Sprawdzian A: Odrodzenie Rzeczpospolitej

Imię i nazwisko: ....................................

Data: ..........................., klasa: ...............

1. Masz przed sobą sprawdzian składający się z 20 zadań.

2. Rozwiązania zadań od 1. do 9. oraz od 11. do 16. zaznacz, zamalowując odpowiadające im kratki w karcie odpowiedzi na końcu sprawdzianu. Tylko jedno rozwiązanie jest poprawne. W przypadku pomyłki, błędne rozwiązanie otocz kółkiem i ponownie zamaluj inną kratkę. Rozwiązania zadań 10. oraz od 17. do 20. zapisz bezpośrednio pod poleceniem w wyznaczonym miejscu.

3. Zadania od 1. do 5. dotyczą tekstu źródłowego. Zadania od 6. do 8. dotyczą

mapy. Zadania 9. i 10. dotyczą danych zamieszczonych na wykresie.

4. Za cały sprawdzian można uzyskać maksymalnie 24 punkty.

Powodzenia!

Do rozwiązania zadań od 1. do 5. przeczytaj zamieszczony tekst źródłowy.

Odezwa atamana Petlury

Narodzie Ukrainy!

Oto już trzy lata mija, jak usiłujesz zaprowadzić ład w swojej republice, zdobyć dla siebie wolność, równość i niepodległość, walcząc z czerwonymi najeźdcami - moskiewskimi bolszewikami. [...]

Latem roku zeszłego zwycięska armia nasza wkroczyła do serca Ukrainy, do złotogłowego Kijowa, lecz drugi wróg nasz - również moskiewski czarny imperialista, niedobitek rosyjskiego caratu, Denikin wyzyskując rosyjską orientację galicyjskiego dowództwa, skłonił je do odstąpienia od hasła niepodległej Ukrainy. [...]

Armia nasza, zmęczona, osłabiona, zmuszona była cofać się z pośpiechem. [...]

Zważywszy to rozkazałem atamanowi Omeljanowiczowi Pawlence z częścią wojska rozpocząć walkę z bolszewikami. [...] Druga część armji znalazła przytułek w Polsce. [...]

Naród polski w osobie swego Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego, Józefa Piłsudskiego, i w osobie swego Rządu uszanował twe prawo do stworzenia niepodległej republiki i uznał twoją niezawisłość państwową. [...]

Rzeczpospolita Polska weszła na drogę okazania realnej pomocy Ukraińskiej Republice Ludowej w jej walce z moskiewskimi bolszewikami - okupantami, dając możność u siebie formować się oddziałom jej armji i ta armia idzie teraz walczyć z wrogami Ukrainy.

Ale dziś armia ukraińska walczyć będzie już nie sama, jeno z przyjazną nam armją Rzeczypospolitej Polskiej przeciw czerwonym imperialistom [...].

Dnia 20 kwietnia 1920 roku, Kwatera Główna. Główny Ataman Wojsk U. R. L. S. Petlura

Oprac. na podst.: W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1991, s. 69-70.

1. Dwaj wrogowie Ukrainy wspominani przez atamana Petlurę to (1 p.)

A. bolszewicy i wojska polskie.

B. bolszewicy i zwolennicy władzy carskiej.

C. wojska białych i oddziały niemieckie.

D. Denikin i Pawlenko.

2. Według atamana, rząd polski opowiedział się za (1 p.)

A. ugodą z caratem.

B. wprowadzeniem monarchii w przyszłym państwie ukraińskim.

C. walką przeciw armii ukraińskiej.

D. niepodległością Ukrainy.

3. Wybierz prawdziwe zdanie. (1 p.)

A. Autor pisma nie kryje sympatii do Denikina.

B. Petlura zarzuca Polakom imperializm.

C. Petlura potępia bolszewików.

D. Autor jest obrażony działaniami Rosjan.

4. Rosyjska orientacja galicyjskiego dowództwa oznacza (1 p.)

A. przynależność społeczną dowódców.

B. przedkładanie interesów Rosji nad interesy Ukrainy.

C. sojusz oficerów z bolszewikami.

D. przychylność dowódców wobec komunistów.

5. Zapowiadana pomoc polska miała polegać na (1 p.)

A. udzieleniu schronienia armii ukraińskiej.

B. neutralności wojskowej wobec konfliktu.

C. wspólnej walce z bolszewikami.

D. dostarczeniu wyposażenia wojskom ukraińskim.

Do rozwiązania zadań od 6. do 8. wykorzystaj zamieszczoną mapę.

