Temat: Bilans płatniczy i kursy walutowe

Opracowanie : Katarzyna Banaszczyk

Urszula Drzewiecka

Grupa: ID-I0-11

Bilans Płatniczy

To statystyczne zestawienie wartości wszystkich transakcji, które w danym okresie czasu (np. 1 rok) miały miejsce między danym krajem a resztą świata. Innymi słowy bilans płatniczy rejestruje międzynarodowe przypływy i odpływy kapitału związane m.in. z inwestycjami i handlem zagranicznym.

Zasada jest taka:

• Cokolwiek opuszcza kraj (eksport) i jest opłacane, zapisuje się ze znakiem + (kredyt)

• Cokolwiek przybywa do kraju (import) i wymaga zapłaty, oznaczone jest z znakiem – (debet)

Bilans płatniczy dzieli się na:

Rachunek obrotów bieżących

(inaczej handlowy) – to zestawienie płatności z tytułu przepływu towarów i usług oraz dochodów majątkowych między danym krajem a zagranicą. Wyróżnia się następujący podział:

• Obroty towarowe – zestawienie wartości eksportu i importu towarów, a różnica między tymi wartościami wyznacza deficyt lub nadwyżkę

• Obroty usługami – są to m.in. transport, turystyka, ubezpieczenia (np. wczasowicz w naszym kraju = kredyt)

• Pozostałe obroty bieżące – są to m.in. dochody majątkowe, odsetki, zyski, przekazy pieniężne, darowizny

Rachunek obrotów kapitałowych

(międzynarodowe przepływy aktywów i pasywów) – to zestawienie zmian jakie wskutek przepływu kapitałów zachodzą w krajowych zasobach akcji, obligacji skarbowych, nieruchomości, depozytów, kredytów bankowych itp. Wyróżnia się następujący podział:

• Kapitał długoterminowy – dotyczy przepływów inwestycji między krajem a zagranicą i dzieli się na dwie pozycje:

- inwestycje bezpośrednie – powodują napływ lub odpływ pieniędzy

- inwestycje portfelowe – dotyczą papierów wartościowych (np. akcje przedsiębiorstw)

• Kapitał krótkoterminowy – dotyczy przepływów inwestycji między krajem a zagranicą – krótkotrwałych

• Zmiany rezerw – każdy kraj posiada oficjalne rezerwy złota oraz obcych walut przetrzymywanych przez bank centralny, w razie potrzeby są one na zlecenie rządu sprzedawane by wesprzeć swoją walutę narodową.

Równowaga bilansu płatniczego jest jednym z celów polityki gospodarczej. Stosowane są różne sposoby przywracania równowagi z zakresu polityki pieniężno-kredytowej bądź fiskalnej. Jednak przywrócenie równowagi nie zawsze musi być priorytetem władz rządzących.

Debet i kredyt powinny być sobie równe, w przeciwnym razie nastąpi zmiana kursu walutowego lub interwencja banku centralnego na rynku walutowym.

Równowaga płatnicza ma miejsce, gdy gospodarka rozwija się w tempie zbliżonym do potencjalnego – w pełni wykorzystuje rozporządzalne zasoby – zasoby pracy, finanse publiczne i inflacja są pod kontrolą. W praktyce w wielu krajach warunki te nie są spełnione a formalna równowaga istnieje – jednak ma charakter pozorny.

Nierównowaga bilansu płatniczego oznacza istnienie nadwyżki lub deficytu:

• Osiąganie ciągłych deficytów jest niemożliwe, gdyż może to prowadzić do trwałego wyczerpania rezerw dewizowych (utrata możliwości płatności).

• Osiąganie ciągłych nadwyżek również nie jest możliwe, gdyż powodowałoby to ciągły deficyt innych krajów (a jest to niemożliwe). Okresowe nadwyżki są preferowane, ale mogą doprowadzić do negatywnych konsekwencji.

