Ekonomia

Nauka o tym, jak jednostki i społeczeństwo decydują o wykorzystaniu rzadkich zasobów, (które mogą mieć alternatywne zestawienia) w celu wytwarzania różnych dóbr i rozdzielania ich na konsumpcję obecną lub przyszła pomiędzy różne grupy w społeczeństwie.                            Potrzeby i zasoby-rzadkość zasobów

-nieograniczoność potrzeb

-ograniczoność zasobów

       surowców naturalnych

       kapitału rzeczowego

       zasobów ludzkich

-rzadkość zasobów- jedynym w najistotniejszych problemów do rozwiązania w życiu gospodarczym

-alternatywne użycie zasobów

 

Problemy ekonomii:

Ekonomia pozytywna-opisuje rzeczywistość gospodarczą. Odpowiada na pytania jak funkcjonuje gospodarka?

Ekonomia normatywna-formułuje sądy wartościujące. Odpowiada na pytanie jak gospodarka powinna funkcjonować

 

Funkcje ekonomi pozytywnej

Deskryptywna(opisowa)- odpowiada na pytania typu, „co jest”- ekonomia opisowa

Eksplanacyjna(objaśniająca)- odpowiada na pytanie, „dlaczego tak jest”-

Prewidystyczna (przewidywania) (jeżeli zaistnieje A to zaistnieje B, możliwa jest kontrola lub wpływ na pewne zjawiska)

 

Ekonomia normatywna

Oparta jest na sądach i ocenach, odpowiada na pytanie „jak być powinno?”

 

Racjonalność

Polega na dążeniu do maksymalizacji rynków z danych nakładów w cel osiągnięcia zadanych wyników. Działania racjonalne to działania oparte na logicznej ocenie zjawisk i zasad postępowania; nauka o racjonalnym działaniu- prakseologia

Racjonalność gospodarowania

Racjonalność- oznacza takie postępowania, które oparte jest na poprawnym rozumowaniu i skutecznym działaniu(przeciwnie-działania irracjonalne)

Racjonalność działań gospodarczych utożsamiona jest z zasadą racjonalnego gospodarowania, którą formułuj się w dwóch równoważnych wariantach:

                  Zasada największej wydajności(maksymalizacja efektu)

                  Zasada oszczędności środków(maksymalizacja nakładu)

 

Wzrost i rozwój gospodarczy

Wzrost gospodarczy jest pojęciem dużo węższym od rozwoju gospodarczego, ponieważ obejmuje jedynie mierzalne elementy gospodarki np: wzrost produkcji, zatrudnienia.

 

Teoria wzrostu gospodarczego

Jest ważna częścią teorii rozwoju gospodarczego, która ujmuje całokształt wszystkich czynników i uwarunkowań społeczno-ekonomicznych determinujących rozwój gospodarczy krajów określonego ustroju społecznego(sposobu produkcji) bądź grup krajów i poszczególnych państw. Głównymi materialnymi źródłami wzrostu gospodarczego jest akumulacja(nagromadzenie środków na inwestycje) i postęp techniczny.

 

Wybrane metody badań ekonomicznych

-obserwacje, pomiar-

-analiza modeli ekonomicznych(kontrolowane eksperymenty)-

-formułowanie praw ekonomicznych-

-formułowanie i weryfikacja hipotez

 

Klauzula ceteris paribus

tzw. klauzula ceteris paribus- to łacińskie wyrażenie- odpowiadające mniej więcej polskiemu „przy innych warunkach nie zmienionych” oznacza następujące postępowanie badawcze, jeśli w sytuacji, gdy jaka wielkość określona jest przez kilka czynników, chcemy uchwycić zależność między jej zmianami a mianami tylko jednego z tych czynników, to podejmujemy, że wszystkie pozostałe czynniki nie zmieniają się, a zatem nie oddziałuje w tym samym momencie na interesującą nas zmienną. 

