Konspekt 12

Przedsiębiorstwo w warunkach konkurencji monopolistycznej

W przypadku rynku o konkurencji monopolistycznej istnieją liczni producenci lub sprzedawcy którzy oferują zróżnicowane produkty będące bliskimi substytutami, posiadają znaczącą przewagę w kontroli cen (pasty do zębów, handel detaliczny)

„Model konkurencji monopolistycznej charakteryzuje się występowaniem względnie dużej liczby niezależnych przedsiębiorstw, sprzedających wyroby, które są bliskimi, ale nie doskonałymi substytutami.

Mimo ze firmy na danym rynku sprzedają generalnie ten sam typ produktu (maja podobne parametry techniczne), to jednak produkt określonej firmy ma pewne cechy, które odróżniają go od produktów pozostałych firm danego rynku. Dzięki temu wyrób ma swój rynek, co umożliwia ustalanie dla niego odrębnej ceny oraz odpowiednie kształtowanie wielkości produkcji w celu osiągniecia jak największych zysków.” (Dach)

Konkurencja monopolistyczna występuje w gałęziach które charakteryzują się

• Na rynku działa wielu producentów i wielu nabywców

• Istnieje nieograniczona swoboda wejścia nowych firm na rynek danej gałęzi a nowi producenci są w stanie podjąć produkcję bliskich substytutów istniejących już produktów.

• Produkty wytwarzane przez różne firmy nie są jednorodne, są zróżnicowane pod względem cech użytkowych oraz mają bliskie substytuty, zaś nabywcy przejawiają preferencje w stosunku do wyrobów firmowych określonych sprzedawców. Sprzedawcy starają się by ich produkt się wyróżniał. Za pomocą wyglądu, marki, opakowania, reklamy produkt wyodrębnia się w świadomości odbiorców jako różny od innych a firma uzyskuje wyodrębniony rynek stając się na nim monopolistą.

• Założenie doskonałej informacji o rynku

Przykłady:

Sklepiki osiedlowe, restauracje, salony fryzjerskie i kosmetyczne, poradnie medyczne.

Krzywa popytu

Można wyróżnić krzywa popytu na produkty firmy oraz rynkową.

1. Równowaga przedsiębiorstwa w krótkim i długim okresie

„Równowaga Chamberlaina

1 etap

Produkt jest dany, cena dostosowywana

Zakładamy że rynkowy popyt gałęzi jest proporcjonalnie dzielony pomiędzy wszystkie firmy. Krzywa pokazującą ilości produktu które dana firma może sprzedać jest obiektywną krzywą popytu. Jej nachylenie odpowiada krzywej popytu na produkty całej gałęzi.

Punkt A - krzywa popytu obiektywnego przecina się z krzywą popytu postrzeganego przez firmę i odpowiada cenie c1 i produkcji Q1.

Jeżeli firma chce maksymalizować zyski obniża cenę c1 do c2 i zwiększa produkcję do Q2. Wielkość produkcji Q2 oraz cenę c2 bierzemy od punktu E (przecięcia Kk =Uk).Utrzymanie takich rozmiarów produkcji będzie możliwe dopóki inne firmy też nie obniżą ceny do c2. Gdy konkurencja to zrobi wówczas sprzedaż produktów firmy spadnie do Q3 a odcinek Q3Q2 pokazuje wielkość sprzedaży utraconej na rzecz konkurentów. W momencie gdy każda firma zażąda ceny c2 krzywa Pp przesunie się w dół aż do przecięcia

C z Po. Zmiana ta przesunie też krzywą Uk w rezultacie firma może znów obniżyć cenę. Proces ten będzie trwał aż firmy nie uznają ze nie ma powodu do dalszych zmian a nastąpi to w punkcie w którym ustali się krótkookresowa równowaga” (Milewski)

P o – popyt obiektywny

P p – popyt postrzegany przez firmę

„Równowaga przedsiębiorstwa oznacza osiągnięcie takiej kombinacji cena- wielkość produkcji która przy danych kosztach umożliwi zrealizowanie maksymalnego zysku.” (Rekowski)

W długim okresie do danej gałęzi produkcji napłyną nowe kapitały zachęcone tym że firmy funkcjonujące w tej gałęzi osiągają zyski, ponieważ cena ck przewyższa przy produkcji Qk długookresowy koszt przeciętny.

Zwiększy się liczba firm działających w tej gałęzi a tym samym zmniejszy się popyt na produkty analizowanej firmy. Obie krzywe popytu Po i Pp przesuną się w lewo. Po kolejnych dostosowaniach ustali się długookresowa równowaga w punkcie Ed (przecięcie krzywych długookresowego kosztu krańcowego i długookresowego utargu krańcowego DUk = DKk) któremu odpowiadają wielkości produkcji Q oraz cena c wyznaczone przez punkt G (punkt styczności Pp z krzywą długookresowego Kp). Do długookresowej równowagi dojdzie gdy ustaną procesy dostosowawcze i skończą się wejścia nowych firm do gałęzi a stanie się tak gdy zyski ponadnormalne spadną do 0 i pozostaną tylko zyski normalne.

Krzywa popytu w konkurencji doskonałej jest linią prostą a wię równowaga ustali się w punkcie odpowiadającym cenie c2 i produkcji Q2.

Krzywa popytu w warunkach konkurencji monopolistycznej jest linią opadającą. Punktowi długookresowej równowagi odpowiada ilość produktu Q1 i cena C1.