1)W dorosłości mamy doczynienia z 4 OBSZARAMI ZYCIA: a Levinson wykorzystuje do charakt. poszczególnych okresów metafor (wskazuje inne aspekty przyciemniając inne).
-zawodowe
-społeczne
-rodzinne
-odniesień egzystencjalnych
W każdym z tych etapów te obszary życia dorosłego są realizowane inaczej, inne zadania się z nimi wiążą.
W odniesieniu do ZADAŃ ZAWODOWYCH:
*zgodne z porami roku /metafory/ wczesna dorosłość- typowa wiosna- okres siewu, średnia dorosłość- lato- czas wzrostu, błyszczących sukcesów, niebezpieczeństwo gwałtownych porażek, jesień to czas zbierania plonów czyli tego co zostało zasiane wiosna i wzrosło w lecie, zima- wtedy kiedy kończy się kariera zawodowa
* sen o życiu /metafora/ teleologiczne aspekty dorosłości (związane z celami). Mówi że należy wzgl. czynniki związane z płcią. Wg niego marzenia kobiet o życiu są bardziej złożone niż plany mężczyzn. Mężczyźni koncentrują się głównie na życiu zawodowym, a u kobiet jest szerzej nie tylko żucie zawodowe ale i relacje interpersonalne. Wnioski t są spójne. Tożsamość kobiet ma swoje źródło w przywiązaniu i odpowiedzialności wobec osób z którymi wchodzą w relacje interper(..)
Interpretacje zastosowanych przez Levinsona metafor odzwierciedla Wzorce kulturowe- zawodowe- społeczne. Pokazują one że kobiety bardziej odczuwają konflikt jaki rodzi się na stylu życia zawodowego i rodzinnego.
SFERA PRZYJAŹNI we wczesnej dorosłości można mówić o relacji określanej jako:
1)wzajemna świadomość- wynika z naszego poznania-owej intymności
2) okres otwarcia się na innych
3)wspólnotowość- szczerość i emocjonalne wsparcie, człowiek wykracza poza powierzch. relacje /maja wspólne interesy
2) Hevidgarst Robert
Autor określa zadania rozwojowe- spostrzegł że zadania rozwojowe sa specyficzna kombinacja nacisków zewnętrznych (doj. Fizyczna) oraz psychicznych (aspiracji życiowych) i społecznych wynikających z oczekiwań kulturowych. W poszczególnych okresach życia ta kombinacja jest inna i inny jest jej poziom, to pojawiają się nowe zadania, albo potrzeba / konieczność realizacji zadań wcześniejszych.
3)DOROSŁY WIERZĄCY propozycja Jamesa Fowlera
W koncepcji J.F. zakłada że każdy człowiek jest wierzący, przy czym F. przyjmuje określenie wiary idąc za TILLICH który przyjmuje że wiara to troska ostateczna . mówi że każdy człowiek ma jakieś odniesienie do transcendencji - troska ostateczna, utożsamia ja z wiara tłumaczy ze zal. Od tego co jest przedmiotem troski ostatecznej /wiary/ tak będziemy te wiarę interpretować i nazywać. Mówi że wiara relig. ma miejsce gdy przedmiotem mojej troski ostatecznej jest sacrum. ~ wiara religijna i wiara bez przymiotnikowa, z jego myślenia wynikają niepokoje i niejasności.
JAMES FOWLER
-amerykański badacz z atlanty
-pastor, metodysta ukształtowany przez szkolę J. Piageta i E. Eriksona
-pracował z Laurencem Kolbergiem
-opracował drogę wędrowania w wierze korzystając z metod stosowanych w naukach społecznych
METODOLOGIA BADAŃ
-postawiał pytania kilkuset amerykańskim dzieciom w wieku 4 do 8 lat
- w wypowiedziach pojawiają się te same stwierdzenia
- przedstawił swój rozwój wiary jako szereg postępujących po sobie etapów lub faz.
FAZY WIARY WG J. FOWLERA
1)wiara mityczno-konkretna (2-6/8)
2)wiara o charakterze syntetyczno-moralnym (6/8-11/12)
3)wiara o charakterze konwencjonalnym (13-17/28)- świadomość jest chartka. dla wchodzenia w dorosłość
4)wiara o char. Indywidualno-refleksyjnym (powyżej18)
5)wiara jednocząca
6)wiara o char. Uniwersalnym
Ad.3)KONWENCJONALNA
-wiarę na tym etapie charakteryzuje globalny a nie krytyczny char. przystąpienia do tradycji filozof. czy religijnych- dorosły przeżywa wiarę w sposób syn. konw. Przyjmuje Dos siebie to co najlepsze
-z przynależności wierzący czerpie to w co wierzą oraz sposób zycia
-Wyjątkowa lojalności względem wyznawanych wartości i autorytetów
-faza przynależności do wspólnoty
-faza „MY”
Pokazuje jak sprawy mogą przebiegać a nie jak muszą. Każdego niewierzącego można nawrócić.
