Aparat koordynacyjno - regulujący oraz układ rozrodczy

Slajd 1

1. Układu nerwowy

1. Podział układu nerwowego :

1. Układ nerwowy ośrodkowy,

2. Układ nerwowy obwodowy,

3. Układ nerwowy autonomiczny.

2. Układ nerwowy zbudowany jest :

1. z tkanki nerwowa, która utworzona jest z komórek nerwowych (neuronów)

2. z komórek gleju :

• dzielą się na dwie grupy komórek:

• komórki makrogleju :

• stanowią rusztowanie dla komórek nerwowych ,

• pośredniczy w przemianie materii,

• chronią neuron,

• wytwarzają płyn mózgowo - rdzeniowy,

• komórki mikrogleju:

• pełnią funkcję obronną.

Budowa komórki nerwowej (neuronu).

1. ciało komórkowe (perikarion) zbudowane jest z :

• jądro komórkowe,

• siateczką śródplazmatyczną zawierajaca ziarnistość Nissla (substancja zasadochłona)

• organella cytoplazmatyczne :

• mitochondria,

• aparat Golgiego),

• rybosomy (miejsce syntezy białka i polipeptydów)

• neurofibryle (włókna nerwowe)

wypustki zwane dendrytem:

• może być ich kilka,

• przekazują impulsy z zewnątrz do ciała komórkowego,

• wypustki zwanej aksonem (neuryt) :

• przenoszą impulsy od ciała komórkowego na zewnątrz,

• występuje jeden neuryt

• włókna nerwowe otoczone są osłonka mielinowa

• osłonka mielinowa powstaje na skutek owijania się wokół aksonu błony komórkowej komórek Schwannag

• osłonka mielinowa nie pokrywa neuronu na całej długości,

• występują pomiędzy nimi przewężenia Ranviera ,

• mają istotne znaczenie w przewodnictwie nerwowym gdyż pozwalają na sokowe przewodzenie stanu czynnego.

• Charakterystyka układu nerwowego :

1. Układ nerwowy ośrodkowy :

• rdzeń kręgowy:

• leży w kanale kręgowym,

• rozpoczyna się na wysokości skrzyżowania piramid rdzenia przedłużonego

• składa się :

• zgrubienia szyjnego (zwiększony obszar unerwienia związany z kończyna górna),

• zgrubienia lędźwiowego (zwiększony obszar unerwienia związany z kończyna dolna),

• na powierzchni przedniej rdzenia znajduje się szczelina pośrodkowa przednia z symetrycznymi bruzdami boczno - przednimi,

• na powierzchni tylnej rdzenia znajduje się bruzda pośrodkowa tylna z bocznie symetrycznymi umieszczonymi bruzdami boczno - tylnymi,

• stożek rdzeniowy,

• nić końcowa.

• W przekroju poprzecznym możemy w rdzeniu wyodrębnić :

• istotę szarą,

• istotę białą,

• kanał środkowy

• mózgowie:

• leży w jamie czaszki,

• składa się z :

• dwóch półkul mózgowych,

• móżdżku,

• pinia mózgu (rdzeń przedłużony, most, konary mózgu)

• Przekrój poprzeczny mózgowia człowieka :

• Kresomózgowie,

• Spoidło wielki,

• Wzgórze i podwzgórze,

• Przysadka,

• Most,

• Móżdżek,

• Śródmózgowie,

• Rdzeń przedłużony.

• opony :

• łącznotkankowa błona,

• oddziela mózgowie i rdzeń przedłużony od ścian jamy czaszkowej i kanału kręgowego.

• Układ nerwowy obwodowy :

• utworzony jest przez nerwy oraz zwoje nerwowe,

• stanowi przedłużenie i rozgałęzienie ośrodkowego układu nerwowego,

• dzieli się na :

• nerwy rdzeniowe (31 par) :

• budowa nerwu rdzeniowego (nerw rdzeniowy powstaje z połączenia korzenia przedniego i korzenia tylnego) :

• korzeń przedni : zawiera włókna nerwowe odśrodkowe (ruchowe i autonomiczne) i wychodzą z rogów przednich rdzenia kręgowego,

• korzeń tylny : zawierają włókna dośrodkowe (czuciowe) wnikają do rogów tylnych rdzenia kręgowego. W bocznej części korzenia tylnego znajduje się zwój nerwowy (zbudowany jest z komórek nerwowych).

