Tabela 1- Zabiegi pielęgnacyjne 3
Rysunek 3- Kminek jako przyprawa 6
Kminek to jedna z najstarszych znanych i wykorzystywanych przez człowieka roślin przyprawowych. Znaleziono jego ślady w wykopaliskach z młodszej epoki kamienia, bardzo popularny był również w starożytnym Egipcie. Kminek zwyczajny to roślina dwuletnia, występująca pospolicie na terenie prawie całej Europy, północnej Afryki oraz wschodniej Azji. W Polsce spotykamy kminek na miedzach, łąkach i przydrożach. W pierwszym roku od wysiewu pojawia się rozeta pierzastych liści, w drugim natomiast, wysoka dość rozgałęziona łodyga. Roślina osiąga wysokość do 1 metra, liście podwójnie lub potrójnie pierzaste. Na końcach łodyg pojawiają się białe lub różowe kwiaty zebrane w złożone baldachy. Po przekwitnięciu pojawiają się owoce, które po dojrzeniu rozpadają się na dwie rozłupki.
W uprawie ogrodowej kminek zwyczajny wymaga żyznej, dobrze przepuszczalnej gleby, z dużą zwartością wapnia. Stanowisk słoneczne, w miejscach mniej słonecznych wytwarza mniej olejków eterycznych. Rozmnażanie przez wysiew nasion wczesną wiosną (marzec, kwiecień , ale wysiewu możemy dokonywać do końca czerwca). Nasiona kiełkują po tygodniu. Kminek może być atakowany przez szkodniki – połyśnica marchwianka.
Tabela 1- Zabiegi pielęgnacyjne
Rok uprawy | Zabieg | Miesiąc |
---|---|---|
I | siew | Marzec/ kwiecień |
I | nawożenie wieloskładnikowe | Sierpień/ wrzesień |
II | koszenie | Czerwiec |
II | zbiór | Lipiec |
Kminek to doskonała roślina przyprawowa, stosowana do ogrodów wiejskich oraz do ogródków ziołowych.
Owoc (Carvi Fructus), w którego skład wchodzi olejek eteryczny (Oleum carvi). Olejek kminkowy destylowany z owoców to przezroczysta, żółtawa ciecz o przyjemnym zapachu i lekko piekącym smaku. Działanie: przeciwskurczowo w obrębie przewodu pokarmowego, poprawia trawienie, działa wiatropędnie, sokopędnie, mlekopędnie, bakteriobójczo.
Nasiona, o aromatycznym zapachu i lekko piekącym, korzennym smaku, stanowią przyprawę do:
sałatek, past;
potraw smażonych lub zawierających dużą ilość tłuszczu: kotletów zbożowych, omletów;
wypieków: chleba, paluszków i pasztecików;
zup: grzybowej, ziemniaczanej, kapuśniaku.
Roślina jadalna
Korzeń wykształcany w pierwszym roku wegetacji nadaje się do spożycia, może być np. gotowany i przyrządzany podobnie do korzenia marchwi.
Nasiona do celów przyprawowych zbieramy w pierwszej połowie lipca, zawsze w godzinach porannych. Następnie wiążemy w snopki i suszymy. Po wysuszeniu snopki młócimy i przesiewamy owoce przez sita. Nasiona przechowujemy w płóciennych woreczkach.
Przyprawa i jej zastosowanie:
Wartość przyprawową mają przede wszystkim dojrzałe owoce kminku. Owoce mają brązową barwę, silny korzenny zapach oraz charakterystyczny aromatyczny ostry smak. W niektórych krajach w gastronomi wykorzystuje się również świeże liście kminku. Nasiona jako przyprawy wykorzystywane są do doprawiania potraw z kapusty, kapusty kiszonej, sałatek warzywnych, potrwa z wieprzowiny i baraniny oraz do gęsi i kaczek. Piekarze bardzo chętnie dodają kminek do pieczywa. W sprzedaży dostępne są również likiery i wódki aromatyzowane kminkiem.
Właściwości i działanie lecznicze:
Kminek zwyczajny ma właściwości wiatropędne i rozkurczowe. Najczęściej stosowny w nadmiernej fermentacji jelitowej, przy wzdęciach i utracie apetytu. Olejki eteryczne zawarte w nasionach kminku działają toksycznie na robaki jelitowe. Roślina mlekopędna, zalecana kobietom karmiącym.
W średniowieczu zioło to było uważane za talizman chroniący przed czarami oraz zapewniał ochronę kochanków od grzechu. Kminek kwitnie od maja do końca lipca. Roślina dwuletnia, mrozoodporna.