SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA

Zaliczenie ćwiczeń: 2 kolokwia, długie zadania (będą druki-wzory) na 1 wycena, bilans i RZiS, drugie na przedostatnich zajęciach

Egzamin: część testowa (+krótkie zadania w formie testu) na ostatnim wykładzie termin 0

Akty prawne:

1. Ustawa o rachunkowości

2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Ray Unii Europejskiej nr 1606/2002 z lipca 2002r. s sprawie stosowania MSR (prawo unijne dla jednostek publicznych)

3. Księgowe Dyrektywy Unii Europejskiej

4. KSR

Prawo wyboru zasad rachunkowości:

1. Podmioty, dla których prawem w zakresie rachunkowości jest ustawa o rachunkowości (UoR) [większość firm]

2. Podmioty, dla których prawem w zakresie rachunkowości są Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR) [tylko ok 5% największych firm]

3. Podmioty, dla których prawem w zakresie rachunkowości może być UoR lub MSR [mają możliwość wyboru]

Jednostki stosujące MSR obligatoryjnie – emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu oraz banki sporządzające skonsolidowane sprawozdania finansowe.

Jednostki stosujące MSR fakultatywnie - emitenci papierów wartościowych ubiegający się o ich dopuszczenie do publicznego obrotu na jednym z rynków regulowanych, jednostki wchodzące w skład grupy kapitałowej, w której jednostka wyższego szczebla sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu lub do obrotu na jednym z rynków regulowanych EOG i emitenci papierów wart ubiegający się o dopuszczenie do publicznego obrotu

Postanowienia UoR, których nie regulują MSR (przestrzegają jednostki stosujące MSR):

• prowadzenie ksiąg rachunkowych [R.2]

• inwentaryzacja [R.3]

• badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych [R.7]

• ochrona danych [R.8]

• odpowiedzialność karna [R.9]

Harmonizacja rachunkowości to proces redukowania różnic w sprawozdawczości finansowej poszczególnych krajów.

Standaryzacja rachunkowości oznacza stosowanie tych samych reguł i zasad sporządzania sprawozdań finansowych.

Przyjęte zasady (polityka rachunkowości) to wybrane i stosowane przez jednostkę rozwiązania dopuszczane ustawą, w tym także określone w MSR, zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych [UoR art.3pkt.11]. Określenie celu sporządzają sprawozdań finansowych oraz cech jakościowych tych sprawozdań stwarza wg MSR ogólne ramy polityki rachunkowości.

Nadrzędne zasady rachunkowości:

1. Zasada memoriału [art.6 ust.1]– nakazuje ujmować w księgach rachunkowych wszystkie osiągnięte przychody i obciążające jednostkę koszty osiągnięcia tych przychodów dotyczące danego okresu niezależnie od terminu ich zapłaty.

2. Zasada współmierności przychodów i kosztów [art.6 ust.2] – księgowym wyrazem stosowania tej zasady w praktyce są czynne i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów oraz przychody przyszłych okresów

3. Zasada kontynuacji działania [art.5 ust.2] – przyjmuje się, że podmiot nadal będzie kontynuował działalność gospodarczą w niezmienionym istotnie zakresie.

4. Zasada ciągłości – [art.5 ust. 1 i art.8 ust.2] przyjęte przez jednostkę zasady rachunkowości należy stosować w sposób ciągły.

5. Zasada istotności [art.8 ust.1]– nakazuje wyodrębnić w księgach rachunkowych wszystkie operacje gospodarcze istotne do oceny sytuacji majątkowej i finansowej.

6. Zasada ostrożnej wyceny [art.7 ust.1] – poszczególne składniki majątku wycenia się przy zastosowaniu rzeczywiście poniesionych na ich nabycie lub wytworzenie cen lub kosztów, z uwzględnieniem utraty ich wartości użytkowej

7. Zasada rzetelnego i jasnego obrazu [art.4 ust.1] – jednostki zobowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.

Sprawozdawczość finansowa (ujęcie statyczne) to zbiór zestawień liczbowych sporządzanych okresowo lub sporadycznie, zgodnie z wymogami obowiązującego prawa lub oczekiwaniami odbiorcy.

Sprawozdawczość finansowa (ujęcie dynamiczne) to proces tworzenia, transformowania informacji charakteryzującej działalność, sytuacje finansową i majątkową jednostki gospodarczej w określonym czasie w ramach systemu rachunkowości. Zakończeniem tego procesu jest sporządzenie sprawozdania finansowego.

Sprawozdanie finansowe wyraża raportowanie (czyli zdawanie sprawy) z określonych aspektów działalności gospodarczej danego podmiotu, przy zastosowaniu konwencjonalnej formuły zapisy i prezentacji danych czerpanych z ewidencji księgowej i charakteryzujących sytuacje majątkowa, finansowa i wynikową tego podmiotu.

Cechy jakościowe sprawozdań finansowych: rzetelność (dane zaprezentowane w sprawozdaniu i w księgach rachunkowych mają odzwierciedlenie w rzeczywistości), zrozumiałość (dane w nim zawarte są zrozumiałe dla odbiorców mających podstawową wiedzę), kompletność (jest pełne), istotność, sprawdzalność (potwierdzony dokumentami źródłowymi), terminowość (są narzucone terminy), porównywalność (porównywalność informacji zawartych w sprawozdaniu z danymi zawartymi w dokumentacji).

Klasyfikacja sprawozdań – kryteria podziału

• Ze względu na zakres podmiotowy:

- jednostkowe sprawozdania finansowe

- łączne sprawozdania finansowe

- skonsolidowane sprawozdania finansowe jednostek powiązanych

• ze względu na stopień ogólności:

- syntetyczne

- analityczne (uproszczone)

• Ze względu na powtarzalność sporządzania

- powtarzalne (np. roczne)

- sporadyczne (np. w przypadku ubiegania się o kredyt sporządza się sprawozdanie dla banku)

• Ze względu na odbiorców sprawozdań

- wewnętrzne

- zewnętrzne

• Ze względu na obowiązek sporządzania

- obligatoryjne

- fakultatywne

• Ze względu na obowiązek publikowania

- publikowane

- niepublikowane

Wymogi formalne sporządzania sprawozdań finansowych:

• Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, którym jest:

- Dzień kończący rok obrotowy

- Dzień zakończenia działalności (sprzedaż, zakończenie postepowania upadłościowego lub likwidacyjnego)

- Dzień postawienia w stan likwidacji lub upadłości

- Dzień poprzedzający zmianę formy prawnej

- Inny dzień bilansowy

• Spółki notowane na giełdzie mają obowiązek sporządzania sprawozdań śródrocznych (kwartalnych)

• Kierownik jednostki zapewnia sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawia je właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy. Przepisy stosuje się odpowiednio do sprawozdania finansowego sporządzanego na inny dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych.

• Niektóre podmioty (prócz banków i zakładów ubezpieczeń) mogą sporządzać uproszczone sprawozdanie finansowe (sumy uproszczone do tysiąca złotych), jeżeli w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie oraz w roku poprzedzającym ten rok, nie osiągnęły dwóch z następujących trzech wielkości:

- średnioroczne zatrudnienie – 50 osób

- duma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego – równowartość w walucie polskiej – nie przekroczyła 2 mln euro

- przychód netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych – równowartość w walucie polskiej – nie przekroczyła 4 mln euro

Zakres sprawozdania finansowego

Rodzaj jednostki	Zakres
Wszystkie jednostki prowadzące księgi rachunkowe	bilans rachunek zysków i zmian informacja dodatkowa
Jednostki zobowiązane (art.64 UoR) do badania i publikowania rocznego sprawozdania finansowego	+ zestawienie zmian w kapitale własnym + rachunek przepływów pieniężnych
Spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe	+ sprawozdanie z działalności jednostki

Sprawozdania finansowe emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu lub do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów EOG i emitentów papierów wartościowych ubiegających się o dopuszczenie ich do pu­blicznego obrotu lub do obrotu na jednym z rynków regulowanych EOG są spo­rządzane według MSR lub według UoR.

W rachunku przepływów pieniężnych wykazuje się za bie­żący i poprzedni rok obrotowy wszystkie wpływy i wydatki w podziale na:

- działalność operacyjna

- działalność inwestycyjną

- działalność finansową ?

Roczne sprawozdanie finansowe sporządza się nie później niż w ciągu 3 mie­sięcy od dnia bilansowego. Roczne sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu przez organ za­twierdzający, nie później niż w 6 miesięcy od dnia bilansowego.

WYCENA W RACHUNKOWOŚCI

Wycena to proces zmierzający do ustalenia kwot pieniężnych, w jakich składniki sprawozdania finansowego mają zostać ujęte i wykazane w bilansie oraz rachunku zysków i strat.

Metody wyceny

1. wycena wg kosztu historycznego – podstawowe kategorie cen stosowane w tej metodzie to:

- cena nabycia –

- koszt wytworzenia

2. wycena na podstawie kosztu bieżącego – podstawowe kategorie cen stosowane w tej metodzie to:

- cena rynkowa

- wartość godziwa

3. wycena w wartości realizacji (sprzedaży) – stosowane kategorie cen to:

- cena sprzedaży netto

- wartość likwidacyjna

4. wycena w wartości bieżącej – wartość oczekiwana jaką w przyszłości uzyskamy z tytułu posiadania aktywów; wartość zdyskontowana przyszłych wpływów pieniężnych netto, uwzględnia zmianę wartości pieniądza w czasie

Cena zakupu

Kwota należna sprzedającemu

- VAT i akcyza (nie podlegające odliczeniu)

- rabaty, opusty i inne zmniejszenia

+ obciążenia o charakterze publicznoprawnym (zakup z importu)

Cena nabycia

Cena zakupu

+ koszty zakupu i przystosowania składnika do używania

Koszt wytworzenia

Koszty bezpośrednie

+ uzasadnione koszty pośrednie (koszty stałe w % wykorzystanych zdolności produkcyjnych w jednostkach publikujących sprawozdania, albo wszystkie koszty stałe niezależnie od wykorzystanych zdolności produkcyjnych w małych i średnich jendostkach)

Cena sprzedaży netto

Możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cena sprzedaży

- rabaty, opusty i inne koszty związane z przystosowaniem składnika do sprzedaży

- podatek VAT i akcyzowy

+ dotacja przedmiotowa

Wartość godziwa – wyraża kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami. Wartością godziwą może być cena rynkowa, która różni się od wartości godziwej tym, że uwzględnia koszty transakcji. Jeśli nie można ustalić wartości rynkowej, powołuje się niezależnego rzeczoznawcę i on ustala wartość godziwą.

