I. Barbara Szacka: " Wprowadzenie do Socjologii ". Oficyna Naukowa, Warszawa 2004r.
Rozdział 1 Charakter socjologii i historyczne warunki jej powstania.
Punkt 1. Przed socjologiczna wiedza o społeczeństwie:
- Narodziny socjologii jako dyscypliny I połowa 19w.
- Albert Comte wprowadził nazwę „socjologia”- stworzył program nowo powstałej nauki jednakże jest to. data tylko umowna i Albert Comte też jest umownym jej twórcą.(wcześniejsze badania o procesach i zbiorowościach, zdobywanie, gromadzenie, wykorzystywanie wiedzy we wcześniejszych latach).
- Rozwój piśmiennictwa to pogłębienie myślenia na temat otaczającego świata.
- I. Oddzielenie porządku ludzkiego od porządku natury(jedna z trzech rewolucji w dziejach wiedzy o społeczeństwie (WOS) )początek starożytna Grecja (Platon, Arystoteles)-szczegółowe opisy zjawisk życia zbiorowego.
(II. Oddzielenie porządku społecznego od politycznego.-druga rewolucja w dziejach WOS)
(III. Oddzielenie nauki od wartości.- Trzecia rewolucja w dziejach WOS)
Przedsocjologiczna refleksja retoryczna
- Socjologia przez wiele stuleci była częścią filozofii
* Normatywny i finalistyczny punkt widzenia: w zainteresowanie tym jak być powinno niż tym jak jest.
- Projektowanie idealnego państwa (Arystoteles , Platon, również filozofowie renesansu).
* Woluntaryzm:
- Wiara we wszechmoc władcy: jeśli władca miał odpowiednie środki mógł kształtować formę państwa jak chciał. Jeśli w państwie były problemy społeczne to uważano, że władca nie chciał, bądź nie potrafił się nimi zająć.
- Wiara w „dobrego i mądrego władcę”- pełen dobrej woli
- ex post.??
- Wiara w opatrzność.
* Koncentracja uwagi na Państwie i władzy:
- Pojęcie społeczeństwa jako Państwo.
- Ukształtowanie się pojęcia „społeczeństwo”- Druga rewolucja w dziejach WOS.
Wiedza potoczna i wiedza naukowa.
- Wymiana doświadczeń z innymi i korzystanie z ich wiedzy na temat, życia i poznania siebie, swojego funkcjonowania. Człowiek ograniczone widzenie z małego wycinka swojego życia poszerza po przez wiedzę innych. Wymiana doświadczeń prowadzi do zbiorowej świadomości danej grupy.
- Często określana w postaci przysłów: np.: „kruk krukowi oka nie wykolę”
-Pokazuje wiedzę w roli władzy, utrzymanie porządku w społeczeństwie.
- Wiedza potoczna nabywana w ciągu, życia spontanicznie
- Ograniczenie zakresem obserwacji: dostępne dane zbiorowości
- Ograniczenie specyfiką ludzkiego umysłu: człowiek kieruje się rozumem i emocjami, które wpływają na proces poznawczy i wiedza nie jest neutralna.
- Nie ogranicza się do opisu podział na dobro i zło
-przedstawienie świata w czarnobiałych barwach.
-Związek przyczynowy
- Pochopność uogólnień : sąd ogólny (wrzucanie wszystkich do jednego worka)
- Wiedza potoczna przesiąknięta stereotypami.
- Stereotyp zapisem wiedzy ułomnej.
- Dla człowieka ważne jest życie w zbiorowości.
- Odróżnianie grupy swojej od obcej (pomocne są stereotypy).
Naukowe podejście a zjawiska społeczne:
Nauka nie zadowala się samym opisem- zmierzanie do wyjaśnienia danej teorii. W teorii socjologicznej „ wszelki zespół ontologicznych, epistemologicznych i metodologicznych, abstrakcyjnych pojęć oraz ogólnych twierdzeń o rzeczywistości społecznej, mający na celu dostarczać wyjaśnienia dostępnej wiedzy opisowej na jej temat oraz ukierunkować jej badania” .
Uczeni: przestrzeganie reguł postępowania badawczego tj.:
- Określenie badanego problemu wiedza fotograficzna jak i teorie.
- Staranne zbieranie danych oraz poddawanie ich innym pod kontrolę (jawność naukowa)
- odróżnienie
Neutralność jako wyznacznik bez wartościowania.
Punkt 2. Historyczne warunki narodzin socjologii jako dyscypliny naukowej.
