Prawo administracyjne Wykład 1 semestr

Przedtermin: 25 maja po wykładzie.

prof. UWr, dr hab. Jolanta Blicharz

1 Wykład 06.10.2012

MODEL WSPÓŁCZESNEJ POLSKIEJ ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

-wykorzystuje przy realizacji zadań publicznych formy prawa cywilnego (umowy cywilno-prawne np. ustawa o pomocy społecznej)

-współpraca międzysektorowa w wykonywaniu zadań publicznych

-prywatyzacja zadań publicznych (przekazywanie wykonania, zadanie pozostaje publiczne więc i odpowiedzialność jest publiczna)

NORMY PA

-prawa ustrojowego: określają strukturę organów i relacje między nimi

-prawa materialnego: określają podmiot właściwy do podjęcia decyzji administracyjnej

-prawa procesowego: określają sposób działania administracji

CHARAKTERYSTYKA PRAWNA STOSUNKÓW CYWILNO-PRAWNYCH

-element władztwa administracyjnego

Możliwość jednostronnego kształtowania sytuacji prawnej i faktycznej podmiotu administrowanego.

-element stosunku administracyjno-prawnego

-podmiot

-przedmiot (sprawa z zakresu administracji publicznej)

-treść (prawa i obowiązki podmiotu)

-rodzaje stosunków administracyjno-prawnych

-stosunki materialno-prawne

-stosunki procesowo-prawne

2 Wykład 14.10.2012

Istota stosunku administracyjno-prawnego: możliwość jednostronnego kształtowania sytuacji prawnej.

Podstawowe instytucje prawa administracyjnego:

-kompetencja: instrument realizacji zadań publicznych. Poza delegacją i dewolucją nieprzenoszalna.

-organ administracji

Dewolucja: przyjęcie zadania do wykonania przez organ niższego stopnia od organu wyższego stopnia

Delegacja: przeniesienie całości lub częsci swoich uprawnień, kompetencji z reguły przez organ wyższego stopnia na organ niższego stopnia.

Zadanie publiczne mieści w sobie element obowiązku w świetle orzecznictwa TK, zadanie publiczne oparte jest zarówno na kryterium interesu społeczności lokalnej jak też na kryterium interesu ogólnospołecznego. Co oznacza, że zadaniami publicznymi są zarówno zadania własne ST, jak też zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, które gmina realizuje w trybie ustawowym czy np. powierzone jej w trybie porozumień z zakresu administracji rządowej.

Organ administrujący jest pojęciem szerszym niż organ administracji. Zakres pojęcia organ administrujący mieści zarówno organy administracji publicznej, a także inne podmioty, którym na mocy prawa lub porozumienia przyznano możliwość wydawania rozstrzygnięć administracyjnych.

KLASYFIKACJE ORGANÓW

-monokratyczne/kolegialne

-scentralizowane (administracja rządowa)/zdecentralizowane (administracja samorządowa)

-pomocnicze/rozstrzygające

CENTRALIZACJA

układ organizacyjny w państwie gdzie na każdym szczeblu organizacyjnym administracji poszczególne podmioty zostały wyposarzone w określone prawnie kompetencje. W centralizacji istnieje możliwość dekoncentrowania kompetencji na organy niższego stopnia z zachowaniem hierarchicznego podporządkowania. Występuje tutaj nadzór hierarchiczny, który cechuje zależność osobowa (powoływanie i odwoływanie) i służbowa (wydawanie poleceń służbowych) np. PRM-wojewoda.

DECENTRALIZACJA

układ organizacyjny w państwie gdzie określone podmioty posiadają zagwarantowaną samodzielność w swojej działalności podlegają nadzorowi weryfikacyjnemu którego podstawowym kryterium jest kryterium zgodności z prawem. Podmiotem zdecentralizowanym jest ST, któremu w drodze konstytucji przyznano część władztwa publicznego.