 

Równowaga makroekonomiczna

Oznacza stan, w którym globalny popyt i globalna podaż są sobie równe. Oznacza to taki stan, w którym społeczeństwo przy określonych dochodach osobistych chce wydać tyle pieniędzy na dobra i usługi, ile przedsiębiorcy chcą za taką kwotę pieniędzy zaoferować dóbr i usług na rynku. W popytowym modelu gospodarki mówi się że popyt wyznacza podaż. Producenci mogą zaoferować tyle, ile konsumenci są kupić. Popyt globalny niejest wielkością stałą, zmienia się. Oznacza to, że produkcja faktyczna nie zawsze w danej chwili odpowiada wielkości produkcji potencjalnej.

Produkcja potencjalna- jest to wielkość produkcji, jaka mogłaby być wytworzona w gospodarce, gdyby wszystkie czynniki produkcji zostały w pełni wykorzystane. Dodatkowo wpływają: postęp techniczno-organizacyjny, kwalifikacje, przyrost naturalny. Z tego wynika, że produkcja potencjalna jest mniejsza od produkcji maksymalnej.

Makroekonomia

Bada gospodarkę jako całość, kładząc przy tym nacisk na zachodzące w niej współzależności. Przedmiotem jej analizy są tzw.agregaty czyli sumarycznie traktowane wielkości mikroekonomiczne dotyczące całej gospodarki, np.;zatrudnienie, produkcja globalna, dochód narodowy, konsumpcja, ogólny poziom cen itp. Efektem jej badań są formułowane przez nią prawa i teorie makroekonomiczne stanowiące podstawy budowy makroekonomicznych modeli gospodarki. Zajmuje się gospodarką globalną, poziom cen w skali całej gospodarki(procesy inflacji)równowagą globalną całej gospodarki (równowaga na rynku pracy-poziom bezrobocia, równowaga w bilansie płatniczym). Zajmuje się gospodarką narodową jako całością, globalnym wzrostem lub spadkiem produkcji, globalny popyt, podaż, poziom bezrobocia, równowaga w handlu zagranicznym. Odpowiada na pytanie „co należy uczynić, by nie dopuścić do recesji, a jeżeli już recesja wystąpi, to co należy zrobić, aby ją maksymalnie skrócić, zgładzić zakres jej występowania” „jak należy działać, by utrzymać inflację na właściwym poziomie?”. Należy określić właściwe proporcje wydatków publicznych i podatków, by sprzyjały długofalowemu wzrostowi gospodarczemu. Jak należy kształtować strukturę gospodarczą.

 

Główne płaszczyzny zainteresowań makroekonomii to:

-problematyka wzrostu gospodarczego i równowagi w ujęciu makroekonomicznym-problematyka inflacji

-problematyka zatrudnienia i bezrobocia

-makroekonomiczna polityka państwa

Cele makroekonomii

-w obszarze produkcji(wysoki poziom produkcji w ujęciu względnym i bezwzględnym i wysokie tempo wzrostu)

-w obszarze zatrudnienia(wysoki poziom zatrudnienia oraz niski poziom bezrobocia przymusowego)

-w obszarze cen(zapewnienie w miarę stabilnych cen, przy zachowaniu gry rynkowej)

-w obszarze stosunków z zagraniczną(równowaga w bilansie handlu zagranicznego- między eksportem a importem, stabilizacja kursu walutowego)

 

W procesie realizacji wskazanych celów korzysta się z narzędzi związanych z polityką makroekonomiczną:

-polityka fiskalna(wydatki publiczne z jednej strony, a podatki z drugiej)

-polityka monetarna-pieniężna (zajmuje się kontrolowaniem podaży pieniądza oraz stopy procentowej i jej wpływu)

-polityka dochodowa(relacje płac minimalnych zasiłków)-polityka handlowa(handlu zagranicznego oraz polityka kursowa)

-polityka sektorowa(strukturalne)państwa.