Ad.4)INDYWIDUALNO-REFLEKSYJNA
-sam człowiek staje się pierwszym odwołaniem do swojego aktu wiary
-nie zezwala na swoja przynależność bez wcześniejszego i ciągłego osobistego zastanawiania się
-faza odwoływania się do samego siebie
-faza „JA”
Ad.5)JEDNIOCZĄCA
-nowa otwartość na wszelkie zjawiska nawet najbardziej paradoksalne
-w rodząca się nową rzeczywistość zostają włączone elementy pozostawione lub odrzucone
-faza ponownego przystosowania się
-znalezienie nowego bogactwa symboli, praktyk , przekonań
-faza „MNIE”
Ad.6) UNIWERSALNA
-tajemniczy związek pomiędzy prawdziwą łącznością ze światem a głębokim wyznawaniem specyficznych poglądów
- J. Fowler nazywa te osoby „świętymi” np. M.T. z K.
KORZYŚCI PŁYNĄCE Z OZNACZENIA FAZ WIARY
-pomaga odnaleźć świat własnych przeżyć
-odkrywanie przewidywanie zmian
-przygotowanie się do zmiany
-poznanie różnorodności
-rozumienie i docenienie ludzi znajdujących się w otoczeniu
ZAGROŻENIA Z BŁĘDNEGO ODCZYTANIA KONCEPCJI
-może sugerować przekształcenie schematu z funkcji opisowej w schemat o funkcji instrukcji
-może sugerować przejście z opisu „oto jak dostrzegam przebieg spraw” do przeświadczenia „oto jak uważam ze sprawy winny przebiegać”
OKRESY PRZEJŚCIA W KONCEPCJI LEVINSONA
Okres przejścia z okresu dzieciństwa do okresu dorosł. Wczesna dorosłość etap przejściowy do kolejnej dorosłości. Etap ten trwa 5 lat. Średnia dorosłość etap przejściowy- późna dorosłość. W okresie przejściowym następuje zamknięcie poprzedniego okresu, wchodzenie w nowe sytuacje- przejście poprzedzające refleksją- pomagają aby to nie były dramatyczne przejścia- tak mamy w wędrowaniu w wierze.
4)NAZEWNICTWO
Przełom wieku XIX i XX EDUKACJA DOROSŁYCH pojawia się jako cos ważnego- inaczej (1) EDUKACJA//OŚWIATA LUDOWA. Przeznaczona dla ludu, wydźwięk filantropijny (chłopi, rzemieślnicy, handlarze), z czasem dołączył do nich proletariat rolniczy, fabryczny. Lud w tym znaczeniu rozumiany jako wielka masa społeczności- w kontraście z arystokracją. Są to klasy niższe. Filantropijność polegała na dobroczynnym wypływającym ze współczucia litości, której blisko było by poniżać godność ludzką uczestników. Rozszerzał się z czasem zakres na grupy wykształcone-nauczycieli. Określenie ludowe było nie adekwatne dla kogo była edukacja przeznaczona- posz innej nazwy. W roku 1924 przyjęto nazwę OŚWAITY POZASZKOLNEJ. Po II wojnie światowej określenie pozaszkolna zaczęto określać zajęcia uczniów po lekcjach, jako kluby i żeby uniknąć pomyłek pojawiła się określenie OŚWAITA DOROSŁYCH zaczęto to także nazywać PRACA OŚWIATOWĄ. Nawiązuje to do tytułu podręcznika zw. z pedag dorosłych - praca oświatowa- jej zadania, metody, organizacje. Okres powojenny to podporządkowanie oświaty i edukacji działaniom politycznym. Dokonywano unifikacji osób zajmujących się oświatą-niszczono. Edukacja w połączeniu z kulturą- pracownik kulturalno oświatowy- organiz. wyjścia kulturalne- kino, teatr, miało idee polityczna, miało to umożliwić funkcje uczenia się dorosłych. Powstała nazwa OŚWIATA I KULTURA DOROSŁYCH. W latach 90-tych zaczęto używać wyrażenia EDUKACJA DOROSŁYCH formalna i nieformalna a także poza formalna
Edukacja nie wiąże się tylko z nauczaniem, nie cele edukacyjne a cele wychowania.
