Uniwersytet Szczeciński

Wydział Nauk o Ziemi

Studenci pierwszego roku II⁰

Kierunek: Turystyka i Rekreacja

OPRACOWANIE WYBRANYCH METOD STOSOWANYCH W TURYSTYCE I REKREACJI DO OCENY ŚRODOWISKA

Praca zaliczeniowa z przedmiotu:

Ocena środowiska dla turystyki i rekreacji

Inwentaryzacja krajoznawcza - obiekty przyrodnicze
Inwentaryzacja krajoznawcza - obiekty antropogeniczne
Waloryzacja turystyczna (cele, kierunki, postępowanie)
Analiza SWOT
Badania ankietowe
Bonitacja punktowa - obiekty na mapie
Bonitacja punktowa - spis obiektów na mapie
Obserwacja terenowa
Pomiary kartometryczne - dotyczące map
Pomiary kartometryczne - dotyczące terenu
Analiza dokumentów
Dane statystyczne (GUS, Instytut Turystyki)
Mierniki ekonomiczne
Opracowania ekofizjograficzne
Oddziaływanie inwestycji na środowisko OIŚ

1. Inwentaryzacja krajoznawcza - obiekty przyrodnicze

1. Definicja

Inwentaryzacją turystyczną nazywamy tworzenie spisu obiektów i walorów krajoznawczych z natury. Jej charakterystycznymi cechami są przedmiot, zakres i wnikliwość.

2. Przedmiot inwentaryzacji

Przedmiotem inwentaryzacji krajoznawczej są obiekty i walory krajoznawcze. Obiekty krajoznawcze to przedmioty, które są interesujące przez swoje wartości naukowe, historyczne, artystyczne i kulturalne czy techniczne i gospodarcze.

3. Podstawowe cele inwentaryzacji krajoznawczej i działalności inwentaryzacyjnej

Do podstawowych celów inwentaryzacji krajoznawczej i działalności inwentaryzacyjnej należą:

- uzyskanie pełnych, aktualnych i sprawdzonych przez penetrację terenową informacji dotyczących stanu obiektów i walorów na określonym terenie

- inwentaryzacja krajoznawcza jest podstawą do waloryzacji krajoznawczej i przyrodniczej

- prace inwentaryzacyjne mogą być punktem wyjścia do planowania różnego rodzaju form ochrony zarówno obiektów przyrodniczych (parki krajobrazowe, rezerwaty, etc.) jak i antropogenicznych (ochrona zabytków)

- stworzenie podstawy do odpowiedniego zagospodarowania turystycznego danego obszaru oraz właściwego kierowania ruchem turystycznym

- inwentaryzacja krajoznawcza może być podstawą do opracowania strategii zrównoważonego rozwoju badanego obszaru

4. Procedury inwentaryzacji krajoznawczej i założenia organizacyjne

Program inwentaryzacji krajoznawczej obejmuje następujące czynności:

- prace przygotowawcze

- penetrację terenu

- opracowanie zebranych materiałów

- udostępnianie i rozpowszechnianie wyników inwentaryzacji

5. Karta Inwentaryzacyjna

Karta inwentaryzacyjna to arkusz gładkiego papieru formatu A5 na której umieszcza się klasyfikację i opis obiektu lub waloru krajoznawczego.

Klasyfikacja topograficzna i rzeczowa!

Klasyfikacja rzeczowa

Symbol klasyfikacji rzeczowej składa się z dwóch członów jednocyfrowych, przedzielonych kropkami. Pierwszy człon symbolu klasyfikacji rzeczowej jest jednocyfrowym oznaczeniem grup obiektów lub walorów inwentaryzacyjnych wg następującej kolejności:

1. środowisko przyrodnicze

2. obiekty archeologiczne

3. zabytki architektury i urbanistyki

4. upamiętnione miejsca historyczne

5. zabytki techniki

6. muzea, archiwa, zbiory

7. obiekty i ośrodki kultury ludowej

8. obiekty współczesne (powstałe po 1945 r.), imprezy

Drugi człon symbolu klasyfikacji rzeczowej jest oznaczeniem podgrupy. W przypadku zespołu krajoznawczego podaje się symbol właściwy dla obiektu dominującego oraz dodatkowo w nawiasie symbole pozostałych elementów zespołu

6. Inwentaryzacja krajoznawcza obiektów przyrodniczych

1.1.	obiekty związane z budową geologiczną (np. odkrywki, jaskinie), charakterystyczne formy rzeźby terenu (np. ostańce, grzędy skalne)
1.2.	krajobraz, punkty i ciągi widokowe
1.3.	wody powierzchniowe (rzeki, jeziora, bagna, źródła itp.)
1.4.	parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe
1.5.	pomniki przyrody ożywionej i nieożywionej
1.6.	parki, ogrody (botaniczne, zoologiczne, dendrologiczne, palmiarnie)
1.7.	grupy starodrzewu, aleje, okazy drzew egzotycznych, głazy narzutowe oraz inne obiekty godne uznania za pomniki przyrody

Rys.4 Drugi człon klasyfikacji rzeczowej obiektów przyrodniczy

Inwentaryzacja przyrodnicza powinna być punktem wyjścia do planowania różnorodnych form ochrony przyrody, a także powinna stanowić podstawę konstruowania planu zagospodarowania przestrzennego.

2. Inwentaryzacja krajoznawcza - obiekty antropogeniczne

1. Cele Inwentaryzacji

Jej głównym celem jest zebranie najbardziej aktualnych, sprawdzonych i pełnych danych o obecnym stanie obiektów i walorów krajoznawczych oraz ich zasobie na danym terenie.

Posiadanie takich informacji pozwala na właściwie zagospodarowanie terenu, stworzenie produktu turystycznego, tworzenie szlaków turystycznych czy rozwój danego regionu pod kątem turystycznym.

Wyniki inwentaryzacji są też dobrym źródłem dla wszelkich przewodników turystycznych lub innych publikacji turystyczno-krajoznawczych.

Aby ułatwić inwentaryzację, stworzona została klasyfikacja rzeczowa obiektów i walorów krajoznawczych. Dzieli ona je na osiem grup, pierwsza dotyczy walorów środowiska przyrodniczego, pozostałych siedem obejmuje walory antropogeniczne.