 

Właściwe kształtowanie tych polityk pozwala na właściwą realizację celów. Polityki makroekonomiczne muszą być ze sobą ściśle powiązane i uruchamiane równolegle:

-mierzenie efektów społecznych i jak wygląda proces działu tych efektów

-problematyka wzrostu gospodarczego(dzięki czemu możemy zwiększać efekty społeczne)

-równowaga na rynku dóbr konsumpcyjnych i inwestycyjnych oraz w polityce fiskalnej

-równowaga na rynku pieniężnym i w polityce monetarnej

-związki między polityką fiskalną i monetarną

-równowaga na rynku pracy i związki między bezrobociem i inflacją

-problematyka międzynarodowa

 

Decyzje gospodarstw domowych są podejmowane pod wpływem otoczeniem. Tym otoczeniem jest:

-rynek(równowaga na tych rynkach)

-państwo(oddziałuje na sferę realną, otoczenia rynkowe)

 

Między tymi sektorami dokonują się przepływy:

-z gospodarstw domowych przepływają usługi czynników produkcji-kapitał (przepływ rzeczowy), praca, a w zamian za te usługi przepływa strumień pieniędzy(dochody gospodarstw domowych z czynników produkcji)

-z przedsiębiorstw do gospodarstw domowych przepływają dobra i usługi ( przepływ rzeczowy), a w drugim kierunku następuje przepływ środków finansowych, czyli wydatki na zakup dóbr i usług

 

Możemy również wprowadzić inne sektory:

-sektor przedsiębiorstw

-sektor instytucji finansowych i ubezpieczeniowych

-sektor instytucji rządowych i samorządowych

-sektor instytucji niekomercyjnych

-sektor instytucji gospodarstw domowych

-sektor instytucji zagranica

 

Pułapki poznawcze badań ekonomicznych:

-błąd post hoc- błąd logiczny na drodze rozumowania że „po czymś” oznacza „z powodu czegoś”. Fakt że wystąpienie zjawiska A nie oznacza że zjawisko A jest przyczyna B.

-błąd założenia- ma miejsce wtedy, gdy to co jest prawdziwe w odniesieniu do części, z tej wyłącznie przyczyny uznawane jest za nieuchronnie prawdziwe dla całości.

-subiektywność-te same fakty mogą być odmiennie interpretowane w zależności od przyjętych założeń polityki i systemu ekonomicznego

-niepewność w życiu gospodarczym-ekonomia nie jest nauką ścisła więc prawa ekonomiczne sprawdzają się jedynie jako pewna przeciętna nie jako ścisła i dokładna zależność.

Cykl koniunkturalny

 

 

 

TEMAT: Dochód narodowy

Ruch okrężny w gospodarce

Schemat ruchu okrężnego w gospodarce pokazuje przepływy rzeczowe (czynniki produkcji oraz dobra i usługi)i pieniężne dokonujące się między 4 grupami podmiotów gospodarczych:

-gospodarstwami domowymi

-przedsiębiorstwami

-państwem

-zagranicą

Oznaczenia:

Y- produkt krajowy brutto w cenach rynkowych

Yd- dochód rozporządzalny

C- konsumpcja

I- inwestycje

S- oszczędności

X- eksport

M- import

G- wydatki państwa na dobra i usługi

Sb- transfery (subsydia) dla przedsiębiorstw

B- transfery dla gospodarstw domowyc

Td- podatki bezpośrednie

Te- podatki pośrednie

D- dochody państwa z tytułu własności

F- dochody netto z własności i pracy za granicą przekazane do kraju

Z- zapasy

A- amortyzacja

Schemat ten ilustruje podstawowe współzależności występujące w gospodarstwie

 

 

 

Produkt krajowy brutto (PKB)

Miara wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem(tzn. przez obywateli danego kraju oraz przez cudzoziemców) w określonym okresie (np.; roku)

PKB obejmuje tylko produkcję rejestrowaną statystycznie i przechodzącą przez rynek pominięte zostają np.; produkty i usługi wykonane we własnym zakresie i na własne potrzeby w gospodarstwie domowym jak również efekty działalności gospodarstw tzw. szarej strefy.