DYSCYPLINY Z JAKIMI ŁACZY SIĘ ANDRAOGIKA w kształtowaniu jej jako samodzielnej nauki:
-pedagogika przedmiotem badań jest również wychowanie w szerszym rozumieniu, odnosi się do innych osób wiekowo.
-polityka społeczną
-psychologia- analiza dorosłości jako procesu, postaw- wypracowała szereg odniesień psychologia cyklów życia, pomógł jej odkryć przedmiot badań. Mogą sobie wchodzić w drogę- uczenie się - zainteresowanie- stawanie się dorosłym. Andragogika nie ma zamiaru zajmować się procesami uczenia się, ale jak w tym procesie uczestniczy.
-socjologia- jak konteksty społeczne wpływają na uczenie się- jakie są zależności.
5)ANDRAGOGIKA MOŻE BYĆ UWAŻANA ZA WIEDZĘ:
1)wiedza intradyscyplinarna- posiada status wiedzy niezależnej, wiedza jest spójna, ma terminologię.
Wiedza związana z : // TRÓJWYMIAROWA STRUKTURA ANDRAGOGIKI:
-interakcjami edukacyjnymi- badamy co dzieje się między dorosłym uczniem a nauczycielem, dorosłymi uczniami, dorosłymi uczniami a światem.
-interesy poznawcze-dlaczego dorosły się uczy. Badamy motywację, te inter.pozn. wykraczają poza ścisłe rozumienie. Próbujemy wiązać motywację uczenia się z biografią. Koncepcja P. Cross- jak doświadczenia wpływają, jak kon edukacji w dorosłości// jak nasze doświadczenia z dzieciństwa wpływają na edukacje w dorosłym życiu
-skutki uczestnictwa edukacyjnego- mogą mieć różny charakter, nie tylko podnoszą jakość naszego życia, ale że uczesz. W edukacji koga mieć char. pomagający naucz. Odkrywać NOWĄ JAKOŚĆ naszego życia- SYNERGICZNY (co ma z tego ze się uczy)
KORZYŚCI I NIEBEZPIECZEŃSTWA z intradyscyplinarności:
Korzyścią jest to że andragogika może badać w obszarze własnych struktur związanych z wiedzą tzn. że jest dyscyplina niezależną. Jest to niebezpieczne dla samej andragogiki- może w niektórych obszarach „wywarzać otwarte drzwi” może się ograniczyć jedynie do badania na podstawowym poziomie.
2) wiedza interdyscyplinarna- w poprzek autonomicznych dziedzin dyscyplin naukowych. Andragogika patrzy na to co z innych dziedzin może służyć rozumieniu jej podmiotu badań
-INTERESY POZNAWCZE I POLITYKA SPOŁECZNA łączą wiedzę intra i interdyscyplinarną, związki z polityką społeczną wyszły tez na dobre. Żeby mogła się właściwie kształtować potrzebuje środków. Z nich istnieje też niebezpieczeństwo- interes ośrodków prowadz. Szkolenia okazuje się być najważniejszy- a nie chodzi o jakość- a zaspokojenie potrzeb społecznych
3) wiedza normatywna- obszary które pokazują różnice dziecko i dorosły w uczeniu się- wynikają: SKUTKI DYDAKTYCZNE NA PODSTAWIE RÓZNIC JAKIE DOSTRZEGŁ KNOWLES
- samodiagnoza potrzeb dydaktycznych/edukacyjnych
- program kształcenia na bazie zbiorowo wyartykułowanych i uzgodnionych potrzeb
- doświadczenie życiowe dorosłych- uczniów jako źródło informacji i wiedzy
- animowanie doświadczenia przez metody aktywizujące
- kooperacja i odpowiedzialność za proces uczenia się (umocnienie pozytywnych opinii o sprawności edukacyjnej studenta postaw wobec kształcenia)
- dyskusja nad strategiami rozwiązywania problemów życiowych z wykorzystaniem nowej wiedzy
- rola nauczyciela i partnera, facylitator, katalizator, tłumacz
4) wiedza krytyczna- oznacza że próbujemy szukać w jaki sposób uczenie się dorosłych może zmieniać nasz styl zycia- nowa jakość w naszym życiu. To pytanie o to kto ma jaki interes by organizować uczenie się dorosłych- interesy poznawcze <-> obszar gdzie się znajdziemy, co z tego będziemy mieli. Bada praktykę edukacji dorosłych w znaczeniu praktyk pole rywalizujących ze soba interesów wszystkich którzy są pośrednio lub bezpośrednio zaangażowani. To budowanie krytycznej świadomości osób w nią zaangażowanych. To także stymulowanie społecznego oporu (bez wiedzy) (będzie to krąg tych samych mało rzeczowych argumentów).
Nie ma regulacji prawnych do edukacji dorosłych.