Grupa I anionów
Ag+ wytrącają z roztworów anionów gr. I osad
nierozpuszczalny w rozcieńczonym HNO3
Jony Ba2+ Nie wytracają osadu
Odczynniki |
Cl- |
Br- |
I- |
Ag+ |
Biały serowaty AgCl↓ Światło -> osad szaro-fioletowy Rozp.: stęż. HCl, KCN, Na2S2O3 , NH3·H2O (+ HNO3 powst. Osadu AgCl↓) |
Żółtawy, kremowy AgBr↓ Rozp. w NH3∙H2O, Ulega rozkładowi pod wpływem światła |
Żółtawy AgI2↓ |
Stężony H2SO4 |
Po podgrzaniu uwalnia się HCl↑ który z NH3 daje białe dymy NH4Cl |
Wydzielenie HBr↑ i częściowe utlenienie Br -> Roztwór o brunatno - czerwonym zabarwieniu |
Roztwór brunatny Podgrzanie -> fioletowe pary |
KMnO4 |
Środ. H+ + podgrzanie= wydzielenie Cl2↑ (zapach), utrata fioletowego zabarwienia W środ. słabo H+ lub OH- wydzielenie ciemnobrunatnego MnO2. |
Utlenienie do wolnego Br2 |
Utlenienie do wolnego I2 |
HNO3 i Cl2 (woda chlorowa) |
- |
HCl + CH3Cl (chloroform) + woda chlorowa + wstrząsanie= warstwa chloroformowa żółta do brunatno-czerwonego |
Utlenienie do wolnego I2 Roztwór czerwonobrunatny |
K2Cr2O7 |
- |
Stęż.H2SO4 + ogrzewanie + odczynnik Schaffa = zabarwienie bibuły na fioletowo |
- |
Hg2+ |
- |
- |
Ceglastoczerwony HgI2↓ rozp. w nadmiarze KI |
Pb2+ |
- |
- |
Żółty PbI2↓ Rozp. CH3COOH + ogrzanie, Oziębienie złociste kryształki |
Wykrywanie jonów Br- i I- obok siebie:
H2SO4 + CH3Cl (chloroform)+ woda chlorowa.
przejście barwy fioletowej w żółtą - obecność jonów Br- i I-.
Woda chlorowa zabarwia się na fioletowo (wolny jod), następnie do bezbarwnego jodanu.
Warstwa chlorowa ma zabarwienie od żółtego do brunatnego (wolny brom).
SCN- przeszkadzają w reakcji.
Odczynniki |
CN- |
SCN- , NCS- |
[Fe(CN)6]4- |
[Fe(CN)6]3- |
ClO- |
Ag+ |
Biały AgCN↓ Rozp. nadmiar CN-, NH3∙H2O i S2O32- |
Biały serowaty AgSCN↓ Rozp. NH3∙H2O, Na2S2O3 |
Biały Ag4[Fe(CN)6]↓ Rozp. KCN, Na2S2O3 +FeCl3 barwi na niebiesko, +stęż. HNO3 barwi na pom.-czerwono. |
Pom-czerwony Ag3[Fe(CN)6]↓ Rozp. NH3∙H2O, KCN |
Biały serowaty AgCl↓
|
Fe2+ |
Środ. OH-, brunatno - żółty Fe(CN)2 Nadmiar CN- + Fe3+ = Fe4[Fe(CN)6]3↓ błękit pruski |
Roztwór krwistoczerwony |
- |
Błękit Turnbulla Fe3[Fe(CN)6]2↓
|
- |
Fe3+ |
- |
- |
Błękit pruski, Fe4[Fe(CN)6]3↓ SCN- przeszkadza w reakcji |
- |
- |
(NH4)2S2 |
FeCl3 + H2SO4 Roztwór krwistoczerwony |
- |
- |
- |
- |
NaHCO3 |
+ podgrzanie = wydzielanie HCN↑ (zapach gorzkich migdałów) |
- |
- |
- |
- |
Stęż, H2SO4 |
Wydzielenie CO2↑ |
- |
- |
Wydzielenie CO↑ |
- |
Co(NO3)2 |
- |
Barwi alk.amylowy na niebiesko (reakcja Vogla), NO2- przeszkadza |
- |
- |
- |
KMnO4 |
- |
Odbarwia roztwór |
- |
- |
- |
K2Cr2O4 |
- |
Zmienia barwę roztworu na zieloną |
- |
- |
- |
CuSO4 |
- |
- |
Czerwono-brunatny Cu2[Fe(CN)6]↓ Rozp. NH3∙H2O barwi roztwór na niebiesko |
- |
- |
Papierek lakmusowy |
- |
- |
- |
- |
Odbarwienie papierka |
Wykrywanie CN- z [Fe(CN)6]4- i [Fe(CN)6]3- :
Dodajemy NaHCO3.