 

Produkt narodowy brutto (PNB)

Miara dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju(łącznie z dochodami osiągniętymi za granicą, a przekonanymi do kraju)

 

Dobra finalne

Dobra nabyte przez ostatecznego użytkownika. Są to:

•                  Dobra konsumpcyjne- dla gospodarstw domowych

Dobra inwestycyjne- dla przedsiębiorstw (np.; maszyny)

Dobra nabywane przez sektor państwowy

Dobra przeznaczone na export (z potrąceniem importu)

 

Dobra pośrednie

Dobra częściowo przetworzone, zużywane przy produkcji innych dóbr, np.; surowce

 

Wartość dodana

Przyrost wartości dóbr w wyniku określonego procesu produkcji

DOBRA FINALNE+ DOBRA POŚREDNIE= PRODUKT GLOBALNY

 

PRODUKT GLOBALNY- ZŁUŻYCIE ŚRODKÓW PRODUKCJI= WARTOŚĆ DODANA= DOCHODY CZYNNIKÓW PRODUKCJI= PKB

 

METODY LICZENIA PKB

Istnieją trzy metody liczenia produktu krajowego brutto.

1)              PKB to suma wydatków na dobra finalne

(PKB= wartość wytworzonych dóbr finalnych)

W celu obliczenia w ten sposób PKB, należy dodać do siebie:

-wydatki gospodarstw domowych na konsumpcję (C)

-wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw (I)

-wydatki państwa na zakup dóbr i usług (G)

-wydatki netto zagranicy (X-M)

   PKB=Y=C+I+G+X-M

Niesprzedaną część produkcji tworzy przyrost zapasów (D2). Zmianę zapasów można włączyć do szeroko rozumianych inwestycji lub wyodrębnić jako dodatkową pozycję (D2) w równaniu PKB, które przyjęłoby wtedy następującą postać:

     PKB=Y=C+I+D2+G+X-M

2)              PKB to suma wartości dodanej. W gospodarstwie wartości dóbr finalnych jest równa sumie wartości dodanej

 

Koszty rzeczowe są wynikiem zużywania dóbr pośrednich kolejnych rzędów. Gdy schodzimy „w głąb” procesów produkcji dóbr, których wartość wlicza się w PKB, w końcu okazuje się, że wytworzenie dóbr pośrednich kolejnego rzędu nie powoduje powstania kosztów rzeczowych.

 

3)              PKB to suma wynagrodzeń czynników produkcji. W gospodarce wartość dóbr finalnych jest równa sumie dochodów właścicieli czynników produkcji.

 

 

Gdy schodzimy „w głąb” procesów produkcji dóbr, których wartość wlicza się do PKB, w końcu okazuje się, że wytworzenie dóbr pośrednich kolejnego rzędu nie powoduje powstania kosztów rzeczowych.

 

INNE MIERNIKI DOCHODU NARODOWEGO

Produkt narodowy i produkt krajowy

Produkt krajowy brutto(PKB)-miara produkcji wytworzonej w kraju (przez obywateli i ewentualnie cudzoziemców)

Produkt narodowy brutto(PNB)-miara dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju(łącznie z dochodami osiągniętymi za granicą, a przekazanymi do kraju) PNB=PKB+dochody z własności pracy za granicą (F)

 

Produkt brutto i netto

PKN- produkt krajowy netto

PNN- produkt narodowy netto

PKN=PKB- amortyzacja A

PNN=PNB- amortyzacja A

 

Dwa systemy cen

PKB i PNB liczymy zwykle w cenach realizacji tzn. w cenach rynkowych, łącznie zpodatkami pośrednimi (np.; VAT). Można je także liczyć w cenach czynników produkcji tzn. po odjęciu podatków pośrednich i dodaniu subsydiów. (podatki pośrednie-subsydia=podatki pośrednie netto)

PKB w cenach rynkowych=PKB w cenach czynników produkcji+podatki pośrednie (Te)-subsydia (Sb)

PNN w cenach czynników produkcji=PNN w cenach rynkowych-podatki pośrednie(Te)+subsydia(Sb)

 

Dochód narodowy

Produkt narodowy netto w cenach czynników produkcji to dochód narodowy (DN).