KONTROLA A NADZÓR

klasyczny model kontroli sprowadza się do trzech elementów: badanie określonej rzeczywistości administracyjnej, porównywanie jej z określonym wzorcem, wyciąganie wniosków pokontrolnych. Zakres pojęcia nadzór jest szerszy od kontroli, oprócz czynności kontrolnych obejmuje możliwość stosowania środków nadzorczych korygujących działalność podmiotu nadzorowanego. Punktem wyjścia do sprawowania nadzoru jest kontrola. Podmiot nadzorujący może być jednocześnie kontrolujący, nie odwrotnie.

W doktrynie PA przyjmuje się, że organem nadzorującym jest każdy podmiot, któremu prawo przydało możliwość stosowania środków nadzoru.

Sektory w państwie realizujące zadania publiczne:

-sektor 1 publiczny

-sektor 2 prywatny

-sektor 3 NGO

-sektor 4 ekonomi społecznej

Na świecie modele relacje między sektorem publicznym, a pozarządowym w sferze realizacji zadań publicznych mogą przybierać następujący charakter:

1. państwowy: państwo jest odpowiedzialne za świadczenie i finansowanie usług publicznych.

2. pozarządowy: 3 sektor realizuje i finansuje usługi publiczne

3. paralerny: państwo i 3 sektor uczestniczą w finansowaniu i wykonywaniu zadań publicznych

4. współpracy: państwo finansuje usługi publiczne, a 3 sektor jest wykonawcą usług.

22 grudnia

1. PRAWNE FORMY DZIAŁANIA ADMINISTRACJI

1. Działania władcze

• Dominuje element władztwa administracyjnego

• Możność jednostronnego kształtowania

• Akty normatywne + akty administracyjne

• Wydawanie aktów wykonawczych do ustaw, akty prawa miejscowego

1. Działania pozawładcze

• Element władztwa nie jest dominujący

• Umowy publicznoprawne (związki powiatu, związki międzygminne

• Publicznoprawne wykonywanie działań publicznych

• Ugody administracyjne (uregulowana przepisami kodeksu postępowania administracyjnego) wymagają zatwierdzenia w formie postanowienia

1. Zlecanie zadań publicznych może odbywać się na zewnątrz (w drodze umowy cywilnoprawnej lub bezpośrednio z przepisów), czyli podmiotom poza strukturą administracji – podmiotom niepublicznym (np. kościołom, związkom wyznaniowym, osobom fizycznym)

• Bezpośrednio z przepisu – na mocy przepisu pewne podmioty prawa prywatnego mogą podejmować rozstrzygnięcia administracyjne w takiej formie jakiej robią to podmioty administracji (np. możliwość prowadzenia domów pomocy społecznej przez podmioty prawa prywatnego, który wydaje decyzje o przyjęciu lub odrzuceniu do takiego domu)

1. Zlecanie zadań publicznych może odbywać się wewnątrz struktur administracji

17.11.2012

Formy współpracy między administracją publiczną a administracją ponadnarodową a grupami interesu:

1. legalny charakter wspólnych powiązań

zlecanie zadan publicznych organizacjom pozarządowym na podstawie umów cywilnoprawnych

1. klientelizm polega na tym, że administracja publiczna uznaje grupy interesów za współuczestników w procesie zarządzania prywatnego.

2. parantelizm różni się od klientelizmu tym, że rolę pomiędzy administracją publiczną, a grupami interesów pełnią partie polityczne. Niektóre grupy są ściśle powiązane z partimia politycznymi.