6. Które z miast zostało włączone do Polski podczas powstania wielkopolskiego? (1 p.)

A. Częstochowa. B. Toruń. C. Ostrów. D. Zamość.

7. Góra św. Anny została włączona do Niemiec w wyniku (1 p.)

A. walk z Czechami.

B. plebiscytu i walk w 1921 r.

C. powstania wielkopolskiego.

D. plebiscytu w 1919 r.

8. Tarnów znajdował się na obszarach (1 p.)

A. przyłączonych do Polski po plebiscytach w 1920 i 1921 r.

B. kontrolowanych przez Polaków pod koniec 1918 r.

C. objętych II powstaniem śląskim.

D. przyłączonych do Czechosłowacji.

Do rozwiązania zadań 9. i 10. wykorzystaj zamieszczony wykres kołowy.

9. Korzystając z danych odczytanych z wykresu, odpowiedz, jaki procent (1 p.)

stanowili Białorusini w społeczeństwie II Rzeczpospolitej.

A. Białorusini stanowili 2% społeczeństwa Rzeczpospolitej.

B. Białorusini stanowili ok. 10% społeczeństwa Rzeczpospolitej.

C. Białorusini stanowili ok. 6,1% społeczeństwa Rzeczpospolitej.

D. Białorusini stanowili 12% społeczeństwa Rzeczpospolitej.

10. Napisz, która mniejszość narodowa była w II Rzeczpospolitej najliczniejsza. (2 p.)

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

11. Która z wymienionych osób została pierwszym premierem II Rzeczpospolitej? (1 p.)

A. Jędrzej Moraczewski.

B. Józef Piłsudski.

C. Ignacy Paderewski.

D. Wojciech Korfanty.

12. Zgodnie z konstytucją marcową, czynne prawo wyborcze do sejmu (1 p.)

przysługiwało obywatelom, którzy ukończyli

A. 25 lat. B. 1 rok. C. 21 lat. D. 26 lat.

13. Radę Obrony Państwa (1 p.)

A. zorganizowano przed I powstaniem śląskim.

B. utworzono w obliczu nadciągającej armii bolszewickiej.

C. stworzono w czasie plebiscytu na Warmii i Mazurach.

D. zorganizowali komuniści w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

14. Dnia 17 III 1921 r. (1 p.)

A. podpisano pokój polsko-rosyjski w Rydze.

B. prezydent Stanów Zjednoczonych Thomas Woodrow Wilson wydał orędzie.

C. Józef Piłsudski przejął władzę w Polsce jako Naczelnik Państwa.

D. uchwalono konstytucję II Rzeczypospolitej.

15. I Kompania Kadrowa (1 p.)

A. została utworzona u boku wojsk rosyjskich.

B. dowodzona była przez Juliana Marchlewskiego.

C. wywołała powstanie na terenie Królestwa Polskiego.

D. wkroczyła w pierwszych dniach wojny do Kielc.

16. Do ilu powstań śląskich doszło po zakończeniu I wojny światowej? (1 p.)

A. 2 B. 3 C. 4 D. 1

17. Napisz, co zawierała odezwa wielkiego księcia Mikołaja do Polaków z 1914 r. (1 p.)

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

18. Nazwij koncepcję granic państwa polskiego głoszoną przez Józefa Piłsudskiego. (2 p.)

Następnie wyjaśnij, na czym ona polegała.

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

19. Uzupełnij opisy prawidłowymi nazwami partii. (2 p.)

Partia, która broniła interesów chłopów - .............................................................................................................

Ugrupowanie polityczne, opierające swój program społeczny

na nauce Kościoła katolickiego - ..........................................................................................................................

20. Podaj datę roczną „buntu” gen. Lucjana Żeligowskiego. (2 p.)

Następnie wyjaśnij, dlaczego do niego doszło.