Deficyt i nadwyżka

Zgodnie z zasadą podwójnego księgowania bilans płatniczy jest zawsze zrównoważony. Jednak z punktu widzenia ekonomicznej interpretacji może wystąpić w nim deficyt, nadwyżka lub równowaga. O deficycie mówimy, gdy płatności z tytułu transakcji autonomicznych (podejmowane z pobudek ekonomicznych i związane z międzynarodowym przepływem towarów, usług, kapitału, siły roboczej) przewyższają dochody z nich. Z kolei w sytuacji, gdy strona kredytowa przewyższa stronę debetową transakcji autonomicznych, bilans zamyka się nadwyżką. W pierwszym przypadku zrównoważenie następuje poprzez nadwyżkę transakcji wyrównawczych, a w drugim - przez ujemne saldo owych transakcji 

Dane statystyczne określające bilans płatniczy mogą jednak zawierać pewne błędy spowodowane opóźnieniem danych lub nadmiarem źródeł badań i informacji. W takim przypadku wprowadza się pozycję bilansującą (saldo błędów).

Problemy dla kraju związane z bilansem płatniczym:

• deficyt bilansu płatniczego – niedobór dewiz – rząd kraju musi wtedy zaciągać pożyczkę lub zmniejszyć rezerwy dewizowe

• spadek kursu walutowego – wzrost cen towarów importowanych, przyspieszenie inflacji, wahania kursu powoduj niepewność zakłócającą handel zagraniczny i rozwój gospodarczy

Przedstawiamy porównanie Bilasów płatniczych z 2001 oraz 2011

2001

Rachunek obrotów bieżących

1.Towary
Eksport 170 600
Import 201 889

Saldo - 31 289

2. Usługi
Eksport 39 985
Import 36 732

Saldo 3 253

Towary i usługi – saldo - 28 036

3. Pozostałe obroty bieżące
Dochody majątkowe - 2 435
Transfery 6 358

Saldo obrotów bieżących - 24 113

Rachunek obrotów kapitałowych

4. Kapitał długoterminowy
Inwestycje zagraniczne w Polsce 23 340
Inwestycje Polski za granicą 364

Saldo 23 704

5. Kapitał krótkoterminowy
Zagraniczne depozyty
i kredyty otrzymane - 2 396
Depozyty za granicą
i kredyty udzielone 336

Saldo - 2 060

6. Rezerwy 1 713

Saldo obrotów kapitałowych 23 357

Saldo obrotów bieżących i kapitałowych -756
7. Pozycja bilansująca 756
0

2011

Rachunek obrotów bieżących

1.Towary
Eksport 577 332
Import 618 781

Saldo - 41 449

2. Usługi
Eksport 111 225
Import 94 712

Saldo 16 513

Towary i usługi – saldo - 24 936

3. Pozostałe obroty bieżące
Dochody majątkowe - 67 406
Transfery 17 841

Saldo obrotów bieżących - 74 501

Rachunek obrotów kapitałowych

4. Kapitał długoterminowy
Inwestycje zagraniczne w Polsce 23 340
Inwestycje Polski za granicą 364

Saldo 23 704

5. Kapitał krótkoterminowy
Zagraniczne depozyty
i kredyty otrzymane 56 029
Depozyty za granicą
i kredyty udzielone -21 336

Saldo 34 663

6. Rezerwy - 17 986

Saldo obrotów kapitałowych 40 381

Saldo obrotów bieżących i kapitałowych -34 120
7. Pozycja bilansująca 34 120
0

KURSY WALUTOWE

KURS WALUTOWY cena danej waluty wyrażona w innej walucie. Miejscem transakcji, na którym przedmiotem są waluty krajowe jest rynek walutowy; sprzedaje się jedną walutę w zamian za inną. Mowa jest o rynku, aby podkreślić, że występuje na nim: podaż, popyt i cena. Kurs waluty określa się rozmiarami popytu i podaży. Wzrost kursu waluty zwiększa podaż danej waluty, zaś im niższy kurs waluty w stosunku do zagranicznej waluty, to zwiększa się popyt na tą walutę.
Kursy poszczególnych walut mogą wzrastać w odniesieniu do innych (słabszych) walut, a spadać do pozostałych (mocnych) walut.
Na ogół o relacjach wymiany walut, czyli o kursach walut, decyduje podstawowe prawo rynku tworzące kurs równowagi przy zrównaniu popytu z podażą danej waluty.
W praktycę proces równoważenia rynku walutowego dokonuje się bardzo szybko. Banki korygują swe kursy w miarę zgłaszania przez klientów zapotrzebowania na waluty, obserwując zarazem kursy oferowane w innych bankach.