3. nieprawomocny charakter powiązań (np. antyglobaliści)

1. Państwo nie może być neutralne – tak jak chcą liberałowie – bo np. wolny rynek nie rozwiąże wszystkich problemów społecznych

1. Sektor 3 i 4 mogą wspomóc państwo ale nie mogą go zastąpić

2. Relacja sektora 1 i 3:

• Współpraca finansowa

• Administracja publiczna powierza niektóre rzeczy do wykonania organizacjom pozarządowym

• Np. wolontariat

1. FORMY WSPÓŁPRACY MIĘDZY ADMINISTRACJĄ PUBLICZNĄ A GRUPAMI INTERESU:

1. Legalny charakter wzajemnych powiązań:

• W działaniach prawa

• Zlecenie zadań publicznych organizacjom pozarządowym na podstawie umów cywilnoprawnych ( z zakresu zadań administracji świadczącej – zadania o charakterze społecznym, technicznym i zarządzanie rozwojem)

• Takie zadanie nie traci charakteru zadania publicznego, zmienia się tylko podmiot

1. Klientelizm

• Administracja publiczna uznaje grupy interesów za współuczestników w procesie zarządzania publicznego

1. Parantelizm

• Tym się różni od Klientelizmu, że rolę pośredników między administracją publiczną a grupami interesów pełnią partie polityczne

• Niektóre grupy interesów są ściśle związane z partią polityczną

1. Nieprawomocny charakter wzajemnych powiązań:

• Globaliści

• Pewne grupy interesów dla realizacji swoich celów używają siły fizycznej

• Skarga powszechna – jako forma kontroli społecznej(kontrola zorganizowana)

• Opinia publiczna jako kontrola niezorganizowana w niektórych państwach ma charakter/wpływ na ustawę

• Non profit – grupy interesów

1. LOBBING

1. Ustawa z 2005 roku

2. Lobbyści mają wpływ na kształt ustawodawstwa

3. Działalność lobbingowa to każda działalność prowadzona metodami prawnie dozwolonymi, prowadząca w celu wywierania wpływu na władzę stanowiącą prawo

4. Przy Parlamencie Europejskim istnieje rejestr lobbystów

5. Korupcja i sztuka perswazji

6. Lobbing jako mieszanka: sztuki komunikowania się, polityki, prawa i dyplomacji

7. Lobbing pluralistyczny

• W USA

• Grupy lobbingowe pełnią rolę pośredników między osobami, które tworzą prawo a są niemu podporządkowane

1. Lobbing korporalistyczny

• We Francji, Anglii

1. GRUPY INTERESÓW A ZJAWISKO LOBBINGÓW:

1. W doktrynie wyróżnia się tzw. Lobbing pluralistyczny – jego istotą jest to, że grupy interesu pełnią rolę pośredników między tymi, którzy ustalają reguły gry, a tymi, którzy się im podporządkowują

2. Lobbing korporacyjny

• Występuje w krajach skandynawskich

• Polega na tym, że wszystkie decyzje polityczne, gospodarcze i społeczne podejmowane są na szczeblu centralnym (są negocjowane z grupami interesów)

1. W Polsce działalnością lobbingową jest każda działalność podejmowana metodami prawnie dozwolonymi, polegająca na wywieraniu wpływu na podmioty władzy publicznej w stanowieniu prawa

2. Działalność lobbingowa jest działalnością odpłatną prowadzoną na rzecz osób trzecich

3. Lobbystą może być przedsiębiorca

1. ZADANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

1. Realizują również organizacje pożytku publicznego

2. Zakres podmiotów ubiegających się o status OPP jest węższy od zakresu podmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego

3. Działalnością pożytku społecznego jest działalność społecznie pożyteczna w sferze realizacji zadań publicznych

4. W trybie znowelizowanej ustawy o wpływie użytku publicznego i wolontariacie działalność pożytku publicznego mogą prowadzić:

• Organizacje pozarządowe

• Osoby prawne i organizacje działające w oparciu i przepisy ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego oraz innych kościołów i związków wyznaniowych

• Kluby sportowe działające w formie spółek w trybie ustawy z 2010 roku o sporcie

• Spółdzielnie socjalne

• Stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego

• Spółki kapitałowe pod warunkiem, że przedstawią udokumentowaną działalność społecznie użyteczną, prowadzoną przez okres co najmniej 2 lat

