WYKŁAD I – 27.02.2012r.
Inwestowanie – z łac. Investire, ubierać, pokrywać, otaczać
Podstawowe pojęcia pojawiły się na początku XVIIw. Podczas wypraw handlowych do Indii Wschodnich.
Tales – wykorzystał istotę procesu inwestowania (inwestował w zbiór oliwek)
Kontekst ekonomiczny – inwestowanie traktowane jest jako przeznaczanie nakładów gosp. na powiększenie w danym czasie (najczęściej roku) istniejącego już potencjału gospodarczego jednostki
Kontekst finansowy - oznacza angażowanie środków finansowych w różne aktywa, w celu uzyskania korzyści finansowych (np. odsetki, dywidendy)
Inwestowanie jest, w istocie bieżącym wyrzeczeniem (poświęceniem)dla przyszłych korzyści, ale teraźniejszość jest stosunkowo dobrze znana podczas gdy przyszłość jest zawsze zagadką (enigmą). Dlatego też inwestowanie jest wyrzeczeniem się pewnego dla niepewnej korzyści.
Kapitał – generuje wartość, pomnaża się, przyrost – stopa wzrostu; jest zasobem
Inwestowanie jest strumieniem zasobów (kapitału) przeznaczonym do produkcji nowego kapitału; tworzą go strumień zasobów
Inwestowanie - proces tworzenia i akumulowania kapitału; posiadany obecnie kapitał jest rezultatem inwestowania w przeszłości, zaś inwestycje realizowane obecnie po ich zakończeniu będą skutkować zwiększeniem obecnego zasobu kapitału
Przez kapitał rozumiemy takie rzeczowe elementy procesu produkcji jak maszyny, urządzenia produkcyjne, narzędzia w tym budynki i ale fabryczne, mają one dosyć trwały charakter, zużywają się bowiem stosunkowo powoli. Im większy jest zasób kapitału, tym większe rozmiary zdolności wytwórczych kapitału.
Istniejący kapitał, który jest zasobem rzeczowym obiektów ulega w czasie stopniowemu zużyciu.
Warunkiem uzyskania przyrostu zasobu kapitału jest odpowiednio wysoka skala inwestowania, rozmiary inwestycji musza być na tyle duże, aby wystarczyły na odtworzenie zużytego kapitału, a ponadto na powiększenie kapitału.
Ta część inwestycji, która odpowiada wartości niezbędnej do odtworzenia zużytego kapitału nazywana jest inwestycjami odtworzeniowymi, natomiast ta część, która stanowi nadwyżkę ponad inwestycje odtworzeniowe nazywana jest inwestycjami netto.
Problematyka skali inwestowania jest ważna zarówno z punktu widzenia mikroekonomicznego (przedsiębiorstwo, gosp. dom.) jak i makroekonomicznego (rozwój społeczeństwa).
W skali makro – inwestowanie jest bardziej złożone, dlatego, że patrząc na całe społeczeństwo kapitał może występować w różnych postaciach, a więc mogą być różne typy kapitału
OECD - Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
Typy kapitału:
Kapitał finansowy (papiery wartościowe, lokaty pieniężne)
Kapitał produkcyjny/fizyczny (maszyny, budynki, infrastruktura)
Kapitał naturalny (zasoby naturalne, ziemia, ekosystemy)
Kapitał ludzki
Kapitał społeczny (sieci, relacje, instytucje społeczne)
Aby bogactwo narodowe przypadające na jednego mieszkańca nie obniżało się z czasem, ale zwiększało się powinien dokonywać się zrównoważony rozwój gospodarki.
Kapitał produkcyjny/fizyczny – najłatwiejszy do zrozumienia, jest dostrzegalny, stanowi techniczną podstawę wytwarzania dóbr i usług; inwestowanie dokonuje się poprzez zakupy maszyn, sprzętu, środków trwałych, a także budowę obiektów
Kapitał naturalny – w odróżnieniu od innych rodzajów kapitału nie jest tworzony przez człowieka, działalność ludzka degraduje i niszczy ten kapitał; zainteresowanie tym kapitałem wzrosło w latach 70.
Smith i fizjokraci – widzieli bogactwo w kapitale naturalnym
SRI – inwestycje społecznie odpowiedzialne
Kapitał ludzki
Gary Becker, Teodore Schultz
Zasób wiedzy , umiejętności, zdrowia, energii witalnej zawartej w społeczeństwie. Zasób ten jest dany przez genetyczne cechy danej populacji raz na zawsze, ale można go powiększać drogą inwestycji, zwanych inwestycjami w człowieka: w ludzi, w kapitał ludzki, w ludzkie życie. (Domański)
Poświęcenie bieżących dochodów i konsumpcji w nadziei (ryzyko) uzyskania przyszłych korzyści w postaci lepszych perspektyw kariery i wyższych zarobków.
Z punktu widzenia kapitału ludzkiego edukacja jest inwestowaniem w zdolność człowieka do zarabiania pieniędzy.
Cechą inwestowania w kapitał ludzki jest to, że dyskusyjne może być ustalenie charakteru metodyki mierzenia poziomu korzyści z tej inwestycji (liczenie stopy zwrotu).
Wzrost inwestycji w kapitał ludzki powiększa produktywność poszczególnych osób i tym samym przyczynia się również do wzrostu produktywności społeczeństwa.
Kapitał społeczeństwa – posiada swoje znaczenie we wspólnocie oraz istniejących w wzajemnych relacjach w ramach tej wspólnoty, jak i między wspólnotami
Robert Putnam
Istnieje zależność między kapitałem społecznym, a rozwojem gospodarczym regionów.
Inwestowanie w kapitał społeczeństwa zwiększa produktywność dzięki redukcji kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Istnieje niebezpieczeństwo niedoszacowania tego kapitału ze względu na niematerialny i w związku z tym trudno mierzalny charakter. Ewentualne sukcesy danej społeczności łatwiej jest przypisać jest kapitałowi fizycznemu i ludzkiemu aniżeli społecznemu.