2. Etapy prac inwentaryzacyjnych

1. Przygotowanie wszelkich informacji dotyczących obiektów i walorów krajoznawczych na danym terenie, przy wykorzystaniu wszystkich dostępnych źródeł oraz materiałów pomocniczych (m.in. map).
2. Penetracja terenu, której celem jest konfrontacja zebranych wcześniej danych źródłowych z rzeczywistym stanem oraz „odkrycie” nowych, dotąd nieopisanych walorów czy obiektów krajoznawczych. W czasie penetracji wykonuje się też zdjęcia inwentaryzowanych obiektów i walorów krajoznawczych, które potem są załączane do kart inwentaryzacyjnych.

3. Opracowanie zebranych materiałów i tworzenie kart inwentaryzacyjnych.

4. Udostępnienie i rozpowszechnienie wyników inwentaryzacji

3. Klasyfikacja rzeczowa

Oznacza się ją symbolem składającym się z dwóch członów. Pierwszy to jednocyfrowe oznaczenie grup obiektów i walorów inwentaryzacyjnych, a drugi to oznaczenie podgrup.




Ryc. 2 Pierwszy człon symbolu klasyfikacji rzeczowej




Ryc.3 Drugi człon symbolu klasyfikacji rzeczowej

4. Inwentaryzacja krajoznawcza obiektów antropogenicznych

Jej celem jest zebranie pełnych i najbardziej aktualnych oraz sprawdzonych informacji o obiektach antropogenicznych występujących na danym obszarze.

Inwentaryzacji podlegają tylko obiekty charakterystyczne dla danego regionu oraz te, które wyróżniają się swą formą i treścią, np. budowle o nowoczesnych rozwiązaniach konstrukcyjnych.

3. Waloryzacja turystyczna

Waloryzacja turystyczna:

Wyodrębnienie, za pomocą różnych metod, obszarów najcenniejszych i najatrakcyjniejszych dla turystyki nazywane jest waloryzacją turystyczną. Inaczej może ona być definiowana jako wartościowanie struktury składników środowiska człowieka dla potrzeb naukowych i praktycznych.

Kategorie walorów (ze względu na korzyści):

• Korzyści z położenia geograficznego, klimat, rzeźba, pokrycie terenu, nasłonecznienie, dostępność komunikacyjna

• Skarby przyrody; będące w coraz mniejszej ilości, czyste wody, powietrze, lasy

• Siły przyrody: energia kosmiczna, wiatru, rzek, pływów

• Zasoby środowiska: użytki leśne, złoża itp

Waloryzacja turystyczna to postępowanie naukowe mające na celu określenie rodzaju, ilości i jakości walorów turystycznych w danym miejscu, rejonie. Postępowanie to inaczej badania oparte o ustaloną i powtarzalną procedurę naukową. Mogącą być powtórzone w innym miejscu przez innego badacza. Procedura, która da obiektywne i wiarygodne wyniki, mogące posłużyć do porównań walorów różnych regionów i miast np. dla celów planowania rozwoju danych formy turystyki.

Przykładowe cechy atrakcyjności danego regionu:

• Wypoczynkowe:

Lasy wody, plaże, tereny górskie, cisza

• Krajoznawcze:

Zespoły krajobrazowe, osobliwości przyrodnicze, historyczne

• Specjalistyczne:

Stoki górskie, akweny, tereny

Walory specjalistyczne nie dają się łatwo zidentyfikować jeśli nie bierzemy pod uwagę potrzeb turystów uprawiających dane formy turystyki, walory specjalistyczne oparte są o zasoby przyrodnicze.

1. Podstawowe metody badań

Metody badań wykorzystywane w waloryzacji:

• nauki humanistyczne

• monografia, wywiady, obserwacja, sondaż, analiza SWOT

• nauki przyrodnicze

• analizy ilościowe, analizy jakościowe, metoda oceny (bonitacja), metoda klasyfikowania i bonitacji, inwentaryzacja

Waloryzacja nie jest procesem łatwym. W celu poprawnego jej wykonania potrzebna jest głęboka wiedza to tym jakie walory stanowią atrakcję tur. co podnosi atrakcyjność obszaru, obiektu, jak definiować je, opisać, ocenić i porównać.

1. Cel waloryzacji

• Możliwe obiektywne zdefiniowanie walorów i atrakcji tur. danego regionu, obiektu, szlaku, miejscowości

• Chęć uzyskania wiarygodnych rzetelnych inf. na temat istniejącego stanu i możliwości rozwoju tur.

• Może posłużyć do wyboru właściwej drogi rozwoju, ograniczenia niepożądanych procesów, wyboru konkretnych form turystyki, które powinny być rozwijane w danym regionie

Podstawowe kryteria waloryzacji czy oceny atrakcyjności środowiska naturalnego jest:

• urzeźbienie

• warunki klimatyczne

• sieć wód powierzchniowych

• szara roślinna

Podstawowe kryteria waloryzacji czy oceny atrakcyjności środowiska antropogenicznego jest:

• określenie liczby i rodzaju zabytków

• liczby i rodzaju muzeów, skansenów, miejsc hist, archeologicznych

Przedmiotem waloryzacji są zasoby środowiska naturalnego i kulturowego istotne dla rozwoju ruchu turystycznego. Najbardziej rozpowszechnioną metodą waloryzacji jest metoda bonitacji punktowej. Na tej podstawie bonitacji punktowej i kwalifikacji cech oceniamy środowisk

4. Analiza SWOT

1. Znaczenie analizy SWOT

Analiza w ogólnym pojęciu jest procedurą analityczną pozwalającą na gromadzenie i porządkowanie danych oraz przejrzystą ich prezentację. Najczęściej jednak analiza SWOT traktowana jest jako narzędzie analizy strategicznej służące do określenia najlepszych kierunków rozwoju badanego obiektu (np: przedsiębiorstwa, projektu, kraju lub dowolnego obszaru, podmiotu) ze względu na cel działania, w wyniku przeprowadzenia badania otoczenia obiektu oraz jego wnętrza poprzez identyfikację wewnętrznych i zewnętrznych czynników wobec obiektu oraz zależności między nimi.

Istotą analizy jest:
1. Identyfikacja czynników które mogą wpływać na funkcjonowanie obiektu oraz posegregowanie ich na cztery grupy:

Mocne strony - S (Strenghts): mocna strona to czynnik wewnętrzny (cecha obiektu), czyli to co stanowi atut, przewagę, zaletę analizowanego obiektu.

