1Wymień i scharakteryzuj zasoby odnawialne i nieodnawialne Polski.
Za najważniejsze zasoby odnawialne uznaje się powietrze, gleby, zbiorowiska roślinne i lasy, wodę, łowiska i zasoby ryb, zasoby genetyczne i gatunki dziko żyjące oraz krajobraz o wysokich walorach naturalnych i kulturowych, występujący szczególnie na obszarach chronionych. Zasobami nieodnawialnymi są natomiast przede wszystkim zasoby energetyczne (paliwa kopalne) oraz surowce mineralne.
Do szczególnie ważnych polskich zasobów nieodnawialnych zalicza się:
1. surowce energetyczne: węgiel kamienny i brunatny oraz gaz ziemny,
2. surowce metaliczne: rudy miedzi oraz rudy cynku i ołowiu,
3. surowce chemiczne: siarka rodzima i sól kamienna,
4. surowce skalne: piasek, gliny, iły i inne.
2Znaczenie oceny stanu środowiska w układzie presja-stan-przeciwdziałanie.
Zagadnienia o zasięgu globalnym lub o charakterze problemowym zostały wydzielone z rozdziałów dotyczących komponentów i omówione odrębnie. W poszczególnych rozdziałach, tam gdzie było to możliwe, został zastosowany schemat: presja – stan – przeciwdziałania.
W ramach presji omówiono źródła zanieczyszczeń najbardziej typowe dla Polski oraz najbardziej istotne z uwagi na wielkości emisji zanieczyszczeń oraz wywierany wpływ na środowisko.
Stan zawiera informacje o jakości poszczególnych komponentów środowiska, zachodzących zmianach oraz obserwowanych trendach.
Natomiast w ramach przeciwdziałań omówiono wybrane zagadnienia dotyczące podejmowanych inicjatyw, zarówno legislacyjnych, jak i technicznych, które mają zaowocować w pierwszej kolejności ograniczeniem wielkości antropopresji a następnej poprawą jakości środowiska.
3Wymień formy ochrony przyrody
Formami ochrony przyrody w Polsce są: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000, pomniki przyrody, stanowisko dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
4W jaki sposób przemysł ceramiczny może uczestniczyć w ochronie przyrody?.
5Scharakteryzuj główne zanieczyszczenie środowiska Polski.
*Emisja zanieczyszczeń do atmosfery: spalanie paliw, produkcja wyrobów pe zmysłowych, transport towarów i ludzi, produkcja rolna, uprawy szklarniowe, ogrzewanie budynków
*zanieczyszczanie wód: ścieki komunalne, ścieki przemysłowe
*Zanieczyszczenia osadów dennych: osady rzek zanieczyszczone są przez bar, kadm, cynk, ołów
*zanieczyszczenie gleb: metalami ciężkimi i wybranymi, niebezpiecznymi związkami organicznymi
6W jaki sposób przemysł cementowy może uczestniczyć w ochronie przyrody?
7Jak klasyfikujemy zanieczyszczenia nieszkodliwe?
Zanieczyszczenia wtórne, to takie, które
tworzą się w środowisku wskutek chemicznego oddziaływania prekursorów wprowadzanych do środowiska. Do tej grupy należy zaliczyć substancje nieszkodliwe, które dostały się do środowiska w nadmiernych ilościach lub w niewłaściwym miejscu albo czasie. Można tu podać przykład zanieczyszczenia rzeki np. mlekiem lub serwatką, które, jak wiadomo, nie posiadają właściwości toksycznych. Jeżeli jednak znajdą się w rzece spowodują zagrożenie zmieniając warunki tego ekosystemu (ograniczenie ilości tlenu, zmiana pH itp.).
Zanieczyszczenia można klasyfikować ze względu na:
-jego rodzaj (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, dioksyny. toksyczne metale)
-źródło emisji (procesy spalania, środki transportu)
-środek rozprzestrzeniania się (powietrze, woda, gleba)
8Charakterystyka powietrza z pkt widzenia ochrony środowiska.
9Wymień źródła głównych zanieczyszczeń środowiska.
10Reakcje chemiczne zanieczyszczeń środowiska (wody, powietrza, gleby).