Przez uzasadnioną, wiarygodnie oszacowaną wartość rozumie się wartość stanowiącą osąd kierownictwa jednostki, poparty doświadczeniami wynikającymi z podobnych zdarzeń, a także w niektórych przypadkach – opiniami niezależnych ekspertów.

Kwota wymaganej zapłaty

Należności lub zobowiązania

+ odsetki z tytułu przeterminowania

- odpisy aktualizujące należności (ostrożność)

Skorygowana cena nabycia aktywów finansowych i zobowiązań finansowych to cena nabycia (wartość), w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych został po raz pierwszy wprowadzony do ksiąg rachunkowych, pomniejszona o spłaty wartości nominalnej, odpowiednio skorygowana o skumulowaną kwotę zdyskontowanej różnicy między wartością początkową składnika i jego wartością w terminie wymagalności, wyliczoną za pomocą efektywnej stopy procentowej, a także pomniejszona o odpisy aktualizujące wartość.

Np. wyemitowane obligacje zobowiązujemy się wykupić po 3 latach i wtedy wypłacić odsetki. Jest określony termin wymagalności, więc mogą być wycenione w skorygowanej cenie nabycia. Uwzględniamy wartość pieniądza w czasie przy ustalaniu wartości obligacji razem z odsetkami. Korzysta się z gotowych tabel (robionych przez banki) dla określonych stóp dyskontowych.

Kurs waluty obcej stanowi przelicznik wyrażonych w walucie obcej aktywów lub zobowiązań.

Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku — do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.

ZASADY WYCENY AKTYWÓW I PASYWÓW WG USTAWY O RACHUNKOWOŚCI

Aktywa i pasywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy w sposób następujący:

środki trwałe oraz WNiP — według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych nakazanej przez Ministra Finansów), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;

nieruchomości oraz WNiP zaliczane do inwestycji —według zasad, stosowanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub według ceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej;

środki trwałe w budowie — w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;

udziały w innych jednostkach oraz inne inwestycje zaliczone do aktywów trwałych (prócz nieruchomości i WNiP) — według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub według wartości godziwej albo skorygowanej ceny nabycia — jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności; wartość w cenie nabycia można przeszacować do wartości w cenie rynkowej, a różnicę z przeszacowania powyżej ceny nabycia rozliczyć z kapitałem z aktualizacji wyceny, w przypadku spadku wartości do ceny nabycia skorygować kapitał, a w przypadku spadku wartości poniżej ceny nabycia skutki ujmujemy na kosztach finansowych;

udziały w jednostkach podporządkowanych zaliczone do aktywów trwałych — według zasad stosowanych dla udziałów w innych jednostkach lub metodą praw własności, pod warunkiem, że będzie ona stosowana jednolicie wobec wszystkich jednostek podporządkowanych;

inwestycje krótkoterminowe (krótkoterminowe aktywa finansowe) — według ceny (wartości) rynkowej albo według ceny nabycia lub ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która z nich jest niższa albo według skorygowanej ceny nabycia — jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności, a krótkoterminowe inwestycje, dla których nie istnieje aktywny rynek, w inny sposób określonej wartości godziwej; skutki przeszacowań odnosi się na koszty i przychody finansowe

środki pieniężne i inne aktywa pieniężne (czeki, weksle do 3 msc, bony pieniężne) – w wartości nominalnej

rzeczowe składniki aktywów obrotowych (zapasy) — według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy; skutki wyceny na pozostałe koszty operacyjne

Należności, zobowiązania i udzielone pożyczki zaliczone do aktywów finansowych, mogą być wyceniane według skorygowanej ceny nabycia, a jeżeli jednostka przeznacza je do sprzedaży w okresie do 3 miesięcy, to według wartości rynkowej lub inaczej określonej wartości godziwej; skutki wyceny odnosi się na koszty i przychody finansowe

należności i udzielone pożyczki niefinansowe —należności z tyt. dostaw i usług, publicznoprawne i od pracowników, pożyczki nieodpłatne - w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności. Skutki wyceny na pozostałe koszty operacyjne

Zobowiązania niefinansowe —w kwocie wymagającej zapłaty.

rezerwy — w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wartości; Rezerwy to takie zobowiązania, których kwota i termin nie są pewne.

udziały (akcje) własne — według cen nabycia;

kapitały (fundusze) własne, z wyjątkiem udziałów (akcji) własnych, oraz pozostałe aktywa i pasywa — w wartości nominalnej.

Aktywa i pasywa wyrażone w walutach obcych

Nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się wyrażone w walutach obcych:

składniki aktywów i pasywów — po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski; (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności)

gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych — po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od średniego kursu ogłoszonego na dzień wyceny dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.

Jeżeli aktywa i pasywa są wyrażone w walutach, dla których Narodowy Bank Polski nie ogłasza kursu, to kurs tych walut określa się w relacji do wskazanej przez jednostkę waluty odniesienia, której kurs jest ogłaszany przez Narodowy Bank Polski.

CZYNNOŚCI PRZEDBILANSOWE

1. Ustalenie terminu sporządzenia sprawozdania finansowego

2. Przeprowadzenie inwentaryzacji

3. Przekształcenie wyceny bieżącej na wycenę bilansową składników aktywów i pasywów – rozliczenie różnic

4. Wprowadzenie do ksiąg rachunkowych korekt w wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji i przekształcenia wyceny

5. Uzgodnienie ksiąg pomocniczych z księgą główną

6. Sporządzenie zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej i ksiąg pomocniczych

7. Sporządzenie sprawozdania finansowego

Inwentaryzacja to ogół czynności związanych z ustaleniem stanu rzeczywistego wykazanych w księgach rachunkowych aktywów i pasywów, w celu sprawdzenia i ewentualnej korekty danych ewidencji księgowej oraz rozliczenia osób materialnie odpowiedzialnych za powierzone im składniki majątkowe.

Metody inwentaryzacji (UoR r.3)

• spis z ilości z natury – środki pieniężne w kasie, papiery wartościowe w postaci materialnej, rzeczowe składniki aktywów obrotowych, środki trwałe, nieruchomości zaliczone do inwestycji, maszyny i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w budowie

• uzgodnienie salda – środki pieniężne na rachunkach bankowych, lokaty, należności, udzielone pożyczki

• weryfikacja stanów – środki trwałe do których dostęp jest utrudniony, grunty, prawa zakwalifikowane do nieruchomości, należności sporne i wątpliwe

Bilans jest podstawowym źródłem informacji o majątku jednostki i źródłach jego finansowania. Bilans sprawozdawczy stanowi wartościowe zestawienie składników majątku i źródeł jego finansowania sporządzone w określonej formie i na określony moment, tzw. moment bilansowy.

Bilansowe zestawienie majątku i interpretacja

Aktywa	pasywa
Aktywa trwałe Aktywa obrotowe	Kapitały (fundusze) własne Kapitały )fundusze) obce
Klasyfikacja według
Formy i funkcji wartości Rosnącej płynności	Pochodzenia wartości Malejącego terminu wymagalności
Klasyfikacja według powiązania jednostek (inwestycje, należności, zobowiązania)

Płynność aktywów oznacza możliwość i szybkość zamiany danego składnika na środki pieniężne w normalnych warunkach funkcjonowania jednostki, czyli na najbardziej dogodną postać aktywów.

Wymagalność pasywów oznacza termin ich zwrotu.

Metody sporządzania bilansu ze względu na formę i zakres

Metoda brutto – wykazuje się wartość brutto (wartość początkową) z pozycjami korygującymi (umorzenia)

Metoda netto – najczęstsza forma, wykazuje się wartości już skorygowane

Metoda mieszana

Składniki sprawozdań finansowych bezpośrednio związane z ustaleniem sytuacji majątkowej i finansowej:

- aktywa

- zobowiązania

- kapitał własny

Aktywa to składnik majątku kontrolowany przez jednostkę powstały w wyniku przeszłych zdarzeń, jest możliwość wiarygodnego określenia jego wartości i według przewidywań jednostka osiągnie dzięki niemu korzyści ekonomiczne.

Zobowiązania to wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki.

Kapitał własny (aktywa netto) to aktywa jednostki pomniejszone o zobowiązania, odpowiadające wartościowo kapitałowi (funduszowi) własnemu.

Kapitał (fundusz) podstawowy to równowartość środków wniesionych (lub zadeklarowanych) bezterminowo do jednostki przez jej właścicieli. W Kodeksie Spółek Handlowych określany mianem kapitału zakładowego/udziałowego/akcyjnego/właścicieli lub fundusz założycielski(przedsiębiorstwa państwowe)/udziałowy(spółdzielnie).