1. OPP mogą wykonywać zadania pożytku publicznego na podstawie umów cywilnoprawnych

2. Warunki jakie musi spełnić podmiot, aby uzyskać status OPP:

• Musi prowadzić działalność społecznie użyteczną na rzecz użyteczności społeczeństwa lub wybranej grupy podmiotów wybranych ze względu na trudną sytuację materialną lub życiową (np. nieuleczalnie chorzy)

• Cały swój dochód (także z prowadzonej działalności gospodarczej) powinien przekazać na cele pożytku społecznego

• Takie podmioty muszą posiadać wyodrębniony statusowo organ kontroli i nadzoru

• Takie podmioty nie mogą udzielać pożyczek z majątku organizacji swoim członkom lub pracownikom

10 marca

1. Wydanie decyzji o rozwiązanie – ostrzeżenie jako działanie typu władczego – jako warunek decyzji rozwiązania zgromadzenia ( ustawa O zgromadzeniach)

2. DZIAŁANIA TYPU WŁADCZEGO

1. W doktrynie prawa administracyjnego przyjmowano podział na działania typu władczego

2. wyraźna ingerencja organów administracji, np. forma aktu administracyjnego

3. decyzja jako przekształcenie tego co jest prawem wynikającym z ustawy w prawo wynikające z ustawy, każda decyzja administracyjna jest aktem administracyjnym, ale nie każdy akt administracyjny jest decyzją administracyjną)

4. najpopularniejszą formą typu władczego organu administracyjnego jest decyzja, jako przejaw woli organu skierowany do konkretnego adresata na podstawie norm prawa administracyjnego i dotyczy konkretnej sytuacji i konkretnego adresata.

1. Akt administracyjny a informacja administracyjna:

1. Informacja to oświadczenie wiedzy organu

2. Akt prawny to oświadczenie woli organu

3. Przyrzeczenie administracyjne nie jest traktowane jako decyzja, bo w sądzie administracyjnym skargę możemy wnieść tylko na decyzję administracyjną

1. OSTRZEŻENIE

1. W literaturze nie jest traktowane jako władcze działanie administracji, ale prawo o tym mówi, bo jeżeli organ gminy nie dokona 3krotnego ostrzeżenia o rozwiązaniu zgromadzenia to taka decyzja jest wadliwa pod względem prawa

2. Wadliwość materialno-prawna skutkuje nieważnością prawną

3. Decyzja o rozwiązaniu zgromadzenia zapadać musi po 3krotnym ostrzeżeniu – jego brak jako naruszenie przepisów prawa materialnego przez organ gminy (rażące naruszenie prawa)

1. POSTANOWIENIA

1. Mogą je podejmować organy administracji publicznej (postępowanie administracyjne)

2. KPA – 4 kategorie postanowień:

• Postanowienie, od którego przysługuje zażalenie

• Postanowienia rozstrzygające o istocie sprawy

• Postanowienia kończące postępowanie

• Postanowienia wydawane w toku postępowania egzekucyjnego (zabezpieczającego)

1. Do sądu administracyjnego można wnieść skargę na postanowienie (zażalenie)

2. Decyzje rozstrzyga prawa stron, a postanowienia dotyczą kwestii proceduralnych

3. Każda decyzja w przypadku jej wydania musi mieć podstawę prawną, a przy postanowieniu wystarczy przepis KPA

4. Postanowienie rozstrzygające o istocie sprawy – ugoda jako typ nie-władczy, którą strony mogą zawrzeć w toku postępowania – ugoda wywiera wtedy takie same skutki jak decyzja

5. Postanowienia jako forma aktu administracyjnego

1. ZAŚWIADCZENIA

   1. Urzędowe potwierdzenie określonego stanu faktycznego lub prawnego

   2. To nie jest forma decyzji ani forma postanowienia

   3. Odmowa uzyskania zaświadczenia ma postać decyzji i przysługuje zażalenie

   4. To nie jest decyzja deklaratoryjna – bo każda decyzja korzysta z domniemania ważności prawidłowości do momentu kiedy nie zostanie obalona w drodze weryfikacji

