Poziom wydolności fizycznej organizmu wyznaczony na podstawie próby Martineta

Adaptacja do wysiłku fizycznego- polepszenie zdolności do wysiłku fizycznego możliwe dzięki treningowi fizycznemu(char. Wytrzymałościowy). Powoduje przystosowanie organizmu do wysiłku fizycznego:
-następuje zmiana w mięśniach(rozrasta się sieć naczyń krwionośnych, rośnie liczba związków niezbędnych do tworzenia energii w mięśniach)
-zmienia się skład krwi
-układ krążenie podlega mniejszemu obciążeniu przy tym samym wysiłku fizycznym(zwiększa się pojemność serca, jest ono mniej obciążane)
-polepszają się parametry układu oddechowego.

Formy pracy- zadania robocze:
- praca energetyczna(fizyczna, ruchowa, wytwarzanie i oddawanie siły, obciążenia narządu ruchu)
-praca informacyjna(umysłowa, przetwarzanie i generowanie informacji, wykorzystuje narządy zmysłów i sprawność umysłu)

Czynność robocza- każda dowolna czynność podejmowana przez pracownika w celu osiągnięcia oczekiwanego rezultatu. Ruch mięsni w celu wykonania czynności.

Zadanie robocze – działanie niezbędne do osiągnięcia przez system pracy zamierzonego rezultatu

Pułap tlenowy- wielkość wskazująca zdolności organizmu do wykonywania wysiłku fizycznego. Maksymalna ilość tlenu jaka może być wykorzystana przez organizm.

Dług tlenowy- ilość tlenu, jaka musi zostać dostarczona do organizmu po wysilku fizycznym w celu usunięcia skutków owego wysiłku: usunięcie nadmiaru kwasu mlekowego, odnowa mięśniowych zapasów energetycznych.

Pułap tlenowy mierzymy:
-metoda wysiłkowa: maksymalna(testy wysiłkowe, bieżnie), submaksymalna(test Martineta)
-metoda bezwysiłkowa: starzy ludzie,

Wskaźnik V_02max- największa ilość tlenu, jaką określony ustrój może wykorzystać w ciągu 1 min.(zależy od: zdrowia, układu oddechowego, krążenia, mięśni, wieku, płci) Wyznaczany metoda bezwysiłkowa(Polar, metoda Johnsona), wysiłkowa(bezpośrednia(deficyt tlenu w wydychanym powietrzu), pośrednia(skurcz serca)).

Vo2max a praca fizyczna – człowiek może pracować przez dłuższy czas bez zmęczenia gdy Vo2max <35%. Próg metabolizmu beztlenowego – 55/60 %. Dzięki temu wskaźnikowi możemy określić stopień ciężkości pracy. Po 60 % powstaje dług tlenowy.

Fizjologia pracy- nauka zajmująca się badaniem obciążenia fizjologicznego podczas pracy fizycznej, wpływ wysiłku i czynników środowiska pracy na organizm. Bada reakcję organizmu na obciążenie pracą.

Praca- czynność jakiegokolwiek narządu lub układu.

Obciążenie zamienia się w zmęczenie(okresowe zakłócenie równowagi podstawowych procesów życiowych)
-zmęczenie obwodowe(spadek silły mięśni, zmniejszenie szybkości skurczów, ból mięśni)
-zmęczenie ośrodkowe( nerwowe, ogólne zmęczenie fizyczne, zmęczenie pracą umysłową, narasta odczucie ciężkości pracy, spadek motywacji, koncentracji.

Zmęczenie może przejść w stan przewlekły – przemęczenie; wówczas w układzie nerwowym przestają działać mechanizmy kontrolujące, co powoduje zaburzenie procesów fizjologicznych.

Wysiłek fizyczny- praca mięśni szkieletowych i całego zespołu towarzyszących jej zmian w organizmie, dzielimy ze względu na:
- procent zaangażowania masy mięśniowej( lokalne: mniej niż 30%, ogólne)
- zapotrzebowanie na tlen odniesione do indywidualnej wartości V_O2max(maksymalne, submaksymalne, su pramaksymalne)
-ciężkość pracy mierzona kosztem energetycznym, obciążeniem względnym

Sprawność fizyczna- zdolność do wykonywania czynności ruchowych(wiek, płeć, wrodzone/nabyte uzdolnienia ruchome, siła, szybkość, wytrzymałość, wydolność fizyczna)

Wydolność- kondycja fizyczna, zdolność organizmu do wysiłku bez zmęczenia, szybkiej regeneracji, tolerancji zewnętrznych i wewnętrznych zmian środowiskowych.
Uzależniona jest od: wieku, płci, poziomu wytrenowania, przebytych schorzeń.
Na maksymalna wydolność wpływają: sprawność wymiany gazowej w płucach, objętość krwi krążącej, masa mięśniowa, aktywność enzymów.
Wzrost kondycji umożliwia: wykonywanie wysiłków o większej intensywności i dłuższym czasie trwania, pokonywanie obciążeń mniejszym kosztem fizjologicznym.