Słabe strony - W (Weaknesses): słaba strona to czynnik wewnętrzny (cecha obiektu), czyli to co stanowi słabość, barierę, wadę obiektu.

Szanse - O (Opportunities): szansa to czynnik zewnętrzny (cecha otoczenia), czyli to co stwarza dla analizowanego obiektu szansę korzystnej zmiany.

Zagrożenia - T(Threats): zagrożenie to czynnik zewnętrzny (cecha otoczenia), czyli to co stwarza dla obiektu niebezpieczeństwo zmiany niekorzystnej.


2. Wskazanie najlepszego rozwiązania, kierunku działań do osiągnięcia celów obiektu przy minimalizacji zagrożeń, ograniczaniu słabych stron oraz wykorzystaniu szans i mocnych stron.


5. Badania ankietowe

Badania ankietowe - badania, które stosuje się w celu możliwie szybkiego przebadania bardzo licznych zbiorowości. Polegają na swoistym typie wywiadu np. wywiadzie pisemnym, w którym istotna role odgrywa kwestionariusz ankiety.

Od wywiadu właściwego odróżniają ankietę 3 cechy:

• Stopień standaryzacji pytań,

• Zakres i „głębokość” problematyki,

• Zasady jej przeprowadzania i związane z tym różnice dystansu społecznego między badanym a badającym.

1. Wyjaśnienie słowa ankieta

Ankieta jest zestawieniem pytań dotyczących spraw, w których respondenci powinni być wystarczająco zorientowani, aby móc udzielić pisemnie odpowiedzi w swobodnej formie albo dokonać wyboru spośród podanych możliwości.

2. Dane uzyskane z metody i jej zastosowanie do oceny środowiska na potrzeby Turystyki i Rekreacji

Dane uzyskane z metody są zależne głównie od tego w jakim celu przeprowadzone było badanie.

Analiza ankiet odbywa się poprzez podsumowanie wszystkich odpowiedzi zamkniętych i przedstawienie ich najczęściej w formie wykresu. Trudniej jest zanalizować odpowiedzi otwarte. Trzeba postarać się pokategoryzować odpowiedzi, które otrzymaliśmy. Oznacza to że należy zapoznać się ze wszystkimi ankietami i postarać się podzielić na grupy wszystkie odpowiedzi na każde pytanie otwarte. Do takiej grupy powinny zaliczać się wszystkie pytania "podobne", czyli oznaczające mniej więcej to samo. Grupy powinny być stworzone tak, żeby każdą odpowiedź dało się przydzielić do którejś grupy, na przykład odpowiedzi na pytanie "Jak spędzasz wolny czas?" brzmiące "Jeżdżę na rowerze?”, "Biegam", "Objeżdżam na desce pomnik Witosa" można włożyć do wspólnej kategorii, którą można nazwać po prostu "Sport". Następnie, po podzieleniu na kategorie będziemy traktować każdą z tych grup jak zwykłą odpowiedź w pytaniu zamkniętym.

6. Bonitacja punktowa - obiekty na mapie

1. Definicja i opis metody bonitacji punktowej

Istnieje wiele metod waloryzacji terenu lecz jedną z najbardziej efektywnych i najpopularniejszych jest metoda bonitacji punktowej. Metoda ta, polega na przyjęciu skali bonitacyjnej, która jest funkcją, określającą związek pomiędzy badaną cechą, a liczbą punktów. Konkretnym zjawiskom przestrzennym przypisane są konkretne wartości punktowe, które po sumowaniu określają stopień atrakcyjności turystycznej rozpatrywanego obszaru. Punkty można przy tym przyznawać zarówno za występowanie w danej jednostce analizowanych elementów potencjału turystycznego (punkty dodatnie), jak i za ich brak lub niską jakość (punkty ujemne). Końcowym zabiegiem jest kwalifikacja; Wyniki bonitacji punktowej przedstawia się zazwyczaj w ujęciu kartograficznym za pomocą sygnatur, w skali barw lub szrafu.

Bonitacja punktowa stosowana jest w bardzo wielu dyscyplinach. W geografii - jakościowe wartościowanie składników i cech struktury środowiska, m.in. rzeźby terenu, deniwelacji, lesistości, jeziorności, obecności obiektów zabytkowych, ochrony przyrody, obecności infrastruktury turystycznej i dostępności komunikacyjnej. W geografii turyzmu służy do oceny atrakcyjności i przydatności badanego terenu dla potrzeb turystyki i rekreacji. Decydującymi o atrakcyjności obszaru komponentami przyrodniczymi są: rzeźba terenu, wody powierzchniowe oraz lesistość
i użytkowanie ziemi, zaś komponentami poza przyrodniczymi: obecność zabytków, dostępność komunikacyjna oraz zagospodarowanie turystyczne. Przeprowadzenie oceny atrakcyjności krajobrazu jest zadaniem metodycznie trudnym, gdyż na krajobraz składa się szereg cech ilościowych
i jakościowych.

7. Bonitacja punktowa - spis obiektów z terenu

1. Przedstawienie metody dla oceny środowiska

Ocena środowiska, waloryzacja środowiska jest jednym ze sposobów wykorzystania wiedzy o środowisku przyrodniczym dla celów praktycznych, polegający na przeprowadzaniu klasyfikacji różnych części obszaru. Efektem oceny środowiska jest zwykle wskazanie najbardziej dogodnego obszaru dla przyjętego celu oceny. Oceny środowiska dokonuje się dla różnych rodzajów działalności człowieka, najczęściej dla turystyki (rekreacji), rolnictwa, budownictwa, komunikacji, przemysłu. W zależności od przyjętego celu oceny środowiska przyjmuje się różne kryteria, np. długość okresu wegetacyjnego jest istotna dla uprawy pszenicy, ale mało ważna dla budowy schroniska, itp.

Ocenę środowiska przeprowadza się za pomocą różnych sposobów, przy czym najczęściej stosowana jest właśnie metoda bonitacyjna, która zostanie szczegółowo przedstawiona w tej pracy, polegająca na przyjęciu dla każdego z kryteriów umownej skali punktowej (np.: obszar pod jakimś względem niedogodny - 0 punktów, mało dogodny - 1 punkt, średnio dogodny - 2 punkty, itd.) i zsumowaniu punktów ze wszystkich kryteriów.