Należne wpłaty na kapitał podstawowy to zadeklarowane przez właścicieli (Spólników), ale jeszcze niewniesione wkłady na pokrycie kapitału podstawowego (czyli deklarują nabycie akcji, ale jeszcze nie płacą za nie). Charakterystyczne wyłącznie dla spółek akcyjnych, co wynika z postanowień art.309 Ksh. W bilansie występują z minusem.

Udziały (akcje) własne to nabyte udziały (akcje) własne, czyli wcześniej wyemitowane przez jednostkę i objęte przez jej wspólników, a następnie od tych wspólników odkupione przez spółkę. W bilansie ujmowane z minusem.

Kapitał (fundusz) zapasowy jest tworzony przede wszystkim w celu pokrycia przyszłych ewentualnych strat wygenerowanych przez przedsiębiorstwo, jeśli nie tworzy się na ten cel kapitału rezerwowego. W spółdzielniach przyjmuje nazwę funduszu zasobowego, a w przedsiębiorstwach państwowych – funduszu przedsiębiorstwa.

Obligatoryjne tworzenie kapitału zapasowego:

- tworzą go wszystkie spółki akcyjne (art.396 Ksh) – odpis z zysku 10% dopóki nie osiągnie 1/3 kapitału podstawowego

- powstaje w wyniku specyficznych operacji gospodarczych dokonanych przez jednostkę (art.154 oraz art.396 Ksh), np. obejmowanie udziałów lub akcji po cenie wyższej od ich wartości nominalnej, zbycie lub likwidacja składników aktywów trwałych uprzednio przeszacowanych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów (ostatnie z 1995r.).

Fakultatywne (dobrowolne) tworzenie kapitału (funduszu) zapasowego:

- tworzony w spółkach kapitałowych, na podstawie postanowień umów (statutów)

- tworzony w spółkach kapitałowych, na podstawie postanowień uchwał podjętych przez wspólników

Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny powstaje w wyniku aktualizacji wyceny:

- środków trwałych (wg RMF)

- aktywów finansowych (inwestycji) długoterminowych

Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe są tworzone nieobowiązkowo. Statut spółki akcyjnej może przewidywać tworzenie tych kapitałów w celu pokrycia przyszłych strat lub wydatków (art.396 Ksh). O ich wykorzystaniu decyduje walne zgromadzenie akcjonariuszy.

Zysk (strata) z lat ubiegłych może mieć dwie przyczyny:

- brak uchwały właścicieli (wspólników) o sposobie podzielenia wypracowanego zysku netto lub o sposobie pokrycia straty

- stwierdzenie w kolejnym roku obrotowym popełnienia w poprzednich latach obrotowych istotnego błędu. Korektę tego błędu odnosi się na wynik z lat ubiegłych. (zdarzenia po dniu bilansowym, mogą tez być ujmowane na kapitale z aktualizacji wyceny)

Zysk (strata) netto to pochodzący z RZiS ostateczny wynik finansowy wypracowany przez jednostkę w ciągu roku obrotowego. Może być zyskiem lub stratą.

Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego prezentują wypłaconą przez zarząd wspólnikom spółki kapitałowej zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy.

Rachunek zysków i strat:

• Jest sprawozdaniem o dokonaniach jednostki w trakcie okresu sprawozdawczego;

• Jest sprawozdaniem dynamicznym pokazującym strumienie przychodów i kosztów w danym okresie;

• Jego istota oparta jest na założeniach zasady memoriałowej.

Rachunek zysków i strat poprzez porównanie kosztów i przychodów działalności dostarcza użytkownikom informacji o wynikach działalności i rentowności podmiotu.

Wynik finansowy jednostki to:

- Zysk jeżeli Przychody > Koszty

- Strata jeżeli Przychody < Koszty

Kategorie kosztów i przychodów mające wpływ na osiągnięty wynik finansowy:

• Przychody i koszty działalności operacyjnej;

• Przychody i koszty pozostałej działalności operacyjnej;

• Przychody i koszty finansowe;

• Zyski i straty nadzwyczajne;

• Przychody i koszty z tytułu podatku dochodowego odroczonego.

Koszty, przychody oraz wynik finansowy musi być ujęty w sprawozdaniu:

• Zgodnie z nadrzędnymi zasadami;

• Zgodnie z konwencjami i regułami przyjętymi w rachunkowości;

• Zgodnie z obowiązującymi w prawie bilansowym definicjami tych kategorii.

Przychody i zyski (art.3ust.1,pkt 30 UoR):

To uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów lub zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu wartości kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Koszty i straty (art.3 ust.1, pkt 31 UoR):

….

Rachunek zysków i strat może być sporządzany w dwóch wersjach:

• W wersji kalkulacyjnej

• W wersji porównawczej

Wariant kalkulacyjny – sposób statystyczny:

Przychody ze sprzedaży produktów
+ Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów
- Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
- Wartość sprzedanych towarów i materiałów
= WYNIK BRUTTO ZE SPRZEDAZY
- Koszty sprzedaży
- Koszty zarządu
= WYNIK ZE SPRZEDAŻY

Koszt własny sprzedaży (=)

Koszt wytworzenia sprzedanych produktów

+ koszty sprzedaży

+ koszty zarządu

Koszt wytworzenia sprzedanych produktów:

Obejmuje wartość sprzedanych wyrobów wg kosztu wytworzenia obejmującego koszty bezpośrednie oraz uzasadnioną część kosztów pośrednich.

Koszty sprzedaży:

• Koszty załadunku, rozładunku, transportu;

• Koszty ubezpieczenia na czas trwania transportu;

• Koszty opakowań wysyłkowych;

• Koszty napraw gwarancyjnych;

• Koszty utrzymania stoisk na targach i wystawach.

Koszty zarządu:

• Wynagrodzenia kierownictwa i komórek zarządu;

• Świadczenia na rzecz pracowników zarządu;

• Koszty łączności;

• Inne koszty ogólne przedsiębiorstwa.

Wariant porównawczy – sposób statystyczny:

Przychody ze sprzedaży produktów
+/- zmiana stanu produktów
+ koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki
+ przychody ze sprzedaży towarów i materiałów
- koszty rodzajowe
- wartość sprzedanych towarów i materiałów
= WYNIK ZE SPRZEDAŻY

Zmiana stanu produktów:

• Ustalana jest jako różnica stanów końcowych i początkowych takich pozycji jak: produkty gotowe, produkcja niezakończona, rozliczenia międzyokresowe kosztów; albo

• Saldo konta 490 „Rozliczenie kosztów”

Zmiana stanu produktów – metoda statystyczna

	Stan początkowy Sp	Stan końcowy Sk	Różnica Sk - Sp
Produkty gotowe	2	6	+/- 4
Produkcja niezakończona	4	3	+/- -1
RMK			+/-
- czynne	5	8	+/- 3
- bierne	4	5	+/- -1

Zwiększ. st. prod. =5

Jeżeli Sk>Sp to występuje zwiększenie stanu produktów.

Jeżeli Sk<Sp to występuje zmniejszenia stanu produktów.

Koszt własny sprzedaży:

1. Koszty rodzajowe

- Zwiększenie stanu produktów

1. Koszty rodzajowe

+ zmniejszenie stanu produktów

Przykład 1.

W danym roku obrotowym wartość poniesionych kosztów rodzajowych wyniosła ogółem 7 000 zł. Na początku roku zapas wyrobów gotowych wynosił 300 zł (30 szt. Po 10 zł) a na koniec 800 zł (80 szt. po 10 zł). Spośród poniesionych kosztów rodzajowych:

1. 5000 zł dotyczy kosztów wytworzenia wyrobów gotowych (500 szt. po 10 zł)

2. 1000 zł to koszty ogólnego zarządu

3. 500 zł przypada na koszty sprzedaży

4. 500 zł to koszty dotyczące nast. Okresu sprawozdawczego

5. Przychody ze sprzedaży wyniosły 10 000 zł.

Jaki jest wynik ze sprzedaży wyrobów?

Rozwiązanie:

Sp. WG + przyjęcie z produkcji – Sk. WG = koszt wytworzenia sprzedanych produktów

300 + 5000 – 800 = 4500

Koszt własny sprzedaży = 4500 + 500 + 1000 = 6000

Wyszczególnienie	Wartość
Przychody ze sprzedaży	10 000
Koszt wytworzenia wyrobów sprzedanych	4 500
Koszty sprzedaży	500
Koszt zarządu	1000
Zysk ze sp0rzeedazy	4000

Wyszczególnienie	Sk-Sp
Wyroby gotowe	800-300 = 500
RMK czynne	500-0=500
Zwiększenie stanu produktów	1000

Wyszczególnienie	Wartość
Przychody ze sprzedaży	10 000
Zwiększ stanu produktów	1 000
Koszty rodzajowe	7 000
Zysk ze sprzedaży	4 000

Pozostałe koszty operacyjne:

- wartość netto zlikwidowanych i sprzedanych środków trwałych, środków trwałych w budowie i wartość WNiP oraz koszty ich likwidacji i sprzedaży lub darowizny

- odpisy z tytułu trwałej utraty wartości środków trwałych, środków trwałych w budowie i WNiP

- odpisane środki trwałe w budowie, które nie dały zamierzonego efektu gospodarczego

- kary, grzywny, odszkodowania, tworzone rezerwy, niedobory niezawinione, odpisane należności przedawnione, koszty postępowania sądowego, odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników majątku obrotowego i należności

Pozostałe przychody operacyjne

- przychody ze sprzedaży środków trwałych, środków trwałych w budowie i WNiP

- przychody i odzyski z likwidacji

- otrzymane dotacje, subwencje, darowizny

- ujawnione nadwyżki

- odpisane, przedawnione i umorzone zobowiązania

- otrzymane odszkodowania i kary umowne

- zwrot zasądzonych kosztów sądowych

- rozwiązanie rezerw

- wartość zmniejszająca uprzednio dokonane odpisy aktualizujące

Koszty finansowe

- odsetki od obligacji, pożyczek, kredytów itp.

