II -7

Czas - 45 min

KONSPEKT ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH

Film 16min10s

TEMAT:

ZNAKI I SYGNAŁY DROGOWE; WIADOMOŚCI OGÓLNE

CEL POZNAWCZY:

• poznanie zasad ustawiania znaków drogowych na drogach,

• poznanie kategorii i sposobów umieszczania znaków drogowych,

• poznanie zależności pomiędzy znajomością znaków drogowych ostrzegawczych a właściwym zrozumieniem i interpretowaniem przepisów ruchu drogowego i świadomym zachowaniem się na drodze,

• poznanie właściwych sposobów interpretowania sytuacji drogowych w związku ze znakami ostrzegawczymi.

CEL KSZTAŁCĄCY:

• kształcenie umiejętności właściwego reagowania na znaki drogowe,

• kształcenie umiejętności wykorzystywania poznanych definicji znaków w dalszej nauce przepisów ruchu drogowego,

• kształcenie umiejętności powiązania znaczenia znaków ostrzegawczych z innymi znakami drogowymi pionowymi i poziomymi pionowymi,

• kształcenie postawy kompetentnego kierowcy,

• wdrażanie do korzystania z fachowej literatury w sytuacji „teoretycznych wątpliwości”.

CEL WYCHOWAWCZY:

• kształtowanie nawyku używania właściwych definicji dotyczących znaków drogowych,

• kształcenie postawy poszanowania dla przepisów ruchu drogowego,

• wdrożenie do kulturalnego zachowania się na drodze.

METODA:

• wykład,

• wyjaśnienie,

• pokaz plansz,

• pokaz z użyciem modeli i makiet,

• dyskusja,

• pokaz z użyciem programu na CD,

• pokaz filmu DVD,

• test wyboru przy użyciu programu CD jako metoda sprawdzenia wiadomości.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

• tablica,

• flamastry,

• wskaźnik,

• ustawa „prawo o ruchu drogowym”,

• odtwarzacz DVD,

• TV,

• komputer,

• rzutnik multimedialny,

• „Znaki drogowe”: plansza nr 1 -17,

• plansza „Hierarchia znaków i sygnałów drogowych”,

• program CD „Znaki i sygnały drogowe”,

• Film: „Znaki ostrzegawcza” - „Ogólne wiadomości o znakach i sygnałach drogowych” - 16 min 10 s,

• CD PRAWKO B „CREDO” - testy i nauka.

STRUKTURA LEKCJI

SPRAWY ORGANIZACYJNE:

• sprawdzenie obecności,

• wpisanie tematu do dziennika,

• inne sprawy organizacyjne,

POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI I POPRZEDNICH ZAJĘĆ I NAWIĄZANIE DO AKTUALNEGO TEMATU

Jakie są ogólne zasady ruchu drogowego?

• zasada ostrożności czyli zasada unikania działania mogącego spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu,

• zasada szczególnej ostrożności,

• zasada usunięcia spowodowanego przez siebie zagrożenia ruchu drogowego, a w razie niemożności - ostrzeżenia innych uczestników ruchu,

• zasada ograniczonego zaufania,

• zasada hierarchii znaków i sygnałów drogowych i nadrzędności sygnałów dawanych przez osobę uprawnioną,

• zasada ruchu prawostronnego,

• zasada pierwszeństwa pojazdów uprzywilejowanych w ruchu,

• zasada pierwszeństwa dla nadjeżdżającego z prawej strony,

• zasada zachowania dozwolonej prędkości,

• zasada zachowania prędkości bezpiecznej,

• zasada zachowania zgodnego z rozsądkiem,

• zasada kulturalnego i życzliwego zachowania wobec innych.

PODANIE NOWEGO TEMATU I ZAPISANIE GO NA TABLICY

ZNAKI I SYGNAŁY DROGOWE; WIADOMOŚCI OGÓLNE

Zasady postępowania uczestników ruchu drogowego na drodze określają:

• przepisy ruchu drogowego (zasady ogólne),

• znaki drogowe pionowe,

• znaki drogowe poziome,

• sygnały świetlne,

• sygnały dźwiękowe (wibracyjne),

• polecenia osoby uprawnionej do kierowania ruchem.