2. Charakterystyka metody

Bonitacja to metoda oceny jakości i klasyfikacji, zmiana wartości jakościowych na ilościowe, podział zjawisk, cech przedmiotu na klasy wg określonych zasad. Jest to także określenie związku między badaną cechą a liczbą punktów. Konkretnym zjawiskom przestrzennym przyporządkowujemy wartości punktowe. Po ich zsumowaniu określamy atrakcyjność danego badanego miejsca/ obiektu.

W geografii jest to jakościowe wartościowanie składników i cech struktury środowiska, m.in. rzeźby terenu, deniwelacji, lesistości, jeziorności, obecności obiektów zabytkowych, ochrony przyrody, obecności infrastruktury turystycznej i dostępności komunikacyjnej.

3. Cel metody

Celem bonitacji punktowej jest porządkowanie pod względem jakiejś cechy. W geografii turyzmu służy do oceny atrakcyjności i przydatności badanego terenu dla potrzeb turystyki i rekreacji.

Stosuje się ją do walorów środowiska przyrodniczego i antropogenicznego.

Atrakcyjność turystyczna obszaru jest pojęciem bardzo złożonym. Wymaga ona od badacza wielopłaszczyznowej oraz kompleksowej analizy cech ocenianego obszaru. W analizie tej muszą być uwzględnione aspekty przyrodnicze, kulturowe oraz kwestie dostępności komunikacyjnej i obecności infrastruktury turystycznej. Atrakcyjność turystyczna jest pojęciem względnym i sposób jej odbioru przez turystę zależny jest od subiektywnych cech odbiorcy.

Decydującymi o atrakcyjności obszaru komponentami przyrodniczymi są: rzeźba terenu, wody powierzchniowe oraz lesistość i użytkowanie ziemi, zaś komponentami poza przyrodniczymi: obecność zabytków, dostępność komunikacyjna oraz zagospodarowanie turystyczne. Przy spisie obiektów z terenu najważniejszym etapem, który powinien być wykonany jako pierwszy i na samym początku, jeszcze przed wykonaniem bonitacji , jest inwentaryzacja badanego terenu .

Dokonując oceny środowiska dla turystyki i rekreacji dowiadujemy się o poziomie atrakcyjności czy stopniu nadawania się obszaru pod turystykę. Otrzymujemy dane czy analizowany region jest atrakcyjny czy też nie, bogaty w zabytki kulturowe lub ubogi.

4. Zastosowanie metody do oceny środowiska na potrzeby turystyki i rekreacji

W dzisiejszych czasach można wyróżnić wiele grup odbiorców turystyki, którzy mają różne cele wyjazdów. Jedni szukają wrażeń estetycznych, drudzy wypoczynku, trzeci pragną mocnych wrażeń podczas spływu rwącą rzeką, a jeszcze inni całe godziny spędzać mogą w ekstremalnych warunkach pogodowych w celu ujrzenia przedstawiciela jakiegoś gatunku zwierzęcia. Metoda bonitacji w turystyce ma duże znaczenie. Przede wszystkim pokazuje jakim dobytkiem przyrodniczym czy antropogenicznym dysponuje dany obszar, który chce zacząć przyjmować lub już przyjmuje turystów. Jeśli dokonamy inwentaryzacji obiektów antropogenicznych, w tym zabytków, pomników historii, muzeów, itd. i jeśli w danej jednostce podziału naszego obszaru będzie tych obiektów znacząco dużo, zauważymy, że warto go udostępnić turystom. To samo stanie się z walorami przyrodniczymi - więcej turystów przyciągnie obszar bogaty przyrodniczy, czy to pod względem wielkości lasów, ilości akwenów wodnych, pomników przyrody czy czystości tego terenu.

8. Obserwacja terenowa

1. Omówienie metody

Nazwa pochodzi od tego, że badacz przebywa w określonym terenie obserwując otoczenie.
„ Metoda ta polega na traktowaniu układu społecznego jako pewnej całości, dąży do zanalizowania układu relacji między częściami tej całości, zasad jej funkcjonowania i dynamiki". Metoda ta pozwala zgłębić mechanizm funkcjonowania badanego przedmiotu, skonstruować bardziej naturalny i szczegółowy obraz stosunków społecznych. Metoda obserwacji terenowych uważana jest za najlepszą metodę zbieranych danych, ponieważ obserwator wchodzi do środowiska obserwowanego i uzyskuje informacje pierwotne.

2. Cel metody

Metoda obserwacji pozwala na tworzenie obrazu rzeczywistości na podstawie tego, co się samemu dostrzegło. Obraz tworzony jest z danych wyrażanych obiektywnie (w sposób niezależny od jednostki) i subiektywny (w sposób celowo modyfikowany, by coś osiągnąć). Obserwator jednak powinien postrzegać te informacje w sposób obiektywny, by nie doszło do relatywizacji.

Relatywizacja - odnoszenie tego co się widzi do własnego punktu widzenia, do własnej świadomości.

W metodzie terenowej dobrą techniką gromadzenia danych jest obserwacja w warunkach naturalnych, czyli taka w której badacz może obserwować, postrzegać zachowania ludzi w ich codziennym, zwykłym życiu.

Obserwacje, ze względu na usytuowanie obserwatora względem obserwowanego dzielimy na:

• Uczestniczącą,

• Nieuczestniczącą

1. Zebrane dane a wpływ na ocenę środowiska dla turystyki i rekreacji

Obserwacja terenowa dostarcza danych pierwotnych poprzez kontakt i obserwację bezpośrednią badanego środowiska czy badanej grupy. Pozwala zgłębić mechanizm funkcjonowania badanego przedmiotu, skonstruować bardziej naturalny i szczegółowy obraz stosunków społecznych.. Pozwala poznać stosunek miejscowej ludności do osób przybywających z zewnątrz oraz reakcje zachodzące
w samej zbiorowości. Obserwacja terenowa polega na tworzeniu obrazu rzeczywistości, co jest pomocne dla osób tworzących plany zagospodarowania przestrzennego i pozwala, poprzez dokładne odwzorowanie rzeczywistości, na odpowiednie zagospodarowanie danego obszaru w odpowiednią infrastrukturę dla rozwoju turystyki.

