Humor w III rzeszy
Dlaczego humor:
totalitarny system niszczył wszystkie przejawy wolnego myślenia, z wyjątkiem humoru gwałtowny rozwój humoru politycznego
główna cecha reżimu viehischer Ernst- bydlęca powaga- szybko zaczyna traktować wszelkie odruchy lekceważenia wśród poddanych niezwykle poważnie- karą za obrazę Fuhrera była śmierć- np. sędzia Trybunału Ludowego Hans Joachim Rehse współuczestniczył w wydaniu wyroku śmierci na księdza, który opowiedział antynazistowski dowcip elektrykowi pracującemu w jego plebani
często była to forma małego oporu lub dezaprobaty
najczęściej jednak substytut myślenia lub nawet działania wobec okropności zachodzących w totalitarnej rzeczywistości
kawały często były rozpoczynane przez zwroty w stylu „Uwaga!- za ten numer trzy lata ciężkich robót”- to powiedzenie raczej nie wynikało ze świadomości politycznej co raczej z chęci zgromadzenia audytorium
dowcipy polityczne
przeważnie nie oczerniały Hitlera a ludzi z którymi współpracował- partie, bardzo często Goebbelsa
humor odzwierciedlał nastroje społeczne- poparcie Fuhrera (chociaż były też dowcipy oczerniające wodza, jednak równoważyła się z tymi wychwalającymi dobre cechy Hitlera)
Goebels był ceniony za ostrość umysłu i języka jednak nigdy nie uzyskał tak wielkiegi szacunku jak Hitler
W folklorze niemieckim wykształcił się mit idealnego fuhrera i jego zepsutych, zakłamanych podwładnych - małych hitlerków
Dzieci Goebelsa zapraszane na podwieczorki kolejno do domów Goringa, Ribbentropa o roberta Leya, wracają z każdej wizyty coraz bardziej zadowolone zachwycajac się coraz większymi tortami i innymi smakołykami. Wreszcie odwiedzają Hitlera- i wracają całkiem zdeprymowane; poczęstowano je tylko kawą zbożową tanimi ciastkami, pytają więc: -Tato, czy Fuhrer nie należy do partii?
Hitler wstępuje do małej wiejskiej gospody. Właściciel gospody zawiadamia wójta, po czym zbiegają się wszyscy wioskowi notable i siadają z Hitlerem do stołu. Fuhrer zamawia wodę mineralną- wszyscy inni tak samo, za wyjątkiem jednego roztargnionego, niepozornego człowieka siedzącego przy drugim końcu stołu, który zamawia kufel piwa. Sąsiedzi trącają go łokciem i piorunują wzrokiem, ale Hitler woła doń przez całą długość stołu: -Zdaje się, że w tej wsi jest tylko dwóch uczciwych ludzi: pan i ja.
Zbitki słowne z nazwiskiem fuhrera:
margaryna wprowadzona z powodu oszczędzania tłuszczu -„masło hitlera”
sterylizacja- „hitlerowskie cięcie” Hitlerschnitt przez analogię do Kaiserschnitt (cesarskie cięcie)
domysły często prawdziwe na temat rozwiązłości seksualnej czołowych nazistów
w okresie wytężonej kampanii na temat zatrudnienia zadawano pytanie- dlaczego Hitler zawsze przyciska swą pikelhaubę do podbrzusza? -bo chroni ostatniego bezrobotnego w Niemczech
po zabójstwie Rohma szefa SA pod pretekstem homoseksualizmu żartowano „ciekawe co się stanie gdy Hitler dowie się że Goebbels jest kuternogą”
„noc długich noży” masakra Rohma i jego ludzi dała okazję do utworzenia żartu na temat nowe poprawki do konstytucji Rzeszy: „Kanclerz zarówno mianuje, jak rozstrzeliwuje swoich ministrów osobiście”
Kawał o Hitlerze (dobrze określa jego osobowość): Hitler Chamberlain i Mussolini wybrali się razem na ryby. Premier brytyjski spokojnie zarzucił wędkę zapalił fajkę i po dwóch godzinach miał już sporą zdobycz; Duce rzucił się do stawu i chwycił zębami pięknego szczupaka; kiedy przyszła pora na Hitlera, ten rozkazał by spuścić ze stawu wodę. Widząc ryby bezradnie trzepoczące na wyschniętym dnie , Chamberlain pyta: - dlaczego nie wybierze ich pan stamtąd- Hitler odpowiada- Najpierw muszą mnie o to poprosić
Göring- marszałek rzeszy, 1936 kierował gospodarką wojenną III Rzeszy, wyznaczony przez Hitlera na swego następcę
Kawały o nim podobnie jak o Hitlerze nie były jednostronnie wrogie
Skupiały się na bardzo dużych rozmiarach marszałka rzeszy i jego krawieckiego manekina, skupiały się więc na małych ludzkich słabościach
Rozebrano drewniane baraki starego obozu wojskowego, by w tym samym miejscu wybudować nowe baraki z cegły. Z całego pozostałego po rozbiórce drewna kazano stolarzowi zrobić szafę dla Göringa. Stolarz nie zdołał wykonać polecenia; Göring kazał bowiem zacząć od wieszaków- i drewna nie starczyło
Wysłany w delikatnej misji do Stolicy Apostolskiej Göring depeszuje do Hitlera: Zadanie wykonane. Papież abdykował. Tiara i szaty pontyfikacyjne pasują jak ulał.
