50.Obciążenie organizmu fizyczną pracą statyczną.

Obciążenie statyczne-powstaje w wyniku pracy ,gdy na zewnątrz nie obserwujemy ruchu kończyn lub tułowia ale mięśnie są napięte np. podczas utrzymania uniesionych rąk. W czasie wykonywania pracy statycznej wydatek energetyczny powoduje większą uciążliwość niż podczas pracy dynamicznej. Jest to spowodowane różnicą pracy mięśni ,które nie wykonują ruchów skurczu i rozkurczu tylko są w niezmiennym napięciu.

Do skurczów obciążenia człowieka wysiłkiem statycznym możemy zaliczyć:

-szybkie wywołanie zmęczenia (szybsze niż w przypadku wysiłku dynamicznego

-występowanie zmniejszonego przepływu krwi przez napięte mięśnie ,może temu towarzyszyć wzrost ciśnienia krwi i przyspieszenie pracy serca

-ucisk mechaniczny na naczynia krwionośne

-nieprawidłowe zaopatrzenie komórek w tlen i odprowadzenie z nich szkodliwych substancji ,które pochodzą z przemiany materii

-szybki ubytek mięśniowych zapasów

-lokalne zakłócenia homeostazy

Ze względu na zaangażowanie mięśni wyróżnia się dwie podstawowe grupy prac statystycznych:

-statystyczną pracę pozycyjną-podstawową (np. siedzenie bez podparcia, spokojne stanie)

-statystyczną pracę trzymania-podtrzymywania (np. praca wiertarką)

51.Punkty antropometryczne.

To wyrostki kostne na układzie kostnym lub odpowiadające tym punktom miejsca na powierzchni skóry.

• Vertex -stanowi podstawę pomiaru wysokości ciała

-jest to punkt położony na płaszczyżnie pośrodkowej w najwyższym miejscu

• Arcomion -stanowi podstawę pomiaru położenia wysokości barkowej

-jest położony najbardziej skrajnie na szczycie wyrostka barkowego łopatki

• Olecranon-wyrostek łokciowy kości łokciowej

-stanowi podstawę pomiaru wysokości położenia łokci

-jest punktem odniesienia do wyznaczania stref pracy kończyn górnych

-jest położony na szczycie wyrostka łokciowego kości łokciowej

• Cubitale laterale-nadłykieć boczny kości ramieniowej

-stanowi podstawę pomiaru szerokości międzyłokciami

-jest położony skrajnie na podłykciu bocznym kości ramiennej

52.Płaszczyzny pomiarowe/odniesienia.

Pomiarów ciała dokonuje się względem płaszczyzn (baz) odniesienia, którymi są m.in. płaszczyzny pomiarowe:

• Poziome-stania -B;

-siedzenia –BS

• Pionowe-oparcia pleców (styczna do punktów skrajnie tylnych na plecach-łopatek)-BP

-oparcia głowy(styczna do punktów skrajnie tylnych głowy)

Każda z tych płaszczyzn powinna być płaska, gładka i ustawiona pionowo lub poziomo.

53.Podstawowe pomiary ciała.

W przypadku cech parzystych zaleca się wykonywanie pomiarów po obu stronach ciała ze wskazaniem po, której stronie pomiary zostały wykonane. Pomiary należy wykonać dla antropometrycznej pozycji stojącej lub siedzącej. Do wykonania podstawowych pomiarów ciała niezbędne są:

-swobodny strój

-powieszcznie odniesienia

-przyrządy pomiarowe :antropometr, cyrkiel liniowy, taśma miernicza, waga.

a). pomiary na człowieku w pozycji stojącej:

-wysokość ciała

-wysokość oczna

-wysokość barkowa

-wysokość łokciowa

b). pomiar na człowieku w pozycji siedzącej:

-wysokość siedzeniowa wyprostowana

-siedzeniowa wysokość oczna

-siedzeniowa wysokość barkowa (punkt acromion)

-siedzeniowa wysokość łokciowa

-wysokość podkolanowa

c.)pomiary funkcyjne:

-siedzeniowa szerokość bioder

-siedzeniowa głębokość podkolanowa

-szerokość między łokcia

-długość podkolanowo-kolanowa

54.Rodzaje zasięgu rąk w pozycji stojącej i siedzącej.

Ze względu na pozycję ramion oraz tułowia i wynikające stąd obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego wyróżnia się :

a). normalny zasięg rąk w przestrzeni, ograniczony powierzchnią, do której można wygodnie sięgnąć ruchem przedramienia bez zmiany pozycji ramienia(przy boku)

b). maxymalny zasięg rąk w przestrzeni, ograniczony powierzchnią ,do której można sięgnąć ruchem całej rozprostowanej kończyny górnej bez pochylenia lub zgięcia tułowia w bok

-górny

-boczny

-przedni

-dolny

c). wymuszony (maxymalny)zasięg rąk w przestrzeni, ograniczony powierzchnią, do której można sięgnąć ruchem całej wyprostowanej kończyny górnej z przemieszczonym tułowiem i zachowaniem równowagi ciała

d). wielkości progowe-projektowanie obiektów technicznych z wykorzystaniem danych antropometrycznych w praktyce na dostosowaniu wymiarów tych obiektów do jak największej liczby użytkowników (90% populacji).Za wymiary progowe minimalne przyjmuje się te, których nie osiąga 5% ludności (C95), a za maxymalne te ,których nie przekracza 95% ludności (C5). Istnieją 3 podstawowe tendencje w dopasowaniu wymiarów obiektów do użytkowników:

-wiele rozmiarów tego samego obiektu-dla każdego potencjalnego użytkownika (C5-C95 lub w szczególnych wypadkach C1-C99)

-jeden wymiar dla wszystkich-musi on obejmować całą populację

regulacja-należy uwzględnić możliwości i ograniczenia wielu użytkowników

Należy pamiętać, że wartość jednej cechy użytkownika np. wysokość ciała klasyfikująca się do C95,nie oznacza, że wszystkie inne cechy tegoż użytkownika np. zasięg przedni, czy też zakresy kątowe w stawach mają wartości odpowiadające C95.