Otrzymany lotny HCN wprowadzamy do probówki z AgNO3 w środ. HNO3.
Gdy jest obecny CN- otrzymujemy biały osad AgCN↓ nierozpuszczalny w HNO3.
II grupa anionów
Z jonami Ag+ wytrącają osady nierozpuszczalne w H2O,
a rozpuszczalne w HNO3.
Z jonami Ba2+ nie wytracają osadu.
Odczynniki |
S2- |
CH3COO- |
NO2- |
Ag2+ |
Czarny Ag2S↓ Rozp. gorący HNO3 - wytrąca się koloidowa siarka. |
Biały CH3COOAg↓ Rozp. gorąca H2O |
Biały AgNO3↓ Rozp. nadmiar NO2-, gorąca H2O, rozc. HNO3 |
Na2[Fe(CN)5NO] |
Środ. OH- Roztwór czerwono-fioletowy Na4[Fe(CN)6NOS] |
- |
- |
KMnO4 |
Odbarwienie roztworu, Wydzielenie S0 |
- |
Środ. H+, Zredukowany do Mn2+ |
Rozc. H2SO4 |
- |
Wolny CH3COOH, Ogrzanie -> zapach |
- |
FeCl3 |
- |
Roztwór czerwono-brunatny niknie po dodaniu H+ rozc.H2O+gotowanie = brunatny Fe(OH)2CH3COO↓ Przeszkadzają: I-, SCN-, NO2- |
- |
Etanol |
- |
+stęż.H2SO4+ogrzewanie= ester o owocowym zapachu :) |
- |
FeSO4 |
- |
- |
Środ. H+ roztwór brunatny |
Al lub Zn |
- |
- |
Postać pyłu środ. OH- Redukcja do NH3·H2O Wykrywanie - zapach, Niebieski papierek lakmusowy |
Gotowanie azotanów ze stałym NH4Cl |
- |
- |
Rozkład do N0↑ Usuwanie jonu NO2- |
Fenazon C11H12N2O |
- |
- |
+1,5 mol/l H2SO4 + mieszanie Roztwór zielony |
III grupa anionów
Z jonami Ag+ wytrącają biały osad nierozpuszczalny w H2O,
rozpuszczalny w HNO3 i NH3·H2O.