• każdy nerw rdzeniowy prowadzi włókna nerwowe o charakterze : czuciowym, ruchowym i wegetatywnym,

• unerwia skórę, mięśnie, błony surowicze, kości i stawy,

• ucisk tych nerwów daje różne dolegliwości np.: rwę kulszową, lumbago, dyskopatie,

• splot szyjny :

• powstaje od 1 do 4 nerwu szyjnego z ich gałęzi przednich,

• unerwia szyję i częściowo głowę,

• splot ramienny

• powstaje od 5 do 8 nerwu szyjnego z ich gałęzi przednich i pierwszego nerwu piersiowego,

• unerwia kończynę górna : nerw łokciowy, nerw promieniowy, nerw pośrodkowy, nerw pachowy oraz nerwy skórne,

• 12 par nerwów piersiowych,

• nie tworzą splotów nerwowych,

• utworzony jest z 12 par nerwów piersiowych ich gałęzi przednich,

• unerwiają ściany klatki piersiowej oraz górnej części przedniej ściany brzucha,

• splot lędźwiowy :

• tworzy go 5 par nerwów rdzeniowych ich gałęzi przednich,

• unerwiają dolną część ściany brzucha oraz częściowo kończynę dolną (nerw udowy, nerw udowo - goleniowy),

• splot krzyżowy :

• tworzy go gałęzie przednie pięciu nerwów krzyżowych, ostatniego nerwu lędźwiowego i pierwszego nerwu guzicznego,

• unerwiają ścianę miednicy i większą część kończyny dolnej (nerw kulszowy, nerw piszczelowy, nerw szczałkowy wspólny,

• nerwy czaszkowe 12 par :

• I nerw czaszkowy :

• odbiera wrażenia węchowe,

• II nerw czaszkowy :

• odbiera wrażenia wzrokowe,

• III, IV, VI nerw czaszkowy :

• zaopatruje ruchowo mięsnie gałki ocznej,

• V nerw czaszkowy :

• zwany jest nerwem trójdzielnym,

• zaopatruje ruchowo mięśnie żwacze,

• część czuciowa ma trzy gałęzie : oczna, szczękowa i żuchwową

• VII nerw czaszkowy :

• zwany jest nerwem twarzowym,

• unerwia ruchowo wszystkie mięśnie wyrazowe,

• prowadzi też włókna smakowe i przywspółczulne,

• VIII nerw czaszkowy :

• nerw przedsionkowo - ślimakowy,

• jest nerwem narządu zmysłu,

• odbiera wrażenia statyczne i słuchowe,

• IX nerw czaszkowy :

• nerw językowo - gardłowy ,

• dostarcza informacje z języka i gardła,

• X nerw czaszkowy :

• nerw błędny,

• jest nerwem układu przywspółczulnego,

• zaopatruje narządy szyi, klatki piersiowej i jamy brzusznej,

• XI nerw czaszkowy :

• nerw dodatkowy,

• jest nerwem ruchowym i zaopatruje nerwowo mięsień mostkowo - obojczykowo - sutkowy oraz czworoboczny,

• XII nerw czaszkowy :

• nerw podjęzykowy,

• nerw ruchowy zaopatruje mięśnie języka

• Układ nerwowy autonomiczny (wegetatywny) :

• Unerwia narządy których czynność nie jest zależna od naszej woli :

• mięsnie gładkie,

• mięsień sercowy,

• gruczoły.

• reguluje środowisko wewnętrzne organizmu,

• układ ten dzieli się na :

• układ współczulny (sympatyczny),

• pobudza aktywność narządu unerwianego,

• część współczulna ma neurony pochodzące z nerwów rdzeniowych i rozpoczyna się w segmencie T1 a kończy w segmencie L3 rdzenia kręgowego,

• układ przy współczulny (parasympatyczny),

• hamuje aktywność narządu unerwianego,

• część przy współczulna ma neurony z jąder nerwów czaszkowych III, VII, IX, X oraz w segmencie krzyżowym rdzenia kręgowego (S2-S4),

• Poziomy funkcjonalne układu nerwowego

1. Poziom rdzeniowy charakteryzuje się czynnościami odruchowymi. Wyodrębniamy następujące odruchy :

• odruch rozciągania,

• odruch odwrócony rozciągania,

• odruch zginania,

• odruchy autonomiczne,

• odruchy naczyniowe,

• odruchy termoregulacyjne,

• odruchy oddawania stolca i moczu.

• Niższy poziom mózgowy

• obejmuje ośrodki leżące w obrębie

• rdzenia przedłużonego,

• mostu,

• śródmózgowia,

• podwzgórza,

• wzgórza,

• jąder kresomózgowia,

• reguluje ciśnienie tętnicze krwi, akcje serca i oddychanie

• kieruje odruchami pokarmowymi, wydzielaniem śliny i soków trawiennych, żuciem i połykaniem,

• wy reguluje postaw€ ciała i równowagę człowieka,

• koordynujące ruch głowy, oczu i całego ciała,

• kieruje zachowaniem popędowo - emocjonalnym (podnieceniem, aktywnością seksualną, uczuciem strachu, uczuciem bólu lub gniewu.

• Wyższy poziom mózgowy

• obejmuje ośrodki leżące w obrębie kory mózgowej

• zajmuje się między innymi :

• magazynowaniem pamięci oraz wzorców reakcji motorycznych

• 
  kieruje procesami myślenia, planowania i przewidywania,

• Rozwój układu nerwowego w ontogenezie.

---