55.Granica zasięgu rąk (GZR).

a).def. Według PN-N 08001:1980 granica zasięgu rąk to „miejsce geometryczne punktów będących środkami lewej i prawej dłoni, najdalej oddalonych od tułowia przy swobodnym ruchu rąk w przestrzeni. Granica ta jest wyznaczona dla tułowia wyprostowanego (zasięg maxymalny) i przemieszczania się wraz ze zmianami jego położenia (zasięgi wymuszone).

GZR -wielkość progowa minimalna

GZR- wielkość progowa maxymalna- jest to wielkość progowa granicy zasięgu rąk, której nie przekracza 95% ludności danej płci oznacza symbolem

95-dla mężczyzn

95-dla kobiet

b).Układ odniesienia do pomiarów GZR:- w pomiarze GZR używa się prostokątnego układu odniesienia wyznaczonego przez 3 płaszczyzny:

-strzałkową (symetrii)-yz

-oparcia-czołową tylną,styczną do pleców (BP)-xz

-poprzeczną-przechodzącą przez punkt acromion-xy

c).szkic wykresu dla z=0 d).szkic dla z=+400

56.Ręczne prace transportowe [Dz.U.200.26.313] -podstawowe obowiązki pracodawcy ze względu na zasady i wymagania ergonomii .

1."ręcznych pracach transportowych" - rozumie się przez to każdy rodzaj transportowania lub podtrzmywania przedmiotów, ładunków lub materiałów przez jednego lub więcej pracowników, w tym przemieszczanie ich poprzez: unoszenie, podnoszenie, układanie, pchanie, ciągnięcie, przenoszenie, przesuwanie, przetaczanie lub przewożenie.

Pracodawca jest obowiązany stosować odpowiednie rozwiązania techniczne i organizacyjne zmierzające do wyeliminowania ręcznych prac transportowych.

2. W razie braku możliwości wyeliminowania ręcznych prac transportowych, pracodawca - w celu zmniejszenia uciążliwości i zagrożeń związanych z wykonywaniem tych czynności - jest obowiązany organizować odpowiednio pracę i wyposażać pracowników w niezbędny sprzęt pomocniczy oraz środki ochrony indywidualnej.

3.Pracodawca jest obowiązany oceniać ryzyko zawodowe , w szczególności biorąc pod uwagę:

a) masę przemieszczanego przedmiotu, jego rodzaj i położenie środka ciężkości,

b) warunki środowiska pracy, w tym w szczególności temperaturę i wilgotność powietrza

oraz poziom czynników szkodliwych dla zdrowia,

c) organizację pracy, w tym stosowane sposoby wykonywania pracy,

d) indywidualne predyspozycje pracownika, takie jak sprawność fizyczna, wiek i stan zdrowia.

4.Na podstawie oceny ryzyka zawodowego pracodawca jest obowiązany podejmować działania mające na celu usunięcie stwierdzonych zagrożeń.

5. Przed dopuszczeniem pracownika do ręcznych prac transportowych pracodawca

jest obowiązany:

a) przeszkolić pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

b) zapewnić pracownikom informacje dotyczące przemieszczanego przedmiotu, w

szczególności: jego masy i położenia jego środka ciężkości

c) informować pracowników o wszystkich aspektach bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

wymaganiach ergonomii ,oraz o środkach bezpieczeństwa zapobiegających urazom, a zwłaszcza urazom kręgosłupa.

6. W przypadku stwierdzenia, że sposób wykonywania pracy jest nieprawidłowy i stwarza zagrożenia - pracodawca jest obowiązany zapewnić wstrzymanie tych prac do czasu zastosowania odpowiednich działań eliminujących te zagrożenia.

57.Praca na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe-[Dz. U. 1998 nr 148,poz.973]-podstawowe obowiązki pracodawcy ze względu na zasady i wymagania ergonomii.

Pracodawca jest obowiązany do przeprowadzania na stanowiskach pracy, wyposażonych w monitory ekranowe, oceny warunków pracy w aspekcie:

1) organizacji stanowisk pracy, w tym rozmieszczenia elementów wyposażenia, w sposób zapewniający spełnienie wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy,

2) stanu elementów wyposażenia stanowisk pracy, zapewniającego bezpieczeństwo pracy, w tym ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym,

3) obciążenia narządu wzroku oraz układu mięśniowo-szkieletowego pracowników,

4) obciążenia pracowników czynnikami fizycznymi, w tym szczególnie nieodpowiednim oświetleniem,

5) obciążenia psychicznego pracowników, wynikającego ze sposobu organizacji pracy.

Ocena, powinna być przeprowadzana w szczególności dla nowo tworzonych stanowisk oraz po każdej zmianie organizacji i wyposażenia stanowisk pracy.

Na podstawie oceny pracodawca jest obowiązany podejmować działania mające na celu usunięcie stwierdzonych zagrożeń i uciążliwości.

Pracodawca jest obowiązany:

a) informować pracowników o wszystkich aspektach ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracy na stanowiskach pracy

b) przeszkolić pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w trybie określonym w odrębnych przepisach.

4. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom:

a) łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała - przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub

b) co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Pracodawca jest obowiązany zapewnić profilaktyczną opiekę zdrowotną oraz zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, jeżeli wyniki badań okulistycznych wykażą potrzebę ich stosowania.