Prawo rolne cz 1

Gospodarstwo Rolne

KC-> Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

KUR -> należy przez to rozumieć gospodarstwo rolne w rozumieniu Kodeksu cywilnego o obszarze nie mniejszym niż 1 ha użytków rolnych

PR-> Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, (grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. ) o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

US-> rozumie się każde gospodarstwo służące prowadzeniu działalności rolniczej;

Grunt rolny

KC-> Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.(podkreślenie funkcjonalnego wydźwięku pojęcia nieruchomość rolna – pojęcia grunt rolny używa się, gdy chce się podkreślić zdolność produkcyjną danego gruntu abstrahując od kryterium własnościowego. Nieruchomość rolna jest zawsze jednostką własnościową – grunt rolny nie ma takiego charakteru)

KUR-> nieruchomość rolna w rozumieniu Kodeksu cywilnego, z wyłączeniem nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne;

Użytek rolny

KUR-> należy przez to rozumieć grunty orne, sady, łąki trwałe, pastwiska trwałe, grunty rolne zabudowane, grunty pod stawami i grunty pod rowami.

Grunty leśne

grunty pokryte drzewostanem leśnym o zwartej powierzchni, przekraczającej . Również jest to grunt przejściowo pozbawiony drzewostanu, ale przeznaczony na cele gospodarki leśnej.

Gospodarstwo rodzinne

1. Za gospodarstwo rodzinne uważa się gospodarstwo rolne:

1) prowadzone przez rolnika indywidualnego, oraz

2) w którym łączna powierzchnia użytków rolnych jest nie większa niż 300 ha.

2. Przy ustalaniu powierzchni użytków rolnych, o której mowa w ust. 1 pkt 2, będących przedmiotem współwłasności uwzględnia się powierzchnię nieruchomości rolnych odpowiadających udziałowi we współwłasności takich nieruchomości, a w przypadku współwłasności łącznej uwzględnia się łączną powierzchnię nieruchomości rolnych stanowiących przedmiot współwłasności.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do ustalania powierzchni użytków rolnych będących przedmiotem współposiadania na podstawie umowy dzierżawy.

Rolnik indywidualny

1. Za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną, będącą właścicielem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni użytków rolnych nieprzekraczającej 300 ha, prowadzącą osobiście gospodarstwo rolne, posiadającą kwalifikacje rolnicze, zamieszkałą w gminie (dokument określający zameldowanie na pobyt stały), na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa.

2. Uważa się, że osoba fizyczna osobiście prowadzi gospodarstwo rolne, jeżeli podejmuje wszelkie decyzje dotyczące prowadzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie.

3. Uważa się, że osoba fizyczna posiada kwalifikacje rolnicze, jeżeli:

1) uzyskała wykształcenie rolnicze co najmniej zasadnicze lub wykształcenie średnie lub wyższe (kwalifikacje teoretyczne), lub

2) osobiście prowadziła gospodarstwo rolne lub pracowała w gospodarstwie rolnym przez okres co najmniej 5 lat. (kwalifikacje praktyczne)

4. Przy ustalaniu powierzchni użytków rolnych, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 5 ust. 2 i 3.

Oświadczenie rolnika poświadczone przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) – zaświadczenie

Zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego

Art. 213

Jeżeli zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego przez podział między współwłaścicieli byłoby sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, sąd przyzna to gospodarstwo temu współwłaścicielowi, na którego wyrażą zgodę wszyscy współwłaściciele.

Art. 214

§ 1. W razie braku zgody wszystkich współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który je prowadzi lub stale w nim pracuje, chyba że interes społeczno-gospodarczy przemawia za wyborem innego współwłaściciela.

§ 2. Jeżeli warunki przewidziane w paragrafie poprzedzającym spełnia kilku współwłaścicieli albo jeżeli nie spełnia ich żaden ze współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który daje najlepszą gwarancję jego należytego prowadzenia.

§ 3. Na wniosek wszystkich współwłaścicieli sąd zarządzi sprzedaż gospodarstwa rolnego stosownie do przepisów KPC.

§ 4. Sprzedaż gospodarstwa rolnego sąd zarządzi również w wypadku niewyrażenia zgody przez żadnego ze współwłaścicieli na przyznanie mu gospodarstwa.

Art. 215

Przepisy dwóch artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy gospodarstwo rolne może być podzielone, lecz liczba wydzielonych części jest mniejsza od liczby współwłaścicieli.

Art. 216

§ 1. Wysokość przysługujących współwłaścicielom spłat z gospodarstwa rolnego ustala się stosownie do ich zgodnego porozumienia.

§ 2. W razie braku takiego porozumienia spłaty przysługujące współwłaścicielom mogą być obniżone. Przy określaniu stopnia ich obniżenia bierze się pod uwagę:

  1)   typ, wielkość i stan gospodarstwa rolnego będącego przedmiotem zniesienia współwłasności,

  2)   sytuację osobistą i majątkową współwłaściciela zobowiązanego do spłat i współwłaściciela uprawnionego do ich otrzymania.

§ 3. Obniżenie spłat, stosownie do przepisu paragrafu poprzedzającego, nie wyklucza możliwości rozłożenia ich na raty lub odroczenia terminu ich zapłaty, stosownie do przepisu art. 212 § 3.

§ 4. Przepisów § 2 i 3 nie stosuje się do spłat na rzecz małżonka w razie zniesienia współwłasności gospodarstwa rolnego, które stosownie do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego należy do wspólnego majątku małżonków.

Art. 217

Współwłaściciel, który w wyniku zniesienia współwłasności otrzymał gospodarstwo rolne, wchodzące zaś w skład tego gospodarstwa nieruchomości rolne zbył odpłatnie przed upływem pięciu lat od chwili zniesienia współwłasności, jest obowiązany pozostałym współwłaścicielom, którym przypadły spłaty niższe od należnych, wydać - proporcjonalnie do wielkości ich udziałów - korzyści uzyskane z obniżenia spłat, chyba że celem zbycia jest zapewnienie racjonalnego prowadzenia tego gospodarstwa.

Art. 218

 § 1. Współwłaściciele, którzy nie otrzymali gospodarstwa rolnego lub jego części, lecz do chwili zniesienia współwłasności w tym gospodarstwie mieszkali, zachowują uprawnienia do dalszego zamieszkiwania, jednakże nie dłużej niż przez pięć lat, a gdy w chwili znoszenia współwłasności są małoletni - nie dłużej niż pięć lat od osiągnięcia pełnoletności. Ograniczenie terminem powyższym nie dotyczy współwłaścicieli trwale niezdolnych do pracy.

§ 2. Do uprawnień wynikających z przepisów paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio przepisy o służebności mieszkania.

Umowa sprzedaży

Art. 535. 

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Uniwersalne formy prawne zmiany generacji Inter vivos:

Umowa darowizny

Art. 888 Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Umowa dożywocia

Art. 908. § 1. Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

§ 2. Jeżeli w umowie o dożywocie nabywca nieruchomości zobowiązał się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo spełniać powtarzające się świadczenia w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń należą do treści prawa dożywocia.

§ 3. Dożywocie można zastrzec także na rzecz osoby bliskiej zbywcy nieruchomości.

Art. 910. § 1. Przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie następuje z jednoczesnym obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia. Do takiego obciążenia stosuje się odpowiednio przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych.

§ 2. W razie zbycia nieruchomości obciążonej prawem dożywocia nabywca ponosi także osobistą odpowiedzialność za świadczenia tym prawem objęte, chyba że stały się wymagalne w czasie, kiedy nieruchomość nie była jego własnością. Osobista odpowiedzialność współwłaścicieli jest solidarna.

Art. 911. Prawo dożywocia ustanowione na rzecz kilku osób ulega w razie śmierci jednej z tych osób odpowiedniemu zmniejszeniu.

Art. 912. Prawo dożywocia jest niezbywalne.

Art. 913. § 1. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.

§ 2. W wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę o dożywocie.

Art. 914. Jeżeli zobowiązany z tytułu umowy o dożywocie zbył otrzymaną nieruchomość, dożywotnik może żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa.

Art. 915. Przepisy dwóch artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio do umów, przez które nabywca nieruchomości zobowiązał się, w celu zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania, do obciążenia nieruchomości użytkowaniem z ograniczeniem jego wykonywania do części nieruchomości.

Art. 916. § 1. Osoba, względem której ciąży na dożywotniku ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać uznania umowy o dożywocie za bezskuteczną w stosunku do niej, jeżeli wskutek tej umowy dożywotnik stał się niewypłacalny. Uprawnienie to przysługuje bez względu na to, czy dożywotnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, oraz bez względu na czas zawarcia umowy.