*powietrza: reakcje fotochemiczne, utlenianie
*woda: utlenianie związków organicznych lub nieorganicznych
*gleba: zaadsorbowane w glebie związki organiczne ulegają rozkładowi na drodze degradacji chemicznej lub mikrobiologicznej degradacji z udziałem mikroorganizmów
11Scharakteryzuj główne zanieczyszczenia środowiska Polski
CO- bezbarwny, bezwonny gaz o trujących właściwościach. Powstaje podczas niecałkowitego spalania węgla lub innych węglowodanów
NOx- tlenki azotu powstają podczas spalania paliw kopalnianych oraz jako gazowe zanieczyszczenia powietrza przy eksploatacji silników spalinowych
SO2- powszechnie występujące zanieczyszczenie powietrza emitowane do atmosfery w wyniku spalania stałych i ciekłych paliw.
O3- w atmosferze jest składnikiem niepożądanym powstaje w fotochemicznych reakcjach węglowodorów i lenków azotu
Metale ciężkie- w ten sposób określa się grupę metali o gęstości powyżej 6 g/cm3 obejmuje ona metale toksyczne takie jak: Cd, Cr, Cu, Fe, Hg, Mn, Mo, Pb, U, V
12Jakie znasz technologie utylizacji odpadów?
*Termiczne metody niszczenia odpadów: Wszelkie procesy niekontrolowanego i kontrolowanego spalania odpadów, a w szczególności coraz powszechniej występujące zjawisko spalania śmieci z indywidualnych gospodarstw domowych w piecach węglowych czy po prostu w stosach przed domem, powoduje powstawanie dioksan. Proces termicznego niszczenia odpadów komunalnych, szpitalnych i przemysłowych prowadzi się obecnie w oparciu o dobrze sprawdzone w praktyce technologie spalania. *Techniki mikrofalowe niszczenia odpadów :
W zakresie termicznych metod niszczenia odpadów szpitalnych i przemysłowych stosowane są powszechnie w Polsce technologie oparte na spalaniu. W rozpowszechnionych w kraju instalacjach proces spalania prowadzony jest dwustopniowo. W pierwszym etapie następuje zgazowanie organicznych frakcji odpadów przy znacznym niedoborze tlenu, a powstały palny gaz spalany jest w drugim etapie w komorze dopalającej, gdzie należy wprowadzić powietrze dostarczające tlenu do reakcji spalania. W nowo zbudowanych lub zmodernizowanych spalarniach procesy te są prowadzone w instalacjach wyposażonych w sprawne systemy oczyszczania spalin, zapewniających minimalny poziom stężeń substancji szkodliwych emitowanych ze spalinami do atmosfery.
13Kryteria kwalifikacyjne poważnej awarii przemysłowej.
14Jaki jest wpływ betonu na środowisko?
*półproduktami są materiały pochodzenia mineralnego
*półprodukty i dodatki mineralne zbudowane są z podstawowych tlenków
*”sztuczny kamień”
*nie zagraża składnikom środowiska
*nie jest źródłem zanieczyszczeń stałych, ciekłych ani gazowych
*produkcja betonu jest produkcją bezodpadową
*jest materiałem, który podlega recyclingowi
*technologia betonu stwarza ogromne możliwości w zakresie wykorzystania różnych materiałów odpadowych
15Wymień i scharakteryzuj rodzaje recyklingu?
16Źródła zanieczyszczeń wód powierzchniowych w Polsce.
Pzemysł:
Podczas gdy w atmosferze substancje zanieczyszczające stosunkowo łatwo rozprzestrzeniają się i często przenoszone są na dalekie odległości, to wody powierzchniowe, stojące i płynące, stanowią dla większości zanieczyszczeń
odbiornik ostateczny. Na jakość wód powierzchniowych wpływają bowiem nie tylko ścieki przemysłowe i komunalne ale także zanieczyszczenia wprowadzane z atmosfery i gruntu. Skumulowane działania w sferze prawno- ekonomicznej, organizacyjnej, technicznej i inwestycyjnej spowodowały, że osiągnięto znaczący postęp w ograniczaniu ładunków zanieczyszczeń oraz zmniejszeniu ogólnej ilości ścieków odprowadzanych do wód powierzchniowych. W ślad za tym zaobserwowano systematyczną, chociaż jeszcze bardzo powolną poprawę stanu jakości wód powierzchniowych. Nadal najpoważniejszym źródłem zanieczyszczenia wód powierzchniowych ściekami przemysłowymi jest sektor górnictwa węgla kamiennego, odprowadzający w górnych dorzeczach Wisły i Odry nadmierne ilości silnie zasolonych wód z odwodnień kopalni. Analiza danych monitoringowych potwierdza, że przemysł przestał być głównym sprawcą nadmiernego zanieczyszczenia rzek i jezior. O kategorii wód pozaklasowych decyduje głównie parametr charakterystyczny dla nieoczyszczonych ścieków komunalnych, tzw. miano coli, a w następnej kolejności oznaczenia wskaźników takich jak chlorofil „a”, fosfor ogólny i azot azotynowy. Wskazuje to, że głównym źródłem nadmiernego zanieczyszczenia polskich wód powierzchniowych jest obecnie gospodarka komunalna. Stopień zanieczyszczenia rzek determinuje stan jakości polskich wód przybrzeżnych
Morza Bałtyckiego.
