie prowadzić obserwację stanu higienicznego skóry, włosów, paznokci i błon śluzowych chorego.
Pęknięcie brodawki sutkowej
Pęknięcie brodawki piersiowej jest równoznaczne z powstaniem połogowego zapalenia piersi. Występuje zwykle w pierwszym tygodniu po porodzie.
Popękane brodawki często są spotykane w przypadku nieprawidłowego przystawiania dziecka do piersi. Czasem jest to spowodowane zbyt rzadkim i krótkim karmieniem.
Jeśli występują pęknięcia brodawki piersiowej, to zaleca się ich leczenie po każdym karmieniu za pomocą cukru gronowego. Możesz również smarować popękane brodawki pokarmem, ponieważ zawiera on czynnik wzrostu naskórka i ma właściwości antybakteryjne, a to wspomoże gojenie
Matka nie powinna kierować oddechu na brodawkę piersiową, związane jest to z ryzykiem wystąpienia połogowego zapalenia piersi.
Nie należy stosować wilgotnych okładów na pęknięta brodawkę piersiową, powoduję to jej maceracje.
Grzybice piersi
Najczęściej występuje na późniejszym etapie karmienia piersią. Grzybica piersi to zakażenie drożdżakami Candida albicans.
Choroba może dawać objawy w postaci ognisk rumieniowych z towarzyszącymi grudkami i pęcherzykami. Zmieniona skóra czasami się łuszczy. Zapaleniu towarzyszy świąd. Zmiany bywają dosyć rozległe.
Objawy grzybicy piersi:
Skóra na brodawce i otoczce z białawym nalotem, zaczerwieniona, błyszcząca ale może też wyglądać prawidłowo.
Odczuwasz piekący,kłujący ból brodawki.
U dziecka bardzo często występuje pleśniawka w jamie ustnej.
Często grzybica piersi występuje po przebytym leczeniu antybiotykami matki lub dziecka.
W przypadku grzybicy piersi należy smarować brodawkę preparatami przeciwgrzybicznymi takimi w zawiesinie po każdym karmieniu. Leczenie trwa minimum 14 dni.
Piersi należy wietrzyć a wkładki do biustonosza zawsze powinny być suche.
Bieliznę, która miała kontakt z pokarmem należy prać i prasować gorącym żelazkiem.
Zapalenie sutka
Występuje bardzo rzadko u położnic które karmią piersią. Wywołuje go gronkowiec złocisty. Zakażenie piersi następuje głównie podczas karmienia.
Rozwija się w 2-3 tygodnie od rozpoczęcia karmienia piersią i powstaje bądź jako zakażenie wstępujące po urazach (pęknięciach) w obrębie brodawki sutkowej bądź też jako zapalenie zastoinowe (niedostateczne opróżnianie piersi z pokarmu). W badaniu zwykle widoczne jest zaczerwienione i bolesne miejsce na skórze piersi. Szybko dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych pachowych, ewentualnie z towarzyszącą gorączką i dreszczami.
We wczesnej fazie zapalenia piersi, bezpośrednio po wystąpieniu pierwszych objawów podaje się małe dawki leku hamującego wydzielanie prolaktyny - Pravidel lub Dopergin. W tym czasie pierś powinna być całkowicie opróżniona, ponieważ mleko stanowi doskonała pożywkę dla drobnoustrojów, niedostateczne opróżnianie piersi sprzyja rozwojowi bakterii.
Można stosować też okłady ze zmrożonych liści kapusty (działające przeciwzapalnie i zmniejszające obrzęk) oraz antybiotyki.
Wyprzenie w fałdach pod piersiami
Wyprzenie to stan zapalny umiejscowiony w fałdach skóry, np. pod piersiami.
Zmiany występują najczęściej u osób otyłych.
W utworzonych przez skórę fałdach długo utrzymuje się wilgoć, trudno jest utrzymać odpowiednią higienę. Zmacerowana skóra jest bardziej podatna na infekcje bakteriami i drożdżakami. Zakażone ogniska są zaczerwienione, dobrze odgraniczone od zdrowej skóry. Może się z nich sączyć surowicza wydzielina.
Leczeniem przyczynowym jest utrata zbędnej masy ciała.
Profilaktycznie można stosować zasypki. Leczenie zapalenia zależne jest od rodzaju patogenu, który wywołał infekcję. U osób, u których wystąpiły wyprzenia należy wykonać badania w kierunku cukrzycy, gdyż sprzyja ona stanom zapalnym skóry, zwłaszcza drożdżakowym
Rana pooperacyjna krocza i podbrzusza
Gojenie się rany czyli między innymi regenerowanie się błony śluzowej macicy trwa od 4 do 6 tygodni połogu.
Przebieg gojenia się ran dzieli się na dwa okresy.
Okres pierwszy. Powstają objawy zapalenia w postaci przekrwienia, rozszerzenia naczyń, pojawienia się wysięku - głównie w skutek przepuszczalności ścian naczyniowych i przenikania białych krwinek do otoczenia. Następuje rozpad obumarłych tkanek i wydalenia ich na zewnątrz w postaci surowiczej.
Okres drugi. Jest to właściwy okres regeneracyjny, wytwórczy. Następuje uregulowanie krążenia, zwężenie naczyń, zmniejszenie procesów wysiękowych, rozwój nowych naczyń włosowatych, wytwarzanie się młodej, niezróżnicowanej tkanki która następnie pokrywa się naskórkiem.
Występują 3 sposoby gojenia się ran:
1.Gojenie się doraźne, czyli przez rychłozrost (rana pierwotnie zaopatrzona, czysta i bez pozostawienia szczeliny);
2.Gojenie się przez ziarninowanie, czyli opóźnione (rana zakażona, z ubytkiem tkanki);
3.Gojenie się pod strupem.
Rana chirurgiczna jest zwykle raną ciętą, gojącą się przez rychłozrost, pozostawiającą niewielką bliznę. Większość ran pokrywa się jałowym opatrunkiem. Opatrunek pełni następujące funkcje:
Ochrona rany przed zakażeniem i urazem;
Unieruchomienie rany;
Wchłanianie wydzieliny.
Leczenie a tym samym pielęgnacja w przypadku zakażeń ale i też zapobieganiu ich powstania polega na mechanicznym oczyszczeniu rany, przepłukiwaniu rany środkami bakteriobójczymi np. rywanol czy też stosowaniu okładów przeciwzapalnych np. płyn Burowa lub płyn Goularda.
Po trzeciej dobie od operacji opatrunek nie jest już potrzebny, a nawet już niezalecany. Gojenie rany przyspieszy, jeśli skóra będzie miała dostęp powietrza.
Rana po cięciu cesarskim powinna być delikatnie przemywana letnią wodą lub wodą z mydłem hipoalergicznym.
Swędzenie i pieczenie to znak, że tkanki się regenerują.
Nie można drapać rany, aby jej nie podrażnić ani otworzyć.
Odrętwienie w okolicach rany jest normalne i może się utrzymywać kilka miesięcy po zagojeniu.
Największe znaczenie ma zapobieganie zakażeń rany, które polega na:
Ścisłym przestrzeganiu zasad aseptyki i antyseptyki;
Właściwej technice operacyjnej
Profilaktycznej antybiotykoterapii;
Stosowaniu pełnowartościowej diety.
BIBLIOGRAFIA
Dudenhausen W.J. i Pschyrembel W., Położnictwo praktyczne i operacje położnicz,
Kaszuba A., Leczenie chorób skóry