   5. Zaświadczenie ulega dezaktualizacji

   6. Jako forma dowody w toku wydawania decyzji

2. AKTY ADMINISTRACYJNE

1. Dotyczące osób

2. Dotyczące rzeczy – uznanie danej rzeczy, budynku za zabytek

3. Zobowiązujące

4. Wywołują określone skutki w sferze prawa cywilnego i karnego (np. decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości)

1. Do działań typu władczego administracji zaliczamy w szczególności:

1. Akty administracyjne, które swoim zakresem obejmują w szczególności

• Decyzje administracyjne

• Postanowienia administracyjne

1. Oprócz klasycznego podziału aktu administracyjnego:

• na tzw. Konstytutywne i deklaratoryjne,

• uznaniowe i oparte na uznaniu administracyjnym

• swobodne (wywołujące skutki w sferze prawa cywilnego),

• wydawane z urzędu i na wniosek

• dotyczące osób i rzeczy

• wyróżnia się również postanowienia administracyjne, które dotyczą najczęściej kwestii procesowych –

1. warto dodać, że w nauce wyróżnia się 4 kategorie postanowień jako formy aktu administracyjnego:

• Postanowienia wydawane w toku postępowania administracyjnego, od których przysługuje zażalenie

• Postanowienia kończące postępowanie administracyjne

  • Zalicza się m.in. postanowienie o niedopuszczalności odwołania np. ze względów podmiotowych (jeżeli decyzję zaskarżył podmiot, który nie jest stroną)lub przedmiotowych (jeżeli zaskarżyłam coś, co nie jest decyzją)

• Postanowienia rozstrzygające o istocie sprawy

  • Zalicza się do nich m.in. postanowienia o zatwierdzeniu ugody administracyjnej

  • Zatwierdzona ugoda w formie postanowienia wywiera takie same skutki prawne jak decyzja administracyjna

• Postanowienia wydawane w toku postępowania egzekucyjnego i zabezpieczającego, od których przysługuje zażalenie

1. PRAWIDŁOWY AKT ADMINISTRACYJNY:

1. Wydany przez właściwy organ administracji

2. Właściwa podstawa prawna – przepis prawa powszechnie obowiązującego prawa materialnego

3. Wydany we właściwym trybie – akty zewnętrzne: przepisy KPA, przy aktach wewnętrznych nie stosuje się przepisów KPA

4. Musi być skierowany do konkretnego podmiotu i dotyczyć konkretnej sprawy – odróżnienie aktu administracyjnego od aktu normatywnego (gdzie adresat jest ogólny) – dlatego akty administracyjne nie są źródłami prawa

1. Akt administracyjny jako przykład aktu stosowania prawa – stosowanie prawa jako podciąganie stanu prawnego do stanu faktycznego – czasami powstaje błędne podciągnięcie i wtedy występuje : błąd subsumcji

2. UZNANIE ADMINISTRACYJNE

1. Normy dyskrecjonalne (uznaniowe)

2. Uznanie administracyjne może zachodzić w 2 sytuacjach:

• Przepis prawa ustala stan faktyczny, ale z tym stanem faktycznym nie wiąże obowiązku działania organu (przepis brzmi „może”)

  • problem z interpretacją – najczęściej oznacza dowolność działania organu

• przy ustalaniu stanu faktycznego przepis prawa posługuje się wyrażeniami nieostrymi, np. przy zmianie imion i nazwisk (np. organ wyda decyzję jeżeli nastąpią ważne względy)

1. normy uznaniowe krytykowane w literaturze

2. decyzje oparte na uznaniu administracyjnym, akt swobodny i decyzje związane (spełnia określone warunki, np. wiek emerytalny, brak wyrażeń nieostrych)