§ 2. Uznania umowy o dożywocie za bezskuteczną nie można żądać po upływie lat pięciu od daty tej umowy.

Zakres świadczeń z tytułu dożywocia określają same strony. Ich zakres nie może być tylko symboliczny, ale nie może też być nadmierny, nieusprawiedliwiony potrzebami osób uprawnionych. Umowa dożywocia powinna precyzyjnie określać ich rodzaj i wielkość, jeśli nie to dożywocie z KC. Ustanowienie służebności mieszkania lub użytkowanie (wchodzą wówczas do treści prawa dożywocia)

Specjalne formy zmiany generacji Inter vivos

Umowa z następcą

Art. 84

Przez umowę z następcą rolnik będący właścicielem (współwłaścicielem) gospodarstwa rolnego zobowiązuje się przenieść na osobę młodszą od niego co najmniej o 15 lat (następcę) własność (udział we współwłasności) i posiadanie tego gospodarstwa z chwilą nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, jeżeli następca do tego czasu będzie pracować w tym gospodarstwie. Ponadto umowa z następcą może zawierać inne postanowienia, w szczególności dotyczące wzajemnych świadczeń stron przed i po przeniesieniu przez rolnika własności gospodarstwa rolnego na następcę.

Art. 85.

Umowa z następcą, a także umowa w celu wykonania umowy z następcą (przenosząca własność gospodarstwa rolnego na następcę), powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Art. 86.

Warunek pracy następcy w gospodarstwie rolnym uważa się za spełniony także w przypadku usprawiedliwionych lub uzgodnionych z rolnikiem przerw w pracy.

Art. 87.

Na żądanie rolnika sąd może rozwiązać umowę z następcą, jeżeli następca bez usprawiedliwionych powodów nie podjął albo zaprzestał pracy w gospodarstwie rolnika, nie wywiązuje się z obowiązków przyjętych w umowie lub postępuje w taki sposób, że nie można wymagać od rolnika, aby spełnił obowiązki względem następcy.

Art. 88.

1. Jeżeli w umowie z następcą albo w umowie zawartej w celu wykonania tej umowy nie postanowiono inaczej, rolnik po przeniesieniu własności gospodarstwa rolnego na następcę może żądać od niego świadczeń przewidzianych w art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego, w zakresie uzasadnionym potrzebami rolnika i członków jego rodziny oraz warunkami majątkowymi i osobistymi następcy, z uwzględnieniem jego nakładu pracy w gospodarstwie rolnika i korzyści uzyskanych od rolnika przed objęciem gospodarstwa.

2. Jeżeli rolnik przeniósł własność gospodarstwa rolnego na następcę przed nabyciem prawa do emerytury lub renty, a w umowie z następcą albo w umowie zawartej w celu wykonania tej umowy nie postanowiono inaczej, może on także żądać od następcy, w zakresie określonym w ust. 1, świadczeń pieniężnych w wysokości nieprzekraczającej połowy emerytury podstawowej miesięcznie do czasu nabycia prawa do emerytury lub renty.

Art. 89.

Na żądanie rolnika sąd, po rozważeniu interesów stron zgodnie z zasadami współżycia społecznego, może rozwiązać umowę przenoszącą własność gospodarstwa rolnego, zawartą w celu wykonania umowy z następcą, jeżeli następca:

1) uporczywie postępuje wobec rolnika w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego lub

2) dopuścił się względem rolnika albo jednej z najbliższych mu osób rażącej obrazy czci bądź umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu albo wolności, lub

3) uporczywie nie wywiązuje się ze swych obowiązków względem rolnika wynikających z umowy lub z przepisów prawa.

Art. 90.

Jeżeli rolnik zmarł przed wykonaniem umowy z następcą, który pracował w jego gospodarstwie co najmniej 5 lat, następca może żądać wykonania tej umowy przez spadkobierców rolnika. Roszczenie następcy ma pierwszeństwo przed roszczeniami z tytułu zapisów.

Art. 91.

Jeżeli z umowy z następcą nie wynika co innego, do umowy tej stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o umowie przedwstępnej, z wyjątkiem art. 390 § 1.

Można zastrzec prawo do korzystania z lokalu mieszkalnego, pomieszczeń gospodarskich oraz do użytkowania działki gruntu.

Następca ma roszczenie o zawarcie umowy przenoszącej własność gospodarstwa.

Umowa jednostronnie zobowiązująca.

Przekazanie gospodarstwa za rentę strukturalną

Rolnik – producent rolny będący osobą fizyczną prowadzącą na własny rachunek działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym położonym na terytorium RP

Renta przysługuje tylko jednemu z małżonków. Jeśli rolnik nie spełnia warunków albo się nie ubiega, rentę przyznaje się małżonkowi jeśli spełnia wszystkie warunki poza wpisem do ewidencji producentów.

Rolnik może wyłączyć użytki do 0,5 ha z których będzie zaspokajał wyłącznie własne potrzeby oraz osób pozostających z nim w gospodarstwie domowym.

Przeniesienie własności gosp. w całości na rzecz następcy

Przeniesienie własności gosp. w całości na powiększenie jednego gosp. rolnego

Warunek przekazania uważa się za spełniony , nawet jeśli ANR skorzystała z prawa pierwokupu. Przeniesienie własności może nastąpić w wyniku dowolnej umowy prawa cywilnego.

Osoba której przekazuje się gospodarstwo musi spełniać warunki. (mniej niż 50 lat, wykształcenie, brak prawa do emerytury lub renty, zobowiązać się do osobistego prowadzenia gosp. przez 5 lat, przedłożyć plan rozwoju gosp. i innych)

Umowa dzierżawy – konsensualna, dwustronnie zobowiązująca, odpłatna

Między rolnikami

Na czas oznaczony dłuższy niż rok na piśmie, inaczej uważa się za zawartą na czas nieokreślony

Art. 693. § 1. Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

§ 2. Czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków.

Art. 694. Do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie z zachowaniem przepisów poniższych.

Art. 695. § 1.  Dzierżawę zawartą na czas dłuższy niż lat trzydzieści poczytuje się po upływie tego terminu za zawartą na czas nie oznaczony.

Art. 696. Dzierżawca powinien wykonywać swoje prawo zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki i nie może zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego.

Art. 697. Dzierżawca ma obowiązek dokonywania napraw niezbędnych do zachowania przedmiotu dzierżawy w stanie nie pogorszonym.

Art. 698. § 1. Bez zgody wydzierżawiającego dzierżawca nie może oddawać przedmiotu dzierżawy osobie trzeciej do bezpłatnego używania ani go poddzierżawiać.

§ 2. W razie naruszenia powyższego obowiązku wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia.

Art. 699. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie oznaczony, czynsz jest płatny z dołu w terminie zwyczajowo przyjętym, a w braku takiego zwyczaju - półrocznie z dołu.

Art. 700. Jeżeli wskutek okoliczności, za które dzierżawca odpowiedzialności nie ponosi i które nie dotyczą jego osoby, zwykły przychód z przedmiotu dzierżawy uległ znacznemu zmniejszeniu, dzierżawca może żądać obniżenia czynszu przypadającego za dany okres gospodarczy.

Art. 701. Do rzeczy ruchomych objętych ustawowym prawem zastawu wydzierżawiającego należą także rzeczy służące do prowadzenia gospodarstwa lub przedsiębiorstwa, jeżeli znajdą się w obrębie przedmiotu dzierżawy.

Art. 702. Jeżeli w umowie zastrzeżono, że oprócz czynszu dzierżawca będzie obowiązany uiszczać podatki i inne ciężary związane z własnością lub z posiadaniem przedmiotu dzierżawy oraz ponosić koszty jego ubezpieczenia, ustawowe prawo zastawu przysługujące wydzierżawiającemu zabezpiecza również roszczenie wydzierżawiającego względem dzierżawcy o zwrot sum, które z powyższych tytułów zapłacił.

Art. 703. Jeżeli dzierżawca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, a w wypadku gdy czynsz jest płatny rocznie, jeżeli dopuszcza się zwłoki z zapłatą ponad trzy miesiące, wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminu wypowiedzenia. Jednakże wydzierżawiający powinien uprzedzić dzierżawcę udzielając mu dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu.

Art. 704. W braku odmiennej umowy dzierżawę gruntu rolnego można wypowiedzieć na jeden rok naprzód na koniec roku dzierżawnego, inną zaś dzierżawę na sześć miesięcy naprzód przed upływem roku dzierżawnego.

Art. 705. Po zakończeniu dzierżawy dzierżawca obowiązany jest, w braku odmiennej umowy, zwrócić przedmiot dzierżawy w takim stanie, w jakim powinien się znajdować stosownie do przepisów o wykonywaniu dzierżawy.