Czynniki określające rozmiary kursów walut:

• Ekonomiczne

podaż walut obcych na krajowym rynku
popyt na waluty obce
różnice stóp procentowych oraz stóp inflacji na rynku obcym i krajowym
stopień reglamentacji waluty
polityka walutowa
stan gospodarki kraju oraz jego partnerów gospodarczych

• Polityczne

sytuacja międzynarodowa
napięcia polityczne

• Psychologiczne

związane z oczekiwaniami dotyczącymi przyszłego stanu gospodarki

Spadek kursu waluty, jest głównie spowodowany przez następujące czynniki :

* Wzrost popytu krajowego, który staje się przyczyną wzrostu importu,
* Wyższa inflacja w kraju niż za granicą,
* Spadek stóp procentowych w kraju, co powoduje odpływ waluty za granicę do bardziej opłacalnych lokat,
*Działania spekulacyjne ze strony uczestników rynku walutowego (eksporterów, importerów, banków ), którzy oczekują spadku kursu waluty krajowej sprzedają ją, co faktycznie powoduje obniżenie jej kursu.

Spadek wolnorynkowego kursu waluty krajowej w stosunku do walut zagranicznych określa się mianem DEPRECJACJĄ, zaś wzrost kursu - APRECJACJĄ.

RODZAJE KURSÓW WALUT ZE WZGLĘDU NA ICH ELASTYCZNOŚĆ

• Kurs sztywny - ustalony przez organ państwa, nie podlegający wahaniom. Określa tzw. dopuszczalny korytarz wahań waluty wokół kursu centralnego (parytetu). Jeżeli nadwyżka podaży lub popytu na daną walutę powoduje większe od dopuszczalnego odchylenia kursu walutowego od parytetu to bank centralny interweniuje, a jeżeli brak jest do tego środków to bank centralny ogłasza oficjalną dewaluację waluty własnej.

• Kurs stały - określany również kursem stabilnym. Występuje wówczas, gdy kursy walut zmieniają się pod wpływem popytu i podaży, lecz tylko w pewnych granicach. Granice te mogą być określone przez władze finansowe danego kraju lub mogą wynikać z porozumień międzynarodowych.

• Kurs płynny -kurs walutowy będący wynikiem gry sił rynku, a więc ustalany przez relacje popytu i podaży. Zmiany popytu i podaży danej waluty powodują odpowiednie zmiany poziomu kursu walutowego zachodzące nieustannie z dnia na dzień, a nawet z godziny na godzinę.

KURS WALUTOWY A BILANS PŁATNICZY

• BEZ INTERWENCJI PAŃSTWA

Na wolnym rynku walutowym dochodzi do automatycznego zrównoważenia bilansu płatniczego.
Płynny kurs walutowy zrównuję popyt z podażą oraz łączną kwotę strony kredytowej z kwotą strony debetowej i tym samym równoważy się bilans płatniczy.
Równowaga bilansu płatniczego nie musi oznaczać równowagi poszczególnych jego części; jest natomiast konieczne, by ewentualny deficyt na rachunku obrotów bieżących był równy nadwyżce w obrotach kapitałowych ( i na odwrót ).

• PRZY INTERWENCJI PAŃSTWA

W jaki sposób ? Zależy od celów polityki gospodarczej. Celem rządu może być ograniczenie bieżących wahań kursu waluty lub też zapobieganie trwałym, długookresowym zmianom.

• OGRANICZENIE KRÓTKOOKRESOWYCH WAHAŃ KURSU

W jaki sposób rząd może utrzymać kurs waluty ?

*Wykorzystanie rezerw dewizowych ( rząd może sprzedać część zasobów złota lub walut zagranicznych).
*Zaciągnięcie pożyczki za granicą ( rząd może zaciągnąć pożyczkę za granicą lub uzyskać kredyt od instytucji międzynarodowej np. Międzynarodowy Fundusz Walutowy ).
* Podniesienie stóp procentowych (wyższe stopy procentowe zachęcą do oszczędzania w danej walucie i ograniczą import oraz inwestycję za granicą).