- prowizje o charakterze finansowym – od kredytów (nie za prowadzenie rachunku bankwoego)

- dyskonto

- dywidendy od wyemitowanych papierów wartościowych

- odsetki od nieterminowej regulacji zobowiązań

- potrącone dyskonto weksli i dyskonto weksli własnych

- ujemne różnice kursowe

- odpisy aktualizujące wartość aktywów finansowych

Przychody finansowe:

- otrzymane dywidendy

- dodatnie różnice kursowe

- otrzymane dyskonto

- odsetki od udzielonych pożyczek, od nieterminowych regulacji należności

- przychody ze sprzedaży inwestycji finansowych

- rozwiązanie odpisów aktualizujących wartość inwestycji finansowych

Straty i zyski nadzwyczajne to skutki finansowe zdarzeń trudnych d przewidzenia, powstających poza działalnością operacyjną jednostki i nie związanych z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.

Podatek odroczony – tylko dla osób prawnych, których SF podlegają badaniu przez biegłego rewidenta.

PODATEK DOCHODOWY

Ustalanie podstawy opodatkowania: wynik brutto z RZiS +/- różnice trwałe +/- różnice przejściowe (tylko kiedy oblicza się podatek odroczony) = podstawa opodatkowania

Różnice trwałe to nieodwracalne, definitywne różnice między przychodami i kosztami wg prawa bilansowego (UoR lub MSR) i podatkowego. Różnice wynikają z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych/prawnych.

Różnice trwałe dodatnie w zakresie przychodów (nie są przychodami w prawie podatkowym a są w prawie bilansowym, czyli są nieopodatkowane):

- z działalności rolniczej (z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej i gospodarki leśnej)

- zwrócone podatki, opłaty i wydatki nie zaliczone wcześniej do kosztów uzyskania przychodów

- odsetki otrzymane w związku ze zwrotami nadpłaconych zobowiązań podatkowych i innych należności budżetowych

- umorzone zobowiązania, jeżeli umorzenie związane jest z bankowym postępowaniem ugodowym lub upadłościowym

Różnice trwałe ujemne w zakresie przychodów (nie są przychodami w prawie bilansowym, a są w prawie podatkowym):

- wartość świadczeń otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie

- przychody ustalane w drodze decyzji urzędu skarbowego, dotyczące sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli cena sprzedaży bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw (podobnie jest ze sprzedażą np. samochodu – US ustala podatek wg podstawy opodatkowania jako ceny rynkowej samochodu a nie zaniżonej ceny na umowie).

Różnice trwałe ujemne w zakresie kosztów (koszty nie będące kosztem uzyskania przychodów w prawie podatkowym) np:

- kary, grzywny orzeczone w postępowaniu karnym, skarbowym, administracyjnym oraz odsetki od nich

- kary, opłaty, odszkodowania i odsetki od nich z tyt. nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska

- koszty egzekucji związane z niewykonywaniem zobowiązań (koszty komornicze)

- wierzytelności odpisane jako przedawnione

- odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych

- kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług

- składki na rzecz organizacji, do których przynależność nie jest obowiązkowa

Podatek dochodowy wpływający na wynik finansowy składa się z:

- części bieżącej – podatek dochodowy bieżący, a więc wymagający zapłaty ustalony w deklaracji podatkowej

- części odroczonej – podatek odroczony, który stanowi różnicę między stanem aktywów i rezerw z tytułu podatku dochodowego odroczonego na koniec i na początek okresu sprawozdawczego

Podatek dochodowy odroczony – kwota podatku ustalona za dany okres sprawozdawczy na podstawie regulacji prawa podatkowego, która będzie należna Fiskusowi lub będzie podlegała zwrotowi w przyszłych okresach sprawozdawczych. W związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów, a ich wartością podatkową oraz stratą podatkową możliwą do odliczenia w przyszłości, jednostka tworzy rezerwę i ustala aktywa z tyt. odroczonego podatku dochodowego, którego jest podatnikiem.

Wartość podatkowa aktywów to kwota wpływająca na pomniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przypadku uzyskania z nich w sposób pośredni lub bezpośredni korzyści ekonomicznych.

Wartość podatkowa pasywów to ich wartość księgowa pomniejszona o kwoty, które w przyszłości pomniejszą podstawę opodatkowania.

Istota ustalania podatku odroczonego – opiera się ona na różnicach przejściowych między wartością księgową i podatkową składników aktywów i pasywów. (wartość księgowa – wartość podatkowa = różnica przejściowa)

Znak różnicy przejściowej:

AKTYWA: wartość księgowa > wartość podatkowa – różnica dodatnia

wartość księgowa < wartość podatkowa – różnica ujemna

PASYWA: wartość księgowa > wartość podatkowa – różnica ujemna

wartość księgowa < wartość podatkowa – różnica dodatnia

Występowanie ujemnych różnic przejściowych spowodowane jest m.in.:

- zastosowaniem niższych stawek amortyzacyjnych dla celów podatkowych niż bilansowych

- zarachowaniem w ujęciu księgowym kosztów z tyt. niewypłaconych wynagrodzeń naliczonych w ramach umowy- zlecenia

- zaksięgowanie niezrealizowanych (ujemnych) różnic kursowych na dzień bilansowy

- zaksięgowanie niezapłaconych odsetek

Różnice przejściowe dodatnie mogą być spowodowane:

- zastosowaniem wyższych stawek amortyzacyjnych dla celów podatkowych niż bilansowych

- zarachowaniem należnych odsetek

- ustaleniem dodatnich niezrealizowanych różnic kursowych związanych z wyceną bilansową

Podatek dochodowy w RZiS stanowi zmianę stanu rezerw i aktywów z tego tytułu. Dlatego też w ewidencji należy wyróżnić podatek dochodowy od transakcji ujętych w wyniku finansowym i dotyczący transakcji ujętych w kapitale własnym.

Podatek dochodowy odroczony odnosi się na kapitał własny, gdy dotyczy korekty kosztów lub przychodów stanowiącej skutek błędu odnoszonego na kapitał własny; skutków zmian zasad rachunkowości wpływających na kapitał własny; skutków wyceny niektórych inwestycji długoterminowych w aktywa finansowe po cenach rynkowych lub w wartości godziwej. Reszta jest ujmowana wynikowo – jako koszty lub przychody.

Ujęte w sprawozdaniu finansowym:

- zmiana stanu aktywów i rezerw od transakcji ujętych w RZiS

- zmiana stanu aktywów i rezerw od transakcji ujętych w kapitale własnym – zestawienie zmian w kapitale własnym

W myśl podejścia bilansowego do odroczonego podatku dochodowego należy ustalić, czy realizacja (rozchód) aktywów oraz rozliczenie (spłata) pasywów (zobowiązań) wywołuje skutki podatkowe (wpływa na podstawę naliczenia podatku dochodowego) czy nie wywołuje takich skutków.

Przykład 1

W 200x5r spółka osiągnęła przychody księgowe w wysokości 35 000zł i koszty 23 000zł. Różnice wartości księgowej i podatkowej aktywów i zobowiązań są skutkiem:

- naliczonych odsetek za zwłokę od należności z tyt. dostaw i usług (4.000zł), których wpływu jednostka spodziewa się w 20x6r.

- utworzonych rezerw na świadczenia emerytalne, których realizacja nastąpi w 20x7r (5.000zł)

- naliczonych odsetek od zobowiązań, które mają być zapłacone w przyszłym roku (3.000zł)

zdarzenie	Wartość księgowa	Wartość podatkowa	Różnice przejściowe	Kwota podatku	Podatek odroczony
					Rezerwy
Odsetki od należności	4 000	0	+ 4 000	760	760
Utworzone rezerwy	5 000	0	- 5 000	1520
Odsetki od zobowiązań	3 000	0	- 3 000
Podatek dochodowy odroczony na rok 20x5 wynosi:	760

a) Bieżące zobowiązanie podatkowe = 35 000 – 23 000 = 12 000

Przychody nie uznane podatkowo = 4 000

Koszty nie uznane podatkowo = 5 000 + 3 000 = 8 000

Podstawa opodatkowania = 16 000 (12-4+8)

Podatek dochodowy = 16 000 x 19% = 3040zł

b) RZiS:

+ przychody księgowe 35.000

- koszty księgowe 23.000

= wynik finansowy brutto 12.000

- podatek dochodowy bieżący 3.040

+ podatek dochodowy odroczony 760

= wynik finansowy netto 9.720

Przykład 2

W jednostce gospodarczej na początek roku wykazywane były następujące wielkości:

- rezerwa z tyt. odroczonego podatku 450

- aktywa z tyt. odroczonego podatku 1700

Wartość obliczonego zobowiązania podatkowego za rok obrotowy wynosi 4000. W ciągu roku wystąpiły operacje księgowe zmieniające wartość księgową i podatkową aktywów i pasywów.

Pozycja aktywów i pasywów	Wartość księgowa	Wartość podatkowa	Różnice dodatnie	Różnice ujemne	Rezerwa z tyt. podatku	Aktywa z tyt. podatku
Środek trwały	10 000	13 000	-	3 000	-	380
Środek trwały	9 000	7 000	2 000	-	380	-
Utrata wartości inwestycji długoterminowe	15 000	2 000	-	5 000	-	950
Należności (dodatnie różnice kursowe)	2 000	0	2 000	-	380	-
Rezem	760	1520

rozrach z US		podatek dochodowy		rezerwa z tyt odr.pod		wynik finansowy		aktywa z tyt odr.pod
	4 000 (1)		(1) 4 000	4 490 (4)			450 SP
			(2) 180				310 (3)
			(3) 310

1) ewidencja zobowiązania podatkowego

2) ewidencja zmniejszenia stanu aktywów z tyt. odroczonego podatku

3) zwiększenia stanu rezerw z tyt. odroczonego podatku

4) przeksięgowanie podatku dochodowego na konto WF

Na kontach rezerw i aktywów z tyt. odroczonego podatku zostały doksięgowane kwoty stanowiące zmianę stanu w stosunku do odpowiednich wielkości wykazanych na początek roku.