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

Karta odpowiedzi

Nr zadania

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

Odpowiedź

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

Sprawdzian B: Odrodzenie Rzeczpospolitej

Imię i nazwisko: ....................................

Data: ..........................., klasa: ...............

Odrodzenie Rzeczpospolitej

1. Masz przed sobą sprawdzian składający się z 20 zadań.

2. Rozwiązania zadań od 1. do 9. oraz od 11. do 16. zaznacz, zamalowując odpowiadające im kratki w karcie odpowiedzi na końcu sprawdzianu. Tylko jedno rozwiązanie jest poprawne. W przypadku pomyłki, błędne rozwiązanie otocz kółkiem i ponownie zamaluj inną kratkę. Rozwiązania zadań od 17. do 20. zapisz bezpośrednio pod poleceniem w wyznaczonym miejscu.

3. Zadania od 1. do 5. dotyczą tekstu źródłowego. Zadania od 6. do 8. dotyczą

mapy. Zadania 9. i 10. dotyczą danych zamieszczonych na wykresie.

4. Za cały sprawdzian można uzyskać maksymalnie 24 punkty.

Powodzenia!

Do rozwiązania zadań od 1. do 5. przeczytaj zamieszczony tekst źródłowy.

Odezwa Józefa Piłsudskiego

Do Mieszkańców byłego W. Ks. Litewskiego.

Kraj Wasz od stu kilkudziesięciu lat nie zna swobody, uciskany przez wrogą przemoc rosyjską, niemiecką i bolszewicką - przemoc, która nie pytając ludności, narzucała jej obce wzory postępowania, krępujące wolę, często łamiące życie.

Ten stan ciągłej niewoli, dobrze mi znanej osobiście, jako urodzonemu na tej nieszczęśliwej ziemi, raz nareszcie musi być zniesiony i raz wreszcie na tej ziemi, jakby przez Boga zapomnianej, musi zapanować swoboda i prawo wolnego, niczem nie skrępowanego wypowiedzenia się o dążeniach i potrzebach.

Wojsko polskie, które ze sobą przyprowadziłem do wyrzucenia panowania gwałtu i przemocy, dla zniesienia rządów krajem wbrew woli ludności - wojsko niesie Wam wszystkim wolność i swobodę.

Chcę dać Wam możność rozwiązania spraw wewnętrznych, narodowościowych i wyznaniowych tak, jak sami sobie tego życzyć będziecie, bez jakiegokolwiek gwałtu lub ucisku ze strony Polski.

Dlatego to, pomimo, że na Waszej ziemi grzmią jeszcze działa i krew się jeszcze leje, nie wprowadzam zarządu wojskowego, lecz cywilny, do którego powoływać będę ludzi miejscowych, synów tej ziemi.

Wilno. 22 kwietnia 1919 rok

Piłsudski

Oprac. na podst.: W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku,

Warszawa 1991, s. 68-69.

1. Wyrażenie „nie skrępowane wypowiedzenie się o dążeniach i potrzebach” dotyczyć może (1 p.)

A. zniesienia niewoli.

B. przedstawienia planów na przyszłość.

C. wypowiedzenia wojny bolszewikom.

D. ustalenia granic państwa polskiego.

2. Do tworzonej administracji Piłsudski planuje powoływać (1 p.)

A. oficerów litewskich.

B. żołnierzy polskich.

C. Białorusinów.

D. Litwinów.

3. Wybierz prawdziwe zdanie. (1 p.)

A. Autor odezwy wypomina mieszkańcom byłego W. Ks. Litewskiego wiarołomność.

B. Według Piłsudskiego źródłem wolności będzie wymiana not dyplomatycznych.

C. Autor powołuje się na swoje pochodzenie.

D. Ze słów Piłsudskiego przebija niechęć wobec Litwinów.

4. Która ze wspomnianych grup nie została wymieniona jako wrogowie? (1 p.)

A. Ukraińcy. B. Bolszewicy. C. Niemcy. D. Rosjanie.

5. Co gwarantuje autor odezwy mieszkańcom byłego W. Ks. Litewskiego? (1 p.)

A. Wprowadzenie religii katolickiej.

B. Nadzór nad rozwiązaniem kwestii narodowościowych.

C. Walkę do ostatniej kropli krwi.

D. Niezależność wewnętrzną.

Do rozwiązania zadań od 6. do 8. wykorzystaj zamieszczoną mapę.