• UTRZYMANIE STAŁEGO KURSU WALUTY W DŁUGIM OKRESIE

Cel ten można osiągną kilkoma sposobami :

* Polityka deflacyjna
Stosując środki polityki fiskalnej lub pieniężnej, rząd ogranicza rozmiary globalnego popytu.
Narzędziami deflacyjnej polityki fiskalnej są podwyżki podatków lub redukcja wydatków budżetowych. Zaś narzędziami deflacyjnej polityki pieniężnej może być zmniejszenie podaży pieniądza i wyższe stopy procentowe.

* Polityka podażowa
Trwałe zwiększenie konkrecyjności towarów, wspieranie szkolenia kadr, prace badawcze.

• KONTROLA OBROTÓW TOWAROWYCH I DEWIZOWYCH

Ograniczając dostęp do walut zagranicznych lub wprowadzając cła, rząd zmniejsza dpływ pieniądza za granicę.

KURS WALUTOWY : STAŁY CZY PŁYNNY

• ZALETY SYSTEMU KURSÓW STAŁYCH

* Większa pewność decyzji gospodarczych
Eliminując ryzyko kursowe, system kursów stałych ogranicza niepewność gospodarowania.

*Eliminowanie spekulacji walutowej
Jeżeli kurs jest całkowicie sztywny i- według oczekiwań- pozostanie takim w przyszłości, to tracą sens działania spekulacyjne na rynku walutowym.

* Zapobieganie niewłaściwej polityce gospodarczej
Chcą wzmocnić swoją popularność wśród wyborców, rząd może nadmiernie zwiększyć globalny popyt. Jednakże w rezultacie tych działań w bilansie płatniczym pojawi się deficyt i rząd jeśli nie ucieknie się do środków kontroli importu, będzie zmuszony do ograniczenia popytu.

• WADY SYSTEMU KURSÓW STAŁYCH

* Kolizja z interesami krajowej przedsiębiorczości i całej gospodarki
System kursów stałych całkowicie podporządkowuje politykę gospodarczą zadaniu równoważenia bilansu płatniczego.
Jakiekolwiek próby redukcji bezrobocia przez reflakcję prowadzą do deficytu w bilansie płatniczym, co zmusza rząd do powrotu do polityki deflacyjnej.

* Spirala deflacyjna i kryzys globalny
Na ogół rządy odczuwają mocną pokusę gromadzenia rezerw dewizowych poprzez nadwyżkę w bilansie płatniczym. Zaczynają się wtedy prześcigać w poczynaniach deflacyjnych - każdy kraj chcę osiągnąć nadwyżkę w bilansie płatniczym. Jednak wymóg równowagi globalnej wyklucza możliwość istnienia nadwyżek w bilansie płatniczym we wszystkich krajach.
Konkurencja deflacyjna szkodzi innym krajom ( tzw. polityka zubożenia sąsiada ).

* Problemy z płynnością międzynarodową
Rozwój handlu międzynarodowego wymaga odpowiedniej podaży środków płatności za transakcję, tj. zapewnienia odpowiedniej płynności międzynarodowej . W celu utrzymania stałego kursu w okresach nierównowagi w bilansach płatniczych poszczególne kraje muszą utrzymać zwiększone rezerwy dewizowe.
System kursów stałych wymaga optymalnej płynności międzynarodowej.

* Niezdolność dostosowań do wstrząsów
Sztywność cen i płac uniemożliwia szynką reakcję na nagły kryzys bilansu płatniczego.

*Spekulacja walutowa
Jeśli spekulanci nie wierzą w utrzymanie kursu waluty przepuszczają zmasowane ataki spekulacyjne. Co zwiększa deficyt i może prowadzić do dewaluacji.