1. WADLIWOŚĆ AKTU ADMINISTRACYJNEGO

1. Jeżeli zostanie naruszona któraś z zasad prawidłowego aktu administracyjnego

2. Jeżeli decyzję wydaje podmiot, który nie jest organem administracji to nie jest wtedy decyzja (niekompetentny organ)

3. Decyzja jest bez podstawy prawnej (np. na podstawie jakiegoś zarządzenia, które jest prawem wewnętrznym)

4. Akt nie został wydany we właściwym trybie – np. brak postępowania administracyjnego – decyzja staje się „decyzją nieistniejącą”

5. Bardzo dużo decyzji w obrocie jest wadliwych – nie zostały uchylone albo nie stwierdzono ich nieważności – działanie właściwego organu i braku wniosków strony

6. Musi wystąpić pouczenie (klauzula) o odwołaniu się od wadliwej decyzji jako element potwierdzający zaufanie obywatela do organów administracyjnych

7. Skutki wadliwości decyzji administracyjnej:

• Odszkodowanie pieniężne

1. Rodzaje wadliwości:

• Właściwa (istotna, kwalifikowana)

  • Skutkuje sankcją nieważności

  • Skutkuje sankcją unieważnienia

• Nieistotna

  • Nie skutkuje sankcją nieważności

  • Może być rektyfikowana (sprostowana) kiedy np. jest podstawa prawna, ale niewłaściwa (niewłaściwy przepis)

• Procesowo-prawna (formalno-prawna)

  • Art. 145 KPA

  • Kiedy np. decyzja została wydana w postaci przestępstwa

1. Jeżeli występuje choć jedna z przesłanek nieważności materialno-prawnej to skutkiem jest stwierdzenie nieważności danej decyzji przez organ lub na wniosek strony

2. Decyzja dotknięta wadliwością nie może być kwestionowana dopóki sąd nie uzna jej za nieważną, kiedy nie zostanie zweryfikowana przez organ lub odpowiedni sąd

1. W nauce wskazuje się na 2 kategorie wadliwości aktu administracyjnego:

1. Wadliwość istotna

• W ramach której można wyróżnić:

  • Wadliwość materialno-prawną

    • Może nastąpić unieważnienie aktu w trybie postępowania administracyjnego nadzwyczajnego bądź w trybie postępowania sądowo-administracyjnego

    • Przykładem takiej wadliwości jest naruszenie przepisów o właściwości organu albo wydanie aktu bez podstawy prawnej

  • Wadliwość procesowo-prawną

    • Formalno-prawna

    • Może nastąpić uchylenie aktu w trybie tzw. Wznowienia postępowania lub uchylenie w trybie postępowania przed sądem administracyjnym

    • przykładem jest wydanie aktu w oparciu o sfałszowane dowody (dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych)

1. Wadliwość nieistotną

• Nie skutkuje sankcją nieważności aktu administracyjnego, ponieważ wadliwość nieistotna może być rektyfikowana (sprostowana)

1. AKT ADMINISTRACYJNY A NIE-AKT:

1. Nie-akty:

• wydane przez podmioty niebędącymi organami administracji

• a także wydane w nieistniejącym postępowaniu administracyjnym,

• tzw. Decyzje nieistniejące

• nie rodzą żadnych skutków prawnych

1. DZIAŁANIA NIEWŁADCZE ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ:

1. Nie dostrzega się władczości administracyjnej (jako możność rozstrzygania w sposób jednostronny podmiotu )

2. Działania typu nie-władczego:

• Przede wszystkim wszelkie porozumienia zawierane między organami, jednostkami samorządu terytorialnego

• Ugoda administracyjna – strony zawierają ugodę przed organem administracyjnym, strony mogą zawrzeć ugodę w toku postępowania,

1. Do działań typu nie-władczego zalicza się przede wszystkim:

• Umowy publiczno-prawne

  • Np. porozumienia zawierane w ramach sektora komunalnego (np. międzygminne) a także porozumienia o wykonywanie zadań z zakresu administracji rządowej przez jednostki samorządu terytorialnego, związki międzygminne oraz związki powiatów