9. Pomiary kartometryczne - dotyczące map

1. Podstawy kartometrii

Kartometria - dział kartografii zajmujący się metodami przeprowadzania i analizą dokładności pomiarów różnych obiektów i zjawisk geograficznych na mapach w celu wyznaczenia ich długości, powierzchni, objętości lub innych parametrów, z uwzględnieniem wpływu zniekształceń kartograficznych. Wykonywanie tych obserwacji jest możliwe dzięki osnowie matematycznej. Kartometrię stosuje się m.in. przy obliczaniu powierzchni państw i mórz.

Rodzaje pomiarów na mapach:

1. Pomiar długości.

2. Pomiar powierzchni.

3. Pomiar kątów poziomych.

2. Pomiar długości

Kroczkowanie

• Za pomocą kroczka (cyrkla z kolcami) o stałej rozwartości

• Po rozwarciu kroczka na ustaloną odległość (np. 3mm) sprawdza się dokładną wartość tego rozwarcia przez pomiar odcinka prostej o znanej długości.

• Nie korygujemy rozstawu, lecz obliczamy jego rzeczywistą długość

• Ostateczny wynik (długość topograficzna) jest iloczynem liczby odłożeń i rozstawu kroczka
  z uwzględnieniem skali mapy:

Metoda sumowania odcinków

W przypadku, gdy pomiaru chcemy dokonać szybko, a linia krzywa ma dłuższe fragmenty zbliżone do odcinków prostych, możemy się posłużyć metodą sumowania odcinków. Polega ono na tym, że całą linię krzywą rozbijamy jak gdyby na fragmenty, które możemy uznać za odcinki proste (wykreślone od nich styczne nie odbiegają dostrzegalnie) i te odcinki odmierzamy przy pomocy cyrkla przez zwiększenie jego rozwartości, lub przy pomocy linijki.

Metoda nitki

Pomiar ten jest bardzo łatwo przeprowadzić w terenie, bowiem wystarczy położyć mapę na czymś płaskim, odnaleźć punkt, w którym się znajdujemy i punkt do którego chcemy dojść. Następnie nitkę układamy wzdłuż trasy wędrówki, nakrywając nią jak gdyby mierzoną linię. W ten sposób ujmiemy wszystkie zakręty i inne nieproste odcinki drogi. Po przeliczeniu całej długości zaznaczamy koniec nitki (możemy w tym miejscu urwać) i przykładamy ją rozciągniętą do linijki lub kartki w kratkę (można też przyłożyć do podziałki liniowej).I tak po przeliczeniu skali otrzymujemy wynik.

1. Pomiar powierzchni

Metoda kalki milimetrowej

Najmniej skomplikowaną a równocześnie pracochłonną, ale za to dokładną i dostępną dla każdego jest metoda przy użyciu kalki milimetrowej. Na powierzchnię, którą chcemy pomierzyć, nakładamy kalkę milimetrową i sumujemy ilość milimetrów kwadratowych wchodzących na jej obszar.

Metoda paletki

Pewną uproszczoną formą metody kalki milimetrowej jest tzw. metoda paletki. Polega ona również na narysowaniu na kalce milimetrowej obliczanego obszaru, a następnie wrysowaniu w niego równoległych poziomych lub pionowych linii w jednakowych od siebie odstępach. Z reguły przyjmuje się 2 lub 3 mm, w zależności od wielkości obszaru. Następnie za pomocą linijki mierzymy długość wszystkich linii, a wartość dla każdej z nich możemy wpisać raz z prawej, raz z lewej strony obszaru zaznaczonego. Następnie sumujemy wszystkie wyniki i całość mnożymy przez odstęp między liniami.

Wyznaczanie pola powierzchni metodą graficzna

Metoda graficzna wyznaczenia pola powierzchni bazuje na danych długościach odcin­ków, pozyskanych z mapy, niezbędnych do realizacji wzorów na obliczenie pola powierzchni odpowiedniej figury. Wybór mierzonych na mapie odcinków jest uzależniony od sposobu podziału wieloboku na figury elementarne.

2. Pomiar kątów poziomych

Azymut to kąt poziomy, zawarty między kierunkiem północnym, a kierunkiem na dany przedmiot, mierzony zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

Pomiar azymutu na mapie

Przeliczania azymutu dokonuje się w celu dokładnego określania azymutu magnetycznego. Błąd odczytu o wartości 1º powoduje odchylenie od kierunku marszu o 20 m na każdy kilometr przebytej drogi.

10. Pomiary kartometryczne - dotyczące terenu

1. Kartometria i jej cel

Kartometria - dział kartografii, a także miernictwa zajmujący się metodami przeprowadzania i analizą dokładności pomiarów różnych obiektów geograficznych na mapach, z uwzględnieniem wpływu zniekształceń odwzorowawczych na wyniki pomiarów takich wielkości, jak: kąty, pola, długości. Jest to pomiar wykonywany na mapie analogowej lub jej obrazie numerycznym¹ oraz na ortofotomapie²

Celem kartometrii jest zastąpienie kosztownych i czasochłonnych pomiarów w terenie pomiarami na mapie. Kartometrię stosuje się np. przy wyznaczaniu powierzchni państw, mórz, oceanów.

2. Określenie odległości

W czasie różnorodnych działań w terenie, zachodzi często konieczność szybkiej oceny odległości, przy pomocy najprostszych sposobów takich jak; szacunkowo (ocena odległości na "oko"), krokami, według wielkości kątowych i rozmiarów przedmiotów (przy pom1ocy linijki milimetrowej, przy pomocy lornetki), według identyczności lub podobieństwa trójkątów ( pomiar wysokości przedmiotów, pomiar szerokości przeszkody).

3. Triangulacja

Triangulacja pozwala na zmierzenie powierzchni. Metoda ta opiera się na obliczeniach trygonometrycznych, prowadzonych na wcześniej wyznaczonych w terenie trójkątach.

4. Fotogrametria polega na przeprowadzaniu pomiarów na podstawie zdjęć powierzchni Ziemi. Fotografie takie można wykonywać na jej powierzchni (mamy wtedy do czynienia z terrofotogrametrią) lub z powietrza (aerofotogrametria).

