Kontrola społeczna trzeciego stopnia - geneza, mechanizmy i skutki zjawiska.

Tradycyjnie rozróżnia się kontrolę pierwotną i wtórną
Kontrola pierwotna- wpływ, jaki mała grupa społeczna wywiera na swoich członków w kierunku zachowań przepisanych przez normy ogólnie uznane w danej sytuacji(społeczność rodzinna, sąsiedzka)
Kontrola wtórna:
-nie ma cech indywidualizujących
-formalizm
-impersonalizm
-rozbudowany aparat kontroli formalnej
-istnienie systemu wyraźnie spetryfikowanych i uznawanych sankcji
-cechuje ją zespół norm abstrakcyjnych, oderwanych od indywidualnych przypadków
-powołuje do życia zawód twórców norm, ich interpretatorów
-istotą kontroli wtórnej jest to, że rozstrzyganie konkretnej sprawy jest odpersonalizowane

Kontrola społeczna trzeciego stopnia
-rozmaite środki kontroli społecznej zostają potraktowane jako do realizacji celów innych niż te w ramach których egzystują
-jednostki lub grupy społeczne używają ich do celów autonomicznie przez siebie zdefiniowanych
-kontrola ta bywa często dysfunkcjonalna dla systemu społecznego w którym egzystuje
-„działa na zasadzie interwencji irracjonalnych wtrętów”
-postać prosta: np. klient- urzędnik
zastane, tradycyjne formy kontroli społecznej przestają być skuteczne lub funkcjonalne-pojawią ją się swoiste formy ich korektury- dotychczasowe elementy kontroli zostają
wykorzystywane przez spontanicznie powstające twory w sposób zdeterminowany przez ich podkulturę
=>narastające skomplikowanie sytuacji społecznych, w których działa kontrola wtórna-sytuacje społeczne przestają być przejrzyste. „Wzrastająca nieprzenikliwość” stwarza warunki do pojawienia się elementu kontroli społecznej trzeciego stopnia
-nie jest ustalana ani reżyserowana z zewnątrz; powstaje autonomiczne -.
-zmierza w zasadzie do realizacji celów, które nie są w zasadzie znane czy społecznie szerzej uznawane; często zdąża do tego za pomocą środków zawierających elementy manipulacji

Kontrola może być wykonywana po to, aby torpedować zasadnicze cele tradycyjnie rozumianej kontroli społecznej; kontrola społeczna trzeciego stopnia może zacząć funkcjonować na rzecz wartości dowolnie ustalanych: zgodnych, niezgodnych lub nieokreślonych w stosunku do korzyści systemu w którym działa