W Berlinie ogłoszono, że przez tydzień nie będzie benzyny do samochodów; Göring przysłał do pralni chemicznej swój mundur.
Inne dowcipy o podtekście erotycznym po ślubie Göringa z aktorką Emmy Sonnemann (o której krążyły plotki, że pozbyła się dziecka spłodzonego w nieprawym związku za granicą) przez cały rok nie zaszła w ciążę
W dniu wesela Göringowi pękły spodnie; Pytanie czy przez siłę z tyłu czy radość z przodu?
Po miesiącu miodowym Emmy Göring zrezygnowała z przynależności do kościoła, straciła wiarę w zmartwychwstanie ciała
Podczas wojny żartowano, że Göring w 1944 r. przechadza się po Berlinie nago, ewentualnie w celofanowym płaszczu gdy padało, aby przypomnieć berlińczykom jak wygląda szynka i baleron
Popularna zabawa polegająca na tworzeniu nowych jednostek fizycznych od skrótów nazwisk od skrótów lub krótkich nazwisk
Jeden „gör” maksymalna ilość blachy, jaką można zawiesić na piersi bez ryzyka przewrócenia się na twarz
Jeden „ley” (szef organizacji DAF (Deutsche ArbeitsFront)) maksimum czasu, w którym człowiek może mówić nie wypowiadając ani jednego sensownego zdania
Jeden „goeb” minimum energii potrzebnej do jednoczesnego wyłączenia 100 tysięcy odbiorników radiowych; maksymalna szerokość do jakiej można otworzyć usta bez uszkodzenia twarzy (podobny motyw wykorzystano w dowcipie: ścięt najwyższe drzew w Schwarzwaldzie co wywołało oburzenie miłosników przyrody; władze pośpieszyły z wyjaśnieniami, że to Goebels z okazji swych urodzin poprosił Hitlera by ten podarował mu organiki”)
Dowcipy o erotycznych przygodach Goebbelsa:
Gobels jest jak kijanka składa się tylko z gęby i ogona (ogon- schwanz jest także żargonowym określeniem członka męskiego)
Anioł stojący na szczycie kolumny zwycięstwa w Berlinie jest ostatnia dziewicą w stołecznym mieście- tylko dzięki temu, że kurdupel Goebbels nie sięgnął tak wysoko
Wśród liderów nazistowskich Goebbels miał wygląd krzepki i najmniej nordycki, liczne przezwiska w rodzaju: zatruty karzeł; Mahatma Propagandhi
Kawały o Röhmie (rozstrzelanym w 1934 szefie SA; pederasta), najwięcej kawałów o nim powstało po jego śmierci
„Teraz dopiero zrozumieliśmy, co miał na myśli Röhm gdy mówił w ostatnim przemówieniu do młodzieży nazistowskiej: z każdego działacza Hitlerjugend wynurzy się SA- man”
Sugerowano że w lokalach Hitlerjugend wisi hasło „trzymaj dupę przy ścianie bo cię Röhm dostanie” :P
Żarty na temat Hitlerjugend obracały się wokół tematu seksu i przedwczesnej dojrzałości
Kalsa pisze wypracowanie na temat Czy młody Werther popełniłby samobójstwo gdyby był członkiem Hitlerjugend?- po czym najlepszy uczeń ma prawo zaproponować nastepny temat. Jego propozycja: Czy Joanna d' Arc pozostałaby dziewicą, gdyby należała do Związku Dziewcząt Niemieckich?
