Prawdziwe życie św. Mikołaja
Mikołaj urodził się ok. 270 r. n.e. w mieście Patara w Licji (starożytna kraina w Azji Mniejszej, obecnie na terenie Turcji). Był jedynym dzieckiem bogatych rodziców, Teofana i Nonny, ale też prędko został sierotą. Wychowaniem Mikołaja zajmował się podobno stary sługa, niezwykle zaprzyjaźniony ze swym podopiecznym. Od najmłodszych lat chłopca cechowała wyjątkowa pobożność i wrażliwość na niedolę innych. Majątek swój rozdał biednym i wybrał życie duchownego. Zasłynął jako gorliwy duszpasterz, dbający zarówno o zaspokajanie potrzeb duchowych, jak i materialnych wiernych. Podobno chciał zostać pustelnikiem, ale nie zezwolił mu na to Bóg.
Jako biskup miasta Myra (w Kapadocji, obecnie Turcja), udał się do urzędującego w Konstantynopolu cesarza Konstantyna Wielkiego, aby wyprosić ułaskawienie dla skazanych na śmierć trzech młodzieńców. Scenę tę uwiecznił na płótnie Ilja Riepin, znakomity malarz rosyjski. Obraz, przedstawiający św. Mikołaja powstrzymującego wiszący już nad głowami skazanych miecz katowski, znajduje się w Galerii Trietiakowskiej w Sankt Petersburgu.
Prawdziwe życie św. Mikołaja
Święty Mikołaj przeżył dwa wielkie prześladowania wyznawców chrześcijaństwa: za cesarza Dioklecjana (284-305) i za cesarza Galeriusza (305-311). Był wtedy - wraz z innymi chrześcijanami - wtrącony do więzienia. Uwolniono go w 313 roku na mocy edyktu mediolańskiego. Ale biskup doczekał się jednak czasów triumfu religii - za panowania Konstantyna Wielkiego.
Święty Mikołaj brał udział w I soborze powszechnym w Nicei, broniąc z 318 innymi biskupami prawosławnej nauki o boskości Syna Bożego. Wystąpił tym samym przeciw prezbiterowi aleksandryjskiemu Ariuszowi, który podważał dogmat o Synu Bożym. Zmarł 6 grudnia, pomiędzy rokiem 341 a 352, i został pochowany w Myrze. W 1957 r. przeprowadzono badania relikwii świętego. Stwierdzono, że miał on ok. 167 cm wzrostu i był silnej budowy ciała, a dożył wieku 72-80 lat.