DN=PNN w cenach czynników produkcji=PNB w cenach rynkowych-amortyzacja-podatki pośrednie+subsydia

 

 

PKB Zalety

-łatwy do policzenia

-dostępne są dane niezbędne do policzenia

-łatwo daje się porównać w czasie i przestrzeni nie tylko w mierze międzynarodowym, ale także miedzy regionami, powiatami i gminami

Wady

-nie ujmuje produkcji, która jest przeznaczona na rynek

-nie ujmuje rezultatów gosp. „szarej strefy”

-nie ujmuje czasu rolnego, który jest dobrem wykorzystywanym przez człowieka

-ujmuje produkty nie służące zdrowiu człowieka (tytoń)

 

PNB

Na mieszkańca jest to globalna PNB podzielone przez liczbę ludności danego kraju. Jest ono wiarygodnym wskaźnikiem ilości dóbr i usług przypadających na osobę w gospodarstwie

 

Bezrobocie

Oznacza taką sytuację na rynku pracy, kiedy nie wszyscy zdolni do pracy znajdują zatrudnienie. Bezrobocieoznacza sytuację, w której część osób w wieku produkcyjnym 18-60/65 zdolnych i gotowych do pracy na typowych warunkach występujących w gospodarce, pozostaje bez pracy mimo podejmowanych poszukiwań.

Ludność w wieku produkcyjnym możemy podzielić na aktywnych i biernych zawodowo:

Do aktywnych zawodowo(zasoby siły roboczej)

Zaliczamy te osoby w wieku produkcyjnym, które są zdolne do pracy i gotowe do jej podjęcia na warunkach istniejących w gospodarce.

 

Im większy tym więcej ludzi w wieku produkcyjnym chce pracować

 

W gospodarce rzadko się zdarza, żeby pracowały wszystkie osoby należące do zasobów siły roboczej (4% bezrobocie naturalne). Wykonujący pracę najemną bądź pracujący na własny rachunek tworzą grupę zatrudnionych (Z), pozostali grupę bezrobotnych(B)

Sr=Z+B

Struktura ludności w wieku produkcyjnym

 

Rozmiary bezrobocia zależą od trzech czynników

-współczynnika aktywności zawodowej

-liczby ludności w wieku produkcyjnym

-rozmiarów zatrudnienia

Wskaźnik stopy bezrobocia

 

Według metody stosowanej przez Urząd Pracy bezrobotnymi są:

-osoby zdolne do pracy i gotowe do jej podejścia w ramach stosunku pracy

-osoby pozostające bez pracy i mierzące się w szkole z wyjątkiem szkół wieczorowych i zaocznych

-osoby zarejestrowane w urzędzie pracy, jeżeli:

                    -ukończyły 18 lat

                    -kobiety nie ukończyły 60 a mężczyźni 65 lat

                    -nie nabyły prawa do emerytury

                    -nie są właścicielami lub posiadaczami gospodarstwa rolnego

                    -nie prowadzą poza rolniczej działalności gospodarczej

Według metody BAEL

-w okresie badanego tygodnia nie pracują

-aktywnie poszukiwały pracy w ciągu ostatnich 4 tyg

-są gotowe podjąć pracę

 

Od 2001r. za bezrobotne uznaje się osoby w wieku 15-74 spełniające powyższe warunki

Zasoby i strumienie na rynku pracy

 