Pewien uczeń wyraża niezadowolenie ze swych niskich ocen ryjąc sztyletem- bronią Hitlerjugend- napis na ławce „nie po to walczyliśmy przez czternaście lat” (sławne powiedzenie Hitlera”
Żarty na temat niskiej jakości materiałów zastępczych (z powodu dążenia do samowystarczalności Niemiec):
Człowiek planujący samobójstwo kupuje kawałek sznura, żeby się powiesić, ale sznur peka. Człowiek skacze do rzeki, ale drewno zawarte w jego ubraniu utrzymuje go na powierzchni. Zrezygnowany, postanawia pozostać przy życiu i po czterech tygodniach odżywiania się przydziałami kartkowymi umiera z głodu :P
Człowieka , który zamówił garnitur u krawca oskarżono przed sądem o rozmyśle niszczenie zasobów drewna
Marne podczas wojny piwo nazywane „płukanką pęcherza a la Conti” (aluzja do przewodniczącego Narodowosocjalistycznego Związku Lekarzy), było powodem powstania kawału o niezadowolonym piwoszu, który wysłał próbkę tego właśnie piwa do analizy laboratoryjnej; po kilku dniach otrzymuje diagnozę; Pański koń cierpi na cukrzycę
Ogłupiające działanie programu samowystarczalności w rolnictwie- Minister rolnictwa i wyżywienia Rzeszy, a zarazem szef Stanu Żywicieli Rzeszy, Darré, pytał rolników o ich metody karmienia kurcząt. Pierwszy odpowiedział: - Daję im ziarno- i został skarcony za uszczuplanie rezerw ekonomicznych kraju. Drugi stwierdził- Daję im kartofle- i zabroniono mu tego jako marnotrawienia przeznaczonej dla ludzi. N to trzeci mówi- Ja wrzuciłem po prostu jedną markę do kojca z kurczakami i powiedziałem im, żeby sobie same kupiły żarcie
Kawały na temat dużych odpisów z płac w przemyśle- dochodzących do 20 procent zarobków brutto,oraz ogólnej złej styuacji robotników:
Załoga wielkiej fabryki upiła się z radości, roztargniony kasjer przez pomyłkę wypłacił im bowiem sumę potrąceń zamiast należnych zarobków
Pacjent cierpiał na obstrukcje (zatwardzenie) i nie pomagały kolejne, coraz silniejsze środki przeczyszczające przypisywane przez lekarza. Zaniepokojony lekarz pyta pacjenta o jego zawód- robotnik przy budowie autostrady.- lekarz oddycha z ulgą, wręcza pacjentowi dwie marki i mówi- Zobaczy pan, jak te środki świetnie zadziałają, kiedy pan coś zje
Trudna sytuacja finansowa drobnomieszczaństwa- Brutalnego mordercę skazano na śmierć przez powieszenie. Czytając o tym wyroku zirytowany Hitler zwraca się do Göringa- szybka śmierć jest za dobra dla takiego zbrodniarza. Powinien umierać powoli i w męczarniach- Na co Göring odpowiada- To może damy mu mały sklepik?
Humor na temat ludzi którzy skorzystali na zmianach które wprowadzał nowy ład w państwie
W którym chórze śpiewak może zarobić więcej niż Caruso?- W chórze posłów Reichstagu: występują raz na rok, śpiewają tylko dwie pieśni (hymn narodowy i Horst Wessel Lied) i dostają za to po 2 tysiące marek na głowę
W marcu 1933 ludzie powszechnie zaczeli wstępować do partii- określono ich terminem „marcwe fiołki”; natomiast odznakę partyjną określano terminem Angstbrosche- broszka strachu.
Partia tworzyła wciąż nowe formacje i wyposażała je w ubrania bojowe, wszechstronność mundurów zrodziła propozycję aby armia nosiła ubrania cywilne dla odróżnienia od reszty społeczeństwa
Narodowosocjalistyczną Ligę Kobiet nazywano „brygadą żylaków”
Wiele kawałów powstało z powodu ciągłej obserwacji i niemożności wypowiadania własnych myśli:
Niemcy stanowią cud medycyny; potrafią chodzić sztywno wyprostowani mimo złamanego kręgosłupa
Zimą dwaj milczący ludzie w pociągu wykonują ledwie zauważalne gesty pod kocami, którymi są przykryci- to głuchoniemi opowiadają sobie kawały polityczne
Żarty poprzedzające wojnę podkreślają sukcesy Hitlera:
Jaka jest różnica między chamberlainem a Hitlerem?- pierwszy spędza weekend na wiejskiej ziemi, drugi w czasie weekendu zajmuje ziemię
Z okazji pięćdziesięciolecia urodzin Hitlera Narodowosocjalistyczny Korpus Motocyklowy podarował mu w prezencie wartownie graniczne na kółkach
Żarty na temat armii Mussoliniego: Wszystkie ordery w armii włoskiej będzie się przypinać odtąd na plecach, uzyskano je bowiem za dzielność w czasie odwrotu
Po nalotach na Niemcy i nieskuteczności systemu przeciwlotniczego: Skazańca skazano na karę śmierci: pozostawiony na szczycie wysokiej kolumny, miał być ostrzeliwany przez umieszczone wokół działa przeciwlotnicze. Sześć tygodni później pilot przypadkowo przelatującego tamtędy samolotu stwierdził , że skazaniec umarł z głodu.