Art. 706. Jeżeli przy zakończeniu dzierżawy dzierżawca gruntu rolnego pozostawia zgodnie ze swym obowiązkiem zasiewy, może on żądać zwrotu poczynionych na te zasiewy nakładów o tyle, o ile wbrew wymaganiom prawidłowej gospodarki nie otrzymał odpowiednich zasiewów przy rozpoczęciu dzierżawy.

Art. 707. Jeżeli dzierżawa kończy się przed upływem roku dzierżawnego, dzierżawca obowiązany jest zapłacić czynsz w takim stosunku, w jakim pożytki, które w tym roku pobrał lub mógł pobrać, pozostają do pożytków z całego roku dzierżawnego.

Art. 708. Przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy osoba biorąca nieruchomość rolną do używania i pobierania pożytków nie jest obowiązana do uiszczania czynszu, lecz tylko do ponoszenia podatków i innych ciężarów związanych z własnością lub z posiadaniem gruntu.

Wygaśnięcie:

Nie powoduje zbycie gruntu ani śmierć któregoś z nich.

Między rolnikiem a SP

Art. 38.

1. Mienie wchodzące w skład Zasobu może być wydzierżawiane lub wynajmowane osobom fizycznym lub prawnym, na zasadach Kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem art. 38a.

Art. 38a.

1. Mienie wchodzące w skład Zasobu może być wydzierżawiane lub wynajmowane osobom fizycznym lub prawnym z zapewnieniem dzierżawcy lub najemcy prawa kupna przedmiotu dzierżawy lub najmu najpóźniej z upływem okresu, na jaki została zawarta umowa.

2. W umowie, o której mowa w ust. 1, określa się w szczególności:

1) wartość przedmiotu dzierżawy lub najmu;

2) czynsz roczny w wysokości równej sumie wartości przedmiotu dzierżawy lub najmu podzielonej przez liczbę lat, na którą została zawarta umowa, i oprocentowania niespłaconej części tej wartości.

3. W umowie sprzedaży cenę ustala się jako sumę wartości przedmiotu dzierżawy lub najmu i oprocentowania należnego za okres do dnia zawarcia tej umowy. Na poczet ceny zalicza się wpłacony czynsz.

4. Jeżeli wartość przedmiotu dzierżawy lub najmu została ustalona w umowie, o której mowa w ust. 1, według innego miernika wartości niż pieniądze, Agencja nie stosuje oprocentowania.

5. W przypadku rozwiązania umowy dzierżawy lub najmu przed upływem okresu, na jaki została zawarta, wpłacony czynsz nie podlega zwrotowi.

6. Do czynszu i oprocentowania, ustalonego w umowie określonej w ust. 1, stosuje się art. 31 ust. 2 oraz przepisy wydane na podstawie art. 31 ust. 4.

Art. 39.

1. Umowę dzierżawy zawiera się po przeprowadzeniu przetargu ofert pisemnych lub publicznego przetargu ustnego. Art. 29 ust. 3–3c stosuje się odpowiednio.

2. Przetargu nie stosuje się, jeżeli:

1) dotychczasowy dzierżawca złożył Agencji oświadczenie o zamiarze dalszego dzierżawienia nieruchomości na nowych warunkach uzgodnionych z Agencją, z tym że czynsz nie może być niższy niż dotychczasowy;

2) nieruchomość jest wydzierżawiana jednoosobowej spółce Skarbu Państwa utworzonej przez Agencję;

3) nieruchomość, której użytkowanie wygasło na podstawie art. 16 ust. 2 z dniem 31 grudnia 1993 r., jest wydzierżawiana spółdzielni produkcji rolnej nadal faktycznie władającej tą nieruchomością;

4) nieruchomość przeznaczona przez Agencję pod ogródek przydomowy jest wydzierżawiana osobie korzystającej dotychczas z takiego ogródka bez tytułu prawnego w związku z utratą mocy obowiązującej układu zbiorowego pracy albo zakładowej umowy zbiorowej;

5) nieruchomość będąca dotychczas w administrowaniu lub jej część jest wydzierżawiana spółce, a łącznie spełnione są następujące warunki:

a) gospodarstwo utworzone w związku z oddaniem mienia do administrowania osiągnęło łącznie przez ostatnie trzy lata dodatni wynik finansowy,

b) do spółki przystąpiło więcej niż połowa pracowników zatrudnionych w gospodarstwie, według stanu na dzień zawarcia umowy dzierżawy,

c) dokonane wpłaty pieniężne na kapitał zakładowy albo akcyjny spółki wynoszą co najmniej 20 % wartości majątku obrotowego i ruchomych środków trwałych, wykazanej w bilansie gospodarstwa za rok obrotowy poprzedzający rok, w którym ma być zawarta umowa dzierżawy,

d) co najmniej 20 % udziałów lub akcji w spółce zostało objętych przez administratora albo przez pracownika gospodarstwa lub jedną z tych osób łącznie z inną osobą niezatrudnioną w gospodarstwie;

6) wydzierżawienie następuje w związku z wyłączeniem, za zgodą dzierżawcy, z przedmiotu umowy dzierżawy całości gruntów albo ich części, przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy na cele inne niż rolne, z zastrzeżeniem, że powierzchnia wydzierżawianej bez przetargu nieruchomości wyrażona w hektarach przeliczeniowych nie powinna być większa od wyłączonej z umowy dzierżawy.

3. W razie wydzierżawiania części nieruchomości będącej dotychczas w administrowaniu, warunki określone w ust. 2 pkt 5 lit. b i c uważa się za spełnione, jeżeli:

1) do spółki przystąpiła więcej niż połowa pracowników zorganizowanej części gospodarstwa, w skład której wchodzi wydzierżawiana część nieruchomości;

2) dokonane wpłaty pieniężne na kapitał zakładowy albo akcyjny spółki wynoszą co najmniej 20 % wartości bilansowej majątku obrotowego i ruchomych środków trwałych, wchodzących w skład zorganizowanej części gospodarstwa, o której mowa w pkt 1.

4. W razie:

1) niezłożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, najpóźniej na trzy miesiące przed zakończeniem dzierżawy i nieuzgodnienia nowych warunków dzierżawy w terminie miesiąca od złożenia oświadczenia,

2) nieuzgodnienia warunków dzierżawy między Agencją a podmiotami, o których mowa w ust. 2 pkt 3 i 4, w terminie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia wykazu nieruchomości przeznaczonych do dzierżawy,

3) niezawarcia umowy dzierżawy między Agencją a spółką, o której mowa w ust. 2 pkt 5, w terminie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia wykazu nieruchomości przeznaczonych do dzierżawy – wydzierżawienie nieruchomości następuje na zasadach określonych w ust. 1.

4a. W razie nieprzedstawienia przez Agencję dotychczasowemu dzierżawcy nieruchomości stanowiska odnośnie warunków dalszego dzierżawienia tej nieruchomości, w terminie miesiąca od dnia złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, domniemywa się, że Agencja wyraziła zgodę na dalsze dzierżawienie nieruchomości na dotychczasowych warunkach przez okres roku.

5. Agencja może wypowiedzieć umowę dzierżawy, także zawartą na czas oznaczony, w celu wyłączenia z dzierżawy części lub całości nieruchomości, która w czasie trwania umowy została przeznaczona w planie zagospodarowania przestrzennego na cele publiczne w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami. Wypowiedzenie umowy dzierżawy dotyczące części nieruchomości pociąga za sobą odpowiednie zmniejszenie czynszu. Art. 704 Kodeksu cywilnego stosuje się odpowiednio.

Art. 39a.

1. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, tryb przeprowadzania przetargów na dzierżawę, uwzględniając w szczególności formy przeprowadzania przetargu, wymagania dotyczące wadium, sposób ogłaszania przetargu, informacje, jakie powinno zawierać ogłoszenie o przetargu oraz oferta, informacje, jakie powinien zawierać protokół z przetargu sporządzany przez komisję przeprowadzającą przetarg.

2. Czynsz dzierżawny ustala się w umowie jako sumę pieniężną albo jako równowartość pieniężną odpowiedniej ilości pszenicy. Czynsz ten jest płatny za półrocze roku kalendarzowego z dołu.

3. Czynsz dzierżawny ustalony w sumie pieniężnej poczynając od drugiego terminu płatności podlega waloryzacji przy zastosowaniu wskaźników zmian cen skupu podstawowych produktów rolnych w półroczu roku kalendarzowego poprzedzającym termin płatności.

