Antyczna a Szekspirowska koncepcja losów ludzkich (Antygona, Makbet).
Koncepcja Antyczna (Antgona) |
Koncepcja Szeskspirowska (Makbet) |
Każda decyzja, którą podejmie Antygona skończy się tragicznie (Prawo ludzkie i Boskie stoją w sprzeczności) . |
Makbet także może wybrać : jest świadomy który wybór jest zły, niegodny i niemoralny (zabicie króla zdobycie władzy) |
Bohater nie wybiera swojego losu ani swoich uczynków . Los zostaje mu narzucony, często jeszcze przed urodzeniem, może się o nim częściowo dowiedzieć od wyroczni, ale w żaden sposób nie może go uniknąć. |
Bohater zostaje wystawiony "na próbę". Możliwość awansu stanowi dla Makbeta pokusę, której mimo całej świadomości zła jakie popełnia nie potrafi się oprzeć. |
Uczynki bohatera są jakby uczynkami kogoś innego, nawet unikając przeznaczenia, kierowany przez bogów w rzeczywistości nieświadomie drobiazgowo je wypełnia. |
Tragedia szekspirowska ukazuje losy człowieka, który zbagatelizował wewnętrzne dyrektywy moralne i przestał panować nad swym losem, który "utracił samego siebie". |
Konsekwencje wszystkich swoich działań musi ponosić sam bohater, już bez pomocy Bogów musi ponosić karę za uczynki których nigdy by nie popełnił gdyby nie był marionetką w rękach Bogów. Ponosi konsekwencje jakby cudzych zbrodni. |
Zło, które zwraca się przeciwko człowiekowi jest wytworem człowieka ( w przeciwieństwie do tr. Antycznej) rzeczywistość nieludzką tworzy sam człowiek. |
Bohater musi wybierać spośród wartości z których każda jest etycznie wysoka. Kompromis jest niemożliwy. |
Bohater wybiera między dobrem a złem. Jest panem swojego wyboru i ma pełną świadomość jego konsekwencji. |