• ZALETY SYSTEMU KURSÓW PŁYNNYCH

*Automatyczne dostosowania
W systemie kursów płynnych waluty na wolnym rynku osiągają kursy równowagi; w rezultacie nierównowaga w bilansie płatniczym jest automatycznie likwidowana, bez potrzeby interwencji rządów.

* Eliminacja potrzeby utrzymania rezerw dewizowych
Swobodna wymiana walut po kursie wolnorynkowym eliminuje potrzebę interwencji banku centralnego na rynku walutowym i utrzymaniu rezerw dewizowych.

* Niewrażliwość na zmiany w otoczeniu zewnętrznym
Nie ma potrzeby utrzymania inflacji na poziomie światowym, który może okazać sie zbyt wysoki, albo zbyt niski dla danego kraju. Kurs płynny zabezpiecza gospodarkę przed skutkami wahań koniunktury światowej o wstrząsów zewnętrznych.

* Swoboda wyboru polityki gospodarczej
Rząd może wybrać dowolny, dogodny dla siebie poziom globalnego popytu na rynku krajowym, a wynikającą z tego nierównowagę w bilansie płatniczym zniweluje mechanizm płynnego kursu walutowego.

• WADY SYSTEMU KURSÓW PŁYNNYCH

* Nie stabilność kursów
Im większa jest elastyczność podaży waluty i popyt na nią tym większe zmiany kursu są potrzebne do przywrócenia równowagi na rynku walutowym.

* Spekulacja walutowa
W krótkim okresie spekulacja walutowa może dotkliwie destabilizować finanse i gospodarkę, czemu sprzyja prawie całkowity brak kontroli transakcji spekulacyjnych.

* Niepewność w handlu międzynarodowym i inwestycjach zagranicznych
Wahania kursów walutowych wymagają niepewność w międzynarodowych obrotach handlowych oraz w inwestycjach zagranicznych i ograniczają ich rozmiary.
Niepewność można zmniejszyć przez transakcje terminowe na okres np. 6 miesięcy ze stałym kursem waluty. Bank przyjmuje na siebie ryzyko zmiany kursów waluty za odpowiednia opłatą.

* Brak dyscypliny w polityce gospodarczej
W celu osiągnięcia korzyści politycznych rząd może pozwolić na nadmierną inflację. W dłuższym okresie ujawniają się negatywne skutki polityki inflacyjnej oraz konieczność deflacji, co prowadzi do spadku produkcji i wzrostu bezrobocia.


EMK (Europejski mechanizm kursów walutowych)

Jest to system łączący EURO z walutami krajów Unii Europejskiej, które nie przyjęły wspólnej waluty. Istnieje od 1 stycznia 1999 roku, kiedy w 11 państwach zadebiutowało w transakcjach bezgotówkowych (czyli tzw. pieniądze elektroniczne).

Głównym celem EMK (lub niekiedy ERM II) jest ochrona stabilnego funkcjonowania rynku wewnętrznego, co nie byłoby możliwe bez odpowiedniej stabilności kursów walut państw UE. W założeniu Unia Europejska stanowić ma jeden spójny organizm gospodarczy i tak też działać ma jej rynek, który powinien przypominać rynki krajowe.

Docelowo euro miało być walutą wspólną dla całej Unii, skoro jednak nie wszystkie kraje zdecydowały się na jej przyjęcie – i ze względu na obecny kryzys prawdopodobnie długo jeszcze tak się nie stanie – konieczna jest ochrona stabilności kursów walutowych. Ma to zapobiec niebezpiecznej sytuacji, kiedy konkurencyjność towarów z jednego kraju wzrasta tylko ze względu na zniżony w stosunku do euro kurs jej waluty. Kolejnym celem EMK jest przygotowanie krajów Unii Europejskiej do przyjęcia euro. Państwo zamierzające przyjąć wspólną walutę jest zobowiązane przez dwa lata uczestniczyć w EMK i pilnować, by kurs jej waluty był stabilny wobec euro.