By socjologia stała się dyscypliną naukową niezbędny był nowy sposób myślenia
- Złamanie ograniczeń wiedzy potocznej (stereotypowej)
- Porzucenie Finalistycznej i woluntarystycznej perspektywy społeczeństwa
- III Rewolucja w dziedzinie (WOS)
- wyprawy handlowe poszerzyły pole widzenia społeczeństwa
- Pojawienie się pojęcia rozwoju
- Rewolucja francuska- konstytucja nie kładzie kresu nierównością społecznym.
- Społeczeństwo odrębne od państwa i rządzi się własnymi prawami.
- 18-19 wiek rewolucja przemysłowa- Przejście do gospodarki opartej na rolnictwie, potem oparta na fabrykach : zmiana pracy z gospodarki do fabryki oraz zmiana funkcjonowania.
- Przejście ze wsi do miast
- Znikały wspólnoty sprawujące kontrolę i określające tożsamość jednostki
- Rewolucja przemysłowa stworzyła nie tylko społeczeństwo przemysłowe, ale też okradła je.
- Zburzenie starego ładu postrzegane jako zburzenie wszelkiego ładu. Chaos.
- reguły postępowania naukowego: Badać fakty i tylko fakty, Szukać min, związków i ustalać prawa.
- Pogląd „ życie społeczne nie jest czymś przypadkowym i chaotycznym, ale są w nim pewne prawidłowości i można do pewnego stopnia przewidywać jego bieg”
II. A. Giddens Czym zajmują się socjologowie
Czym zajmują się socjologowie 16.10.2013
Giddens
Problematyka rozbitych rodzin: w okresie wiktoriańskim był większa śmiertelność dlatego rodziny były nie pełne.
To co odróżnia ludzi od zwierza to ,to , że człowiek podejmując jakieś działanie zdaje sobie sprawę co i dlaczego coś robi.
Zdolność poruszania się na różnych płaszczyznach.
Rozejście się socjologii i antropologii – starcie z tym co nowsze z tym co tradycyjne
Nauki przyrodnicze (w terminologii angielskiej zwane natural sciences) to mało precyzyjne określenie dziedzin nauki, które zajmują się badaniem różnych aspektów świata materialnego, ożywionego i nieożywionego, zazwyczaj z zastosowaniem aparatu matematycznego, jak również właściwej sobie metodologii.
Pojęcie nauk przyrodniczych jest bardzo nieostre i często trudno jest zdecydować, czy dana nauka zalicza się do nauk przyrodniczych czy humanistycznych. Często decyduje tu tradycja, nie zaś racjonalne kryteria.
Na przykład geografia jest uważana za naukę raczej przyrodniczą, ale wiele jej działów ma charakter społeczny (choćby demografia). Z drugiej strony ekonomia jest nauką uważaną za raczej społeczną, aczkolwiek wiele jej działów (na przykład ekonometria) stosuje bardzo przyrodnicze podejście do badanych zjawisk.
Do ważniejszych nauk przyrodniczych należą:
Nauki społeczne - nauki badające strukturę i funkcje dziejów społeczeństwa, jego kulturę, prawa i prawidłowości jego rozwoju. Obok nauk przyrodniczych i nauk humanistycznych zaliczają się do nauk empirycznych. Nauki społeczne odróżniają się od nauk humanistycznych naukowymi metodami poznania oraz tym, że stosują ścisłe kryteria.
Spójności
- Obie nauki zajmują się naukowymi metodami badań zjawisk , którymi się zajmują N. społeczne opierają się na ścisłych kryteriach a nauki przyrodnicze na przyrodniczym podejściu
- N. Przyrodnicze aspekty świata materialnego, ożywionego i nie ożywionego
- M . Społeczne : struktury, funkcje dziejów społeczeństwa, kultura, prawa, którymi się, rządzi dana grupa. I prawidłowości rozwoju np. czy procesy, które zachodzą nie degradują społeczeństwa
. Oto punktem wyjścia badań przyrodniczych ma być obserwacja faktów i poszukiwanie w nich
regularności i powtarzalności zjawisk, które ujmowane są w prawa przyrody; prawa te są
uogólnieniami wyprowadzonymi z obserwacji sposobu istnienia zjawisk. Wyjaśnianie zaś
znanych i przewidywanie nowych zjawisk polega na pokazaniu, jak istnienie danego
zjawiska wynika z określonych praw naukowych.
przedmiot badań humanistycznych/socjologicznych i przyrodniczych może być ten sam np. człowiek, ale w naukach przyrodniczych jest on traktowany bardziej przedmiotowo