Fizjoterapia kardiologiczna

Cele - prewencja wtórna, ocena stopnia ryzyka wystąpienia powikłań, nauczenie pacjenta dozwolonych mu form i intensywności wysiłku fizycznego, poprawa wydolności ogólnej , stanu psychicznego.

I etap fizjoterapii kardiologicznej po zawale serca

Wczesna rehabilitacja szpitalna = I etap rehabilitacji kardiologicznej (1-3 tygodni)

Kwalifikacja : stabilna choroba wieńcowa, zachowana wydolność krążenia, innych narządów, niewystępowanie groźnych dla życia zaburzeń rytmu i przewodzenia, kontrolowany przebieg nadciśninie tętniczego, cukrzycy...)

Model A to wczesna rehabilitacja szpitalna : A1 trwa 4-7 dni, kwalifikacja po angioplastyce, niewydolności wieńcowej, zawale dolnym, tylnym lub A2 trwa 7-20 dni kwalifikacja po zawale przednim albo koniuszkowym, ale bez powikłań.

Model B trwa > 10 dni,to wczesna rehabilitacja szpitalna: zawał pełnościennego, powikłanego zawału serca lub operacji serca.

Model A ma trzy etapy: 1 - do 1-3 dni (leżenie i półsiedzenie, ćw. oddechowe, ćwiczenia małych mięśniowych, relaksacyjne, izometryczne) 2 - 3-6 dni (siedzenie, ćwiczenia małych mięśniowych i obręb sali - chodzenie do WC, ćw. KKG i D, spacer) i 3 - 5-10 dni (chód do 1 piętra, marsz).

Wzrost tętna 20-30% tętna spoczynowego.

Model B ma 4 etapy: I - 1-3 dni (leży,ćwiczenia małych mięśniowych, relaksacyjne, ćw. izometryczne i oddechowe), II - 4-6 dni (leży, ćw. w poz. półsiedzącej), III - 7-10 dni (siedzi, spacer po sali marsz, samoobsługa), IV - powyżej 10 dni i dalej (to, co w III modelu A).

Wzrost tętna 20% tętna spoczynowego.

Znaczenie oceny czynności układu krążenia w prowadzeniu fizjoterapii: EKG, próba wysiłkowa cykloergometr lub bieżnia, Holter EKG, Rtg klatki piersiowej, UKG serca: frakcja wyrzutowa serca średnio 60%, test 6 lub 12 minutowego marszu, badania biochemiczne, gazometria, pulsooksymetria, test pracy tlenowej - oznaczanie VO2 na bieżni lub cykloergometrze.

Test wysiłkowy kwalifikuje do II lub III etapu rehabilitacji. W braku takiej możliwości - skala NYHA).

Wczesna rehabilitacja ambulatoryjna lub oddziałowa (II etap rehabilitacji kardiologicznej) - około 2-4 tyg. do 6-8 tyg.

szczególne problemy : stosowanie B blokerów, dysfunkcja m sercowego EF < 40%, złożone zaburzenia rytmu, zawał ściany przedniej, identyfikacja pacjentów dużego ryzyka (wydolność fizyczna < 5 METs i cechy niedokrwienia w czasie wysiłku, spadki RR w czasie wysiłku, nieadekwatne skoki RR, NZK w wywiadzie, dobra wydolność i nieme niedokrwienie)

Model A - I klasa NYHA, ryzyko małe, obciążenie > 100-125 W (>7 MET) - ćw. 2xdz. 15 min., 3xtyg. sala gimnast, 60-80% rezerwy tętna lub 50-70% obciążenia masymalnego

Model B - II klasa NYHA, ryzyko średnie, obciążenie > 75 W (>5-6 MET) - ćw. j/w, ale trening interwałowy 4/2 min.; 50 - 60% rezerwy tętna lub 50% obciążenia masymalnego

Model C - II-III klasa NYHA, ryzyko średnie, obciążenie< 75 W (>3-5 MET) - ćw. j/w, trening interwałowy 4/3 min. 40-50% rezerwy tętna lub 40-50% obciążenia masymalnego;

Model D - III-IV klasa NYHA, ryzyko duże, obciążenie <50 W (<3 MET) - ćw. indywidualne, spacery, poniżej 20% rezerwy tętna lub 10-15% tętna spoczynkowego;

MET - podstawowe zapotrzebowanie na tlen przez człowieka siedzącego bez ruchu = 3,5 ml/kg/min.

Kilopondometr - energia potrzebna do podniesienia masy 1 kg na wysokość 1 m przy grawitacji 1 G. 1 W=6,12 kpm, ~100 W=600 kpm.

Kaloria - ilość ciepła potrzebna do ogrzania 1 g wody o temp. 15⁰ C o 1⁰ C. Odpowiada zużyciu 200 ml tlenu organizmu człowieka. Kcal - 1 kg wody o 1⁰ C.

Łączny dobowy wydatek kaloryczny w II - III etapie kinezyterapii powinien wynosić 160-300 kcal dziennie.

Etap III łączny wydatek kaloryczny 1000-2000 kcal tygodniowo

200 kcal = spacer przez 48 minut jazda na rowerze przez 22 minuty

289 kcal = spacer przez 70 minut albo jazda na rowerze przez 32 minuty

Trening wytrzymałościowy na cykloergometrze może być interwałowy lub ciągły. Zwykle jest od 4 do 6 cykli długości 4 min każdy z przerwami 2 lub 3 min. Obciążenie od 20 W wzrasta o 10-20 W w każdym cyklu, aż do osiągnięcia limitu tętna. Oblicza się go w trakcie próby wysiłkowej: tętno spoczynkowe + różnica tętna maksymalnego i spoczynkowego x 60-80%, np. 70+(130-70)x0,6=70+60x0,6 =106.