Rolnictwo: Zanieczyszczenia wód nawozami zmywanymi z powierzchni pól uprawnych.
Ścieki komunalne i przemysłowe, które nie zostały oczyszczone
Gospodarstwa domowe
17Wymień i opisz skutki działania lotnych związków organicznych.
Powstaje w procesów chemicznych naturalnych (np. wybuchy wulkanów) lub
będących skutkiem działań człowieka (antropogennych) do środowiska dostają się lotne
związki organiczne (ang. VOC). Mogą to substancje gazowe lub ciekłe o niskiej temperaturze wrzenia. Należą do nich węglowodory, organiczne rozpuszczalniki (aceton, chlorek metylenu, trichloroetylen, czterochlorek węgla, benzen), benzyna oraz freony Związki te dostają się do atmosfery, Uwalniane do atmosfery freony, przedostają się do stratosfery, i tam pod wpływem promieniowania UV odszczepiają atom chlorowca, który jest efektywnym katalizatorem rozkładu ozonu, który jest bardzo potrzebny Mniejsze stężenie gorzej pochłania promieniowanie ultrafioletowe. W efekcie do powierzchni Ziemi dociera promieniowanie UV o większym natężeniu, co negatywnie wpływa na życie biologiczne przyczyniając się do gorszych efektów rolnictwa, a także zagrażając zdrowiu ludzi (zwiększona zachorowalność na raka skóry). Ograniczenie emisji szkodliwych freonów polega na zastąpieniu najbardziej szkodliwych związkami o mniejszej aktywności względem ozonu i szybciej rozkładających się w atmosferze
18Transgraniczny przepływ zanieczyszczeń powietrza.
Jest to przepływ związków siarki utlenionej i azotu utlenionego [tys.t/rok] do Polski i z Polski wg wstępnych obliczeń EMEP
19Źródła i struktura powstawania odpadów przemysłowych.
20System oceny podstawowych elementów środowiska.
Obecne wydanie Raportu prezentuje ocenę stanu środowiska przyrodniczego w Polsce w odniesieniu do lat 1996-2001. Ocenę jakości większości komponentów przeprowadzono w oparciu o stare wymagania prawne obowiązujące w tym okresie, w tym głównie ustawę z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska oraz ustawę z dnia 24 października 1974 r. – Prawo wodne. Wymogi prawne stanowiące podstawę przeprowadzonych ocen zostały wymienione w poszczególnych rozdziałach.
21Jakie instytucje państwowe nadzorują bezpieczeństwo środowiska?
Administracja publiczna jest zobowiązana do udostępniania informacji o
środowisku, a wydanie niniejszego Raportu jest wypełnieniem tego obowiązku. Raporty zawarte sa w konstytucji. Badania stanu
środowiska naturalnego są regularnie publikowane przez odpowiednie instytucje narodowe
np. przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska w Polsce lub w USA przez Evironmental Protection Agency lub ponadnarodowe np. Świat WHO
22Na czym polega szkodliwe działanie dioksyn?
Dioksynami określa się dużą grupę trwałych związków chemicznych będących chlorowymi pochodnymi związków aromatycznych (dibenzo-p-dioksyn, dibenzofuranów). Najbardziej aktywnym biologiczne jest 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksyna określana skrótem TCDD.2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksyna TCDD 2,3,7,8-tetrachlorodibenzofuran TCDF O jeden atom tlenu uboższy jest 2,3,7,8-tetrachlorodibenzofuran. Pochodne chlorowe dibenzo-p-dioksyn i dibenzofuranów (kongomery) tworzą grupę zwiążków o różnej aktywności biologicznej.