Rezerwa = 760 – 450 = 310 (zwiększenie stanu)

Aktywa = 1700 – 1520 = 180 (zmniejszenie stanu)

Obroty wewnętrzne – są ustalane w celu prawidłowego obliczenia zmiany stanu produktów. Koszt ten dotyczy świadczeń wykonanych w ramach jednostki gospodarczej na jej potrzeby i jest związany z wyjściem z tzw. kręgu kosztowego (koszty na kontach zespołu 5 i 6).

Koszty z kręgu kosztowego to koszty operacyjne. Koszty z poza kręgu kosztowego to pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe, straty nadzwyczajne i obciążenia podatkowe.

Wejście do kręgu kosztowego oznacza ujęcie kosztów w układzie rodzajowym (4). Krąg kosztowy zamyka się w danym momencie wtedy, gdy koszt wychodzi z niego w postaci: kosztu wytworzenia sprzedanych produktów (usług), kosztu ogólnego zarządu lub kosztu sprzedaży. Jeżeli koszt ujęty w zespole 4 w danym okresie nie trafia do zespołu 7 kosztów operacyjnych to:

- będzie on ujęty w tym zespole w okresach następnych (rozliczenia międzyokresowe wpływają na zmianę stanu produktów)

- nie będzie ujęty w tym zespole, ponieważ został uznany w wyniku finansowym pod inną postacią (sprzedaż wewnętrzna)

Sprzedaż wewnętrzna obejmuje świadczenie działalności podstawowej i operacyjnej na rzecz aktywów trwa łych rzeczowych, na rzecz działalności handlowej, na rzecz działalności socjalnej lub na rzecz działalności pozostałej operacyjnej.

Operacje, które wymagają ujęcia na kontach obrotów wewnętrznych to przeznaczenie naszych wytwarzanych produktów:

- na potrzeby własnej działalności socjalnej

- na rzecz środków trwałych w budowie czy prac badawczo rozwojowych

- dla pracowników

- przekazanie darowizny

- przekazanie produktów do własnych sklepów firmowych i hurtowni jako towary

Przykład:

Jednostka poniosła koszty rodzajowe w wysokości 1 000zł, w tym 100 zł to koszty zarządu a 900 zł to koszt wytworzenia produktów. W danym okresie nie sprzedano żadnego produktu, natomiast przekazano połowę produktów do sklepów firmowych.

Koszty podstawowe operacyjne, które weszły do kręgu kosztowego wynosiły 1 000zł (rodzajowe), natomiast koszty, które wyszły z kręgu kosztowego w tym okresie wynoszą tylko 100zł. Koszty w wysokości 900zł stanowią tzw. wyjście z kręgu kosztowego i oznaczają:

- wzrost stanu produktów 450zł

- sprzedaż wewnętrzną – wzrost stanu towarów 450 zł

Ujęcie obrotów wewnętrznych:

- koszt własny obrotów wewnętrznych

- obroty wewnętrzne

Ewidencja:

Wyroby gotowe 1-5 lub produkcja pomocnicza 6-7 ma koszt własny obrotów wewnętrznych wn

Obroty wewnętrzne ma towary 1/ środki trwałe w budowie 2/ PKO 3,4,6,7/ rozliczenie niedoborów 5 wn

Operacje gospodarcze:

1. przekazanie wyrobów gotowych do własnych punktów handlowych

2. przekazanie wyrobów gotowych na rzecz środków trwałych w budowie

3. przekazanie wyrobów jako darowiznę

4. odpisy aktualizujące wycenę wyrobów

5. niedobory wyrobów gotowych

6. świadczenie usług własnych na rzecz środków trwałych w budowie

7. świadczenie usług własnych na rzecz działalności socjalnej

Wyliczenie zmiany stanu produktów:

Na konto wn rozliczenie kosztów przenosi się: koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów, koszty zarządu, koszty sprzedaży i koszt własny obrotów wewnętrznych.

Rozliczenie salda konta obroty wewnętrzne na dzień bilansowy:

Obroty z konta wn obroty wewnętrzne przenosi się na dzień bilansowy na konto ma wynik finansowy. Obroty z konta ma koszt obrotów wewnętrznych przenosi się na konto wn rozliczenie kosztów.

Przykład:

Na rzecz środków trwałych w budowie przekazano wyroby gotowe o wartości 500zł. Księgowania:

- wyroby gotowe ma 500 zł koszt własny obrotów wewnętrznych wn 500 zł

- obroty wewnętrzne ma 500 zł środki trwałe w budowie 500 zł

Informacja dodatkowa (UoR załącznik nr 1) jest dodatkowym elementem sprawozdania finansowego, pozwalającym na jego lepsze i pełniejsze zrozumienie. Podział informacji:

- wprowadzenie do sprawozdania finansowego (publikowane w Monitorze Polskim B do 2012r., od 2013r. dostępne tylko w rejestrze sądowym) - informacja na temat podstaw sporządzania sprawozdania finansowego i stosowanych przez jednostkę zasad rachunkowości

- dane identyfikujące podmiot gospodarczy

- określenie okresu działania jednostki gospodarczej w przypadku jej ograniczoności

- określenie okresu sprawozdawczości (wg UoR nie musi być to miesiąc, ale zazwyczaj jest bo łatwiej gdy jest taki sam jak do rozliczeń z fiskusem), roku obrotowego (dla osób prawnych nie musi być od stycznia do grudnia)

- określenie charakteru sprawozdania (jednostkowe czy skonsolidowane)

- w przypadku sprawozdania skonsolidowanego – określenie metody konsolidacji (obowiązuje aktualnie metoda pełna

- dane dotyczące przeprowadzonego połączenia spółek

- określenie sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych

- informacje na temat prowadzonej przez jednostkę polityki rachunkowości

- przyjęte zasady rachunkowości

- stosowane metody wyceny

- metody ustalania wyniku finansowego

- dodatkowe informacje i objaśnienia (niepublikowane w Monitorze Polskim B, są dostępne jedynie w rejestrze sądowym) - informacje uzupełniające, które rozwijają pozycje podstawowych dokumentów sprawozdawczych (bilans, RZiS, przepływy pieniężne)

- objaśnienia dotyczące bilansu (noty)

- objaśnienia dotyczące RZiS

- objaśnienia dotyczące rachunku przepływów pieniężnych

- objaśnienia dotyczące spraw osobowych (ujmuje dane dotyczące zatrudnienia, jego struktury zawodowej, wynagrodzeń, także wynagrodzeń z zysku, pożyczek i podobnych świadczeń na rzecz osób należących do zarządu i organów nadzorczych w spółkach handlowych)

- zawiera informacje o znaczących zdarzeniach z lat ubiegłych w sprawozdaniu dotyczącym danego roku, o zdarzeniach po dniu bilansowym, które nie zostały wykazane w sprawozdaniu finansowym (aby korekty były widoczne dla odbiorców zewnętrznych), o zmianach zasad (polityki) rachunkowości w roku obrotowym i ich wpływie na sytuację majątkową, finansową, wynik finansowy i kapitał (fundusz) własny, o zmianach sposobu sporządzania sprawozdania finansowego i ich konsekwencjach, a także informacje gwarantujące porównywalność danych

- dotyczy sprawozdawczości grup kapitałowych

- określa informacje podawane w przypadku, gdy w roku obrotowych, którego dotyczy sprawozdanie nastąpiło połączenie z inną jednostką

- dotyczy informacji podawanych w przypadku wątpliwości co do możliwości kontynuacji działalności jednostki

- zawiera zalecenia, aby zamieścić wszystkie dodatkowe informacje, które mogłyby istotnie wpłynąć na ocenę jednostki gospodarczej, jej sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego

- inne informacje, które nie zostały objęte zakresem podstawowych dokumentów sprawozdawczych

Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym obejmuje informacje o zmianach poszczególnych składników kapitału (funduszu) własnego za bieżący i poprzedni rok obrotowy oraz zawiera informację, co spowodowało te zmiany. Jest to obligatoryjny składnik sprawozdania dla jednostek, których sprawozdanie podlega corocznemu badaniu i ogłaszaniu. Stanowi uzupełniające sprawozdanie w stosunku do bilansu i RZiS. Z punktu widzenia bilansu wyjaśnia zmiany i powody tych zmian stanu pozycji Kapitał własny, a z punktu widzenia RZiS uzupełnia przychody i koszty bieżącego okresu ujęte w wyniku finansowym o przychody i koszty kapitałowe. Celem sporządzenia zestawienia jest przedstawienie informacji dotyczących zmian w poszczególnych składnikach kapitału własnego i ich przyczynach, wpływu na wysokość kapitału własnego skutków zmian przyjętych zasad (polityki) rachunkowości (w przypadku przyjęcia do wyceny ceny rynkowej lub godziwej pojawia się kapitał z aktualizacji wyceny) i korekty błędów, kosztów i przychodów kapitałowych, wysokości kapitału własnego po uwzględnieniu proponowanego podziału wyniku finansowego. Zmiany w kapitale własnym można podzielić a dwie części:

a) zmiany wynikające z decyzji właścicieli kapitału (nie stanowią one przychodu lub kosztu kapitałowego) – zmiany przede wszystkim w kapitale podstawowym i zapasowym

b) zmiany wynikające z zasad rachunkowości (przychody i koszty kapitałowe) – wykreowane poprzez zmiany wyceny aktywów i zobowiązań (lub zdarzenia po dniu bilansowym) zmieniające kapitał z aktualizacji wyceny oraz korekty z lat ubiegłych (lub niepodzielony zysk, niepokryta strata) zmieniające zysk lub stratę z lat ubiegłych

Jednostki, które nie mają obowiązku sporządzania zmian w kapitale własnym, informacje o zmianach kapitału zamieszczają w informacji dodatkowej w części dotyczącej objaśnień do bilansu (informacje o stanie kapitałów rezerwowych i zapasowych w ust. 1 pkt 6 objaśnień do bilansu, a informacje o strukturze własności kapitału podstawowego oraz liczbie i wartości nominalnej subskrybowanych akcji, w tym uprzywilejowanych w ust. 1 pkt 5 objaśnień do bilansu).

Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym:

I. kapitał (fundusz) własny na początek okresu (BO)

- zmiany przyjętych zasad (polityki) rachunkowości

- korekty błędów

I a. Kapitał własny na początek okresu (BO) po korektach

II. kapitał własny na koniec okresu (BZ)

III. kapitał własny po uwzględnieniu propozycji podziału zysku

Rysunek: podstawowe elementy zestawienia zmian w kapitale własnym:

	Zestawienie zmian w kapitale własnym
Źródło zmian	Decyzje właścicieli
Podstawowe elementy kapitału własnego	Kapitał akcyjny, kapitał zapasowy

Kolejna część zestawienia obejmuje informacje o zwiększeniach i zmniejszeniach poszczególnych składników kapitałów własnych z wykazaniem tytułów tych zmian na bieżący i poprzedni rok obrotowy.

1) kapitał (fundusz) podstawowy na początek okresu

2) należne wpłaty na kapitał podstawowy na początek okresu

3) udziały (akcje) własne na początek okresu

4) kapitał (fundusz) zapasowy na początek okresu

5) kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny na początek okresu

6) pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe na początek okresu

7) zysk (strata) z lat ubiegłych na początek okresu

8) wynik netto

Kapitał zakładowy spółki akcyjnej:

- minimalna wartość kapitału 500 tys zł – dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej (minimum 1 gr)

- akcje imienne lub na okaziciela

- akcje obejmowane są w zamian za wkłady do spółki – pieniężne lub niepieniężne (aport)

Zwiększenie kapitału zakładowego spółki akcyjnej:

- w drodze emisji nowych akcji lub podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji; podwyższenie kapitału zakładowego wymaga odpowiedniej zmiany statutu

- ze środków z kapitału zapasowego lub innych kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku, jeżeli mogą one być zużyte na ten cel; decyzję podejmuje walne zgromadzenie

Zmniejszenie kapitału zakładowego spółki akcyjnej (w drodze zmiany statutu):

- zmniejszenie wartości nominalnej akcji

- połączenie akcji

- umorzenie części akcji

Należne wpłaty na kapitał zapasowy są to zadeklarowane, lecz niewniesione wkłady kapitałowe na poczet kapitału zakładowego, które prezentowane są w pasywach bilansu ze znakiem „–”. Zwiększenie należnych wpłat na kapitał własny następuje poprzez emisję akcji obejmowanych za wkłady pieniężne lub niepieniężne. Zmniejszenie natomiast następuje poprzez wpłaty akcjonariuszy poprzednio zadeklarowanych kwot lub przekazanie wkładów niepieniężnych uprzednio zadeklarowanych.

Akcje własne – w bilansie wykazywane ze znakiem „–”. Zwiększenia stanu posiadanych akcji własnych następuje poprzez nabycie odpłatne akcji własnych, nabycie nieodpłatne akcji własnych, nabycie akcji w drodze egzekucji i emisja akcji nieobjętych przez akcjonariuszy. Zmniejszenia stanu posiadanych akcji własnych następuje poprzez sprzedaż posiadanych akcji własnych, ich nieodpłatne przekazanie lub umorzenie.

Kapitał zapasowy. Zwiększenia:

- 8% zysku netto do osiągnięcia co najmniej 1/3 kapitału zakładowego

- odpisy z zysku powyżej wymaganych 8%

- nadwyżki osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej, a pozostałe po pokryciu kosztów tej emisji

- dopłaty akcjonariuszy, za przyznane szczególne uprawnienia (akcje uprzywilejowane)

- różnica z wyceny uprzednio zaktualizowanych, zbywanych lub likwidowanych środków trwałych

Zmniejszenia:

- pokrycie straty bilansowej (jeśli nie tworzy się na ten cel kapitału rezerwowego)

- przeznaczenie części środków na podwyższenie kapitału zakładowego, utworzenie kapitału rezerwowego lub na wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy

Kapitał rezerwowy – to kapitał celowy tworzony z określonym przeznaczeniem na:

- pokrycie konkretnych wydatków lub strat

- pokrycie całości lub części dywidend w latach o przewidywanym niższym poziomie zysku do podziału

- sfinansowanie kosztów zaniechanej produkcji

- sfinansowanie prac badawczo-rozwojowych

W spółce akcyjnej musi być tworzony przed nabyciem akcji własnych i umorzeniem posiadanych akcji własnych.

Zwiększany może być poprzez odpis z zysku bilansowego lub przekazanie środków z innych kapitałów. Zmniejszenia dotyczą pokrycia straty bilansowej, przeznaczenia części środków na podwyższenie kapitału zakładowego lub zapasowego lub na wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy (z kapitału utworzonego w 3 ostatnich latach).

Kapitał z aktualizacji wyceny:

Aktualizacja wyceny wart. środków trwałych zgodnie z odrębnymi przepisami;

Wycena inwestycji długoterminowych (finansowych) w wartości rynkowej (godziwej);

Wystąpienie zagrożenia kontynuacji działalności przez spółkę (ujęcie skutków wyceny oraz utworzonej rezerwy)

Zysk/strata z lat ubiegłych:

• Obejmuje nierozliczony zysk netto z lat ubiegłych i niepokrytą stratę z lat ubiegłych, które wynikają z uchwał zgromadzenia akcjonariuszy;

• UoR art. 54 ust.3 – kwota korekty błędu;

Zysk/strata z lat ubiegłych – zwiększenie:

• Pozostawienie zysku niepodzielonego za kolejne lata obrotowe;

• Brak możliwości pokrycia strat za kolejne lata obrotowe;

• Ujęcie skutków popełnienia w latach ubiegłych błędów;

• Podatek odroczony związany z błędem.

Zysk/strata z lat ubiegłych – zmniejszenia:

• Podział zysku niepodzielonego w poprzednich latach obrotowych;

• Pokrycie straty za poprzednie lata obrotowe;

• Ujęcie skutków popełnienia w latach ubiegłych błędu;

• Podatek odroczony związany z błędem.

Zysk/strata netto:

Zgodnie z art.42 ust.1 UoR, w jednostkach innych niż banki i ZU na WF netto składają się:

• Wynik z działalności operacyjnej;

• Wynik z operacji finansowej;

• Wynik z operacji nadzwyczajnych;

• Obowiązkowe obciążenia WF z tyt. podatku dochodowego i płatności z nim zrównanych.

Zysk/strata netto – zwiększenia:

• Wynik finansowy netto ustalony w RZiS;

Zysk/strata netto – zmniejszenia:

• Wypłaty dywidendy dla akcjonariuszy;

• Utworzenie kapitału rezerwowego;

• Utworzenie kapitału zapasowego;

• Pokrycie straty za poprzednie lata obrotowe;

• Nagrody dla załogi;

• Zasilenie z FŚS.

Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna) art.36 ust.3:

Jeśli w myśl odrębnych przepisów w ciągu roku są dokonywane odpisy z WF bieżącego roku obrotowego, to należy je wykazać ze znakiem ujemnym w odrębnej pozycji pasywów.

Zgodnie z art.52ust.3UoR, odpisy z WF bieżącego roku obrotowego, w tym także wypłaty z zysku, dokonywane na podstawie odrębnych przepisów uznaje się za podział WF netto jednostek w ciągu roku obrotowego.

Wypłata zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy uznawana jest za śródroczny podział WF netto.

Ujęcie w księgach rachunkowych:

Wypłacone w ciągu roku zaliczki na poczet zysku można ujmować w księgach rachunkowych bezpośrednio na koncie „Rozliczenie WF” z chwilą podjęcia decyzji o wypłacie.

Ujęcie w sprawozdaniu finansowym:

• Bilans – A.IX. „Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego(wielkość ujemna)”.

• Zestawienie zmian w kapitale własnym -8.c. „Odpisy z zysku”.

Przykład 1:

W spółce z o.o. za poprzedni rok obrotowy wykazano zysk. Ponadto:

1. Zysk osiągnięty w niezakończonym jeszcze roku obrotowym 36 000zł;

2. Kwoty przekazane z zysku na kapitał rezerwowy w poprzednich latach, którymi może dysponować zarząd w celu wypłaty zaliczki na dywidendę 6000zł;

3. Niepokryta strata z lat ubiegłych 7000zł.

Rozwiązanie:

Wg Ksh art.195par.1 spółka może wypłacić zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy, jeśli jej zatwierdzone sprawozdanie fin. za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk. Zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrot., powiększony o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi w celu wypłaty zaliczek może dysponować zarząd, oraz pomniejszonego o niepokryte straty i udziały własne.

Maksymal. kwota zaliczki: (36000/2)+6000 – 7000 = 17000 zł

Podatek od zaliczki: 17000 x 19% = 3230 zł.