• Ugoda administracyjna

  • Zawierana jest przez strony w toku postępowania administracyjnego przy czym jest ona zatwierdzana przez organ administracji w formie postanowienia, co powoduje że zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki prawne jak decyzja administracyjna

• Umowy cywilno-prawne

  • Są one zawierane przez np. jednostki samorządu terytorialnego z podmiotami prawa prywatnego na mocy których zostają przekazane do wykonania określone zadania administracji publicznej tym podmiotom (jest to tzw. Prywatyzacja wykonywania zadań publicznych)

• Czynności materialno-techniczne

2 SEMESTR

WYKŁAD 1 (14.04.2013)

3 koncepcje ST:

-naturalistyczna (gmina jest starsza od państwa, ST jest uznany, a nie stworzony przez państwo)

-państwowa (gmina jest powiązana z państwem, organy gminy są organami państwa ale wyróżnia je niezależność i samorządność)

-polityczna (uczestnictwo osób fizycznych w wykonywaniu zadań państwowych, wolność do państwa)

-wykonywanie zadań administracji publicznej przez korporacje oddzielne od państwa (wolność od państwa)

W polsce ludowej nie istniał ST, funkcje tzw. samorządu społecznego pełniły rady narodowe (1972-1974). Z kolei w świetle przepisó ustawy z 1983 roku – o systemie rad narodowych i ST, rady narodowe pełniły 3 funkcje: (1) były terenowymi organami władzy państwowej, (2) formą samorządu społecznego, (3) formą samorządu terytorialnego,

Działalność ST podlega nadzorowi głównie co do legalności.

Gmina ma osobowość prawną ex lege (mieszkańcy gminy tworzą wspólnotę samorządową).

Na pojęcie gminy składa się terytorium i mieszkańcy.

Dotacja jest instytucją prawa publicznego, nie jest wynagrodzeniem.

PODMIOTOWOŚĆ PRAWNA GMINY

1. podmiotowość w sferze prawa prywatnego gminy polega na tym, że gmina może występować w sądzie, pozywać/być pozywaną. Z kolei podmiotowość w sferze prawa publicznego gminy wynika stąd, że może składać skargi do sądu administracyjngo na rozstrzygnięcia nadzorcze. Gmina została powołana nie tylko do zarządu mieniem gminnym, ale również do realizacji zadań publicznych. Gmina posiada samodzielność prawotwórczą w sferze stanwienia prawa, samodzielność finansową w sferze zarządu mieniem gminy. Jej samodzielość podlega ochronie sądowej.

2. Przynależność do lokalnej wspólnoty samorządowej wynika z faktu zamieszkiwania na danym obszarze.

3. Ogranami gminy są: rada gminy (organ stanowiący), wójt/burmistrz/prezydent (organ wykonawczy). Rada gminy jako organ kolegialny działa w formach publicznoprawnych typu uchwała. Można wyróżnić następujące kategorie uchwał podejmowanych przez ten organ:

1. Uchwały o charakterze ustrojowo-organizacyjnym (np. Uchwalanie statutu gminy, miejscowych planó zagospodarowania przestrzennego)

2. Uchwały o charakterze finansowym (np. Uchwalanie budżetu gminy, czy podejmowanie uchwał w sprawach podatków)

3. Uchwały o charakterze gospodarczym (np. Uchwalanie programów gospodarczych)

4. Ucwały o charakterze administracyjnym (np. Uchwały o przejęcieu zadań z zakresu administracji rządowej). Podstawę prawną do zawierania porozumień o wykonywaniu zadań z zakresu administracji rządowej zawiera przepis art. 8 Ustawy o samorządzie gminnym.

