Żywice i balsamy:

Żywice to nielotne mieszaniny bezpostaciowe licznych związków terpenowych lub pochodnych fenylopropanu. Pod względem biochemicznym są zbliżone do olejków eterycznych i są uważane za produkty ich utlenienia.

Właściwości fizykochem. Żywic : subst. stałe ~ bezpostaciowe ~ mają połyskujący szklisty przełam ~ są często przeświecające ~ mają właściwości lipofilne ~ są rozpuszczalne w rozpuszczalnikach tłuszczowych oraz alkocholu.

Balsamy są to roztwory żywic w olejku.

Skład chem. Żywic:

1. kwasy żywiczne diterpenowe

2. zwiÄ…zki o charakterze alkocholi lub fenoli

3. związki estrowe szczególnie estry kw. Benzoesowego, salicylowego i cynamonowego.

4. Inne subst. tzw. rezeny są to subst. obojętne i mało aktywne

Żywice stosowane w lecznictwie dzielimy na :

1. przeczyszczajÄ…ce np. Podofilina (stopkowa)

2. halucynogenne np. Konopi Indyjskiej(haszysz)

3. drażniące skórę np. Terpentyna

4. ściągające np. Myhrra

5. cytostatyczne np. Żywica Podofilijna

6. przyśpieszające gojenie się ran np. Balsam Peruwiański.

Charakterystyka wybranych żywic i balsamów :

~ TERPENTYNA- Terebinthina to balsam otrzymywanynprzez żywicowanie sosny zwyczajnej.

Właściwości: gęstawa ciecz o silnym zapachu, jasnożółta, dobrze rozpuszcza się w alkocholu etylowym, eterze i chloroformie. Po dłuższym staniu wudziela białawy osad kwasów żywicowych

Skład chem: olejek eteryczny 15-30% , główny składnikiem jest PINEN, kalafonia, subst. gorzkie.

Zastosowanie: zewn. Do nacierań rozgrzewających, oraz do otrzymywania olejku i otzymyw.kalafoni(czyli żywicy).

~ KALAFONIA- Colophonium jest to zywica pozostała po oddestylowaniu olejku tempertynowego z terpentyny z roznych gatunkow sosen.

Właściwości: sa to żółte lub żołtobrunatne kruche bryłki pokryte żółtym pyłem, przy podgrzaniu topi się na przezroczysta ciecz o zapachu terpentynowym, jest rozpuszczalna w rozpuszczalnikach tłuszczowych, w etanolu, kw octowym oraz roztworem wodorotlenku potasu i sodu.

Skład chemiczny: -kw. żywiczne diterpenowe, - subst gorzkie, - olejek lotny(minimalne ilości)

Zastosowanie: wykazuje dzialanie p/bakteryjne, do wyrobu plastrow przylepcow i masci, w przemysle służy jako dodatek do wyrobu mydeł i lakierow.

~ BALSAM PERUWIANSKI -Balsamum peruvianum otrzymany z pni drzewa rosnącego w Ameryce środ ale uprawiane tez na Kubie Florydzie i Cejlonie. to drzewo z rodziny bobowatych. Balsam otrzymuje się przez zdjecie kory, naciecie i przypalanie pnia drzewa (1 drzewo dostarcza w ciagu roku ok. 2,5 kg balsamu)

właściwości: gesta ciemna przejrzysta i nie wysychajaca ciecz, nieprzyjemny aromatyczny zapach, nie rozpuszcza się w wodzie, rozpuszcza się w etanolu i chloroformie.

Skład chemiczny: -benzoesan benzylu -ok. 40%,; -cynamonian benzylu- ok. 20%,; -inne estry kw cynamonowego; -oraz wolne kw glownie cynamonowy i benzylowy.

Zastosowanie: ma właściwości p/zapalne, antyseptyczne, pobudzające ziarnowanie, stosowany w leczeniu ran, odmrozen i chorob skornych w postaci masci i roztworow alkoholowych.

~ PODOFILINA – Podophyli (żywica stopkowa) jest to żywica otrzymywana z organów podziemnych korzeni i kłączy stopkowca Pn. Amerykańskiego lub Himalajskiego . Najwięcej żywic występuje jesienią Pn Amerykański 4-6% żywicy (w korzeniach ) , Himalajski od 9 do 18 % żywicy.

Skład chem: związki lignanowe, do tego pochodne podofilotoksyny,: głównie to peltatyny ok 20%, związki glikozydowe ok 7%.

Zastosowanie:środek silnie przeczyszczający zewn. Stosowany w roztworach alkocholowych jako środek przeciw brodawkom.

~ OPIUM- Opium (Makowiec) jest to stężały sok mleczny maku lekarskiego uzyskany przez nacięcie ścian niedojżałych torebek nasiennych (makówek) wysuszony na powietrzu i dosuszany w temp. 60 st C.

Najlepsze opium jest z maku uprawianego w Turcji, Indiach, Iranie, Rosji, Chinach i Jugosławi .

Właściwości: są to duże bryłki o różnym kształcie, barwa ciemnobrązowa z jaśniejszymi plamami, wysuszony jest kruchy i twardy ma ziarnisty przełam, zapach swoisty, skak bardzo gorzki i ostry.

Skład chem: alkaloidy- dla celów farmaceutycznych stosowany jest surowiec zawierający od 20 do 25% alkaloidów, a głównymi alkaloidami opium są:

-morfina – musi stanowić ok-10%

-narkotyna (noskapina) –ok.5%

-codeina –ok 0,2 –max-6%

-papaweryna -ok1% -(właściwości rozkurczowe)

-tebaina, oraz retykulina, (około 40 różnych alkaloidów)

Działanie: Farmakologicznie jest sumą działania poszczególnych alkaloidów, głównie morfiny, codeiny i papaweryny. Dlatego opium jest silnym, ale narkotycznym lekiem p/bólowym, spasmolitycznym, p/kaszlowym i zapierającym.

Stosowany głównie jako Nalewka Tinct. Opi wyciąg -extraktum opii oraz proszek opium pulveratum .

Surowiec służy do otrzymywania Morfiny i innych alkaloidów.