POSTĘPOWANIE RATOWNICZE W
PRZYPADKU KOLKI ŻÓŁCIOWEJ I
OSTREGO ZAPALENIA PECHERZYKA
ŻÓŁCIOWEGO

STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA W CHIRURGII

KAMICA ŻÓŁCIOWA

KAMICA ŻÓŁCIOWA

(CHOLELITHIASIS)- choroba
pęcherzyka żółciowego i dróg
żółciowych polegająca na odkładaniu
się złogów (kamieni) o różnej budowie,
wielkości i ilości.

RODZAJE KAMIENI
ŻÓŁCIOWYCH

KAMIENIE W PĘCHERZYKU

ŻÓŁCIOWYM

KAMICA ŻÓŁCIOWA

CZYNNIKI USPOSABIAJĄCE DO POWSTANIA KAMIENI

ŻÓŁCIOWYCH;

-

Średni i starszy wiek,

-

Płeć żeńska,

-

Czynniki hormonalne, np. przebyta ciąża,

-

Zaburzenia metaboliczne (otyłość, hiperholesterolemia,

cukrzyca),

-

Czynniki genetyczne,

-

Czynniki jatrogenne (stan po resekcji żołądka i jelita,

ileostomia, zespół krótkiego jelita, leki np. estrogeny, tabletki

antykoncepcyjne, przewlekłe choroby jelita cienkiego i grubego)

-

Zastój i zakażenie żółci.

Określa się te czynniki w skrócie (ang. ) jako 4 H: tzn. kobieta,

otyła, płodna, około 40 r.ż.

KAMICA ŻÓŁCIOWA

OBJAWY KAMICY ŻÓŁCIOWEJ:

-

u 20% osób nie występują,

-

Wzdęcia,

-

Nudności,

-

Odbijania,

-

Tępe bóle i uczucie pełności, zwłaszcza po

obfitym posiłku,

-

Promieniowanie bólu do prawej łopatki,

-

Gdy złogi zatykają przewód żółciowy

dochodzi do napadu kolki żółciowej

KOLKA ŻÓŁCIOWA

OBJAWY KOLKI ŻÓŁCIOWEJ (COLICA

BILIARIS):

-

Ból pojawiający się najczęściej w nocy lub nad ranem w
okolicy nadbrzusza i prawego podżebrza promieniujący do
pleców i do prawej łopatki,

-

Nudności,

-

Wymioty treścią żółciową nie przynoszące ulgi,

-

Wzdęcia, zaparcia stolca,

-

Bolesność uciskowa w prawej okolicy podżebrowej,

-

Dodatni objaw Chełmońskiego (ból przy uderzeniu ręką
prawego łuku żebrowego),

-

Temperatura ciała zwykle w normie.

KOLKA ŻÓŁCIOWA

Jest to typowy ból trzewny podczas którego

chory jest niespokojny, stale zmienia pozycję.

Napady kolki żółciowej pojawiają się

nieregularnie, zwykle po:

-

błędach dietetycznych (posiłki zbyt tłuste lub
ciężkostrawne),

-

wysiłkach fizycznych,

-

przeżyciach psychicznych.

DIAGNOSTYKA KAMICY ŻÓŁCIOWEJ



Ultrasonografia (USG),



Cholecystografia, cholangiografia,



Tomografia komputerowa.

KOLKA ŻÓŁCIOWA

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NAPADU KOLKI

ŻÓŁCIOWEJ:

1. Zapewnienie wsparcia psychicznego
2. Ułożenie w pozycji wygodnej dla pacjenta lub w

pozycji bocznej ustalonej (przy intensywnych

wymiotach)

3. Pomoc podczas wymiotów (przytrzymanie, lignina)
4. Założenie wkłucia dożylnego - utrzymanie

kontaku z żyłą przez podłączenie kroplowego

wlewu dożylnego np. z 0,9% NaCl

5. Farmakoterapia na zlecenie lekarza:
- leki p/bólowe
- leki p/rozkurczowe

KOLKA ŻÓŁCIOWA

6. Obserwacja pod kątem powikłań kamicy żółciowej
7. Zapewnienie komfortu cieplnego (okrycie)
8. Kontrola parametrów:
- ciśnienie tętnicze krwi
- tętno
- oddech
- świadomość
- temperatura ciała

-

saturacja

-

barwa skóry i błon śluzowych

9. Tlenoterapia - 2 - 3 l przez maskę

OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA

ŻÓŁCIOWEGO (

(cholecystitis

acuta)

PRZYCZYNY:
- zastój żółci w pęcherzyku z powodu zatkania

kamieniem jego szyi bądź przewodu

pęcherzykowego,

- rozciągnięcie ściany pęcherzyka i w następstwie jej

niedokrwienie,

- zakażenie zastoinowej żółci przez bakterie, które

mogą przeniknąć do pęcherzyka drogą chłonną,

krwionośną i z dróg żółciowych.