5. Uchwały o charakterze procesowym (np. Dotyczące złożenia skargi do sądu administracyjnego na rozstrzygnięcie nadzorcze)

6. Uchwaly o charakterze lokalnoporządkowym (np. Dotyczące nadawania nazw ulic)

7. Uchwały o charakterze jednostkowym (np. Nadanie osobie fizycznej chonorowego obywatelstwa gminy)

1. Organ wyonawczy gminy jest powołany do realizacji uchwał rady gminy, wydaje również decyzje administracyjne w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, jest kierownikeim USC, w sprawach niecierpiących zwłoki wydaje przepisy porządkowe.

Charakter prawny nadzoru nad działalnością samorządu gminnego:

1. Nadzór nad działalnością samorządu gminnego jest przykładem nadzoru weryfikacyjnego, którego podstawowym kryterium jest kryterium zgodności z prawem. Nadzór ten w trybie ustawowym sprawóją PRM, wojewoda, a w zakresie spraw finasowych, regionalne izby obrachunkowe. Jeśli chodzi o podejmowane w tym trybie rozstrzygnięcia nadzorcze, to w świetle orzecznictwa sądu administracyjnego, traktowane są jako szczególna forma aktu kończącego postępowanie nadzorcze. Trzeba też zaznaczyć, że rozstrzygnięcia te nie są decyzjami administracyjnymi w rozumieniu przepisów KPA. Rozstrzygnięcie nadzorcze powinno zabierać: uzasadnienie faktyczne, uzasadnienie prawne, pouczenie o możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

2. Możliwość wniesienia przez gminę skargi do sądu administracyjnego na rozstrzygnięcie nadzorcze jest przykładem realizacji publicznych praw podmiotowych ST względem państwa. W sytuacji jeżej organ nadzoru nie stwierdzi nieważności uchwały rady gminy w ciągu 30 dni licząc od dnia jej doręczenia może taką uchwałe zasądzić do sądu administracyjnego. Jest to przykład realizacji publicznych praw państwa względem ST. Albowiem publiczne prawa podmiotowe przysługują państwu, ST oraz obywatelom.

3. Kwestia wykonalności rozstrzygnięć nadzroczych jest związana z ich prawomocnością, co oznacza, że rozstrzygnięcia nadzorcze są wykonalne wtedy gdy upłynął termin do wniesienia skargi albo sąd skargę odrzucił lub oddalił.

Formy współdziałania między jednostkami samorządu gminnego:

1. Porozumienie międzygminne

2. Związek międzygminny (uzyskuje osobowość prawną po zarejestrowaniu z datą ogłoszenia statutu. Posiada własne organy do których należą zgromadzenie związku jako organ uchwałodawczy oraz zarząd związku jako organ wykonawczy. Związek między gminny jest odrębnym podmiotem prawa publicznego, co oznacza, że występuje w obrocie prawnym we własnym imieniu i na włąsną odpowiedzialność. Gminy, które tworzą taki związek nie tracą swojej autonomi na jego rzecz. Związki międzygminne podlegają nadzorowi pod kątem ich działalności zgodnej z prawem.)

3. Stowarzyszenie gmin (uzuskują osobowość prawną z chwilą wpisania do KRS, wpis ma charakter konstytutywny. Ustawa o samorządzie gminnym przyjmuje, że przy tworzeniu stowarzyszeń gmin stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z 89 roku – prawo o stowarzyszeniach. Stowarzyszenie gmin niw tworzy 3 sektora w naszym kraju. W odróżnieniu od tzw. Stowarzyseń powszechnych, tworzonych rpzez osoby fizyczne. Wobec braku wyraźnych regulacji prawnych dotyczących charakteru prawnego stowarzyszeń gmin należy przyjąć, że podmioty te po uzyskaniu osobowości prawnej podlegają nadzorowi wojewody w trybie przepisów ustawy z 89 roku – prawo o stowarzyszeniach.)

Zarówno porozumienia międzygminne jak i związki gminne służą realizacji zadań publicznych. Stowarzyszenia gmin, stosownie do zapisów ustawy o samorządzie gminy, tworzone są celem wspierania idei ST.