6. Okres od kwietnia do czerwca 1920 r. to czas (1 p.)

A. natarcia wojsk bolszewickich na Ukrainę.

B. odwrotu wojsk polskich do Prus.

C. ofensywy wojsk polskich na Kijów.

D. ataku wojsk bolszewickich na Warszawę.

7. Które z miast nie znalazło się pod kontrolą bolszewików czerwcu 1920 r.? (1 p.)

A. Nowogródek. B. Zamość. C. Brody. D. Grodno.

8. Wybierz prawdziwe zdanie. (1 p.)

A. Wschodnia granica Polski w 1921 r. pokrywała się z linią Curzona.

B. Tereny nad rzeką Bug zostały w 1920 r. opanowane przez wojska bolszewików.

C. W czasie ofensywy bolszewickiej w 1920 r. Żytomierz pozostał w rękach polskich.

D. W 1920 r. Mińsk leżał poza obszarem walk.

Do rozwiązania zadań 9. i 10. wykorzystaj zamieszczony wykres słupkowy.

9. Zgodnie z wykresem, granica II Rzeczpospolitej z Czechosłowacją (1 p.)

A. była dłuższa niż z ZSRR.

B. wynosiła 347 km.

C. była prawie dwukrotnie dłuższa niż z Litwą.

D. była prawie takiej samej długości jak z Łotwą.

10. Przeanalizuj zamieszczone na wykresie dane liczbowe dotyczące długości (2 p.)

granic Polski z Niemcami i ZSRR. Zapisz na ich podstawie ogólny wniosek.

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

11. Która z wymienionych osób dowodziła powstaniem wielkopolskim? (1 p.)

A. Józef Haller.

B. Józef Dowbór Muśnicki.

C. Lucjan Żeligowski.

D. Roman Dmowski.

12. Zgodnie z konstytucją marcową w sejmie zasiadało (1 p.)

A. 336 posłów.

B. 500 posłów.

C. 394 posłów.

D. 444 posłów.

13. Na mocy pokoju ryskiego (1 p.)

A. utworzono Ukraińską Republikę Ludową.

B. Polacy mieli zwrócić Rosjanom zagrabiony majątek.

C. ustalono przebieg polskiej granicy wschodniej.

D. Polska uzyskała dostęp do morza.

14. Akt dwóch cesarzy został wydany (1 p.)

A. 4 VIII 1915 r. B. 5 XI 1916 r. C. 12 X 1916 r. D. 21 III 1917 r.

15. Związek Walki Czynnej (1 p.)

A. był tajną polską organizacją wojskową.

B. w pierwszych dniach wojny wkroczył do Królestwa Polskiego.

C. to inaczej Orlęta Lwowskie.

D. był polskim stronnictwem politycznym.

16. Na którym obszarze nie przeprowadzono plebiscytu w sprawie (1 p.)

przynależności państwowej po I wojnie światowej?

A. Na Górnym Śląsku.

B. Na Mazurach.

C. Na Warmii.

D. Na Pomorzu Gdańskim.

17. Napisz, co zawierało w sprawie Polski orędzie prezydenta USA (1 p.)

Thomasa Woodrowa Wilsona z 1918 r.

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

18. Nazwij koncepcję granic państwa polskiego głoszoną przez Romana Dmowskiego. (2 p.)

Następnie wyjaśnij, na czym ona polegała.

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

19. Uzupełnij opisy prawidłowymi nazwami partii II Rzeczpospolitej. (2 p.)

Ugrupowanie polityczne, które opowiadało się za demokracją parlamentarną

i wywłaszczeniem wielkich posiadaczy ziemskich - ............................................................................................

Partia opierająca swój program gospodarczy na solidaryzmie społecznym,

niechętna wobec mniejszości narodowych - ........................................................................................................

20. Podaj datę roczną oraz powody kryzysu przysięgowego. (2 p.)

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

Karta odpowiedzi

Nr zadania

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

Odpowiedź

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

---