4. Należność z tytułu czynszu określonego w umowie jako równowartość pieniężna odpowiedniej ilości pszenicy ustala się na podstawie średniej krajowej ceny skupu pszenicy w półroczu roku kalendarzowego poprzedzającym termin płatności czynszu.

5. Za podstawowe produkty rolne, o których mowa w ust. 3, uważa się ziarno pszenicy i żyta, żywiec rzeźny wołowy, wieprzowy i drobiowy oraz mleko krowie.

6. Strony umowy dzierżawy mogą postanowić jeden raz w ciągu okresu, na jaki umowa została zawarta, że poczynając od najbliższego terminu płatności czynszu ustalonego jako równowartość odpowiedniej ilości pszenicy suma pieniężna odpowiadająca tej równowartości stanowi czynsz, do którego stosuje się wskaźnik określony na podstawie ust. 3.

7. Wskaźnik zmian cen, o którym mowa w ust. 3, oraz średnią krajową cenę skupu pszenicy, o której mowa w ust. 4, ustala się na podstawie obwieszczeń Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w terminie 20 dni po upływie każdego półrocza kalendarzowego.

8. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi, po zasięgnięciu opinii Prezesa Agencji, określi, w drodze rozporządzenia, sposób ustalania wysokości czynszu dzierżawnego w umowach zawieranych ze spółkami, o których mowa w art. 39 ust. 2 pkt 5 i ust. 3, w zależności od potencjału produkcyjnego przedmiotu dzierżawy, w szczególności w zależności od rodzaju i klasy gruntów oraz miejsca ich położenia, wartości księgowej budynków i budowli, charakteru możliwej do prowadzenia działalności gospodarczej.

Art. 40.

1. Nie pobiera się czynszu za użytki rolne klasy VI.

2. Agencja może zwolnić dzierżawcę z opłat czynszowych na warunkach określonych w umowie:

1) w okresie pierwszych trzech lat dzierżawy użytków rolnych odłogowanych co najmniej przez okres jednego roku przed dniem zawarcia umowy dzierżawy;

2) na okres nie dłuższy niż pięć lat, w przypadkach uzasadnionych stanem przedmiotu dzierżawy lub realizacją inwestycji tworzących nowe miejsca pracy.

Wypowiedzenie także gdy część lub całość przeznaczona planie zagospodarowania na cele publiczne.

Dzierżawcy nie przysługuje prawo pierwokupu tylko pierwszeństwa nabycia, ale w trzeciej kolejności, po byłym właścicielu i po spółdzielni produkcji rolnej władającej faktycznie tą nieruchomością.

Dzierżawa trwała co najmniej 3 lata. Naruszenie pierwszeństwa nie powoduje nieważności sprzedaży, a tylko odpowiedzialność odszkodowawczą.

Prawo pierwokupu ustawowe dzierżawcy (pierwszeństwo przed ANR) i ANR

Art. 3.

1. W przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej przez osobę fizyczną lub osobę prawną inną niż Agencja, prawo pierwokupu przysługuje z mocy ustawy jej dzierżawcy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1) umowa dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i ma datę pewną oraz była wykonywana co najmniej 3 lata licząc od tej daty;

2) nabywana nieruchomość wchodzi w skład gospodarstwa rodzinnego dzierżawcy lub jest dzierżawiona przez spółdzielnie produkcji rolnej.

2. O treści umowy sprzedaży nieruchomości rolnej przez osobę, o której mowa w ust. 1, zawiadamia się dzierżawcę tej nieruchomości, jeżeli umowa dzierżawy trwała co najmniej 3 lata od dnia jej zawarcia.

3. Jeżeli dzierżawcy przysługuje prawo pierwokupu, o którym mowa w ust. 1, zawiadomienie, o którym mowa w ust. 2, wywołuje skutki określone w przepisach Kodeksu cywilnego dotyczących prawa pierwokupu.

Pierwokup ANR

4. W przypadku braku uprawnionego do pierwokupu, o którym mowa w ust. 1, albo niewykonania przez niego tego prawa, prawo pierwokupu przysługuje z mocy ustawy Agencji działającej na rzecz Skarbu Państwa, gdy przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość rolna o powierzchni nie mniejszej niż 5 ha.

Nie stosuje się jeśli:

5. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się, jeżeli nabywcą nieruchomości rolnej jest:

1) spółdzielnia produkcji rolnej - w przypadku sprzedaży przez jej członka nieruchomości rolnej stanowiącej wkład gruntowy w tej spółdzielni;

2) osoba bliska zbywcy w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami. (zstępny, wstępny, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonek, osoba przysposabiająca, przysposobiona, konkubent)

6. Jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej ma na celu uzyskanie prawa do renty strukturalnej, prawo pierwokupu przysługuje, gdy w wyniku wykonania tego prawa zostanie spełniony warunek, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 26 kwietnia 2001 r. o rentach strukturalnych w rolnictwie (Dz.U. Nr 52, poz. 539). (powierzchnia powiększonego gospodarstwa dzierżawcy osiągnie co najmniej 15 ha)

7. Prawo pierwokupu, o którym mowa w ust. 4, nie przysługuje, jeżeli w wyniku nabycia nieruchomości rolnej następuje powiększenie gospodarstwa rodzinnego, jednak do powierzchni nie większej niż określona w art. 5 ust. 1 pkt 2, a nabywana nieruchomość rolna położona jest w gminie, w której ma miejsce zamieszkania nabywca lub w gminie sąsiedniej.

8. Jeżeli cena sprzedawanej nieruchomości rażąco odbiega od jej wartości rynkowej, wykonujący prawo pierwokupu może, w terminie 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu, wystąpić do sądu o ustalenie ceny tej nieruchomości.

9. Sąd ustala cenę nieruchomości, o której mowa w ust. 8, przy zastosowaniu sposobów jej ustalania przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami.

Art. 166. § 1.  W razie sprzedaży przez współwłaściciela nieruchomości rolnej udziału we współwłasności lub części tego udziału pozostałym współwłaścicielom przysługuje prawo pierwokupu, jeżeli prowadzą gospodarstwo rolne na gruncie wspólnym. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy współwłaściciel prowadzący jednocześnie gospodarstwo rolne sprzedaje swój udział we współwłasności wraz z tym gospodarstwem albo gdy nabywcą jest inny współwłaściciel lub osoba, która dziedziczyłaby gospodarstwo po sprzedawcy.

Kolizja praw pierwokupu kolejność:

Dzierżawca, współwłaściciel, zarządzający specjalną strefą ekonomiczną lub portem, gmina, Skarb Państwa, ANR

Prawo nabycia

Art. 4.

1. Jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej o powierzchni nie mniejszej niż 5 ha następuje w wyniku zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży, Agencja działająca na rzecz Skarbu Państwa może złożyć oświadczenie o nabyciu tej nieruchomości za zapłatą równowartości pieniężnej.

2. Jeżeli równowartość pieniężna, o której mowa w ust. 1, nie wynika z treści umowy, równowartość tę Agencja określa przy zastosowaniu sposobów ustalania wartości nieruchomości przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami.

3. Jeżeli równowartość pieniężna, o której mowa w ust. 1, wynikająca z treści umowy rażąco odbiega od wartości rynkowej nieruchomości rolnej, stosuje się odpowiednio art. 3 ust. 8 i 9. (w terminie 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu, wystąpić do sądu o ustalenie ceny tej nieruchomości; Sąd ustala cenę nieruchomości, o której mowa w ust. 8, przy zastosowaniu sposobów jej ustalania przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami.)

4. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje:

1) jeżeli w wyniku przeniesienia własności nieruchomości rolnej następuje powiększenie gospodarstwa rodzinnego, jednak do powierzchni nie większej niż określona w art. 5 ust. 1 pkt 2;

2) jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej następuje na rzecz:

a) spółdzielni produkcji rolnej - w przypadku nieruchomości rolnej stanowiącej wkład gruntowy członka tej spółdzielni,

b) osoby bliskiej zbywcy w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami;

3) jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej następuje w wyniku umowy z następcą, o której mowa w art. 84 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. ).