Podstawowe formy bezrobocia

1.Bezrobocie strukturalne

Powstaje w wyniku niedopasowań struktury podaży i popytu na siłę przede wszystkim w aspekcie kwalifikacyjnym, zawodowo i regionalnym. U podstaw tych niedopasowań leżą procesy upadku uwzględnionego rozwoju pewnych branż i gałęzi związane z postępem technicznym i kierunkami międzynarodowego podziału pracy. Bezrobocie strukturalne może mieć charakter dosyć trwały, gdyż jego likwidacja wymaga dłuższego czasu w związku z koniecznością zmiany zawodu, kwalifikacji, miejsca zamieszkania (górnictwo, włókiennictwo, PGR)

 

2.Bezrobocie frykcyjne

Powstaje ono w związku z powolnością struktury popytu na siłę robocza oraz niedoskonale funkcjonującym rynku pracy. W dynamicznej gospodarce ustawicznie pojawiają się niedopasowania (frykcje) między wolnymi miejscami pracy a siłą roboczą, gdyż ciągle zachodzą procesy dotyczące tworzenia i likwidacji miejsc pracy, napływu i odpływu siły roboczej z rynku pracy oraz zmiany miejsc pracy przez pracowników

3.Bezrobocie przymusowe

Rozumiemy jako taką sytuację na rynku pracy, kiedy to część siły roboczej gotowe jest podjąć pracę za obowiązujące wynagrodzenia oraz akceptuje pozostałe warunki pracy, a mimo to nie może znaleźć zatrudnienia

4.Bezrobocie koniunkturalne

Związane z osłabieniem ogólnej aktywności gospodarczej

Ekonomiczne skutki bezrobocia przejawiają się w kosztach wynikających z:

-różnica między tym, co bezrobotny mógłby wyprodukować, gdyby pracował a w sytuacji, kiedy pozostaje bez pracy

-pozostawienie w stanie bezczynności maszyn i urządzeń na nieobsadzonych stanowiskach pracy

-obniżony popyt bezrobotnych na środki konsumpcji

-konieczność wydatkowania środków na wpływy zasiłków dla bezrobotnych

-przy danych zasobach budżetu państwa przeznaczenie środków na powyższy cel powoduje uszczuplenie środków na inne ważne cele

Negatywne społeczne skutki bezrobocia

a)Powstanie tzw. „nowego ubóstwa”

-brak środków na właściwe odżywianie, co pociąga za sobą obniżenie przeciętnego okresużycia,wzrost śmiertelności niemowląt, spadek kondycji psychicznej i fizycznej itd.

     -brak środków finansowych na kupno mieszkania oraz jego wyposażenie, co uniemożliwiawłaściwe funkcjonowania rodziny

   -brak środków finansowych na uczestnictwo w życiu kulturalnym, co wpływa na duchowe zubożenie społeczeństwa

b)brak szans na awans społeczny

                  -spadek aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym

                  -brak motywacji do zdobywania kwalifikacji                                      

c) pogłębienie patologii społecznych

d) wzrost zagrożenia ryzyka utraty pracy

                  -pogorszenie pozycji zatrudnionych wobec pracodawców w zakresie wynagrodzenia

                  -dobrowolna rezygnacja pracowników z niektórych uprawnień w obawie przed utratą pracy

 

Formy walki z bezrobociem można podzielić na PASYWNE i AKTYWNE

  Pasywne

a)zasiłki dla bezrobotnych i nie likwiduje one bezrobocia, ale mają charakter pomocy społecznej, która zabezpiecza bezrobotnemu minimum egzystencji i pozwala aktywnej poszukiwać pracy

  Aktywne

a)odpowiednia polityka podatkowa państwa (powinna przede wszystkim zawierać system ulg inwestycyjnych dla sektora prywatnego)

b)przekwalifikowania zawodowe(finansowe przez państwa, samorząd, Unię Europejską)

c)organizowanie prac interwencyjnych (robót publicznych)

d)tworzenie miejsc pracy przez sektor publiczny np.: budowa dróg i autostrad

 

Inflacja- jest zjawiskiem gospodarczym przejawiającym się stałym wzrostem cen w określonym czasie

Przez inflację rozumieć będziemy

Proces wzrostu ogólnego poziomu cen

Z inflacją mamy do czynienia, gdy rosną ceny różnorodnych dób (pieczywo, wędlina, benzyna)

 

Obliczaniem zmian ogólnego poziomu cen zajmuje się w Polsce GUS.