5. Tachymetria

Tachymetria jest to metoda biegunowa pomiaru sytuacyjno-wysokościowego

Zastosowanie w turystyce i rekreacji:

Pomiary kartometryczne dotyczące terenu pozwalają dokonać dokładnych pomiarów na danych obszarze, co z kolei pozwala na uniknięcie czasochłonnych i kosztownych pomiarów w terenie. Dzięki zdjęciom satelitarnym można na bieżąco aktualizować stan terenu, użytków ziemnych i ogólnego stanu środowiska oraz dużą dokładnością określić odległość. Kartometria pomaga w dziedzinie budownictwa oraz wyznaczaniu dokładnych powierzchni.

11. Analiza dokumentów

1. Istota analizy dokumentów

Analiza dokumentów jest procesem, którego istotą jest uporządkowanie oraz interpretacja zawartych w owych dokumentach informacji. Proces ten ukierunkowany jest uprzednim sformułowaniem określonego celu bądź hipotezy badawczej.

2. Metody analizy dokumentów

Metody analizy dokumentów sklasyfikować można w dwóch podstawowych rodzajach:

• Klasyczna analiza dokumentów;

• Nowoczesna analiza dokumentów.

Klasyczna analiza dokumentów jest procesem polegającym na interpretacji historycznej oraz literackiej treści zawartych w dokumentach. Jej istotą jest fakt, iż osoba dokumenty analizująca stosując tą metodą w znacznej mierze polegać musi na swoim wyczuciu oraz intuicji.

Nowoczesna analiza dokumentów natomiast jest swego rodzaju próbą przezwyciężenia subiektywnego charakteru analizy klasycznej. Cechą w głównej mierze odróżniającą ją od opisanej powyżej metody klasycznej jest to, że opis i analiza dokumentów w tym przypadku przyjmują charakter ilościowy.

1. Analiza dokumentów w zakresie oceny środowiska dla turystyki i rekreacji

Analiza dokumentów biorąc pod uwagę ocenę środowiska dla turystyki i rekreacji pozwala określić:

• Czy dany rejon faktycznie uchodzić może za turystyczny bądź rekreacyjny;

• Czy na danym obszarze nie zachodzi konieczność wdrożenia jakichkolwiek działań naprawczych w celu zachowania jego turystycznych (bądź rekreacyjnych) walorów;

• Czy na badanym terenie zaszły zmiany do których dążono od lat, a tym samym teren ten może zacząć uchodzić za rekreacyjny bądź turystyczny.

Analiza dokumentów jest tym rodzajem badania, które nie narzuca konieczności bezpośredniego ingerowania w środowisko naturalna. Jest to zatem metoda jak najbardziej bezpieczna z punktu widzenia przedmiotu badania. Jest przy tym wysoce skuteczną, albowiem pozwala określić stopień zaszłych zmian, co nie byłoby możliwym bez jej opracowania i przeanalizowania.

12. Dane statystyczne (GUS, Instytut Turystyki)

Statystyka - to nauka, której przedmiotem zainteresowania są metody pozyskiwania i prezentacji, a przede wszystkim analizy danych opisujących dane zjawiska. Zajmuje się obserwacja otaczającego Nas świata, zbiera dane analizuje je a następnie interpretuje. Metody statystyczne stosuje się wszędzie tam, gdzie chodzi o poznanie prawidłowości w zakresie zjawisk masowych - tam, gdzie bada się problemy demograficzne, ekonomiczne, socjologiczne; choć także w innych naukach.

1. Badania ruchu turystycznego w Polsce

Główny Urząd Statystyczny (GUS) - jest to centralny organ administracji państwowej zajmujący się zbieraniem i udostępnianiem wszelkich informacji dotyczących różnych dziedzin życia publicznego a niekiedy również niektórych stron życia prywatnego.

Instytut Turystyki

Przedmiotem działalności Instytutu Turystyki Sp. z o.o. jest:

• Działalność wydawnicza

• Prace naukowo-badawcze w dziedzinie nauk przyrodniczych i technicznych

• Prace naukowo-badawcze w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych

• Badanie rynku i opinii publicznej

• Kształcenie ustawiczne dorosłych i pozostałe formy kształcenia

• Działalność bibliotek, archiwów, muzeów i pozostała działalność kulturalna

Dane, jakie możemy pozyskać z Instytutu Turystyki w sektorze turystyki:

• Zatrudnienie

• Biura podróży

• Baza noclegowa

• Baza danych - gmina

Dane statystyczne jakie możemy pozyskać w sektorze turystyki:

• Prognozy, trendy

• Turystyka na świecie

• Ruch turystyczny

• Przyjazdy do Polski

• Turystyka Polaków

Badania ruchu turystycznego w Polsce są rejestrowane przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) i Instytut Turystyki. Oprócz tych badań te instytucje prowadzą również badania jednorazowe i pilotażowe. Fundamentem prowadzenia badań statystycznych w Polsce jest roczny rządowy Program Badań Statystycznych i Statystyki Publicznej. Zawiera on zarówno badania prowadzone okresowo, a także badania jednorazowe i prace metodologiczne. Te dwa ostatnie prowadzone są pod kierunkiem GUS są ukierunkowane na dostosowanie polskiej statystyki do rekomendacji i wymogów Unii Europejskiej.

Jeśli mowa o rejestrowaniu ruchu granicznego, prace te prowadziła Straż Graniczna, a Główny Urząd Statystyczny zaś sporządzał comiesięczne raporty o jego wielkości, które obejmowały liczbę przekroczeń granicy z podziałem na przejścia graniczne, kierunek i rodzaje ruchu - oddzielnie dla polskich obywateli i obcokrajowców. Comiesięczny raport obejmował również liczbę przekroczeń granicy przez obcokrajowców według posiadanych paszportów z podziałem na poszczególne kraje, oraz liczbę przekroczeń granicy przez mieszkańców Polski.

Od stycznia 2008 roku, w związku z przystąpieniem Polski do układu z Schengen (20.12.2007r.), rejestracja ruchu granicznego prowadzona jest przez Straż Graniczną tylko na przejściach stanowiących zewnętrzne granice krajów, które przystąpiły do układu. Od tego momentu na wewnętrznych granicach są prowadzone badania na losowo wybranych próbach, a oszacowania liczby przekroczeń granicy przez obcokrajowców i Polaków są dokonywane w poszczególnych kwartałach. Badania te prowadzi się na wybranych przejściach granicznych i w określone dni tygodnia i miesiąca. W tym przypadku wykorzystywane są również dane o liczbie gości zagranicznych korzystających z bazy noclegowej zakwaterowania zbiorowego.