PRZEZNACZENIE ZNAKÓW DROGOWYCH

Znaki i sygnały drogowe wyrażają ostrzeżenia, zakazy, nakazy lub informacje.

Kierujący jest zobowiązany do stosowania się do znaków i sygnałów w następującej kolejności:

1. sygnały i polecenia dawane przez osobę uprawnioną do kierowania ruchem (musi się do nich stosować nawet pojazd uprzywilejowany),

2. wskazania sygnalizacji świetlnej,

3. wskazania znaków pionowych i poziomych ( są jednakowo ważne - przekonamy się o tym),

4. zasady ogólne.

Obowiązujące w Polsce znaki i sygnały drogowe odpowiadają, poza nielicznymi wyjątkami, systemowi znaków i sygnałów drogowych obowiązujących w Europie i wielu krajach świata.

Znaki i sygnały drogowe wyrażają w najbardziej syntetyczny sposób niektóre zasady ruchu drogowego. Zwykle same symbole na znakach wskazują określony sposób zachowania się uczestnika ruchu drogowego w konkretnej sytuacji na drodze, bez konieczności używania napisów. Takie znaki są uniwersalne i powszechnie zrozumiałe.

ZASADA INTEGRALNOŚCI ZNAKU Z TABLICZKĄ LUB NAPISEM

Znaczenie znaku należy rozpatrywać łącznie z treścią tabliczki pod znakiem lub napisu na znaku. Tabliczka lub napis zawęża zakres obowiązywania znaku.

SPOSOBY UMIESZCZANIA ZNAKÓW NA DRODZE

Znaki drogowe pionowe występują w postaci tarcz lub tablic.

Umieszczane są:

• najczęściej po prawej stronie jezdni; obowiązują jednak na wszystkich pasach ruchu,

• znaki te mogą być powtórzone po lewej stronie jezdni,

• tylko po lewej stronie jezdni (zakaz zawracania),

• nad jezdnią na specjalnych wysięgnikach lub tzw. bramach; dotyczą wszystkich pasów ruchu,

• nad poszczególnymi pasami ruchu (dotyczą tych pasów nad którymi są umieszczone),

• na obiektach (wiadukty, tunele budynki),

• na jezdni (pojazd wykonujący prace na drodze np. malowanie znaków na jezdni).

KATEGORIE ZNAKÓW DROGOWYCH

1. znaki ostrzegawcze,

2. znaki zakazu,

3. znaki nakazu,

4. znaki informacyjne,

5. znaki kierunku i miejscowości,

6. znaki uzupełniające,

7. tabliczki do znaków drogowych,

8. dodatkowe znaki przed przejazdami kolejowymi,

9. dodatkowe znaki dla kierujących tramwajami,

10. dodatkowe znaki szlaków rowerowych,

11. dodatkowe znaki dla kierujących pojazdami wojskowymi,

12. znaki drogowe poziome,

13. sygnały świetlne dla kierujących i pieszych,

14. sygnały świetlne dla kierujących pojazdami wykonującymi odpłatny przewóz osób na regularnych liniach,

15. inne oznaczenia i symbole.

Na kolejnych zajęciach dokładnie omówimy:

• znaki ostrzegawcze ( trójkąt, żółte tło, czerwona obwódka);

• znaki zakazu (okrąg, białe tło, czerwona obwódka);

• znaki nakazu (okrąg, niebieskie tło);

• znaki informacyjne (prostokąt lub kwadrat, najczęściej niebieskie tło);

• znaki kierunku i miejscowości ( prostokąt lub strzała);

• znaki uzupełniające (prostokąt).

oraz:

• znaki poziome (białe lub żółte oraz znaki odblaskowe);

• sygnały świetlne (czerwone, żółte, zielone);

• sygnały dawane przez osoby uprawnione do kierowania ruchem.