5. Do wykonywania uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące prawa pierwokupu. (umowa bezwarunkowo przenosi własność na nabywcę, który zawiadamia ANR o zawarciu umowy i jej treści; podstawę wpisu nabywcy do KW oprócz umowy przeniesienia własności, dowód doręczenia ANR zawiadomienia o jej zawarciu oraz oświadczenie ANR o niekorzystaniu z tego prawa lub bezskuteczny upływ terminu miesiąca do złożenia oświadczenia)

ANR składa oświadczenie nabywcy i w drodze jednostronnej czynności prawnej własność przechodzi z nabywcy na ANR

Prawo pierwszeństwa

1. Pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości Zasobu po cenie ustalonej w sposób określony w ustawie, z zastrzeżeniem art. 17a ust. 1, art. 17b ust. 4 i art. 42, przysługuje:

1) byłemu właścicielowi zbywanej nieruchomości lub jego spadkobiercom, jeżeli nieruchomość została przejęta na rzecz Skarbu Państwa przed dniem 1 stycznia 1992 r.;

2) spółdzielni produkcji rolnej władającej faktycznie zbywaną nieruchomością, której użytkowanie ustanowione na rzecz tej spółdzielni wygasło na podstawie art. 16 ust. 2 z dniem 31 grudnia 1993 r.;

3) dzierżawcy zbywanej nieruchomości, jeżeli dzierżawa trwała faktycznie przez okres co najmniej trzech lat;

4) zarządzającemu specjalną strefą ekonomiczną w odniesieniu do nieruchomości położonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych.

1b. Nabycie nieruchomości, o których mowa w ust. 1, następuje po cenie ustalonej zgodnie z art. 30.

1c. O przeznaczeniu do sprzedaży nieruchomości, do której nabycia przysługuje pierwszeństwo osobie wymienionej w ust. 1, Agencja zawiadamia na piśmie tę osobę, podając cenę nieruchomości oraz termin złożenia wniosku o nabycie na warunkach podanych w zawiadomieniu, z tym że termin nie może być krótszy niż 21 dni od dnia otrzymania zawiadomienia.

1d. Osoby, o których mowa w ust. 1, korzystają z pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości, jeżeli złożą oświadczenie, że wyrażają zgodę na jej nabycie po cenie określonej w zawiadomieniu.

1e. Przy doręczaniu zawiadomień stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

1f. W razie zbiegu uprawnień do pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości stosuje się kolejność wymienioną w ust. 1.

Prawo pierwokupu a odkupu:

Pierwokup Odkup
uprzednia, swobodna decyzja właściciela o pozbyciu się rzeczy Narzucenie właścicielowi (nawet wbrew woli) obowiązku odsprzedaży rzeczy uprzednio kupionej
konieczne spełnienie przesłanek decyzja arbitralna, brak jakichkolwiek przesłanek

Prawo odkupu

Niekonst. Z dn.29 marca 2010r. przestał obowiązywać

5. Agencji przysługuje prawo odkupu nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa w okresie 5 lat, licząc od dnia jej nabycia od Agencji, z wyjątkiem nieruchomości położonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych; prawo odkupu powinno być ujawnione w księdze wieczystej prowadzonej dla danej nieruchomości.

Prawo odkupu w KC. Art. 593

Może być zastrzeżony na okres nie przekraczający czas 5 lat. Termin dłuższy ulega skróceniu do 5 lat. Prawo odkupu wykonywa się przez oświadczenie sprzedawcy złożone kupującemu. Jeżeli zawarcie umowy sprzedaży wymagało zachowania szczególnej formy, oświadczenie o wykonaniu prawa odkupu powinno być złożone w tej samej formie.

Wyłącznie umowny charakter

Czas trwania 5 lat

Ustawowe prawo odkupu a wywłaszczenie

Wywłaszczenie Odkup

Konieczny cel publiczny;

zbywca może żądać zwrotu nieruchomości gdy stała się zbędna dla realizacji celu na który została przejęta

nie jest konieczny cel publiczny, brak przesłanek, motywów i podstaw złożenia oświadczenia o wykonaniu prawa odkupu;

zbywca nie może żądać zwrotu nieruchomości gdy stała się zbędna dla realizacji celu na który została przejęta
Na podstawie prawomocnej decyzji admin. wydanej po przeprowadzeniu rozprawy

Jedynie oświadczenie woli ANR

(brak możliwości ochrony interesów przez właściciela, brak kontroli instancyjnej)
Nieruchomość nie może być użyta na inne cele niż określone w decyzji o wywłaszczeniu; inaczej można żądać zwrotu Pełna swoboda dysponowania nabytą nieruchomością i wykorzystanie jej na dowolne cele; zbywca nie może żądać zwrotu
Odszkodowanie za nieruchomość odpowiadające jej wartości rynkowej Nie określony w ustawie zakres i zasady rozliczeń stron, unormowania z KC – zwrot ceny kupna i kosztów sprzedaży; zwrot tylko nakładów koniecznych, inne tylko w granicach w jakich realnie zwiększały wartość rzeczy

„leasing rolniczy” –dzierżawca uzyskuje zapewnienie , że po zakończeniu okresu dzierżawy przysługuje mu prawo kupna dzierżawionego mienia .

Roczny czynsz dzierżawny-wartość przedmiotu dzierżawy podzielona na liczbę na którą umowa zawarta i oprocentowanie niespłaconej części tej wartości. Zapłacony zalicza się na poczet ceny przy sprzedaży. Przy niekorzystaniu z uprawnienia nie podlega zwrotowi mimo, że wyższy.

Obrót nieruchomościami rolnymi z udziałem cudzoziemców

Zasada narodowego traktowania – podmioty z innego kraju mają być traktowane tak samo jak podmioty z miejsca położenia nieruchomości

Ubezpieczenie społeczne rolników

Ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie objęte jest solidarnością grupową. Są to świadczenia jednorazowe lub krótkookresowe. Należy więc wyeksponować elementy samorządności ubezpieczonych. Natomiast ubezpieczenie emerytalno – rentowe jest objęte solidarnością ogólnokrajową. Przybiera ono postać gwarancji państwa i powiązane jest ściśle z budżetem państwa, gdyż uzupełniająca dotacja budżetu państwa stanowi przeważający przychód funduszu emerytalno – rentowego ( ok. 90%).

Zakres podmiotowy ubezpieczenia społecznego rolników wyznaczony jest przez kilka elementów. Zależy on od rodzaju ubezpieczenia, od uznania danej działalności za działalność rolnicza, roli danej osoby w gospodarstwie rolnym a także od tego, czy działalność rolnicza jest jedynym źródłem utrzymania.

Ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu z mocy ustawy podlega:

Ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim na wniosek

Nie może jednak zostać ubezpieczony na wniosek – emeryt lub rencista, w stosunku do którego orzeczono niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Krąg osób podlegających ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu z mocy ustawy lub na wniosek został ustalony w sposób podobny jak w ubezpieczeniu wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim

W ustawowym ubezpieczeniu emerytalno – rentowym krąg osób ubezpieczonych obejmuje również:

W ubezpieczeniu emerytalno – rentowym na wniosek krąg osób ubezpieczonych może obejmować również:

Możliwość ubezpieczenia na wniosek w ubezpieczeniu emerytalno - rentowym ograniczono jednak tylko do osób, które nie podlegają innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie maja ustalonego prawa do emerytury albo renty lub prawa do zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego na podstawie przepisów o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczania społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Ubezpieczenie w systemie rolniczym może kontynuować jedynie taka osoba, która: spełnia jednocześnie następujące warunki:

Wysokość składki w ubezpieczeniu wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim ustala Rada Rolników. Za każdego ubezpieczonego w zasadzie opłaca się składkę w równej wysokości. Wyjątkowo zostały potraktowane osoby ubezpieczone na swój wniosek, które jednocześnie podlegają innemu ubezpieczeniu – 1/3 składki. Natomiast rolnik lub domownik, który podlega temu ubezpieczeniu wyjątkowo opłaca składkę dwukrotnie wyższą niż inni.

W ubezpieczeniu emerytalno – rentowym również obowiązuje zasada, ze za każdego ubezpieczonego opłaca się składkę w równej wysokości. Składka emerytalna w ubezpieczeniu emerytalno – rentowym wynosi 30% emerytury podstawowej. Za ubezpieczonego wyjątkowo opłaca się składkę dwukrotnie wyższą.

Rolnik – pełnoletnia osoba fizyczna, zamieszkująca i prowadząca na terytorium RP, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła przeznaczyła grunty prowadzonego gospodarstwa rolnego do zalesienia.

Domownik - osoba bliska rolnikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie oraz stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Działalność rolnicza - działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej i rybnej.

Gospodarstwo rolne – każde gospodarstwo służące prowadzeniu działalności rolniczej.

Rodzaje świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników, przesłanki ich nabycia, zawieszenie prawa do świadczeń

Katalog świadczeń z UBEZPIECZENIA WYPADKOWEGO, CHOROBOWEGO I MACIERZYŃSKIEGO obejmuje:

Ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie obejmuje ochroną ubezpieczeniową skutki następujących zdarzeń: wypadek przy pracy rolniczej, rolnicza choroba zawodowa, choroba, urodzenie dziecka lub przyjęcie dziecka w wieku do roku na wychowanie.