Wszystkie obiekty, które prowadzą działalność noclegową (np. hotel, motel, pensjonat, kwatery prywatne) zobowiązane są - zgodnie z obowiązującym systemem statystki publicznej - do dostarczania co miesiąc danych zawierających liczbę korzystających z ich usług noclegowych klientów oraz liczbę udzielonych noclegów w podziale na polskich obywateli i obcokrajowców według narodowości. Każdy obiekt raz na rok musi przekazać informacje o liczbie miejsc noclegowych i czy obiekt funkcjonuje sezonowo czy całorocznie. Dane te są podstawą do obliczenia wykorzystania miejsc w obiektach noclegowych: liczba udzielonych noclegów/nominalna liczba osobonoclegów¹

¹ liczba łóżek/liczba dni funkcjonowania obiektu w ciągu roku

Instytut Turystki co roku przeprowadza na granicy ankietowe badania cudzoziemców opuszczających Polskę. Ich system opiera się na prowadzeniu na losowo wybranych przejściach granicznych, osiem razy do roku dwuczęściowych badań - turystów zagranicznych odwiedzających Polskę i jednodniowo odwiedzających Polskę. Ta pierwsza część obejmuje corocznie próbę ok. 20 tysięcy osób. Zagraniczni turyści wypełniają ankietę, której treść zawiera wszelkie aspekty pobytu w Polsce, a także wydatki ponoszone tu przez turystów, podzielone na grupy w zależności od ich rodzaju. Druga część badań ankietowych, tj. badań osób odwiedzających nasz kraj na jeden dzień, zawiera proste pytania obejmujące głównie wydatki i ich strukturę.

Co roku Instytut Turystki przeprowadza badania uczestnictwa mieszkańców Polski w wyjazdach turystycznych. Są one prowadzone na 3,5 tysiąca osób powyżej 15-go roku życia. Badania realizowane są w miejscu zamieszkania badanych i dotyczą aktywności turystycznej w poprzednim roku. Oprócz danych osobowych ankieta zawiera również bloki pytań dotyczące wyjazdów zagranicznych, krajowych, urlopowo-wakacyjnych i krótkich - do 4 dni. Jako uzupełnienie, raz w miesiącu przeprowadzane są badania sondażowe na tysiącu ankietowanych. Dotyczą one charakterystyki wyjazdów w trzy miejsca przed badaniem.

1. Badania w zakresie turystyki

Jeżeli chodzi o badania w zakresie turystyki to stosowane są dwa rodzaje pomiarów - a mianowicie: badania pełne (całościowe, wyczerpujące) oraz badania reprezentatywne (częściowe, niepełne).

Badanie pełne jest to badanie wszystkich osobników danej populacji statystycznej w danych okresie. Przykładem takich badań są badania ruchu granicznego, frekwencji w muzeach (na podstawie sprzedanych biletów) czy tez frekwencji w obiektach zakwaterowania zbiorowego. Ze względu na trudności w uchwyceniu wszystkich aspektów gospodarki turystycznej znacznie częściej stosuje się badania reprezentatywne -w których badaniu podlega wyodrębnioną część populacji, zwana próbą badawczą. Zdecydowaną zaletą badań reprezentatywnych są niskie koszty i szansa określenia cech ruchu turystycznego niemożliwych do ustalenia za pomocą badania pelnego.Za pomocą badań reprezentatywnych bada się najczęściej zachowania turystyczne mieszkańców kraju.

Metody pomiaru ruchu turystycznego:

- hotelowa

- graniczna

Metoda hotelowa (metoda rejestracji hotelowej/metoda lokalna) opiera się na rejestrowaniu wszystkich osób kwaterujących się w obiektach zakwaterowania zbiorowego. Rejestrowanych dzieli się na turystów krajowych i zagranicznych.

Metoda graniczna (badanie graniczne) oparta jest na rejestracji ruchu granicznego oraz na badaniach ankietowych zagranicznych turystów oraz Polaków przyjeżdżających z zagranicy. Teoretycznie badaniu poddawane są wszystkie osoby przekraczające granicę, co ułatwia analizę sezonowości i struktury ruchu turystycznego, która uwzględnia obywatelstwo turystów, środek transportu, rodzaj przejścia granicznego. Obecne przepisy doprowadziły do znacznego ograniczenia czasu kontroli granicznej lub całkowitego jej zaniechania, czego skutkiem jest zmniejszenie jakości badania granicznego jako badania pełnego.

Badania uczestnictwa w wyjazdach turystycznych w miejscu zamieszkania ankietowanych szacują liczbę mieszkańców danego państwa biorących udział w wyjazdach turystycznych oraz ilość zrealizowanych podróży. Jest to badanie częściowe, prowadzone systematycznie na określonym obszarze bądź na obszarze całego kraju.

Badania ruchu turystycznego w miejscu recepcji turystycznej służą do określania liczby, struktury, typów ruchu turystycznego, motywów, celów podróży w opinii turystów krajowych i zagranicznych oraz analizują częstotliwość i regularność ruchu turystycznego w badanym miejscu. Takie badania przeprowadza się w miejscach atrakcyjnych turystycznie, z różna częstotliwością (corocznie, w okresie ferii i wakacji, w weekend) za pomocą technik ankietowo-sondażowych. W Polsce nie prowadzi się ogólnopolskich badań w miejscu recepcji turystycznej.

Wszystkie metody pomiaru ruchu turystycznego, podobnie jak i innych zjawisk masowych, obarczone są pewnym błędem. Do najczęstszych należą błędy: wyboru metody, szacunku populacji, struktury populacji i terminologii. Zastosowanie danych statystycznych w turystyce i rekreacji

• Badania statystyczne nie dają pełnego obrazu rzeczywistości, gdyż pod uwagę brana jest grupa, a nie całość. Mogą służyć jako dodatek, dopełnienie do innych badań, spostrzeżenie jakichś trendów

• Badania te służą ocenie wpływu turystyki na środowisko społeczno-gospodarcze i przyrodnicze

• Poprzez m.in. badania ruchu turystycznego i porównanie z pojemnością turystyczną miejsca destynacji, można stwierdzić jakie inwestycje są przydatne, np. badania obłożenia w hotelach

• Badania statystyczne prowadzą inwestycje turystyczne w pewnym kierunku np. pokazują, jakie typy turystyki rozwijać się będą w niedalekiej przyszłości, czy będzie to turystyka uzdrowiskowa, młodzieżowa czy biznesowa. Czyli w co należy inwestować, w luksusowe hotele z zapleczem SPA i Wellness czy może schroniska młodzieżowe.