III etap Rehabilitacja poszpitalna trwa od ukończenia II etapu do końca życia

cel: wzrost wydolności fizycznej do ok 8 METs poprzez systematyczny trening

Indetyfikacja pacjentów dużego ryzyka

Istnieją także 3 modele w zależności od wydolności w próbie wysiłkowej A,B,C.

Dzieli się na okres I (2-3 miesiące)- indywidualny na cykloergometrze lub bieżni, okres II (3 miesiące) ćwiczenia dynamiczne na sali gimnastycznej, trening oporowy stacyjny oraz na okres III (3 miesiące- stale) ćwiczenia grupowe, gry zespołowe np gra w piłkę siatkową, rzut piłką do kosza. Limituje wysiłek tętno - w modelu A 60-80% przyrostu tętna w próbie wysiłkowej lub 50-70% obciążenia maksymalnego, B i C- 40-60% rezerwy tętna w próbie wysiłkowej lub 40 - 50% obciążenia maksymalnego. W zajęciach uzupełniających limit odnosi się do tętna spoczynkowego - A,B - 30%, C - 20%.

Metaboliczny koszt przeciętnej pracy zawodowej wynosi około 5 MET (kopanie ogrodu, marsz z prędkością 5,5 km/h, wiosłowanie 6,5 km/h, stolarstwo, malarstwo), co oznacza, że każdy chory, który w próbie wysiłkowej osiągnął od 7 (kopanie rowów, bieg 8 km/h, koszykówka, hokej, wspinaczka górska, rower 19 km/h) do 10 MET, może do niej wrócić.

Wskazanie do przerwania rehabilitacji.

Hipotonia wysiłkowa: ostra niewydolność krążenia, ryzyko zawału, wada serca, miopatia.

Ocena intensywności rehabilitacji: subiektywna wg skali Borga, wg tętna (wyjątek: ćwiczenia izometryczne, ćw kk górnych,odruch Valsalwy, ciąża, beta blokery, trudne waunki środowiskowe).

Edukacja chorego: poznanie przez chorego istoty choroby, zgłaszanie niepokojących objawów w trakcie kinezyterapii, poznanie przez chorego bezpiecznej intensywności kinezyterapii, aktywna prewencja wtórna: modyfikacja zachowań i zwalczanie złych nawyków życia, zwalcznie czynników ryzyka, korzyści wynikające z długotrwałej kinezyterapii (poprawa wydolności chorego, obniżenie poziomu lęku, zapobieganie depresji, zwolnienie, zahamowanie choroby, lekopodobne działanie treningu fizycznego), lepsze fuunkcjonowanie chorego w życiuu codziennym.

Bezpieczeństwo treningu: edukacja pacjenta, nadzór nad ćwiczeniami, możliwość udzielenia natychmiastowej pomocy medycznej, edukacja rodziny

Nording walking, telerehabilitacja

Zalecenie dietetyczne i dotyczące ogólnego trybu życia.

Ryzyko wystąpienia powikłań duże: niska funkcja skurczowa lewej komory serca EF < 35%, arytmia komorowa w spoczynku, cechy niedokrwienia m sercowego w wysiłkowym ekg - w czasie wysiłku, powysiłkowe obniżenie odcinka ST w zapisie EKG poniżej 2 mm, mała wydolność fizyczna (< 5 MET, <75 WAT), patologiczna reakcja hemodynamiczna na wysiłek (brak przyrostu lub spadek ciśnienia skurczowego lub tętna wraz ze wzrostem obciężnia), w wywiadzie zawał serca, zabieg powikłany wstrząsem, niewydolność serca, nawroty niedokrwienia m sercowego.

KINEZYTERAPIA

TRENING WYTRZYMAŁOŚCIOWY, SIŁOWY, OGÓLNOUSTROJOWY.

TRENING WYTRZYMAŁOŚCIOWY INTERWAŁOWY, CIĄGŁY, ZE STAŁYM OPOREM, ZE ZWIĘKSZAJĄCYM SIĘ OPOREM, TRENING STACYJNY, TRENING GRUP MIĘŚNIOWYCH.

Wskaźniki fizjologiczne kinezyterapii: moc pracy W, czas wysiłku, rodzaj treningu, HR, VO2, LA

Program ćwiczeń:

intensywność programu ćwiczeń:

subiektywna ocena wg skali Borga

HR częstość akcji serca,

HRR rezerwa tętna :

intensywność programu ćwiczeń: niska 25-40% HRR, umiarkowana 40-60% HRR

wysoka 60—85% - 90% HRR

HR max

intensywność programu ćwiczeń: 60-70-80-90%

V02

intensywność programu ćwiczeń: 50-60%

85% HR max = 75% VO2max, średnio 160-180 HR, LA 4, trening wytrzymałościowy instensywny

70% HR max = 55 % VO2 max, średnio 140-160 HR, LA 2, trening wytrzymałościowy ekstensywny

czas trwania każdej sesji 10-15-30-45 minut (wyciszenie, rozgrzewka)

2. liczba sesji ćwiczeń tygodniowo 3-6/tyg

3. długość programu ćwiczeń tygodnie (4-12)

BMI

całkowita masa ciała

grubość podskórnej tkanki tłuszczowej

zawartość tłuszczu w ciele %

średnia masa ciała szczupłego

Edukacja chorego

---