2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksyna toksycznie oddziałuje na system immunologiczny
człowieka. Jest związkiem rakotwórczym. Dioksyny powstają podczas spalania
węglowodorów w obecności związków chloru (np. polichlorku winylu). Największym
źródłem dioksyn są spalarnie śmieci. Do organizmu ludzkiego najczęściej dostają się z
pożywieniem. Przekazywane są w łańcuchu pokarmowym. Są truciznami ulegającymi
kumulacji o czym świadczy fakt, że w mięsie ryb występują w stężeniu 100 000 razy
większym niż w otaczającym ich środowisku wodnym.
23Metody oczyszczania ścieków komunalnych.
Rosnąca ilość oczyszczalni komunalnych i przemysłowych wykorzystujących metody biologiczne sprzyja poprawie efektów oczyszczania ścieków. Szacuje się, że obecnie około 64% oczyszczanych ścieków charakteryzuje wskaźnik redukcji BZT5 (biologiczne zapotrzebowanie na tlen) i ChZTwiększy niż 60 %
Ścieki wymagające oczyszczania w tym:
Ścieki oczyszczone;
•mechanicznie,
•chemicznie,
•biologicznie,
•z podwyższonym usuwaniem biogenów.
Ścieki nieoczyszczone:
•z zakładów przemysłowych,
•siecią kanalizacyjną.
24Przyczyny spadku koncentracji ozonu w stratosferze.
W atmosferze jest składnikiem niepożądanym. Powstaje w fotochemicznych reakcjach
węglowodorów i tlenków azotu. Stanowi jeden z głównych składników smogu. Powoduje
trudności w oddychaniu i podrażnienia układ oddechowy. Istotne zmiany w funkcjonowaniu układu Ozon wpływa szkodliwie na system immunologiczny
człowieka osłabiając jego możliwości przeciwdziałania infekcjom mikrobiologicznym.
W stratosferze spełnia korzystną rolę ograniczając natężenie szkodliwego promieniowania
UV.
Dziura ozonowa
Ozon występuje w postaci warstwy w stratosferze. Cieńszej na równiku i grubszej w
okolicach biegunów. Powstaje w wyniku oddziaływania promieniowania ultrafioletowego
(~240 nm) na tlen: Atomowy tlen jest bardzo aktywny i łączy się w cząsteczkę ozonu
Ozon w stratosferze absorbuje promieniowanie ultrafioletowe (240 – 320 nm), które jest
szkodliwe dla życia biologicznego (rak skóry, niszczenie roślin). Mimo, iż ozon jest w tej reakcji niszczony, to łatwo się odnawia w reakcji (2) atomowego
tlenu z cząsteczką tlenu. W górnej części atmosfery dominuje tlen atomowy, a natężenie promieniowania UV jest wysokie, w miarę obniżania wysokości poziom ozonu się zwiększa, a natężenie UV maleje wskutek absorpcji. Blisko powierzchni
poziom ozonu i natężenia UV jest mały. Ilość ozonu zmniejsza z przyczyn naturalnych, a
powodem jest reakcja O3+O=2O2
Innym, dużo istotniejszym powodem zużywania ozonu są zanieczyszczenia powietrza w
postaci tlenków azotu i fluorochlorowęglowodorów CnClxFy. Freony CnClxFy uwalniają atom chlorowca w wyniku fotodysocjacji czyli= Fy+Cl+CnClx
Atom chloru może wielokrotnie uczestniczyć w reakcjach typu: O3+Cl2=ClO+O2, ClO+O=Cl+O2
które doprowadzają do zmniejszenia się stężenia ozonu.
25Jakość i zasobność wód powierzchniowych i podziemnych na terenie Polski.
Polska zaliczana jest do krajów o ubogich zasobach wodnych. Składają się na nie:
• zasoby wód powierzchniowych, których wielkość, określana jako średni odpływ z wielolecia, wynosi około 63,1 mld m3/rok (tj. średnio 1660 m3/rok na mieszkańca, podczas gdy w krajach europejskich
przeciętne zasoby wód powierzchniowych szacowane są na 4560 m3/rok na mieszkańca);
•zasoby wód podziemnych, których objętość eksploatacyjną szacowano w 1996 r. na 15,6 km3, z czego 35% z warstw geologicznych głęboko zalegających;
•zasoby morskich wód wewnętrznych i terytorialnych.
Wody powierzchniowe.