Korekta błędu popełnionego w latach ubiegłych:

Jeśli popełniony w poprzednich latach obrotowych błąd jednostka zakwalifikowała jako błąd, w następstwie którego nie można uznać sprawozdania fin. Za rok lub lata poprzednie za rzetelne, to trzeba dokonać korekty tego błędu, a kwotę korekty trzeba odnieść na kapitał własny i wykazać jako zysk (stratę) z lat ubiegłych.

Ujęcie w zestawieniu zmian w kapitale (funduszu) własnym „korekty błędów” dokonując korekt

1. Kapitał własny na początek okresu (BO) oraz

   1. Zysk z lat ubiegłych na początku okresu

7.4 Strata z lat ubiegłych na początku okresu.

Rachunek przepływów pieniężnych

Podstawę ustawową regulacji w zakresie przepływów pieniężnych stanowi:

• Artykuł 48b (ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości Dz. U z 2002 r. Nr76, poz.694 z późn. Zm.

Zasady sporządzania i prezentacji rachunku przepływów pieniężnych zawarto w:

• KSR 1 Rachunek przepływów pieniężnych (Dz. Urz. Ministra finansów z dnia 24 czerwca 2010 r. Nr6, poz.29) oraz

• MSR 7 Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych.

Zgodnie z UoR w sprawozdaniu tym wykazuje się wszystkie wpływy i wydatki środków pieniężnych, z wyłączeniem operacji związanych z zakupem i sprzedażą środków pieniężnych.

Sprawozdanie to ma charakter dynamiczny i jest sporządzane zgodnie z zasadą kasową.

Zasada memoriału a zasada kasowa:

Zasada memoriału ↓	………………………..	Zasada kasowa ↓
Wynik „memoriałowy” ↓	………………………..	Wynik „kasowy” ↓
Rachunek zysków i strat	…………………………	Rachunek przepływów pieniężnych

Aktywa pieniężne są to aktywa w formie krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz oraz inne aktywa finansowe (ekwiwalenty pieniężne) , w tym w szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych.

Warunkiem zaliczenia innych aktywów finansowych do środków pieniężnych jest ażeby były płatne lub wymagalne w ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia (lokaty). Wyjątek stanowią te z innych aktywów finansowych, które są ujmowane w przepływach z działalności inwestycyjnej.

Ogólna koncepcja rachunku przepływów pieniężnych – UoR załącznik nr 1.

Metody sporządzania rachunku przepływów pieniężnych (UoR załącznik nr 1.) :

Metoda bezpośrednia	Metoda pośrednia
Przepływy śr. pieniężnych z dział. operacyjnej
I.Wpływy	I.Zysk (starta) netto
II.Wydatki	II.Korekty
III.Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej	III.Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
I.Wpływy
II.Wydatki
III.Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

• Działalność operacyjna jest to podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz inne rodzaje działalności nie zaliczone do działalności inwestycyjnej lub finansowej

• Działalność inwestycyjna polega na nabywaniu i zbywaniu składników aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz wszystkich z nimi związanych pieniężnych kosztów i korzyści.

• Działalność finansowa polega na pozyskiwaniu lub utracie źródeł finansowania oraz wszystkich z nimi związanych pieniężnych kosztów i korzyści.

W przepływach z działalności inwestycyjnej należy wykazać wpływy w szczególności z tytułu:

• Zbycia wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych,

• Zbycia inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne;

• Zbycia i posiadania aktywów finansowych.

Do wydatków z działalności inwestycyjnej zalicza się w szczególności:

• Nabycie wartości niematerialnych i prawnych i rzeczowych aktywów trwałych,

• Nabycie inwestycji w nieruchomości oraz WNiP,

• Nabycie aktywów finansowych (+udzielone pożyczki).

W przepływach z działalności finansowej wykazuje się wpływy m.in. z tytułu:

• Wydania udziałów, emisji akcji, dopłat do kapitału oraz innych instrumentów finansowych,

• Zaciągniętych kredytów i pożyczek,

• Emisji dłużnych papierów wartościowych.

Do wydatków z działalności finansowej zalicza się:

• Wypłaty dywidend i inne płatności na rzecz właścicieli,

• Spłaty kredytów, pożyczek, odsetek z tego tytułu,

• Wykup dłużnych papierów wartościowych,

• Nabycie udziałów (akcji) własnych.

Metody sporządzania rachunku przepływów pieniężnych:

a) Metoda bezpośrednia polega na wykazywaniu w ramach działalności operacyjnej podstawowych tytułów wpływów i wydatków. Kwoty te są wykazywane jako odrębne pozycje , a następnie zagregowane do kwoty przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej.

b) Metoda pośrednia za punkt wyjścia w obliczaniu przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej przyjmuje wynik finansowy netto. Wartość wyniku koryguje się następnie o pozycje najczęściej nie powodujące zmian w gotowce lub jej ekwiwalentach.

Przykłady korekt wyniku które pojawiają się w działalności operacyjnej w metodzie pośredniej:

1. Eliminujące z wyniku netto pozycje niepieniężne (np. amortyzacja);

2. Wynikające ze zmian w pozycjach aktywów i pasywów bilansu otwarcia i zamknięcia danego okresu.

3. Eliminujące z ogólnej kwoty przepływów te, które dotyczą działalności finansowej lub inwestycyjnej.

Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej – metoda pośrednia

I. zysk (strata) netto

II. korekty razem (korekty kosztów, które nie powodują wypływu środków pieniężnych – ze znakiem przeciwnym niż RZiS)

1. amortyzacja

2. zyski (straty) z tyt. różnic kursowych (korektę robimy w przypadku różnic niezrealizowanych na dzień bilansowy niedotyczących działalności operacyjnej)

3. odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)

4. zysk (strata) z działalności inwestycyjnej

5. zmiana stanu rezerw

6. zmiana stanu zapasów

7. zmiana stanu należności

8. zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych z wyjątkiem kredytów i pożyczek

9. zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych

10. inne korekty

III. przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

Przykład 1

A firmie handlowej zaksięgowano amortyzację środków trwałych za dany okres. Kwota amortyzacji 10 000zł.

Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej:

I. wynik finansowy netto 10 000

II. korekty razem 10 000

1. amortyzacja 10 000

III. przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej 0

Przykład 2

Jednostka zaciągnęła kredyt w walucie obcej 10 000 euro. Kurs faktyczny zastosowany w tym dniu wynosił 4,2zł/EU. Na dzień bilansowy średni kurs NBP wyniósł 4,3zł/EU. Ujemne różnice kursowe, ustalone memoriałowo – niezrealizowane wyniosą 1000zł.

Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej:

I. wynik finansowy netto 1 000

II. korekty razem 1 000

2. zyski (straty) z tyt. różnic kursowych 1 000

III. przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej 0

Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej – metoda bezpośrednia

I. wpływy

1. sprzedaż

2. inne wpływy z działalności operacyjnej

II. wydatki

1. dostawy i usługi

2. wynagrodzenia netto

3. ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz inne świadczenia

4. podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym

5. inne wydatki operacyjne

III. przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

Sprawozdanie z działalności jednostki – nie stanowi integralnej części sprawozdania finansowego, obowiązek jego sporządzania ciąży na wybranych podmiotach: spółkach kapitałowych, komandytowo-akcyjnych, towarzystwach ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielniach, przedsiębiorstwach państwowych. Celem jego sporządzania jest dostarczenie istotnych informacji o stanie majątku i sytuacji finansowej jednostki pozwalających na właściwą ocenę efektów działalności w przyszłości oraz ocenę przyszłego rozwoju. Zakres tego sprawozdania to: przewidywany rozwój, ważniejsze zdarzenia mające istotny wpływ na działalność jednostki, osiągnięcia w dziedzinie nadań i rozwoju, aktualna oraz przewidywana sytuacja finansowa.

W sprawozdaniu z działalności jednostki należy dodatkowo ujawnić informację o stosowaniu ładu korporacyjnego w przypadku jednostek, których papiery wartościowe zostały dopuszczone do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Sprawozdanie powinno obejmować różnego rodzaju wskaźniki finansowe i niefinansowe jeśli podnoszą jego wartość i zrozumiałość.

Przykład.

1 stycznia 200x jednostka Q nabyła 300szt obligacji 5-letnich spółki VB. Cena nabycia 1 szt. to 320zł (cena emisyjna). Wartość nominalna 1 szt. Ustalono na 410zł. Obligacje są oprocentowane wg stałej stopy 7% rocznie, odsetki wypłacane są na koniec roku. Skorygowana cenę nabycia stosuje się do aktywów finansowych, dla których został określony termin wymagalności. Metoda ta dotyczy takich aktywów jak obligacje i pożyczki. Efektywna stopa % to stopa, za pomocą której następuje zdyskontowanie do bieżącej wartości związanych z danym składnikiem aktywów finansowych przyszłych przepływów pieniężnych oczekiwanych w całym okresie aż do terminy wymagalności – jest to wewnętrzna stopa zwrotu IRR.

Rozwiązanie:

Zidentyfikowanie nominalnych przepływów pieniężnych związanych z obligacjami i przypisanie ich do konkretnych okresów.