2. Z jonami Ba2+ wytrącają biały osad nierozpuszczalny w H2O,
rozpuszczalne w HNO3
Odczynniki |
SO32- |
CO32- |
C4H4O62- |
BO2- |
C2O42- |
Ag+ |
Biały Ag2SO3↓ Rozp. nadmiar SO32-, HNO3, CH3COOH i NH3·H2O. Ogrzewany z H2O = redukcja do Ag0↓ |
Biały Ag2CO3↓ + ogrzanie = CO2↑ i Brunatny Ag2O↓ Ag2O i Ag2CO3 rozp. rozc. HNO3, CH3COOH, NH3·H2O |
Biały Ag2C4H4O6↓ Rozp. rozc.HNO3, NH3·H2O, Nadm. C4H4O62- |
Biały AgBO2↓ Rozp. rozc. HNO3, NH3·H2O +ogrzanie = brunatny Ag2O↓ |
Biały serowaty Ag2C2O4↓ Rozp. rozc. HNO3, NH3·H2O |
Ba2+ |
Biały BaSO3↓ Rozp. rozc. HNO3 po zagotowaniu BaSO3↓ |
Biały BaCO3↓ Rozp. rozc.kw. mineralne (bez H2SO4) i CH3COOH |
Biały BaC4H4O6↓ Rozp. rozc.HNO3 Nadm. C4H4O62- |
Biały Ba(BO2)2↓ Rozp. rozc.kw. mineralne, CH3COOH, NH4Cl,
|
Biały BaC2O4↓ Rozp. rozc. HNO3, NH3·H2O, duża ilość CH3COOH i H2C2O4, gotowanie |
Sr2+ |
Biały SrSO3↓ |
- |
- |
- |
- |
K+ |
- |
- |
+ CH3COOH =krystaliczny KHC4H4O6↓ |
- |
- |
KMnO4 |
Odbarwienie roztworu |
- |
+gotowanie Odbarwienie roztworu |
- |
Wydzielenie CO2↑ |
Kwasy |
Wydzielenie SO2↑ wykrywanie - zapach |
Wydzielenie CO2↑ |
- |
- |
- |
Na2[Fe(CN)5NO] |
Roztwór różowy +sól Zn zabarwienie intensywnieje + K4[Fe(CN)6] czerwony osad |
- |
- |
- |
- |
Ca2+ |
- |
- |
- |
- |
Biały CaC2O4↓ Rozp. kwasy mineralne |
Ogrzewanie |
- |
- |
Zapach karmelu |
|
Wydzielenie CO↑ i CO2↑ |
IV grupa anionów
Z jonami Ag+ wytracają barwne osady rozpuszczalne w rozc. HNO3.
Z jonami Ba2+ wytrącają białe lub żółte osady, rozpuszczalne w rozc. HNO3.
Odczynniki |
S2O32- |
CrO42- |
Cr2O72- |
Ag+ |
Biały Ag2S2O3↓ Szybko żółknie i czernieje do Ag2S↓ |
Brunatnoczerwony Ag2CrO4↓ Rozp. rozc. HNO3, NH3·H2O |
Czerwonobrunatny Ag2Cr2O7↓ Rozp. rozc. HNO3, NH3·H2O |
Ba2+ |
Biały BaS2O4↓ Rozp. gorąca woda, rozc. HCl i HNO3 |
Żółty BaCrO4↓ Rozp. rozc.HNO3 i HCl |
|
KMnO4 |
Środ. OH- utlenienie do S4O62- Środ. H+ utlenienie do SO42- |
- |
- |
I- |
Odbarwienie roztworu |
- |
- |
Fe3+ |
Chwilowy roztwór fioletowy |
- |
- |
Pb(CH3COO)2 |
- |
Żółty PbCrO4↓ Rozp. rozc. HNO3, wodorotlenki |
|
Hg2(NO)2 |
- |
Brunatny Hg2CrO4↓ + gotowanie = osad jaskrawoczerwony |
- |
Redukcja środ. H+ |
- |
Żółte lub pomarańczowe zabarwienie roztworu zmienia się na zielone lub fioletowe |
|
Mieszanina Lehnera |
- |
Zabarwienie warstwy eterowej na niebiesko |
Wykrywanie obok siebie jonów S2-, SO32-, S2O32-:
Po stwierdzeniu obecności jonów S2- dodać Cd(NO3)2 do całkowitego wytrącenia żółtego CdS↓.
Odwirowujemy osad. Roztwór dzielimy na 2 części.
Do I dodajemy fuksyny. Odbarwienie roztworu świadczy o obecności jonu SO32-.
Do II dodajemy AgNO3 na obecność jonów S2O32-. Biały-> żółty-> czarny osad.