SYGNAŁY DWANE PRZEZ OSOBĘ UPOWAŻNIONĄ DO KIEROWANIA RUCHEM DROGOWYM

Osobą kierującą ruchem może być:

• policjant,

• żołnierz Żandarmerii Wojskowej zabezpieczający przejazd kolumny wojskowej lub ratując życie lub mienie,

• funkcjonariusz Straży Granicznej,

• inspektor Inspekcji Transportu Drogowego,

• umundurowany inspektor kontroli skarbowej lub funkcjonariusz celny,

• strażnik gminny lub miejski,

• pracownik kolejowy na przejeździe kolejowym,

• osoba wykonująca roboty na drodze na zlecenie zarządu drogi,

• osoba nadzorująca przejście dzieci przez jezdnię,

• kierujący autobusem szkolnym w miejscach wsiadania lub wysiadania dzieci,

a także :

• osoba odpowiedzialna za utrzymanie porządku podczas przemarszu procesji, pielgrzymki i konduktu pogrzebowego - jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpiecznego ich przemarszu,

• strażak Państwowej Straży Pożarnej - podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem akcji ratowniczej,

• umundurowany funkcjonariusz BOR podczas wykonywania czynności związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa osobom ochranianym,

• umundurowany i odpowiednio oznaczony pracownik nadzoru ruchu komunikacji miejskiej,

• strażnik leśny i funkcjonariusz Straży Parku,

• strażnik staży gminnej lub miejskiej.

Do dawanie sygnałów w celu kierowania ruchem uprawniony jest jednak tylko policjant i żołnierz żandarmerii. Inne osoby uprawnione są tylko do krótkotrwałego zamknięcia albo otwarcia ruchu na drodze lub zatrzymania pojazdu.

Sygnały takiej osoby mają pierwszeństwo przed wszystkimi innymi sygnałami i znakami. Osoba taka daje sygnały za pomocą rąk oraz swojej postawy. Najczęściej spotyka się ją na skrzyżowaniach, w miejscach szczególnego nasilenia ruchu oraz w miejscach niebezpiecznych.

Najważniejsze sygnały:

1. osoba przodem lub tyłem - zakaz wjazdu;

2. osoba bokiem - wjazd dozwolony;

3. podniesiona ręka - nastąpi zmiana sygnału; jeżeli policjant stoi z podniesioną ręką przodem lub tyłem to za chwilę będzie dawany sygnał wjazd dozwolony, jeżeli stoi z podniesioną ręką bokiem to za chwilę będzie dawany sygnał zakaz wjazdu.

Dodatkowo osoba taka może wskazywać dozwolony kierunek jazdy.

Policjant może także zatrzymywać pojazd do kontroli drogowej. Używa do tego celu specjalnej tarczy, latarki lub ręki. Wskazuje jednocześnie miejsce zatrzymania pojazdu i należy się w tym miejscu zatrzymać nawet jeżeli przepisy tego zabraniają (polecenia policjanta są ważniejsze).

SYGNAŁY ŚWIETLNE

Stosowane są tam, gdzie kierunki ruchu przecinają się tzn. na skrzyżowaniach, przejściach dla pieszych, przejazdach pojazdów szynowych lub w innych miejscach wymagających regulacji ( np. ruch wahadłowy na zwężonym odcinku drogi.

W sygnalizacji świetlnej stosowane są trzy kolory:

• sygnał czerwony - oznacza zakaz wjazdu za sygnalizator,

• sygnał czerwony +żółty oznacza zakaz wjazdu za sygnalizator ( ok. 2 sekund); taki sygnał oznacza również przygotowanie się do jazdy; po nim zapali się sygnał zielony,

• sygnał zielony - zezwala na wjazd za sygnalizator (ok. 2 sekund): nie można jednak wjechać, jeżeli :

• piesi nie opuścili jeszcze przejścia dla pieszych a rowerzyści przejazdu dla rowerów,

• za skrzyżowaniem lub przejściem dla pieszych nie ma miejsca do kontynuowania jazdy.

• żółty - oznacza zakaz wjazdu za sygnalizator, chyba że w chwili zapalenia się tego sygnału pojazd znajduje się tak blisko sygnalizatora, że nie może być zatrzymany przed nim bez gwałtownego hamowania (pali się ok. 2 sekund); po nim zapali się sygnał czerwony

RODZAJE SYGNALIZATORÓW

S-1 - nadaje sygnały dla wszystkich kierunków ruchu

S-2 - sygnalizator ze strzałką zezwalającą na warunkowy skręt w prawo lub w lewo. Należy się zatrzymać i ustąpić pierwszeństwa pojazdom jadącym drogą poprzeczną i pieszym przechodzącym przez przejście dla pieszych na tej drodze. Jeżeli strzałka warunkowa pozwala na skręt w lewo, pozwala również na zawracanie z lewego skrajnego pasa ruchu (chyba, że zabrania tego znak zakazu B-23 „zakaz zawracania”).

