Dobrowolne ubezpieczenia emerytalne – P. Kania
Wykład I – 07.11.2015r.
Zaliczenie: test jednokrotnego wyboru – na koniec 3 spotkania + ankieta
- Konspekt : WWW.piotrkania.pl, hasło na 2 wykładzie
Ubezpieczenie emerytalne – urządzenia gospodarcze zapewniające ochronę w postaci okresowego świadczenia wypłacanego ubezpieczonemu lub osobie uprawnionej (uposażonemu) dożywotnio lub z góry oznaczonym czasie.
ŚWIADCZENIE OKRESOWE RENTA ŻYCIOWA
D.U.E. – rodzaj programu emerytalnego wykorzystującego mechanizm ubezpieczenia do akumulowania i zużywania kapitału emerytalnego w cyklu życia człowieka.
Cykl życia człowieka – koszty utrzymania a dochody
X1 – początek aktywności zawodowej
X2 – koniec aktywności zawodowej
Kapitał emerytalny - to uprawnienia emerytalne, które są w momencie nabycia prawa do emerytury przeliczane są na świadczenie emerytalne.
ŚWIADCZENIE EMERYTALNE
=
KAPITAŁ FORMALNY + KAPITAŁ REALNY
PDZT (przeciętne dalsze trwanie życia emeryta)
Cykl emerytalny – faza akumulacji i faza amortyzacji kapitału emerytalnego
Trzy filary:
I filar:
- publiczny, obowiązkowy, ubezpieczeniowy, repartycyjny
II filar:
- publiczny lub prywatny, obowiązkowy, ubezpieczeniowy, repartycyjny lub kapitałowy
III filar:
- prywatny, dobrowolny, ubezpieczeniowy, kapitałowy
Trzy filary – skąd bierze się kapitał emerytalny?
I filar:
- konto emerytalne 9,76% + 2,46%
- subkonto emerytalne – 4,38%
II filar:
- OFE
- od lutego 2014 – 2,92% (lub w przypadku niewybrania OFE całość jest zewidencjonowana na subkoncie emerytalnym)
III filar:
- PPE – 7%, 4,5 x PPWMwG
- IKE – 3 x PPWMwG
- IKZE – 1,2 x PPWMwG
Kapitał formalny – składka zewidencjonowana i zwaloryzowana na koncie lub subkoncie emerytalnym w ZUS. Co go kształtuje:
- nasza produktywność
- efektywność gospodarki
- obietnice polityków
Kapitał realny – składka zakumulowania na koncie w kapitałowym programie emerytalnym (np. OFE, IKE, IKZE, inne oszczędności). Co go kształtuje:
- nasza produktywność
- efektywność rynków finansowych
- efektywność gospodarki
- skłonność do oszczędzania
Kapitał formalny a realny
| CECHA | KAPITAŁ FORMALNY | KAPITAŁ REALNY |
|---|---|---|
| Źródło akumulacji | Celowa składka emerytalna (obowiązkowa) | Celowa składka emerytalna (obowiązkowa lub dobrowolna) oraz dobrowolne oszczędzanie |
| Sposób wykorzystania wpłacanych środków | Na bieżąco, czyli czyjeś świadczenie emerytalne | Na przyszłe, czyli własne świadczenie emerytalne |
| Wykorzystanie (amortyzacja) | Wyliczenie świadczenia emerytalnego | Wyliczenie i wypłata świadczenia emerytalnego |
| Finansowanie świadczeń | Repartycyjne | Kapitałowe |
Finansowanie repartycyjne a finansowanie kapitałowe (SYSTEM BAZOWY)
| POZIOM FINANSOWANIA | FINANSOWANIE REPARTYCYJNE | FINANSOWANIE KAPITAŁOWE |
|---|---|---|
| Pierwszy | Celowa składka emerytalna | Celowa składka emerytalna + zyski z inwestycji |
| Drugi | Fundusz rezerwy demograficznej | Fundusz gwarancyjny |
| Trzeci | Budżet państwa | Budżet państwa |
Czy emerytury z kapitału formalnego i realnego są:
Pewne (gwarantowane prawnie i ekonomiczne)
Efekto(y)wne (dają poczucie bezpieczeństwa ekonomicznego)
Realne (zachowują siłę nabywczą w czasie)
To wszystko zależy ostatecznie od:
Wydajności fiskalnej państwa
Równowagi budżetowej
Długu publicznego
Liczy się tu nie tylko stan obecny, ale i przyszłość.
Podatek belki – od dochodów kapitałowych
Pojęcie ryzyka systemu emerytalnego – możliwość utarty równowagi finansowej systemu, powodującej konieczność interwencji finansowej lub pozafinansowej ze strony władz regulacyjnych.
Równowaga finansowa – sytuacja, w której istnieje możliwość finansowania przyrzeczonych świadczeń emerytalnych na podstawie nabytych uprawnień ze środków finansowych pierwotnie na ten cel przeznaczonych (środków celowych).
Główne typy ryzyka systemu emerytalnego