Odczynniki |
AsO33- |
PO43- |
AsO43- |
Ag+ |
Żółty Ag3AsO3↓ Rozp. HNO3, NH3·H2O, CH3COOH |
Żółty Ag3PO4↓ Rozp. HNO3, NH3·H2O, CH3COOH. Przy zobojętnianiu H+ lub OH- osad ponownie się wytrąca |
Czekoladowo-brunatny Ag3AsO4↓ Rozp. HNO3, NH3·H2O, CH3COOH |
Ba2+ |
Biały Ba(AsO2)2↓ Rozp. kw. mineralne, CH3COOH |
Biały BaHPO4↓ Wobec NH3·H2O biały Ba3(PO4)2↓ Rozp. HNO3, HCl, CH3COOH. NH3·H2O ponownie wytrąca osad. |
Biały BaHAsO4↓ lub Ba3(AsO4)2↓ |
H2S |
Środ. H+ Jasnożółty As2S3↓ Rozp. HNO3, KOH, (NH4)2CO3, (NH4)2S |
- |
Nadm. Stęż. HNO3 Żółty As2S5↓ i S |
I2·aq |
Odbarwienie roztworu |
- |
- |
KMnO4 |
Środ. H+ Odbarwienie roztworu |
- |
- |
Mieszanina magnezowa |
- |
Biały MgNH4PO4↓ Rozp. kwasy. |
Biały MgNH4AsO4↓ |
(NH4)2MoO4 Molibdenian (VI) amonu |
- |
Nadm. Stęż. HNO3 jasnożółty (NH4)3[P(Mo3O10)4]↓ rozp. wodorotlenki, NH3·H2O. |
Nadm. Stęż. HNO3 + ↑T = Żółty (NH4)3[As(Mo3O10)4]↓ |
KI |
- |
- |
Środ. H+ Roztwór brunatny |
Wykrywanie obok siebie jonów PO43-, AsO43-, AsO2- (AsO33-):
Dodajemy mieszaninę magnezonową do całkowitego wytrącenia PO43-, AsO43-.
Odwirowujemy i oddzielamy roztwór od osadu.
Do roztworu (AsO2-) dodajemy AKT i stężony HCl.
Osad przemywamy kilkakrotnie H2O, rozpuszczamy w kilku kroplach 3mol/l HCl.
Roztwór dzielimy na 2 części.
Do I dodajemy w nadmiarze roztwór molibdenianu (VI) amonu i stężony HNO3.
Żółty osad świadczy o obecności jonu PO43-.
Do II dodajemy stężony HCl i AKT.
Żółty osad świadczy o obecności AsO43-.
Wykrywanie jonu C2O42- obok jonów F- i PO43-:
Dodajemy Ca2+ i 6mol/l CH3COOH do całkowitego wytrącenia osadu.
Osad odwirowujemy i przemywamy kilkakrotnie wodę destylowaną.
Do osadu dodajemy rozc. H2SO4, 1 kroplę KMnO4 i ogrzewać.
Odbarwienie roztworu KMnO4 świadczy o obecności C2O42-.
V grupa anionów
Ag+ i Ba2+ nie wytrącają osadów.
Odczynniki |
NO32- |
ClO3- |
ClO4- |
MnO4- |
Stężony H2SO4 |
Wydzielenie brunatnego NO2↑ |
+ogrzewanie = wydzielenie zielonożółtego o charakterystycznym zapachu ClO2↑ |
- |
- |
FeSO4 |
+ stęż. H2SO4 = brunatny rozwór (brunatna obrączka) Przeszkadza obecność I- i Br- |
- |
- |
- |
Difenyloamina (C6H5)·NH |
+ stężony H2SO4 = niebieski roztwór |
+ stężony H2SO4 = niebieski roztwór |
- |
- |
Stężony HCl |
- |
Wydzielenie Cl2↑ |
- |
Wydzielenie się Cl2↑ |
Rozpuszczalne sole potasu i amonu |
- |
- |
Biały KClO4↓ lub NH4ClO4↓ |
- |
H2O2 |
- |
- |
- |
+ rozc. H2SO4 = odbarwienie roztworu |
Reduktory Hg22+, Sn2+, Fe2+ i aniony Cl-, Br-, I, SCN-, itp. |
- |
- |
- |
+ rozc. H2SO4 Odbarwienie roztworu |
H2S |
- |
- |
- |
+ rozc. H2SO4 Odbarwienie roztworu + wydzielenie S↑ |
KOH |
- |
- |
- |
Zielony roztwór + H2O + rozc.H2SO4 = fioletowy roztwór |
Ogrzewanie stałego KMnO4 |
- |
- |
- |
Czarny K2MnO4 i MnO2 + dodanie H2O zielony roztwór K2MnO4 |
Wykrywanie jonu ClO3- obok jonu Cl-:
Dodajemy rozc. HNO3 i AgNO3 do całkowitego wytrącenia AgCl↓ i wszystkich anionów grupy I.