Parodie oficjalnych komunikatów z bitwy stalingradzkiej: nasze oddziały zajęły dwupokojowe mieszkanie z kuchnią, WC i łazienką i zdołały utrzymać dwie trzecie zdobytego terenu mimo zaciekłych kontrataków wroga.
Gdy Niemcy zaczęli przegrywać wojnę zaczęło się pojawiać coraz więcej kawałów ośmieszających Hitlera:
P: Kto jest prawdziwie niemieckim człowiekiem?
O: Ten, który urodzony w Austrii, udaje Napoleona, nosi angielski wąsik i wita się jak włoski faszysta.
Churchill przeprowadza inspekcję Longworth House na Wyspie Świętej Heleny, po czym stwierdza:- w porządku; scianylokator odmaluje sam
Berlińczyk i Wiedeńczyk wymieniają doświadczenia z nalotów lotniczych. Pierwszy mówi- u nas nalot był tak ciężki, że jeszcze w cztery godziny po odwołaniu alarmu spadały na ulice szyby.- to nic nadzwyczajnego, -odpowiada drugi- w Wiedniu przez wiele dni po nalocie spadały na bruk portrety Fuhrera
Pokój zapanuje wtedy, gdy wdowa po Franco, stojąc nad otwartą mogiłą Mussoliniego, zapyta:- Kto zastrzelił Hitlera?
Na ogół nie żartowano z SS gdyż prezentowało się zbyt wrogo opinii publicznej
Osobliwy dowcip kwitnął w szeregach „zakonu trupiej główki”- był to wisielczy humor łączący w sobie mentalność troglodytów z naukową metodycznością:
W Dachau strażnicy nazywali grupę więźniów zajmujących się usuwaniem nieczystości z otwartych latryn- „oddziałem 4711” na wzór słynnej wody kolońskiej
W Mauthausen Żydów, którzy mieli zostać zepchnięci w przepaść kamieniołomów nazywano spadochroniarzami
W Auschwitz więźniowie zatrudnieni przy usuwaniu złotych zębów z zagazowanych zwłok zyskali przydomek „poszukiwaczy złota na Alasce”
Żydzi często łagodzili swój ból poprzez humor:
Spotkawszy smutnego i roztargnionego Goldsteina, Kohn mówi mu, że Davidsohn umarł. Goldstein wzrusza ramionami- żeby chociaż coś na tym zarobił...
Levi opowiada Singerowi zabawny sen jaki miał tej nocy- Siedziałem w Cafe Dobrin na Kurfurstendamm i nagle zobaczyłem jakąś znajomą postać. Odwracam się więc do żony i mówię- Czy ten gość tam to nie jest ten nieszczęsny Hitler?
Strażnik obozu koncentracyjnego mówi więźniowi- żydowi, że ma jedno oko szklane, tak dobrze zrobione, że nie można go odróżnić od prawdziwego; jeśli Żyd zgadnie, które oko jest szklane, ocali życie- jeśli nie zgadnie pójdzie do gazu. Żyd odgaduje trafnie. Zdumiony SS- man pyta, jak mu się to udało, na co Żyd odpowiada:- to szklane oko patrzyło na mnie życzliwiej
W Treblince, gdzie więźniowie musieli przenosić zwłoki swych współtowarzyszy z komór gazowych do krematorium, ludzi którzy dużo jedli zagadywano:- Nie przesadzaj, Mosze! Pamiętaj, że to my będziemy musieli cię dźwigać!
W Treblince więźniowie- przyjaciele, którzy musieli się rozstać, pocieszali się słowami- Głowa do góry, stary, spotkamy się znowu w lepszym świecie, w witrynie sklepowej w charakterze mydła. Na co właściwą odpowiedzią było:- tak, ale ze mnie zrobią mydło toaletowe, a z ciebie szare
Inne kawały:
Weź Hitlera ciemne włosy,
I Goringa tłusty brzuch,
Dodaj niski wzrost Goebbelsa,
Puść to wszystko razem w ruch.
Co wyjdzie z tej brunatnej masy?
Szczytny typ nordyckiej rasy!
Określenie charakteru narodowego:
1 Włoch: patriota, 2 Włochów: demonstracja, 3 Włochów: defetyzm (zwątpienie)
1 Francuz: dowcip, 2 Francuzów: miłość, 3 Francuzów: rewolucja
1 Niemiec: poeta, 2 Niemców: organizacja, 3 Niemców: wojna