Wypadek przy pracy rolniczej – nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostających w związku z wykonywaniem tych czynności:

  1. na terenie gospodarstwa rolnego, które ubezpieczony prowadzi lub, w którym stale zamieszkuje, albo na terenie gospodarstwa domowego bezpośrednio związanego z tym gospodarstwem rolnym lub

  2. w drodze ubezpieczonego z mieszkania do gospodarstwa rolnego, o którym mowa w pkt 1, albo w drodze powrotnej, lub

  3. podczas wykonywania poza terenem gospodarstwa rolnego, o którym mowa w pkt 1, zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo w związku z wykonywaniem tych czynności, lub

  4. w drodze do miejsca wykonywania tych czynności, o których mowa w pkt 3, albo w drodze powrotnej.

Rolnicza choroba zawodowa – choroba, która powstała w związku z pracą w gospodarstwie rolnym, jeżeli choroba ta jest objęta wykazem chorób zawodowych określonych w przepisach wydanych na podstawie kodeksu pracy.

Ustawa nie definiuje pojęcia choroby.

Wysokość świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego jest ustalana w nawiązaniu do wysokości podstawowej emerytury rolniczej, przez którą rozumie się kwotę najniższej emerytury określoną w przepisach regulujących ubezpieczenie społeczne pracowników.

Jednorazowe odszkodowanie ustala się dla ubezpieczonego w wysokości proporcjonalnej do określonego procentowo stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Wysokość tego odszkodowania może określić minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w uzgodnieniu z Radą Rolników w drodze rozporządzenia. Jeżeli tego nie zrobi to jednorazowe odszkodowanie wynosi 66% emerytury podstawowej za każdy procent stałego lun długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Jeżeli ubezpieczony wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby jest niezdolny do samodzielnej egzystencji, odszkodowanie to powiększa się o kwotę równą jednorazowemu odszkodowaniu za dwudziestoprocentowy uszczerbek na zdrowiu. Wysokość jednorazowego odszkodowania przysługującego członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, ustalana jest w zależności od liczby uprawnionych i od charakteru więzi rodzinnej łączącej zmarłego ubezpieczonego z osobami uprawnionymi do świadczenia.

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który wskutek choroby jest niezdolny do pracy nieprzerwanie co najmniej przez 30 dni. Okoliczność ta powinna być stwierdzona przez lekarza, lekarza dentystę, felczera lub starszego felczera, upoważnionego przez ZUS na zasadach określonych w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zasiłek ten przysługuje za okres czasowej niezdolności do pracy, jednak nie dłużej niż przez 180 dni. Jeżeli po 180 dniach ubezpieczony jest nadal niezdolny do pracy a dalsze leczenie i rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy, okres ten można przedłuża się na okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie więcej jednak niż o dalsze 360 dni. Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres przebywania ubezpieczonego, na koszt Kasy, w zakładzie opieki zdrowotnej w celu rehabilitacji oraz po ustaniu ubezpieczenia. Wysokość zasiłku chorobowego może określić, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Rady Rolników, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego. Jeżeli tego nie uczyni, to zasiłek chorobowy wynosi jedną trzydziestą emerytury podstawowej za każdy dzień niezdolności do pracy.

Zasiłek macierzyński w wysokości trzyipółkrotnej emerytury podstawowej przysługuje z tytułu urodzenia dziecka, a także z tytułu przyjęcia dziecka w wieku do roku na wychowanie, jeżeli w tym czasie został złożony wniosek o przysposobienie. Jeżeli ubezpieczeniu podlegają oboje rodzice, zasiłek przysługuje im łącznie.

Świadczeniami z UBEZPIECZENIA EMERYTALNO – RENTOWEGO są:

Emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

  1. osiągnął wiek emerytalny, kobieta 60 lat, mężczyzna 65 lat,

  2. podlegał ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu przez okres co najmniej 100 kwartałów z uwzględnieniem okresów zaliczanych

Nabycie prawa do emerytury o pięć lat wcześniej uwarunkowane jest dłuższym o 20 kwartałów okresem ubezpieczenia i zaprzestaniem prowadzenia działalności rolniczej.

Do okresów ubezpieczenia zalicza się także okresy:

Nabycie prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy uzależnione jest od krótszego okresu ubezpieczenia. Długość okresu zależy od tego, kiedy powstała całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym, która jest podstawową przesłanką warunkującą nabycie prawa do renty, przy czym w razie niezdolności powstałej wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej wystarczy jakikolwiek okres ubezpieczenia.

Za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Całkowita niezdolność może być trwała, jeżeli ubezpieczony nie rokuje odzyskania zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym, lub okresowa jeżeli ubezpieczony rokuje odzyskanie zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Powstanie całkowitej niezdolności do pracy winno przypadać na okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno - rentowemu lub okresów, które zalicza się okresów ubezpieczenia lub na okres 18 miesięcy od ustania tych okresów. Renta z tytułu niezdolności może być przyznana jako renta stała lub jako renta okresowa.

Renta rolnicza szkoleniowa jest świadczeniem, które ma pomóc ubezpieczonemu w zdobyciu umiejętności przydatnych do wykonywania pracy poza gospodarstwem rolnym. Renta rolnicza szkoleniowa przysługuje ubezpieczonemu spełniającemu warunki do uzyskania renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na trwała całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym. Rentę tę przyznaje się na 6 miesięcy, a osobę, której rentę przyznano, Kasa kieruje do powiatowego urzędu pracy w celu poddania przekwalifikowaniu zawodowemu. Na wniosek starosty okres pobierania renty szkoleniowej ulega wydłużeniu na czas niezbędny do przekwalifikowania zawodowego, nie dłużej niż do 36 miesięcy.

Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny zmarłego:

- emeryta lub rencisty mającego ustalone prawo do emerytury albo renty rolniczej
z ubezpieczenia,

- ubezpieczonego, który w chwili śmierci spełniał warunki do uzyskania emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy; przyjmuje się, że był on całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym.

Do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny zmarłego:

Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która poniosła koszty pogrzebu po śmierci:

  1. ubezpieczonego, nie wyłączając osoby podlegającej tylko ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu,

  2. uprawnionego do emerytury lub renty z ubezpieczenia,

  3. członka rodziny osoby, o której mowa w pkt 1 lub 2, pozostającego na jej utrzymaniu
    i spełniającego warunki do renty rodzinnej,

  4. osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty
    z ubezpieczenia, lecz spełniała warunki do jej przyznania i pobierania.

Emerytura lub renta składa się z części składkowej i części uzupełniającej. Część uzupełniająca stanowi zasadniczą część długookresowych świadczeń. Część składkową ustala się, przyjmując po 1% emerytury podstawowej za każdy rok podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu. Część uzupełniająca stanowi 95% emerytury podstawowej, jeżeli liczba lat przyjęta do obliczenia części składkowej jest mniejsza od 20; przy każdym pełnym roku od 20 lat część uzupełniająca zmniejsza się o 0,5% emerytury podstawowej. Część uzupełniająca nie może wynosić mniej niż 85% emerytury podstawowej, a suma części uzupełniającej i części składkowej nie może być mniejsza od emerytury podstawowej z wyjątkiem sytuacji, w której rolnik nabywa prawo do emerytury rolniczej w wieku o 5 lat niższym od wieku emerytalnego. Wówczas część uzupełniającą zmniejsza się o 25% emerytury podstawowej. Ustaloną w ten sposób część uzupełniającą zwiększa się o 5% emerytury podstawowej po upływie każdego roku dzielącego uprawnionego od wieku emerytalnego. Do emerytury lub renty rolniczej przysługują dodatki: pielęgnacyjny oraz z tytułu pracy przymusowej po 1 września 1939 w wysokości 2% emerytury podstawowej za każdy rok takiej pracy.

Przepisy dotyczące częściowego zawieszenia wypłaty emerytury lub renty rolniczej maja stanowić bodziec do zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej. Zawieszenie wypłaty nie dotyczy części składkowej. Wypłata części uzupełniającej ulega zawieszeniu w całości, jeżeli emeryt lub rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. Jednak ustawodawca przewidział
w odniesieniu do tej reguły liczne wyjątki i złagodzenia, uwzględniając nietypowe i trudne sytuacje, w których znalazł się uprawniony do świadczenia (np., gdy prowadzi działalność rolniczą z małżonkiem, który nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie spełnia warunków do uzyskania tego świadczenia).

Za zaprzestanie działalności rolniczej uznaje się taka sytuację, gdy ani emeryt lub rencista, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego. Znamienny wyjątek uczyniono dla gruntów wydzierżawionych na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie niebędącej:

  1. małżonkiem emeryta lub rencisty,

  2. jego zstępnym lub pasierbem,

  3. osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym,

  4. małżonkiem osoby, o której mowa w pkt 2 lub 3.