Pozostałe cele EMK

• stworzenie obszaru stabilności monetarnej, która regulowałaby sytuację gospodarczą i polityczną w ramach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej

• uniknięcie wpływu na gospodarki państw z niską inflacją konkurencyjnych dewaluacji przeprowadzanych przez kraje z wyższą inflacją

• wprowadzenie zewnętrznego czynnika, który dyscyplinowałby związki zawodowe lub wzmacniał wiarygodność polityki antyinflacyjnej w krajach z wysoką inflacją

Cechy

EMK stanowi ‘siatkę parytetów’ określającą relacje wymienne poszczególnych walut systemu. Każda z walut ma określony kurs względem pozostałych walut. Ustalony jest także dopuszczalny przedział wahań kursów wokół poziomu centralnego. System dopuszcza jednak co pewien czas uzgodnioną zmianę tego poziomu. Jest to więc system kursów stałych dostosowywanych okresowo. W odniesieniu do wahań wewnętrznych, kursy walut europ. Mechanizmu kursów walutowych pozostają płynne i wahają się wspólnie.

Wahania te są ograniczone procentowymi przedziałami: w 1979 był to przedział +-2.25%, później w niektórych krajach ( takich jak Włochy Hiszpania, WB, Portugalia) dopuszczany był przedział 6%, teraz są to zmiany nawet do +-15%.

Gdy dojdzie do sytuacji w której kursy wymienne do dopuszczalnych granic danego ograniczenia kraj jest zobowiązany do interwencji walutowej. To oznacza że banki centralne sprzedają silniejszą walutę a skupują słabszą.

PYTANIE 1

Omów rodzaje kursów walutowych. Co może spowodować ich spadek?

• Kurs sztywny - ustalony przez organ państwa, nie podlegający wahaniom. Określa tzw. dopuszczalny korytarz wahań waluty wokół kursu centralnego (parytetu). Jeżeli nadwyżka podaży lub popytu na daną walutę powoduje większe od dopuszczalnego odchylenia kursu walutowego od parytetu to bank centralny interweniuje, a jeżeli brak jest do tego środków to bank centralny ogłasza oficjalną dewaluację waluty własnej.

• Kurs stały - występuje wówczas, gdy kursy walut zmieniają się pod wpływem popytu i podaży, lecz tylko w pewnych granicach. Granice te mogą być określone przez władze finansowe danego kraju lub mogą wynikać z porozumień międzynarodowych.

• Kurs płynny -kurs walutowy będący wynikiem gry sił rynku, a więc ustalany przez relacje popytu i podaży. Zmiany popytu i podaży danej waluty powodują odpowiednie zmiany poziomu kursu walutowego zachodzące nieustannie z dnia na dzień, a nawet z godziny na godzinę.

Czynniki powodujące spadek:

* Wzrost popytu krajowego, który staje się przyczyną wzrostu importu,
* Wyższa inflacja w kraju niż za granicą,
* Spadek stóp procentowych w kraju, co powoduje odpływ waluty z agranicę do bardziej opłacalnych lokat,
*Działania spekulacyjne ze strony uczestników rynku walutowego (eksporterów, importerów, banków), którzy oczekują spadku kursu waluty krajowej sprzedają ją, co faktycznie powoduje obniżenie jej kursu.

PYTANIE 2

Scharakteryzuj szczegółowo strukturę bilansu płatniczego.

Rachunek obrotów bieżących

(inaczej handlowy) – to zestawienie płatności z tytułu przepływu towarów i usług oraz dochodów majątkowych między danym krajem a zagranicą. Wyróżnia się następujący podział:

• Obroty towarowe – zestawienie wartości eksportu i importu towarów, a różnica między tymi wartościami wyznacza deficyt lub nadwyżkę

• Obroty usługami – są to m.in. transport, turystyka, ubezpieczenia (np. wczasowicz w naszym kraju = kredyt)

• Pozostałe obroty bieżące – są to m.in. dochody majątkowe, odsetki, zyski, przekazy pieniężne, darowizny

Rachunek obrotów kapitałowych

(międzynarodowe przepływy aktywów i pasywów) – to zestawienie zmian jakie wskutek przepływu kapitałów zachodzą w krajowych zasobach akcji, obligacji skarbowych, nieruchomości, depozytów, kredytów bankowych itp. Wyróżnia się następujący podział:

• Kapitał długoterminowy – dotyczy przepływów inwestycji między krajem a zagranicą i dzieli się na dwie pozycje:

- inwestycje bezpośrednie – powodują napływ lub odpływ pieniędzy

- inwestycje portfelowe – dotyczą papierów wartościowych (np. akcje przedsiębiorstw)

• Kapitał krótkoterminowy – dotyczy przepływów inwestycji między krajem a zagranicą – krótkotrwałych

• Zmiany rezerw – każdy kraj posiada oficjalne rezerwy złota oraz obcych walut przetrzymywanych przez bank centralny, w razie potrzeby są one na zlecenie rządu sprzedawane by wesprzeć swoją walutę narodową.

PYTANIE 3

Wymień i omów zalety kursów płynnych.

*Automatyczne dostosowania - nierównowaga w bilansie płatniczym jest automatycznie likwidowana, bez potrzeby interwencji rządów.

* Eliminacja potrzeby utrzymania rezerw dewizowych
Swobodna wymiana walut po kursie wolnorynkowym eliminuje potrzebę interwencji banku centralnego na rynku walutowym i utrzymaniu rezerw dewizowych.

* Niewrażliwość na zmiany w otoczeniu zewnętrznym
Nie ma potrzeby utrzymania inflacji na poziomie światowym, który może okazać sie zbyt wysoki, albo zbyt niski dla danego kraju. Kurs płynny zabezpiecza gospodarkę przed skutkami wahań koniuktury światowej o wstrząsów zewnętrznych.

* Swoboda wyboru polityki gospodarczej
Rząd może wybrać dowolny, dogodny dla siebie poziom globalnego popytu na rynku krajowym, a wynikającą z tego nierównowagę w bilansie płatniczym zniweluje mechanizm płynnego kursu walutowego.

PYTANIE 4

Wymień i omów wady kursów płynnych.

* Niestabilność kursów
Im większa jest elastyczność podaży waluty i popyt na nią tym większe zmiany kursu są potrzebne do przywrócenia równowagi na rynku walutowym.

* Spekulacja walutowa
W krótkim okresie spekulacja walutowa może dotkliwie destabilizować finanse i gospodarkę, czemu sprzyja prawie całkowity brak kontroli transakcji spekulacyjnych.

* Niepewność w handlu międzynarodowym i inwestycjach zagranicznych

Wahania kursów walutowych wymagają niepewność w międzynarodowych obrotach handlowych oraz w inwestycjach zagranicznych i ograniczają ich rozmiary.

* Brak dyscypliny w polityce gospodarczej
W celu osiągnięcia korzyści politycznych rząd może pozwolić na nadmierną inflację. W dłuższym okresie ujawniają się negatywne skutki polityki inflacyjnej oraz konieczność deflacji, co prowadzi do spadku produkcji i wzrostu bezrobocia.

PYTANIE 5

Co to jest EMK (ang. ERM)? Jakie są jego główne cele?

Jest to system łączący EURO z walutami krajów Unii Europejskiej, które nie przyjęły wspólnej waluty. Istnieje od 1 stycznia 1999 roku, kiedy w 11 państwach zadebiutowało w transakcjach bezgotówkowych (tzw. transakcje elektroniczne).

Mechanizm EMK oparty jest na powiązaniu i usztywnieniu kursów wymiany walut państw członkowskich, był on niezbędny w procesie tworzenia Unii Gospodajczej i Walutowej oraz do wprowadzenia wspólnej waluty – EURO.

CELE:

- ochrona stabilnego funkcjonowania rynku wewnętrznego

- przygotowanie krajów Unii Europejskiej do przyjęcia euro

- stworzenie obszaru stabilności monetarnej, która regulowałaby sytuację gospodarczą i polityczną w ramach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej - redukcja wahań kursowych walut państw członkowskich Unii Europejskiej

- uniknięcie wpływu na gospodarki państw z niską inflacją konkurencyjnych dewaluacji przeprowadzanych przez kraje z wyższą inflacją

- wprowadzenie zewnętrznego czynnika, który dyscyplinowałby związki zawodowe lub wzmacniał wiarygodność polityki antyinflacyjnej w krajach z wysoką inflacją