Wskaźniki wydolności fizycznej organizmu: testy wysiłkowe. Oparte są na pomiarach hemodynamicznych, należą do nich:
-wskaźnik Ruffiera wykorzystywany w próbie Martineta
-FI, próba harwardzka: step-test
-krzywe restytucji- wykresy teoretycznych krzywych uciążliwości pracy
W przypadku testów wydolnościowych parametrem wyników jest V_O2Max , badanego klasyfikuje się do jednej z 5 grup wydolności.

Rodzaje pracy mięśni szkieletowych- 3 rodzaje skurczu mięśni: izotoniczny(zmiana długości, przy stałym napięciu mięśnia), izometryczny( zmiana napięcia mięśnia), mieszany(zmiana długości i napięcia). Mechaniczna sprawność mięśnia wynosi 30%.

Czynny układ ruchu – mięśnie szkieletowe – dzięki nim możliwe jest wykonywanie pracy fizycznej. Jest ich razem kilkaset, a ich unikalną cechą jest to, ze podlegają one kontroli woli. Źródło energii zależy od intensywności wysiłku.

Zmiany zachodzące w organizmie podczas wysiłku fizycznego- zachodzą zmiany, które mają na celu zapewnienie mięśniom optymalnych warunków do pracy( naczynia krwionośne zaopatrujące mięsnie ulegają poszerzeniu, serce tłoczy więcej krwi CO(pojemność minutowa serca)= HR(częstość skurczów) x SV(objętość wyrzutowa), wzrasta ciśnienie krwi, nasila się wymiana gazów w płucach

Obciążenie organizmu pracą dynamiczną- suma wszystkich zewnętrznych obciążeń występujących w systemie pracy, działających na ruchomą pozycję ciała człowieka. Przewaga skurczów izotonicznych. Skurcz i rozkurcz mięśni powoduje usuwanie z organizmu produktów przemiany materii, odczucie zmęczenia jest mniejsze niż w pracy statycznej.
Ze względu na grupę obciążeń mięsni pracę fizyczną dzielimy na :
- dynamiczną (obciążone duże mięsnie, układ krążenia i oddechowy)
-jednostronnie dynamiczna( obciążone grupy małych mięśni)
Ze względu na sposób obciążenia mięśni:
- p.d. dodatnia: naprzemienne skurcze i rozluźnienia
- p.d. ujemna(naprzemienne hamowane rozciąganie i nieobciążone skurcze)

Wydatek energetyczny(obciążenie energetyczne orgaznizmu) - ilość energii niezbędnej do pracy. Mierzona: z uwzględnieniem podstawowej przemiany materii( wydatek energetyczny brutto lub całkowity w.e.), bez uwzględnienia przemiany materii(netto, efektywny wydatek energii)

Obciążenie fizjologiczne organizmu pracą fizyczną- powodowane przez procesy zachodzące podczas wykonywania pracy fizycznej:
- pobieranie tlenu i materiałów energetycznych przez mięśnie
- wytwarzanie metabolitów i ciepła w organizmie.

Koszt fizjologiczny(wielkość obciążenia) zależy od rodzaju, intensywności i czasu trwania wysiłku o raz od wydolności

Palpacyjna metoda badania częstości tętna – częstość tętna bada się przy rozluźnionej kończynie górnej, przykładając dwa palce: wskazujący i środkowy nad miejsce przebiegu tętnicy promieniowej. Częstosć tętna badać przez 10-15 s. Wynik w uderzeniach na minutę.

Rola układu krążenia i układu oddechowego podczas wysiłku fizycznego

Układu krążenia:

• Dostarcza mięśniom tlen i substraty energetyczne

• Zabiera z nich produkty przemiany materii

Układ oddechowy:

• Zaopatruje krew w tlen

• Usuwanie dwutlenku węgla