W następstwie dochodzi do zmian zapalnych w

ścianie pęcherzyka żółciowego, które mogą

prowadzić nawet do miejscowych ognisk zgorzeli.

OBJAWY OSTREGO ZAPALENIA

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO



ból, z początku o charakterze kolki,

potem stały, długotrwały,



podwyższona temperatura ciała

(zazwyczaj pomiędzy 38°—39°C),



leukocytoza,



żywa bolesność uciskowa oraz obrona

mięśniowa w prawej okolicy

podżebrowej.

LECZENIE

Zabiegiem z wyboru w ostrym

zapaleniu pęcherzyka żółciowego
jest cholecystektomia (częściej
konwencjonalna, rzadziej
przeprowadzana drogą
laparoskopową).

POSTĘPOWANIE W OSTRYM

ZAPALENIU PĘCHERZYKA

ŻÓŁCIOWEGO



OBOWIĄZKOWA HOSPITALIZACJA

-

Kontrola podstawowych parametrów życiowych

(tętno, oddech, ciśnienie, temperatura, świadomość),

-

Ułożenie – w pozycji odciążającej brzuch przez

uniesienie kolan ewentualnie w pozycji wygodnej dla

pacjenta,

-

Założenie wkłucia dożylnego- przetaczanie płynów

(0,9% NaCl; PWE)

-

Komfort cieplny,

-

Wsparcie psychiczne,

-

Dieta ścisła- zakaz przyjmowania pokarmów i płynów,

-

Zakaz palenia tytoniu,

POSTĘPOWANIE W OSTRYM
ZAPALENIU PĘCHERZYKA
ŻÓŁCIOWEGO

-

Farmakoterapia:

•

Leki p/bólowe (narkotyczne),

•

Leki rozkurczowe (Xylocaina,
Papaweryna),

•

Płyny infuzyjne (

0,9% NaCl; PWE)

•

Antybiotyki o szerokim spektrum
działania

POSTĘPOWANIE W OSTRYM
ZAPALENIU PĘCHERZYKA
ŻÓŁCIOWEGO



Obserwacja dynami narastania
objawów (głównie pod kątem
objawów otrzewnowych),



Obserwacja pojawienia się
żółtaczki,



Założenie zgłębnika do żołądka,



Skrócone przygotowanie do zabiegu
operacyjnego.

METODY OPERACYJNEGO
LECZENIA KAMICY ŻÓŁCIOWEJ



Cholecystektomia- wycięcie pęcherzyka

żółciowego wraz z kamieniami, w przypadku

kamicy ograniczonej do pęcherzyka żółciowego,



Cholecystektomia i choledochotomia- czyli

wycięcie pęchrzyka żółciowego wraz z

kamieniami oraz rozcięcie przewodu żółciowego

wspólnego w kamicy przewodowej,



Operacje laparoskopowe:

-

cholecystektomia i choledochotomia

-

sfinkterotomia czyli nacięcie zwieracza

brodawki większej dwunastnicy

MIEJSCA WKŁUCIA TROKARÓW W

PRZYPADKU CHOLECYSTEKTOMII

LAPAROSKOPOWEJ

CHOLECYSTEKTOMIA

LAPAROSKOPOWA

Klipsowania przewodu
pęcherzykowego (kikut od strony
przewodu żółciowego wspólnego
powinniśmy zaklipsować dwoma
klipsami)

Odpreparowywanie
pęcherzyka żółciowego z
łożyska w wątrobie.

Efekt operacji laparoskopowej -

usunięty pęcherzyk żółciowy z

kamieniami we wnętrzu.

ZALETY METODY
LAPAROSKOPOWEJ



Brak dużego tradycyjnego cięcia,



Chory uruchamia się dużo wcześniej,



Perystaltyka jelit powraca po 6-8

godzinach po zabiegu,



Mniejsza możliwość zakażenia,



Są tylko trzy szwy, które usuwa się w

7 dobie po zabiegu,



W drugiej, najpóźniej trzeciej dobie

po zabiegu operacyjnym pacjent

powraca do domu.