Wyniki badań polskiej strefy Morza Bałtyckiego wskazują na utrzymującą się wysoką degradację
środowiska morskiego. Poziom soli biogenicznych w wodzie morskiej jest wysoki lecz stabilny. Najbardziej niekorzystna sytuacja występuje w zalewach i zatokach, gdzie nadmierne obciążenie solami azotu i fosforu w połączeniu ze spadkiem natlenienia powoduje zagrożenie dla ekosystemów.
Sztuczne zbiorniki i stopnie wodne.
Prawie stałym zjawiskiem spotykanym w zbiornikach zaporowych w całej Europie stają się zakwity sinicowe. Udowodniono, że kilkadziesiąt gatunków sinic m.in. z rodzajów: Microcystis, Anabena, Oscillatoria i Aphanizomenon (często spotykane w polskich wodach) zdolnych jest do produkcji toksyn (hepatotoksyny i neurotoksyny), które są groźne dla zwierząt i ludzi. Zbiorniki zaporowe są wyjątkowo podatne na zanieczyszczenia chemiczne i eutrofizację (proces intensywnego rozwoju fitoplanktonu). Przyczyną tego zjawiska jest jakość wód zasilających zbiornik oraz proces zamulania materiałem wleczonym.
Specyfiką obszaru Polski, w odróżnieniu od większości państw naszego kontynentu, jest fakt występowania na blisko 80% powierzchni kraju poziomów wodonośnych mających charakter użytkowy tj. spełniających określone kryteria ilości i jakości wód, z których można pobierać wodę w sposób trwały.
Jakość- Mimo istnienia naturalnej odporności zbiorników wód podziemnych na zanieczyszczenie, istnieje realne zagrożenie ich degradacji. Podejmowane działania zaradcze koncentrują się przede wszystkim na ograniczaniu wpływu na wody ognisk zanieczyszczeń zarówno krajowych jak i zagranicznych, ustanawianiem obszarów ochronnych oraz oszczędnego wykorzystywania zasobów wodnych.
Jakość Prowadzone obserwacje monitoringowe nie wykazują istotnych zmian jakości wód podziemnych. Wody wgłębne mają generalnie dobrą jakość, lepszą w porównaniu do wód gruntowych, i znacznie wyższą od jakości wód powierzchniowych. Charakteryzuje je z regułystabilny skład chemiczny oraz mniejsza podatność na zanieczyszczenia. Natomiast w płytkich,
słabo-izolowanych poziomach wodonośnych, z których ciągle jeszcze zaopatrywana jest znaczczęść mieszkańców wsi i obszarów podmiejskich, udział wód o niskiej jakości jest znaczący. Obok czynników naturalnych (np. podwyższone stężenia związków żelaza i manganu), jedną z podstawowych przyczyn takiego stanu rzeczy jest nieprawidłowa gospodarka ściekami bytowymi, odprowadzanymi do gruntu bez należytego oczyszczenia. Zanieczyszczenia wód gruntowych związane z oddziaływaniem obiektów przemysłowych występują na znacznie mniejszych obszarach, jakkolwiek w niektórych przypadkach mogą stanowić znacznie poważniejsze zagrożenie dla ludzi oraz lokalnej flory i fauny.
26Stan środowiska Morza Bałtyckiego w Polskiej strefie ekonomicznej.
Wody Bałtyckie i strefa przybrzeżna Wody Bałtyckie i strefa przybrzeżna
Wyniki badań polskiej strefy Morza Bałtyckiego wskazują na utrzymującą się wysoką degradację środowiska morskiego. Poziom soli biogenicznych w wodzie morskiej jest wysoki lecz stabilny. Najbardziej niekorzystna sytuacja występuje w zalewach i zatokach, gdzie nadmierne obciążenie solami azotu i fosforu w połączeniu ze spadkiem natlenienia powoduje zagrożenie dla ekosystemów.
Wielkość ładunków zanieczyszczeń wprowadzanych przez polskie rzeki do wód morskich, głównie Wisłę i Odrę, ulega okresowym zmianom z tendencją powolnego zmniejszania. Badania wód zatok i strefy przybrzeżnej wskazują na zdecydowanie wyższe stężenia biogenów oraz silniejsze skażenia bakteryjne (sanitarne) niż w wodach morza otwartego, jakkolwiek parametry sanitarne wód przybrzeżnych uległy w ostatnich latach zdecydowanej poprawie.
27Wymień i scharakteryzuj hałas pochodzenia antropogenicznego.
