Unia gospodarcza i walutowa = EURO

PSWiA Derogacja- odroczenie, prawo do posługiwania się euro, odroczenie obowiązku wypełnienia zasad paktu stabilności i wzrostu.

TEST- Polska MUSI przystąpić do Euro.

TEST- Polska jest członkiem ze strefą euro ale z Derogacją

Dania i Wlk. Bryt. Mają klauzurę Obt aut

Dania, Szwecja , Wlk. Bryt. Nie należą do strefy euro

Dług publiczny- kumulacja deficytu

Deficyt- różnica między dochodami a wydatkami

Policy mix - wspólna polityka monetarna i autonomiczna polityka fiskalna

Kryteria do przyjęcia strefy Euro:

1. Kryterium inflacyjne

2. Kryterium stóp procentowych

3. Kryterium deficytu budżetowego

4. Kryterium długu publicznego

5. ERM 2

Efekt capuczino - określa się wzrost cen dóbr o małych wartościach.

Proces tworzenia UGW po 1989

I etap od 1 VII 1990-31XII 1993

II etap 1I- 31XII 1998

III etap 1I-31XII 2001

W I etapie:

- liberalizacja rynków kapitałowych

- usunąć bariery integracji finansowej

- współpraca zawieszona w obszarze polityki monetarnej

- podpisano o ratyfikowano Traktat o UE

W II etapie:

- reformy i procesy dostosowawcze do strefy euro

- sztywne kursy wymiany walut pomiędzy Krajami zainteresowanymi do UE

- realizacja w sprawie Paktu Stabilizacji i Wzrostu!

-raport o konwergencji

W III etapie:

-nieodwracalnie usztywniono kursy walut

- przekazano kompetencję w zakresie kształtowania polityki monetarnej na szczeblu UE

-Euro w formie bezgotówkowej od 1.01.1999 do końca 2001

Jak przystąpić do członkostwa w strefie euro?

1)uzyskane członkowstwa w UE

2) 2- letni udział danego kraju w systemie kursowym ERM II

3) przyjęcie euro po spełnieniu warunków traktatu z Maastricht

Kryteria z Maastricht, kryteria nominalne konwergencji/nominalne:

1)Kryterium inflacyjne- roczna stopa inflacji w roku poprzedzającym spełnienie kryterium konwergencji nie może przekroczyć o więcej niż 1,5 punktu procentowego średniego poziomu inflacji w trzech krajach UE gdzie ona jest najniższa.

2)Kryterium stopy procentowej- wysokość długoterminowych stóp procentowych (10-letnich obligacji skarbowych) nie może być niższa niż 2 punkty procentowe od średniego poziomu tych stóp procentowych w trzech krajach UE o najniższej stopie inflacji w ciągu roku poprzedzającego moment kwalifikowania kandydatów do Unii Gospodarczej i Walutowej.

3) Kryterium kursu walutowego- Waluta kraju aspirującego do Unii Gospodarczej i Walutowej przez co najmniej 2 lata , przed okresem poprzedzającym moment kwalifikacji do Eurolandu, musi uczestniczyć w Europejskim Mechanizmie kursowym- ERM II, określającym, że kurs tej waluty wobec euro może wahać się w zwykłych granicach +/-15 procent wokół wyznaczonego parytetu.

4)Kryterium deficytu budżetowego - wielkość deficytu budżetowego w stosunku do PKB nie może być większy niż 3 % w ciągu roku.

5)Kryterium długu publicznego- poziom długu publicznego nie może być wyższy w relacji do PKB więcej niż 60 %

6)Kryterium niezależności banku centralnego - 4 aspekty niezależności ESBC, EBC narodowym BC

1. niezależność funkcjonalna- mówi o tym że ustawowe cele narodowych banków centralnych mają być zgodne z celami wyznaczonymi przez Europejski System Banków Centralnych tzn. utrzymaniem stabilności cen.

2. niezależność instytucjonalna: niezawisłość instytucji

Dot. Zakazu wydawania przez osoby trzecie instytucji narodowym Bankom Centralnym o organom decyzyjnym, aprobowania, zawieszania, odraczania decyzji narodowych Banków Centralnych, uczestniczenia w organach decyzyjnych z prawem głosu, oraz osiągania ich opinii w zakresie decyzji podejmowanych przez Narodowe Banki Centralne.

3. niezależność personalna- mówi że członkowie Banku Centralnego muszą być odpowiedzialni wyłącznie za wyznaczone cele polityki pieniężnej. Nie może zachodzić żaden konflikt interesów tzn. nie mogą oni pełnić funkcji w rządzie, być członkami Parlamentu lub zajmować kierowniczych stanowisk w sektorze bankowym.

4. niezależność finansowa- to możliwości swoboda w podejmowaniu decyzji dot. Wykonywania środków finansowych do praw polityki pieniężnej w ramach ESBC , oznacza to że ani parlament ani rząd nie mogą wywierać wpływu na finanse banku centralnego kraju członkowskiego.

Główne instytucje finansowe w strefie euro:

1. Europejski Trybunał Obrachunkowy

2. Komitet Ekonomiczno- Społeczny

3. Europejski Bank Inwestycyjny

4. Rada ECOFIN

Modele bankowości centralnej na zasadzie Niemieckiej:

1)model anglo- francuski

2)model niemiecki- niezależność banku centralnego , cel polityki pieniężnej, cel inflacyjny.

Europejski System Banków Centralnych:

1 Rada zarządzająca-(w ramach NBC) prezes NBC , 16 osób i członkowie zarządu 6 osób. Podejmuję decyzję związane z kierunkami i instrumentami realizacji polityki monetarnej w strefie euro.

2 Zarząd- prezes, vice prezes, 4 członkowie zarządu mianowani przez Radę Europejską na 8 lat, kadencja nieodwracalna. Zajmuję się wydawaniem instrukcji zaleceń, prowadzi bieżące sprawy EBC.

3. Rada Generalna- (w ramach EBC) Prezes, vice prezes EBC, prezes wszystkich NBC należących do UE. Rolą jest umożliwienie współpracy pomiędzy bankami centralnymi krajów nienależących do UGW a bankami krajów członkowskich strefy euro.

Cele polityki pieniężnej EBC: utrzymanie stabilnego poziomu cen

Stabilność cen oznacza sytuację gdzie średnia stopa inflacji mierzona zharmonizowanym indeksem cen konsumpcyjnych, w okresie kilkuletnim, nie przekracza 2% w skali roku, ale jednocześnie jest bliska 2 %

Pakt stabilności i wzrostu- strażnik sektora finansów publicznych w UE :

Pakt stabilności i wzrostu to mechanizm mający na celu niedopuszczenie do wystąpienia kryzysu sektora finansów publicznych w państwach członkowskich Unii Gospodarczej i Walutowej.

Pakt stabilności i wzrostu jest gwarantem realizacji kryterium konwergencji po zakwalifikowaniu do III etapu UGW.

Pakt stabilności i wzrostu wspomaga scentralizowaną polityką monetarną prowadzoną na terenie UGW.

---