01.01.200x nabycie obligacji: przepływ ujemny 300 x 320 = 96 000

31.12.200x płatność odsetek: 300 x 410 x 0,07 = 8 610

31.12.200x+1 płatność odsetek: 300 x 410 x 0,07 = 8 610

31.12.200x+2 płatność odsetek: 300 x 410 x 0,07 = 8 610

31.12.200x+3 płatność odsetek: 300 x 410 x 0,07 = 8 610

31.12.200x+4 płatność odsetek i przepływ pieniężny z tytułu wykupu 8 610 + (300 x 410) = 8 610 + 123 000 = 131 610

Wyznaczenie efektywnej stopy zwrotu IRR

1. metoda kolejnych podstawień

2. wykorzystanie funkcji finansowej progresywnej

IRR = 13,2844%

Ustalenie skorygowanej ceny nabycia (wartość bilansowa):

01.01.200x: 96 000zł (wartość bilansowa – cena nabycia)

31.12.200x: 96 000 + (96 000 x 13,2844%) – 8 610 = 100 143zł

31.12.200x+1: 100 143 + (100 143 x 13,2844%) – 8 610 = 104 836zł

31.12.200x+2: 110 153

31.12.200x+4: 0 zł zaś kwota wykupu 131 610

Rachunkowość jednostek w szczegółowych sytuacjach:

Zasada kontynuacji działania: przyjmuje się, że jednostka będzie w stanie w dającej się przewidzieć przyszłości kontynuować działalność w niezmienionych istotnie zakresie. Przerwanie kontynuacji działalności ma miejsce wtedy, gdy jednostka przestaje istnieć, a więc w stanie: likwidacji, upadłości lub połączenia.

Przesłanki głoszenia upadłości: dłużnik stał się niewypłacalny, nie płaci swoich długów. Dłużnika uważa się za niewypłacalnego, gdy nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych lub jego zobowiązania przekroczyły wartość jego majątku nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje (dotyczy osób prawnych). Wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć dłużnik, wierzyciel, inne właściwe osoby. Do wniosku dołącza się aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników, bilans sporządzony dla celów tego postępowania (nie później niż 30 dni przed złożeniem wniosku), spis wierzycieli, ich adresy, wysokość wierzytelności, terminy zapłaty oraz listę zabezpieczeń dokonanych na majątku przez wierzycieli, oświadczenia o opłatach wierzytelności (6 msc przed spłatą długu), spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika, wykaz tytułów egzekucyjnych oraz wykonawczych przeciwko dłużnikowi.

Odpowiadając na wniosek sąd może oddalić wiosek o ogłoszenie upadłości lub ogłosić upadłość (z likwidacją majątku albo z możliwością zawarcia układu). Na dzień poprzedzający dzień ogłoszenia upadłości należy księgi rachunkowe zamknąć, a otworzyć je na dzień ogłoszenia upadłości. Zamykając księgi należy przeprowadzić inwentaryzację, dokonać wyceny aktywów i pasywów, utworzyć rezerwę na przewidywane dodatkowe koszty i straty spowodowane utratą zdolności do kontynuowania działalności oraz sporządzić sprawozdanie finansowe.

Połączenie składników kapitału własnego likwidowanej jednostki: kapitał podstawowy, zapasowy, rezerwowy, z aktualizacji wyceny, rozliczenie wyniku finansowego (dt).

Kapitał podstawowy podlega pomniejszeniu w spółkach z o.o. i towarzystwach ubezpieczeń wzajemnych o udziały własne. W spółkach akcyjnych – o należne wkłady na poczet kapitału, o ile nie wezwano zainteresowanych do ich wniesienia oraz o akcje własne.

Masa upadłościowa: w celu jej ustalenia należy wydzielić z majątku składniki będące przedmiotem zastawu i niepodlegające sprzedaży na mocy zawartych umów. Wydziela się również składniki tworzące ZFŚS. Pozostały majątek wycenia się i określa możliwość jego sprzedaży.

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe:

a) umorzenie środków trwałych reprezentuje zasoby finansowe gromadzone w celu wymiany tych aktywów

b) jednostka może stosować różne metody obliczania amortyzacji dla sporządzenia sprawozdań finansowych jak też dla podatkowych

c) stosowanie metody amortyzacji degresywnej powoduje, że środki trwałe zużywają się szybciej niż w przypadku stosowania amortyzacji liniowej

odpis z tytułu trwałej utraty wartości inwestycji niefinansowych obciąża:

a) koszty finansowe

b) pozostałe koszty rodzajowe

c) pozostałe koszty operacyjne

wycena bilansowa inwestycji niefinansowych odbywa się wg:

a) ceny zakupu

b) ceny nabycia

c) ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości

krótkoterminowe aktywa finansowe na dzień bilansowy należy wykazać w księgach rachunkowych w:

a) niższej z cen zakupu lub rynkowej

b) koszcie wytworzenia

c) niższej z cen nabycia lub rynkowej

konto odpisy aktualizujące DAF jest kontem:

a) bilansowym

b) korygującym

c) wynikowym

ujawnioną nadwyżkę gotówki w kasie odnosi się na:

a) przychody finansowe

b) zyski nadzwyczajne

c) pozostałe przychody operacyjne

płacone odsetki i prowizje kredytów odnosi się na:

a) kredyty bankowe

b) usługi obce

c) koszty finansowe

wystawienie i przekazanie weksla własnego wierzycielowi stanowi:

a) koszt finansowy

b) zobowiązanie wekslowe

c) inne środki pieniężne

części zapasowe maszyn i urządzeń zalicza się do:

a) nisko cennych aktywów trwałych

b) środków pracy

c) zapasów

dokumentem stwierdzającym rozchód materiałów jest:

a) Mm

b) protokół niedoborów inwentaryzacyjnych

c) Zw

na dzień bilansowy materiały wycenia się:

a) w stałych cenach ewidencyjnych

b) w rzeczywistych cenach nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy

c) w rzeczywistych cenach nabycia

depozyty materiałowe to:

a) materiały własne przeznaczone do zniszczenia

b) dostawy z zewnątrz w odbiorze

c) zapasy obce

niedoborami zapasów nazywa się:

a) różnice wartościowe (-) stwierdzone podczas spisu z natury

b) szkody powodujące obniżenie przydatności materiałów

c) różnice wartościowe (+) oraz różnice ilościowe stwierdzone podczas spisu z natury

odpisy aktualizujące wartość materiałów, dokonywane w związku z utratą ich wartości:

a) występują wówczas, gdy cena sprzedaży netto materiałów jest większa od ceny nabycia

b) obciążają pozostałe koszty operacyjne

c) księguje się na dobro konta Odpisy aktualizujące wartość materiałów

koszty składowania stanowią element ceny nabycia materiałów:

a) zawsze

b) kiedy składowanie trwa dłuższy czas, a koszty jego są znaczne

c) kiedy są związane z przystosowaniem materiałów do stanu zdatnego do używania

jeżeli przedsiębiorstwo stosuje zmienne ceny ewidencyjne, to która z metod wyceny rozchodu zwiększa jego wartość w warunkach inflacji:

a) FIFO

b) LIFO

c) średniej ważonej

jeżeli przedsiębiorstwo reklamuje dostawę materiałów, to zobowiązanie warunkowe:

a) wystąpi zawsze w księgach nabywcy i dostawcy

b) wystąpi w księgach nabywcy w przypadku reklamacji nieskutecznej przed zapłatą

c) wystąpi w księgach nabywcy w przypadku reklamacji nieskutecznej po zapłacie

należności i zobowiązania wyrażone w walucie polskiej ujmuje się w ciągu roku obrotowego w księgach rachunkowych:

a) wg wartości nominalnej

b) w kwocie wymagającej zapłaty

c) w kwocie wymagającej zapłaty pomniejszonej o odpisy aktualizujące

ustalone w ciągu roku obrotowego różnice kursowe – w świetle UoR dotyczą:

a) przekazanych zaliczek w walutach obcych na poczet przyszłych dostaw

b) niespłaconych długoterminowych pożyczek zaciągniętych w walutach obcych

c) uregulowanych zobowiązań w walutach obcych

dodatnie różnice kursowe ustalone na dzień wygaśnięcia należności w walutach obcych na skutek ich zapłaty zalicza się do:

a) przychodów przyszłych okresów

b) pozostałych przychodów operacyjnych

c) przychodów finansowych

otrzymanie od kontrahenta zaliczki na przyszłe dostawy traktowane jest jako:

a) zobowiązanie wobec dostawcy

b) przychód przyszłych okresów

c) należności od odbiorców

należności z tytułu dostaw i usług wymagalne powyżej 12 miesięcy od dnia bilansowego wykazuje się w bilansie jako:

a) należności krótkoterminowe

b) należności długoterminowe

c) należności krótkoterminowe lub długoterminowe w zależności od polityki rachunkowości

odpisy aktualizujące należności wykazuje się w bilansie:

a) w pasywach jako rezerwy

b) w pasywach jako zobowiązania

c) w aktywach jako zmniejszenie należności

należności umorzone, na które dokonano 100% odpisu aktualizującego

a) zwiększa koszty finansowe

b) zwiększa pozostałe koszty operacyjne

c) zmniejsza odpisy aktualizujące

odpis aktualizujący wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek zalicza się do:

a) kosztów finansowych

b) kosztów bieżącej działalności operacyjnej

c) pozostałych kosztów operacyjnych

konto inne rozrachunki z pracownikami służy do ewidencji:

a) narzutów na wynagrodzenia

b) wynagrodzeń

c) krajowych i zagranicznych podróży służbowych

zobowiązania długoterminowe na dzień bilansowy wycenia się:

a) w kwocie wymagającej zapłaty

b) wg wartości zdyskontowanej

c) w wartości nominalnej

koszt wytworzenia produktu obejmuje:

a) koszty bezpośrednie, uzasadnioną część kosztów pośrednich produkcji, koszty zarządu i magazynowania

b) koszty bezpośrednie, uzasadnioną cześć kosztów pośrednich produkcji i koszty sprzedaży

c) koszty bezpośrednie oraz uzasadnioną część kosztów pośrednich produkcji