13. Mierniki ekonomiczne

1. Zadanie metody

Zadaniem metody jest dostarczenie odpowiednio przetworzonych informacji analitycznych, które są potem wykorzystywane do oceny jednostek gospodarczych i podejmowania decyzji na szeroko pojętej płaszczyźnie wszystkich aspektów, których dotyczą mierniki ekonomiczne.

2. Przeprowadzenie metody

Do oceny wielkości popytu turystycznego wykorzystuje się dwie grupy mierników: wartościowe i ilościowe. Z ekonomicznego punktu widzenia najwłaściwsze, choć nie zawsze dostępne, są wartościowe miary popytu. Za niezwykle cenną wartościową miarę popytu należy uznać wydatek turystyczny.

Najważniejsze najczęściej wykorzystywane miary ilościowe to:

- poziom uczestnictwa danej populacji w turystyce (aktywność turystyczna),

- liczba podróży (analizowana według różnych cech: np. podróży krajowych i zagranicznych,

- długo- i krótkoterminowych, turystycznych i beznoclegowych),

- częstotliwość podejmowania podróży,

- średnia długość pobytu,

- wielkość ruchu turystycznego (mierzona liczbą odwiedzających)

3. Zastosowanie metody dla rozwoju turystyki i rekreacji

Jeśli chodzi o wydatki z ekonomicznego punktu widzenia ważna jest zarówno analiza przeciętnych wydatków na podróż, jak i na dzień pobytu. Na potrzeby oceny wpływu wydatków na poszczególne rodzaje działalności turystycznej w obszarze zainteresowań powinna się znaleźć także rodzajowa struktura wydatków, a zwłaszcza:

- wydatki na noclegi,

- wydatki na wyżywienie (z wyszczególnieniem usług gastronomicznych oraz zakupu artykułów spożywczych i napojów),

- wydatki na transport (w tym na zakup paliwa, zakup biletów oraz pozostałe wydatki na transport, jak naprawy czy wynajem samochodu),

Zmiany definicji wydatku turystycznego, odnoszące się przede wszystkim do zakresu dóbr i usług, które są uznawane jako turystyczne (włączenie konsumpcyjnych dóbr trwałego użytku o wysokiej wartości nabywanych w związku z podróżą turystyczną) skłaniają do wyodrębnienia szóstej grupy rodzajowej wydatków, obejmującej właśnie wydatki poniesione na zakupy o znacznej wartości.

14. Oddziaływanie inwestycji na środowisko OIŚ

1. Przedstawienie metody

Ocena oddziaływania inwestycji na środowisko zawiera

• analizę skutków decyzji dla środowiska wraz z propozycjami ich wyeliminowania lub łagodzenia jeżeli są negatywne;

• przygotowanie raportu dokumentującego te skutki i propozycje;

• przeprowadzenie konsultacji społecznych i wymaganych uzgodnień;

• wzięcie pod uwagę przy podejmowaniu decyzji opinii z uzgodnień, komentarzy z konsultacji i zapisów zawartych w raporcie;

• poinformowanie o podjętej decyzji wraz z wyjaśnieniami nt. nieuwzględnionych komentarzy i zapisów;

1. Raport

Raport zawiera:

1.    Opis planowanego przedsięwzięcia, a w szczególności:

• charakterystykę całego przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w fazie budowy i eksploatacji lub użytkowania,

• główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych,

• przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń, wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia;


2. Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, w tym elementów środowiska objętych ochroną.
3. Opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami; 

4. Opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania przedsięwzięcia; 

5. Opis analizowanych wariantów, w tym:

• wariantu proponowanego przez wnioskodawcę oraz racjonalnego wariantu alternatywnego,

• wariantu najkorzystniejszego dla środowiska wraz z uzasadnieniem ich wyboru;


6. Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko; 

7. Uzasadnienie proponowanego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko, w szczególności na:

• ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze, wodę i powietrze,

• powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi, klimat i krajobraz,

• dobra materialne,

• zabytki i krajobraz kulturowy, objęte istniejącą dokumentacją, w szczególności rejestrem lub ewidencją zabytków,

• wzajemne oddziaływanie między elementami, o których mowa w lit. a-d;


8. Opis metod prognozowania zastosowanych przez wnioskodawcę oraz opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko wynikające z:

• istnienia przedsięwzięcia,

• wykorzystywania zasobów środowiska,

• emisji;

9. Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru; 

10. Dla dróg będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko


13. Przedstawienie zagadnień w formie graficznej; 


14. Przedstawienie zagadnień w formie kartograficznej w skali odpowiadającej przedmiotowi i szczegółowości analizowanych w raporcie zagadnień oraz umożliwiającej kompleksowe przedstawienie przeprowadzonych analiz oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko; 

15. Analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem; 

16. Przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji lub użytkowania, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru; 

17. Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport; 

19. Nazwisko osoby lub osób sporządzających raport; 

20. Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu.

OOŚ ma na celu zapewnienie zrównoważonego rozwoju danego środowiska. Pokazuje nam środowisko inwestycji, możliwość jego ochrony, udział społeczeństwa oraz ocenę oddziaływania na środowisko. Ściśle powiązane z OOŚ jest idea zrównoważonej turystyki. Turystyka wykorzystuje środowisko, przyciąga turystów, dlatego tak ważna jest jego ochrona. Idea zrównoważonej turystyki jest próbą pogodzenia rozwoju społeczno-gospodarczego (w tym wypadku rozwoju turystyki) z ochroną środowiska.

Każda z inwestycji ma wpływ na środowisko. Kilka z nich wyraźnie wpływa na otaczające je florę i faunę.

Ibidem, s. 256

Ibidem, s. 257

10

4

---