Hałas z roku na rok rosnie
Najpowszechniejszym źródłem hałasu w środowisku jest komunikacja samochodowa istotne zmiany związane z tym źródłem będą więc pociągały za sobą zauważalne zmiany klimatu akustycznego rozpatrywanego jako całość.
Narażenie na hałas drogowy wydaje się jednak
ulegać obecnie pewnej stabilizacji, a znaczącą poprawę sytuacji może przynieść wyprowadzenie
ruchu samochodowego, zwłaszcza tranzytowych przewozów towarowych poza rejony zabudowy
mieszkalnej. Zagrożenie hałasem kolejowym jest znacznie mniejsze, a jeszcze mniejszy zasięg
ma oddziaływanie hałasu lotniczego. Należy się jednak spodziewać rozwoju transportu
lotniczego w Polsce, a w konsekwencji narastania tego rodzaju zagrożenia w nowych terenach.
28Promieniowanie jonizacyjne i niejonizacyjne na terenie Polski. Aktualna sytuacja radiacyjna.
Promieniowanie jonizujące. Skażenia środowiska sztucznymi izotopami promieniotwórczymi nie powodują w Polsce istotnego zagrożenia radiologicznego
środowiska.Moc dawki w latach 1996-2001 była na poziomie 40-150 nSv/h, czyli na poziomie wartości z okresu przed awarią w Czarnobylu. Wieloletnie pomiary wskazują że
narażenie powodowane promieniowaniem pochodzącym od izotopów sztucznych jest bez
porównania mniejsze niż pochodzące od promieniowania naturalnego.
Średnioroczne stężenie Cs-137 w powietrzu, z roku na rok spada.
Pr niejonizujace
Duże zaniepokojenie opinii publicznej budzi ostatnio kwestia narażenia ludzi na promieniowanie niejonizujące. Pola elektromagnetyczne występują powszechnie a natężenie ich oddziaływań w ostatnich latach rośnie ze względu na stosunkowo szybki rozwój nowych źródeł. Należy jednak zauważyć, że poziom tła elektromagnetycznego pozostaje wielokrotnie niższy od natężeń, przy których teoretycznie możliwe jest jakiekolwiek szkodliwe oddziaływanie na organizm ludzki. Polskie normy w tym zakresie uwzględniają stosunkowo duży margines bezpieczeństwa, dzięki czemu dopuszczalne natężenia pól elektromagnetycznych ustalane są na poziomach wielokrotnie
niższych, niż przyjmuje się w różnych krajach europejskich.
29Oceń środowisko przyrodnicze Polski.
walory przyrodnicze Polski uważane są za bardzo wysokie, zwłaszcza na tle Europy Zachodniej. Liczne, a jednocześnie cenne pod względem przyrodniczym i krajobrazowym ekosystemy charakteryzuje wysoki poziom różnorodności biologicznej.
Miejsce i względnie dobre warunki bytowania znajdują ciągle jeszcze w Polsce rzadkie
gatunki roślin i zwierząt, gdzie indziej nieobecne i często zagrożone w skali kontynentu.
Powierzchnia obszarów chronionych o zróżnicowanym statusie, obejmujących ponad 1/4 kraju, stawia Polskę pod tym względem na jednym z pierwszych miejsc w Europie. System obszarów. Gospodarcze wykorzystanie większości terytorium naszego kraju ma charakter zdecydowanie ekstensywny, w umiarkowany sposób wpływając na zmiany jakości środowiska. Około 60%powierzchni kraju użytkowane jest rolniczo. Stosunkowo niewielkie zużycie nawozów, mineralnych oraz chemicznych środków ochrony roślin nie powoduje istotnego i powszechnie występującego zagrożenia dla środowiska ze strony tej gałęzi gospodarki. Kolejne 28% obszaru kraju stanowią lasy, które sprzyjają utrzymywaniu wysokich walorów przyrodniczych i krajobrazowych środowiska na całym obszarze kraju.
Powierzchnia lasów systematycznie rosła w całym okresie powojennym. Również w
przyszłości zakłada się wzrost lesistości (do 30% powierzchni kraju do roku 2020 i do 33% do roku 2050). Polskie lasy znajdują się pod presją różnych zagrożeń, zarówno o charakterze
naturalnym, jak i antropogenicznym, do najgroźniejszych zagrożeń zaliczyć należy:
zanieczyszczenie powietrza, zmiany stosunków wodnych oraz nadmierną penetrację lasów przezludzi.