W tym celu kształtuje się wskaźnik cen będący miarą % zmian wydatków związanych z zakupem pewnego ustalonego zestawu dóbr tzw. koszyka w danym okresie. Przy obliczaniu wskaźnika koszyk dóbr nie zmienia się, zmiany wydatków związanych z zakupem tego koszyka wynikają wyłącznie ze zmiany cen. Otrzymany wskaźnik informuje o dynamice procesów inflacyjnych.

Formuła obliczania wskaźnika cen

 

 

 

 

1. Wyróżniamy kilka rodzajów inflacji w zależności od stopnia ich nasilenia

2. Inflacja pełzająca ( do 5% )

Inflacja umiarkowana ( 5-10%)

Inflacja galopująca ( 10-150%)

Hiperinflacja ( powyżej 150%)

 

Negatywne skutki inflacji:

1.                 Zniekształcenie informacyjnej funkcji ceny

Ucieczka od ”pieniądza”

Redystrybucja dochodów

Wzrost niepewności i osłabienie aktywności gospodarczej

Niekorzystne zmiany w bilansie płatniczym

Wzrost kosztu obsługi działalności gospodarczej

 

1. Narzędzia polityki antyinflacyjnej

2. Inflacja mająca źródło w nadmiernym popycie może być zwalczana przez :

-ograniczenie zbędnych wydatków budżetowych,

-wzrost opodatkowania dochodów

3. -ograniczenie w dostępie do kredytów

4. Inflacja mająca źródło w  rosnących kosztach produkcji może być zwalczana przez:

-tworzenie odpowiedniego otoczenia infrastrukturalnego pozwalającego na sprawniejsze funkcjonowanie firm

-tworzenie warunków do rozwoju konkurencji

-prawidłowe kształtowanie kursów walut

1. Ekonomiczne skutki inflacji:

2. Cena przestaje być instrumentem alokacji zasobów

3. Cena powinna być instrumentem w oparciu o który swoje decyzje podejmują konsumenci i producenci

4. Wysoki poziom inflacji powoduje spadek skłonności do oszczędzania

5. Inflacja hamuje Inwestycje

6. Wysoki poziom inflacji może prowadzić do ucieczki kapitału krajowego za granice

7. Inflacja powoduje, że odroczenie płatności jest korzystne dla dłużników a nie korzystne dla wierzycieli

1. Handel zagraniczny –jest to odpłatna wymiana towarów i usług między kontrahentami mającymi swoją siedzibę w różnych krajach. Obejmuje on:

2. Import

3. Export

4. Reeksport ( pośredni –gdy towar przechodzi przez kraj reeksportera ,  bezpośredni – gdy towar „idzie” bezpośrednio do sprzedawcy do nabywcy , a reeksporter dokonuje tylko rozliczeń)

5. Tranzyt

1. Stosunki gospodarcze z zagranicą obejmują:

2. Obroty towarowe

3. Obroty usługowe

4. Obroty majątkowo- kredytowe

5. Obroty związane z ruchem osób między państwami

1. Przyczyny dla których kraje włączają się w wymianę handlową z innymi:

2. Nierównomierny podział surowców na Ziemi (surowce naturalne)

3. Zróżnicowanie warunków klimatycznych

4. Nierówny poziom techniczny decydujący o tym, że w pewnych dziedzinach produkcji występuje wysoki poziom

5. Odmienna struktura gospodarki danego kraju ( kraje mniej i bardziej rozwinięte )

6. Różnica w kosztach wytwarzanie niektórych towarów w różnych krajach.