Chmury
Chmury to zbiory zawieszonych w atmosferze bardzo małych kropelek wody, kryształków lodu, kurzu, itp. Są one produktem kondensacji pary wodnej w powietrzu na skutek spadku temperatury wraz z wysokością. Kndensacja pary wodnej rozpoczyna się się wówczas, gdy para wodna osiągnie stan nasycenia. W atmosferze ziemskiej następuje to najczęściej na skutek ochłodzenia się powietrza lub wskutek zwiększonego parowania wody z podłoża.
Chmury pod względem kształtu dzielą się na: warstwowe (stratus) i kłębiaste (cumulus).
Ze względu na niepowtarzalność wyglądu oraz budowy chmury sklasyfikowano określając ich rodzaje:
Nazwa łacińska |
Nazwa polska |
Charakterystyka |
Wysokość występo- |
Cirrus |
Pierzasta |
Zbudowana z kryształków lodu, występuje w postaci pojedynczych, delikatnych włókien, nitek, kłaczków, pasm lub ławic o jednolitym połysku. |
5-13 |
Cirro- |
Kłębiasto pierzasta |
Zbudowana prawie wyłącznie z kryształków lodu. Występuje w postaci płatków lub ławic o równej rozległości nie przysłaniających słońca. Ma lekko zmarszczoną powierzchnię. Nie daje opadów, ale zapowiada pogorszenie pogody. |
5-13 |
Cirro- |
Warstwowo pierzasta |
Składa się z silnie rozproszonych kryształków lodu. Występuje w postaci przejrzystej zasłony (włóknistej lub gładkiej). Powoduje efekt tzw. halo wokół słońca, księżyca. Zapowiada pogorszenie pogody. |
5-13 |
Alto- |
Średnia kłębiasta |
Zbudowana z kropelek wody, występuje w postaci ławic złożonych z członów (cieniowate walce, bryły, fale lub płaty z Perłowym połyskiem), między którymi prześwituje niebo. Często z niej może spaść deszcz, który wyparowując i nie osiągając Powierzchni ziemi tworzy charakterystyczne smugi, zwane wirga. |
2-7 |
Alto- |
Średnia warstwowa |
Zbudowana z kropelek wody i kryształków lodu. Występuje jako płat lub warstwa chmur o barwie szarej lub niebieskawej i o dużej rozciągłości poziomej. Niewyraźnie prześwieca przez nią słońce lub księżyc, jak przez matowe szkło. Może dać przelotny opad. |
4-6 |
Nimbo- |
Warstwowo deszczowa |
Zbudowana z kropelek wody i kryształków lodu. Występuje jako rozległa, niska, ciemnoszara gruba chmura o rozmytej podstawie. Całkowicie przysłania słońce i daje z reguły ciągły opad. Towarzyszą jej mniejsze chmurki. |
1-3 |
Strato- |
Kłębiasta warstwowa |
Zbudowana z małych kropelek wody. Występuje jako ławica, płat lub warstwa chmur złożona z zaokrąglonych, regularnie ułożonych brył. Odmiana przechodząca w Stratus daje czasem opad. |
0.3-4 |
Stratus |
Niska warstwowa |
Zbudowana z kropelek wody i kryształków lodu. Przy bezwietrznej pogodzie występuje jako szara, mglista, jednolita warstwa. Jej podstawa może zalegać tak nisko, że zasłania wierzchołki wzgórz. Daje opad mżawki, słupków lodowych lub śniegu. |
0-2 |
Cumulus |
Kłębiasta |
Zbudowana z kropelek wody. Występuje jako chmura zwarta o wyraźnych zarysach. Rozwija się w kierunku pionowym osiągając różne kształty. Jej podstawa jest zwykle ciemniejsza, spłaszczona i ułożona poziomo. W słońcu powierzchnia chmury jest lśniąca i biała. Może dać przelotny opad. Odmiana niknąca pod wieczór lub postrzępiona jest oznaka pięknej pogody. |
1-2 |
Cumulo- |
Kłębiasta deszczowa |
Zbudowana z kropelek wody, w górnej części z kryształków lodu. Zawiera także duże krople wody, płatki śniegu lub grad. Występuje jako ciężka, gęsta i ciemna u podstawy chmura o dużej rozciągłości pionowej, w kształcie wieży lub góry. Część wierzchołka chmury jest gładka, włóknista lub prążkowana i prawie zawsze spłaszczona. Ta spłaszczona część często rozpościera się w kształcie kowadła lub wachlarza. Poniżej poziomej podstawy często występują postrzępione chmury. Chmurą tym towarzyszą silne szkwały, błyskawice i przelotne ale silne opady deszczu. |
0.5-9 |