S-3 (slajd nr 422) -sygnały dotyczą poszczególnych kierunków ruchu na poszczególnych pasach ruchu. Wolno jechać tylko w kierunku wskazanym przez strzałkę. Strzałka w lewo na sygnalizatorze S-3 nie zezwala na zawracanie (bardzo ważna różnica). Na tym sygnalizatorze mogą też być wyświetlane jednocześnie dwa kierunki ruchu. Czasem (rzadko) stosuje się S-3 do zawracania.

S-7 - nakaz opuszczenia pasa ruchu ( w prawo lub w lewo).

Ruch wahadłowy może być kierowany tylko sygnalizatorem dwubarwnym (czerwony i zielony).

S-4 - stosowany dla ruchu na pasach o zmiennym kierunku ruchu lub na poszczególnych pasach (bramki na autostradzie lub pasy ruchu na przejściu granicznym).

S-5 - sygnalizator dla pieszych; nadaje sygnał czerwony - zakaz wejścia pieszych, sygnał zielony - zezwala na wejście, sygnał zielony migający= sygnałowi żółtemu.

S-6 - sygnalizator dla rowerzystów; nadaje sygnał czerwony - zakaz wjazdu rowerzystów, sygnał zielony - zezwala na wjazd rowerzystów, sygnał zielony migający = sygnałowi żółtemu.

Pojedynczy migający sygnał żółty ostrzega o niebezpieczeństwie i nakazuje zachowanie szczególnej ostrożności. Jest umieszczany np. w miejscach robót drogowych i nad niektórymi przejściami dla pieszych.

Sygnały świetlne mają pierwszeństwo przed znakami drogowymi. Jeżeli na sygnalizatorze pojawi się migający sygnał żółty lub sygnalizator będzie wyłączony to należy stosować się do wskazań znaków drogowych.

POJAZD UPRZYWILEJOWANY

Jest to pojazd, który:

• wysyła sygnał świetlny w postaci niebieskich świateł błyskowych,

• wysyła sygnał dźwiękowy o zmiennym tonie,

• jedzie z włączonymi światłami mijania lub drogowymi.

Pojazdy te najczęściej wyróżniają się również barwą i specjalnym oznaczeniem.

Pojazdami uprzywilejowanymi są również wszystkie pojazdy jadące w kolumnie, na której początku i końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego.

Pojazdami uprzywilejowanymi w ruchu mogą być pojazdy używane do ratowania życia lub zdrowia a także np. sił zbrojnych, BOR itp. oraz każdy pojazd, który otrzyma stosowne zezwolenie od ministra spraw wewnętrznych.

Pojazd taki może nie stosować się do przepisów o ruchu pojazdów, zatrzymaniu i postoju oraz do znaków i sygnałów drogowych tylko wtedy, gdy bierze udział w akcji, przejeździe kolumny lub w związku z zapewnieniem bezpieczeństwa ważnej osoby.

Obowiązkiem uczestników ruchu jest ułatwienie przejazdu pojazdu uprzywilejowanego przez niezwłoczne usunięcie się z drogi i w razie potrzeby zatrzymanie się

Pokaz filmu „Znaki ostrzegawcze” część pt. „Ogólne wiadomości o znakach i sygnałach drogowych” - 16min10s

PODSUMOWANIE I KONTROLA OPANOWANIA MATERIAŁU:

Prezentacja pytań testowych na ekranie, słuchacze odpowiadają, prowadzący zaznacza podane odpowiedzi i sprawdza ich poprawność. (opcja nauka).

Wykorzystać CD:

Znaki ogólnego zastosowania (Prawko B -testy i nauka - CREDO)

Pytania od 130 do 180

PODANIE I OMÓWIENIE PRACY DOMOWEJ

Opanowanie podanych wiadomości w stopniu umożliwiającym dalszą naukę przepisów ruchu drogowego.

Jeżeli zajęciach nie dokonano analizy pytań testowych, podajemy numery pytań do samodzielnej realizacji w domu.

8

---