Odwirowanie osadu. Rozdzielenie go z roztworem.
Do roztworu dodajemy NaNO2, AgNO3 i rozc. HNO3.
Wytrącenie białego serowatego AgCl↓ dowodzi obecności jonów ClO3-.
VI grupa anionów
Ag+ nie wytrąca osadów.
Z Ba2+ wytrącają białe osady.
Odczynniki |
SO42- |
F- |
SiF62- |
Ba2+ |
Biały BaSO4↓ |
Biały BaF2↓ Rozp. gorący HCl i HNO3 |
Biały BaSiF6↓ |
Pb2+ |
Biały PbSO4↓ Rozp. stęż. H2SO4 |
- |
- |
Wykrywanie jonu w nierozp. Siarczanach BaSO4 CaSO4 SrSO4, PbSO4, Hg2SO4 |
+ stęż. Na2CO3 + gotowanie = roztwór z SO42- |
- |
- |
Rodizonian baru (C3O3)2Ba |
Odbarwienie czerwonego związku |
- |
- |
Sr2+ i Ca2+ |
- |
Białe osady Rozp. kw. mineralne. |
- |
Reakcja Feigla |
- |
Do stężonego H2SO4 dodać kryształek K2Cr2O7. Ogrzewamy i wlewamy na szklaną płytkę, którą potem ogrzewamy. Na pow. szkła dodajemy roztwór z F-. Cienka warstwa roztworu skupia się w kroplę (jak tłuszcz) |
- |
FeCl3 |
- |
Z solą NaF wytrąca biały Na3[FeF6] ↓ |
- |
K+ |
- |
- |
Biały K2SiF6↓ (na ogół źle widoczny) |
NH3·H2O |
- |
- |
Galaretowaty H4SiO4↓ |
VII grupa anionów
Odczynniki |
SiO32- |
Ag+ |
Jasnożółty Ag2SiO3↓ Rozp. rozc. kwasy i rozc. NH3·H2O |
Ba2+ |
Biały BaSiO3↓ Rozp. HNO3 |
Rozc. HCl, HNO3, H2SO4 |
+ ogrzanie Galaretowaty, półprzezroczysty H2SiO3↓ |
Sole amonu |
+ ogrzanie Galaretowaty, półprzezroczysty H2SiO3↓ |
Odparowywanie ze stężonym HCl |
Nierozpuszczalny żel H4SiO4↓ |
(NH4)2MoO4 Molibdenian (VI) amonu |
+ HNO3 Żółty roztwór |
Wykrywanie anionów wobec jonów SiO32-:
Przenosimy badaną próbkę do parowniczki .
Dodajemy stężonego HCl.
Odparowujemy do sucha, mieszając.
Wysuszona masę zwilżamy stężonym HCl.
Odstawiamy na 15minut.
Dolewamy ciepłej H2O, zagotowujemy.
Sączymy, przepłukując osad 2 razy gorącą H2O, którą dołączamy do przesączu.
Odparowujemy przesącz do sucha.
Zwilżamy stężonym HCl i czekamy 15 min.
Dolewamy ciepłej H2O, zagotowujemy i sączymy, przepłukując osad gorącą H2O.
Przesącz jest wolny od krzemianów, możemy dalej przeprowadzać analizę.