Organizacja (znaczenie atrybutowe) - grupa ludzi współpracujących ze sobą w sposób upożądkowany aby osiągnąć odpowiednie cele.
Organizacja (według Stonera) - to dwie lub wiecej osób współpracujących ze sobą w ramach określonej struktury aby osiągnąć określone cele.
Organizacja (jako system) - uporządkowany system społeczno - techniczny składający się z powiązanych ze sobą elementów technicznych i społecznych, które oddziaływują na siebie.
Podsystemy organizacji (według Learittea):
- podsystem celów i wartości
- podsystem psychospołeczny (zawiera uczestników organizacji i ich osobowości, kulturę organizacji oraz więzi występujące pomiędzy nimi)
- podsystem struktury
- podsystem zarządzania (mechanizmy związane z podejmowaniem decyzji).
organizacja w ujęciu rzeczowym to grupa społeczna stworzona po to aby osiągnąć założone cele i zaspokajać potrzeby społeczne.
Organizacja w ujęciu czynnościowym traktowana jest jako jedna z funkcji zarządzania i oznacza ona proces podporządkowania elementów wchodzących w skład organizacji. Istotą procesu jest tworzenie stanowisk pracy.
Otoczenie organizacji - stanowi to wszystko co znajduje się na zewnątrz jej ale oddziałuje na nią. Otoczenie podlega zmianom. Każda organizacja jest elementem wielu sieci powiązanych ze sobą, współpracujących i konkurujących organizacji.
Typologia otoczenia organizacji (Heatch):
1. sieć współpracujących ze sobą organizacji
2. otoczenie ogólne
3. otoczenie międzynarodowe i globalne.
zarządzanie - zestaw działań skierowany na zasoby organizacji z zamiarem osiągnięcia celów organizacyjnych w sposób sprawny i skuteczny.
Zarządzanie (kierowanie) - świadome, celowe i kreatywne dysponowanie zasobami organizacji na rzecz realizacji określonych celów.
Zarządzanie wymaga stosowania różnego rodzaju podejść metodologicznych, przejawia się to w 4 funkcjach:
- planowanie
- organizowanie
- przewodzenie/ motywowanie
- kierowanie.
Zasady Taylora:
- przeniesienie odpowiedniego robotnika na kierownika,
- szkolenie robotnika,
- opracowanie miejsca pracy,
- dopasowanie robotnika do miejsca pracy,
- kontrolowanie i nadzór nad pracą robotnika.
Zasady Fayola:
1. podział pracy
2. autorytet formalny (prawo rozkazywania)
3. dyscyplina
4. jedność rozkazodawstwa (jeden kierownik)
5. jedność kierowania (jeden plan, cel, polityka)
6. podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu
7. sprawiedliwe wynagrodzenie
8. centralizacja
9. hierarchia (podział władzy)
10. ład
11. odpowiednie traktowanie pracownika
12. stabilność personelu
13. inicjatywa (podwładni powinni mieć swobodę tworzenia i realizacji swych planów)
14. Esprit De Corps (sprzyjanie powstwaniu poczucia przynależności do zespołu).
Ze względu na obszerne wielorakie zadania realizowane przez przedsiębiorstwa konieczny jest podział pracy. Polega on na tym iż ogól zadań dzieli się na odpowiednie części (zadania cząstkowe) a te dzieli się na dalsze elementy aż do elementów niepodzielnych. W wyniku podziału pracy powstają określone stanowiska pracy i komórki organizacyjne. Stanowisko pracy jest odpowiednio wyposażone a jeden lub kilku pracowników wykonuje określone zadania. Wyróżniamy stanowiska pracy fizycznej i umysłowej. Stanowiska pracy na których wykonuje się podobne zadania łączy się w komórki organizacyjne, którymi kierują wyznaczeni pracownicy. Komórka organizacyjna obejmuje kilka stanowisk pracy wykonujących czynności jednorodne lub pokrewne.
Pomiędzy stanowiskami pracy i komórkami organizacyjnymi występują więzi organizacyjne (zależności). Określają one relacje zachodzące między stanowiskami a komórkami. Wyróżniamy 4 typy więzi:
- służbowe
- funkcjonalne
- techniczne
- informacyjne.
Wyróżniamy 3 podstawowe rodzaje struktur organizacyjnych:
- liniowa
- funkcjonalna
- liniowo - sztabowa
Struktura a władza:
a) struktura smukła (duża liczba szczebli - mała liczba osób)
b) struktura płaska (mała liczba szczebli - duża liczba osób)
Autorytet formalny - pozycja wynikająca z nominacji którą jest władza formalna.
Role kierownicze:
- interpersonalne
- informacyjne
- decyzyjne
Proces podejmowania decyzji polega na rozpoznaniu i wyborze określonego kierunku działania do rozwiązania konkretnego problemu.
Rozpoznanie problemu wg Poundsa:
1. odchylenie od dotychczasowych osiągnięć
2. odchylenie od planu
3. inni ludzie
4. działalność konkurentów.
Błędy identyfikacji problemów (Kiesler):
1. błędne kojarzenie wydarzeń
2. błędne przewidywanie wydarzeń
3. błędne postrzeganie siebie i swojego otoczena.
Sytuacja decyzyjna:
a) czynnik przymusu - stan obecny nie odpowiadający oczekiwaniom podmiotu, bierność grozi konsekwencjami negatywnymi
b) czynnik chęci - podjęcie decyzji wiąże się z przekonaniem że dla uniknięcia negatywnych skutków warto podjąć decyzję.
Osoba podejmująca decyzje zwana jest decydentem.
Kontinuum podejmowania decyzji:
a) pewność
b) ryzyko
c) niepewność.
Władza oznacza zdolność wywierania przez jednostkę A wpływu na zachowania jednostki B w taki sposób żeby B zrobiła coś czego w innym wypadku by nie zrobiła.
Idealny typ władzy prawomocnej:
- władza charyzmatyczna
- władza tradycyjna
- władza legalna (formalna).
Koncepcja władzy (French i Reven):
- władza wymuszona (przymusu)
- władza nagradzania
- władza z mocy prawa (formalna)
- władza ekspercka
- władza odniesienia.