Również wypłata renty rodzinnej przysługującej osobie pełnoletniej ulega zawieszeniu, jeżeli uprawniony prowadzi działalność rolniczą,

Nadto prawo do emerytury lub renty rolniczej ulega zawieszeniu na zasadach określonych w przepisach określonych w pracowniczym systemie emerytalnym. W takim przypadku nie zawiesza się jednak wypłaty części składkowej emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy albo nadwyżki emerytury lub renty inwalidzkiej z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin ponad 95% emerytury podstawowej. Nie bierze się pod uwagę dochodów z działalności rolniczej.

Dziedziczenie

OD 1963 do 2001 roku obowiązywały szczególne przepisy o dziedziczeniu gospodarstw rolnych. Chodzi tu o pewne warunki, które musiała spełnić osoba dziedzicząca. Osoba, która dziedziczyła gospodarstwo rolne musiała :

Inne były losy masy spadkowej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego, a inne masy majątkowej pozostałej.

Kodeks cywilny wprowadził w tych przepisach instytucję dziedziczenia, która się nazywa tytułem szczególnego zastępstwa. Jeśli dzieci spadkodawcy nie spełniały żadnego z tych warunków, a spełniali wnukowie, to w drodze wyjątku dziedziczyli wnukowie. Takie przepisy obowiązywały od 1963 roku do 2001. Od 1963 roku do 1990 roku te warunki obowiązywały i przy dziedziczeniu ustawowym i testamentowym, jeśli żaden ze spadkobierców nie spełniał tych warunków to spadek przechodził na Skarb Państwa. Od 1990 do 2001 te warunki obowiązywały tylko przy dziedziczeniu ustawowym. 31 stycznia 2001 roku Trybunał Konstytucyjny w wyroku stwierdził że te przepisy sa sprzeczne z Konstytucją RP i uchylił je – dlatego wszystkie spadki które, były otwarte po 14 lutego 2001 roku nie podlegały już więcej tym przepisom a otwarte prze podlegały. Jeśli spadkobierca nie objął spadku prze 90 rokiem z tego powodu że nie spełniał żadnego z warunków maja dzisiaj roszczenia do Skarbu Państwa o zwrot tego majątku

Tytuł X

Przepisy szczególne o dziedziczeniu gospodarstw rolnych

Art. 1058.

Do dziedziczenia z ustawy gospodarstw rolnych obejmujących grunty rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha stosuje się przepisy tytułów poprzedzających księgi niniejszej ze zmianami wynikającymi z przepisów poniższych.

Art. 1059.

Spadkobiercy dziedziczą z ustawy gospodarstwo rolne, jeżeli w chwili otwarcia spadku:

1) stale pracują bezpośrednio przy produkcji rolnej albo

2) mają przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej, albo

3) są małoletni bądź też pobierają naukę zawodu lub uczęszczają do szkół, albo

4) są trwale niezdolni do pracy.

Art. 1060.

W granicach określonych w art. 931 § 2 wnuki spadkodawcy, które w chwili otwarcia spadku odpowiadają warunkom przewidzianym w art. 1059 pkt 1 i 2, dziedziczą gospodarstwo rolne także wtedy, gdy ich ojciec lub matka nie mogą gospodarstwa dziedziczyć dla braku warunków przewidzianych w art. 1059. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.

Art. 1062.

§ 1. Rodzeństwo spadkodawcy, które w chwili otwarcia spadku odpowiada warunkom przewidzianym w art. 1059 pkt 1 i 2, dziedziczy gospodarstwo rolne także wtedy, gdy zstępni spadkodawcy nie mogą gospodarstwa dziedziczyć dla braku warunków przewidzianych w art. 1059 lub w art. 1060.

§ 2. W granicach określonych w art. 934 dzieci rodzeństwa spadkodawcy, które w chwili otwarcia spadku odpowiadają warunkom przewidzianym w art. 1059 pkt 1 i 2, dziedziczą gospodarstwo rolne także wtedy, gdy ich ojciec lub matka nie mogą gospodarstwa dziedziczyć dla braku warunków przewidzianych w art. 1059 lub w § 1 niniejszego artykułu. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.

Art. 1063.

Jeżeli ani małżonek spadkodawcy, ani żaden z jego krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy nie odpowiada warunkom przewidzianym dla dziedziczenia gospodarstwa rolnego albo jeżeli uprawnionymi do dziedziczenia są wyłącznie osoby, które w chwili otwarcia spadku są trwale niezdolne do pracy, gospodarstwo dziedziczą spadkobiercy na zasadach ogólnych.

Art. 1064.

Rozporządzenie Rady Ministrów określi wypadki, w których pobieranie nauki zawodu lub uczęszczanie do szkół uprawnia do dziedziczenia gospodarstwa rolnego, oraz zasady i tryb stwierdzania trwałej niezdolności do pracy.

Art. 1066.

W stwierdzeniu nabycia spadku wymienia się osobno spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne oraz ich udziały w tym gospodarstwie.

Art. 1067.

§ 1. Do zapisu, którego przedmiotem jest świadczenie pieniężne, stosuje się odpowiednio przepis art. 216.

§ 2. Jeżeli wykonanie zapisu prowadziłoby do podziału gospodarstwa rolnego lub wkładu gruntowego w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, sprzecznego z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, spadkobierca zobowiązany do wykonania zapisu może żądać zamiany przedmiotu zapisu na świadczenie pieniężne.

Art. 1070.

W razie podziału gospodarstwa rolnego, które należy do spadku, stosuje się odpowiednio przepisy o podziale gospodarstw rolnych przy zniesieniu współwłasności.

Art. 10701

W razie zbycia udziału w spadku obejmującym gospodarstwo rolne stosuje się odpowiednio art. 166 oraz art. 3 i 4 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. Nr 64, poz. 592).

Art. 1079.

Jeżeli oprócz gospodarstwa rolnego spadek obejmuje inne przedmioty majątkowe, udziały spadkobierców w gospodarstwie rolnym zalicza się na poczet ich udziałów w całości spadku.

Art. 1081.

Odpowiedzialność za długi spadkowe związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego ponosi od chwili działu spadku spadkobierca, któremu to gospodarstwo przypadło, oraz spadkobiercy otrzymujący od niego spłaty. Każdy z tych spadkobierców ponosi odpowiedzialność w stosunku do wartości otrzymanego udziału. Odpowiedzialność za inne długi ponoszą wszyscy spadkobiercy na zasadach ogólnych.

Art. 1082.

Jeżeli do spadku należy gospodarstwo rolne, ustalenie zachowku następuje z uwzględnieniem przepisów niniejszego tytułu, a także odpowiednio art. 216.

Podatek rolny

Podatek rolny kiedyś nazywał się podatkiem gruntowym. To podatek typu samorządowego, lokalnego, zasila kasę gminy. Zasady opodatkowania podatkiem rolnym określa ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431 ze zm.).

 

Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

 

Podmiotami obowiązanymi do zapłaty podatku rolnego są:

Wysokość podatku rolnego zależy od:

Wymiar podatku rolnego w Polsce jest symboliczny.

Ulgi w podatku

Podatek rolny cechuje wyjątkowo rozbudowany system ulg i zwolnień podatkowych, zarówno o charakterze ekonomicznym jak i społecznym, przedmiotowym jak i podmiotowym, dodatkowo poszerzony o prawo do uchwalania przez rady gmin zwolnień innych niż przewidzianych w ustawie. Uchwały rad gmin mogą dotyczyć tylko zwolnień o charakterze przedmiotowym, ponieważ zgodnie z art. 217 Konstytucji RP kategorie podmiotów mogą być zwolnione z podatku jedynie ustawą. Wyjątkowo jak na podatki samorządowe, podatek rolny przewiduje ulgi o charakterze inwestycyjnym. Niespotykaną w innych podatkach samorządowych formą ulg podatkowych jest również  zaniechanie ustalania lub poboru podatku. Zaniechanie to ma miejsce w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej, która spowodowała istotne szkody majątkowe. System ulg obejmuje także korekty obwodów podatkowych i obniżki kwot cen skupu żyta przyjmowaną jako podstawę obliczenia podatku rolnego na obszarze gminy. W przypadku podatku rolnego wprowadzono specyficzny mechanizm kumulowania ulg i zwolnień podatkowych (art. 13d ust. 4). W pierwszej kolejności stosuje się ulgi dotyczące terenów górskich, a następnie ulgi związane z zakupem gruntów na utworzenie nowego gospodarstwa, zagospodarowaniem nieużytków i gruntów scalanych. W dalszej kolejności stosuje się ulgi dla rodzin żołnierzy, a na koniec ulgi inwestycyjne. Chociaż kumulacja ulg ma miejsce, zastosowano zasadę w myśl której, podstawę obliczenia ulgi danego typu stanowi należny podatek po zastosowaniu ulgi z tytułu poprzedzającego. Część ulg i zwolnień stosuje się z urzędu, pozostałe na wniosek podatnika.

a)zwolnienia terminowe w płaceniu podatku tj. zamknięty katalog tych przyczyn:

odpłatne nabycie nieruchomości rolnych do 100ha (przez 5 lat, a w 6 i 7 roku ma ulgę)

  1. ulgi inwestycyjne z tytułu podejmowania inwestycji w gospodarstwie rolnym, tj. wydatki przeznaczone na budowę, rozbudowę, modernizację, Max czas ulgi to 19 lat po zakończeniu inwestycji rolnik musi przedstawić rachunki.

  2. Żołnierska z tytułu odbywania służby wojskowej na okres krótszy niż 9 miesięcy

  3. Klęska żywiołowa – musi być ogłoszony stan klęski żywiołowej przez wojewodę

  4. Niekorzystne położenie gospodarstwa na terenach górskich i podgórskich

Ewidencja gruntów a księgi wieczyste

Podstawą oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej są dane z katastru nieruchomości (obecnie dalej ewidencji gruntów i budynków)

W wypadku niezgodności danych z ewidencji gruntów i budynków z oznaczeniem nieruchomości w księdze wieczystej sąd dokonuje sprostowania oznaczenia nieruchomości na podstawie danych z ewidencji. Na wniosek właściciela nieruchomości lub z urzędu na skutek zawiadomienia organu ewidencyjnego.

W zakresie opisu nieruchomości wiążące są dla sądu wieczysto księgowego dane z ewidencji gruntów i budynków. W zakresie podmiotów władających nieruchomością rozstrzygające są dane zawarte w KW, a ich ujawnienie w ewidencji ma charakter czynności techniczno-prawnej. Brak jest podstaw do dokonania w ewidencji zmiany w zakresie osoby władającej nieruchomością wbrew wpisowi w księdze wieczystej.

Scalanie i wymiana gruntów

Brak def. legalnej.

Scalanie (komasacja) – zamiana nieruchomości rozdrobnionych lub o nieprawidłowej konfiguracji, należących do różnych podmiotów i znajdujących się na określonym obszarze w celu tworzenia korzystniejszych warunków gospodarowania w rolnictwie i leśnictwie, poprawy struktury obszarowej gospodarstw rolnych, lasów i gruntów leśnych, racjonalnego ukształtowania rozłogów gruntów, dostosowania granic nieruchomości do systemu urządzeń melioracji wodnych, dróg oraz rzeźby terenu

Wszczęcie postępowania

Większość właścicieli lub posiadaczy samoistnych gosp. rolnych położonych na projektowanym obszarze scalania

Właściciele lub posiadacze samoistni posiadający więcej niż połowę gruntów na projektowanym obszarze scalania

Wszczęcie postępowania – postanowienie starosty

zażalenie.

Organem odwoławczym wojewoda.

Na jego orzeczenie skarga do WSA

Odmowa wszczęcia postępowania w drodze decyzji starosty odwołanie

Postanowienie o wszczęciu postępowania doręcza się poprzez odczytanie na zwołanych w tym celu zebraniach i przez wywieszenie przez `14 dni w lokalach urzędów gmin i we wsiach, których grunty tworzą obszar scalenia. Po upływie, uznaje się, że wszyscy są prawidłowo zawiadomieni.

Grunty – nieruchomości rolne, grunty leśne, grunty pod wodami, drogami i terenami kolejowymi oraz nieużytki.

Scalaniu nie podlegają grunty na których znajdują się zakłady górnicze i przemysłowe, prowadzona jest eksploatacja kopalin, zabytki historyczne, architektoniczne, rezerwaty przyrody użytkowane na cele gospodarki rybnej i przeznaczone na cele specjalne.

Grunty zabudowane tylko na wniosek właściciela. Grunt zabudowany nie jest tożsamy z działką budowlaną której część można scalać jeśli nie prowadzi to do rozbiórki lub przenoszenia budynku.

Uczestnik może cofnąć zgodę, ale powinna być zaakceptowana przez pozostałych uczestników.

Uczestnicy:

Właściciel

Posiadacz samoistny

Zarządca gruntów

Użytkownik gruntów

Rada uczestników scalenia (3-12) – gdy uczestników więcej niż 10

Wybierają uczestnicy na ogólnym zebraniu zwołanym przez starostę. W wypadku niedokonania wyboru radę zastępuje zespół powołany z urzędu(rada sołecka, przedstawiciel ANR i inni).

Rada charakter doradczy, opiniodawczy dla starosty.

Szacunek gruntów

Ekwiwalentność gruntów otrzymywanych w wyniku scalania. (otrzymują grunty o takiej samej wartości szacunkowej)

Ustalenie wartości gruntów uczestnika przed komasacją – podstawa wydzielenia ekwiwalentu.

Zasady szacunku ustalają uczestnicy

Zasada szacunku względnego – ceny obowiązujące przy sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych, uwzględniając położenie, przydatność rolniczą i funkcję terenu z miejscowego planu zagospodarowania. Szacunek taki tylko gdy uczestnicy nie ustalili innego sposobu (chyba że starosta w drodze postanowienia uzna, że byłyby sprzeczne ze słusznych interesem uczestnika lub uczestników)

Różnice wartości przed i po scaleniu nie mogą przekraczać 3%.

Szacunku dokonuje geodeta-projektant pod nadzorem powołanej przez starostę komisji. W szacunku udział biorą wszyscy uczestnicy.

Wyniki ogłaszane na zebraniach uczestników i udostępniane do publicznego wglądu przez 7 dni we wsiach. Na zebraniu zgłaszanie zastrzeżeń – rozpatruje komisja. W razie utrzymujących się zastrzeżeń możliwe powołanie zespołu składającego się z osób niezainteresowanych, który przedstawi opinię.

Zgodę na szacunek w formie uchwały. Każdy jeden głos. Jeśli uchwała nie podjęta starosta może zaakceptować wydając postanowienie, na które służy zażalenie.

Projekt scalania

Przygotowuje geodeta przy udziale komisji.

Wyznacza się na gruncie i okazuje uczestnikom.

14 dnia na zgłaszanie staroście zastrzeżeń. Rozpatrzenie w obecności zainteresowanych przez starostę po zasięgnięciu opinii komisji.

Zmiany w projekcie po okazaniu wymagają kolejnego okazania.

Zatwierdzenie projektu

Projekt może być zatwierdzony gdy po okazaniu większość nie zgłosiła zastrzeżeń.

Projekt zatwierdza decyzją starosta (poza KPA musi zawierać: obszar scalenia, terminy objęcia nowo-wydzielonych działów, sposoby rozliczeń, przebieg granic)

Decyzję podaje się do wiadomości przez odczytanie na zebraniu uczestników i wywiesza na okres 14 dni w gminach i wsiach objętych scalaniem. Po terminie uznaje się za doręczoną.

Uprawomocnienie decyzji

Uprawomocnienie decyzji jest podstawą do podjęcia czynności wykonawczych (wprowadzenia uczestników w posiadanie nowych działów, tytuł do ujawnienia nowego stanu prawnego w KW).

Wprowadzenie na zebraniu uczestników zwołanym przez starostę. Termin zebrania datą objęcia w posiadanie.

Uniemożliwienie objęcia, niedotrzymanie terminów i zasad spłat dochodzone na drodze postępowania egzekucyjnego w administracji.

Koszty ponosi budżet państwa, ale przewidywana partycypacja uczestników.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawo rolne cz 2
PRAWO ROLNE
PRAWO ROLNE ubezpieczenie
PRAWO ROLNE rsp
Prawo rolne
Prawo rzymskie cz II Proces cywilny
prawo rolne informacje, Pomoce naukowe, Prawo Rolne
opr uksw 040120g, Prawo rolne
Prawo rzymskie cz III prawo osobowe z czynnościami prawnymi
Prawo rolne, Prawo
Prawo międzynarodowe cz.2, Prawo Międzynarodowe
MATERIAŁY PRAWO ROLNE (43 STRONY)
Prawo Zobowiązań cz ogólna skrypt
rozporządzenie w sprawie rent strukturalnych, Prawo rolne
PRAWO ROLNE, TOWAROZNAWSTWO UP POZNAŃ, PRAWO ROLNE

więcej podobnych podstron