Rada (Rada UE, Rada Ministrów) część II 18.03.2012
-sposób podejmowania decyzji przez Radę zależy od stosowanego w danym przypadku postępowania prowadzącego. Tym samym czasami Rada podejmuje decyzje większością kwalifikowaną, a czasami jednomyślnie lub zwykłą większością.
-domniemywa się głosowanie większością kwalifikowaną, a w sprawach proceduralnych zwykłą większością
-system większości kwalifikowanej opartej na systemie głosów ważnych ma 2 wersje jeśli chodzi o warunki podejmowania decyzji:
+jeśli uchwała Rady ma być zgodnie z TFUE podjęte na wniosek Komisji. 255 głosów „za” z 354 możliwych oddanych przez większość.
+w pozostałych przypadkach 255 głosów „za” z 354 możliwych oddanych przynajmmniej przez 2/3 członków
-mniejszość blokująca to zatem 91 głosów
-system większości kwalifikowanej obejmuje ponadto tzw. „podwójną większość”. po przegłosowaniu decyzji każde państwo może żądać sprawdzenia
-większość kwalifikowana z reguły stanowi 55% członków rady, min. 15, których reprezentuje 65% obywateli Unii
TEN SYSTEM BĘDZIE STOSOWANY, KIEDY RADA GŁOSUJE W GRUPIE.
System większości kwalifikowanej jest uzupełniony przez kompromisy:
-Luksemburski (1966r.) i z Joaniny (formalnie decyzja Rady obowiązująca do 2004r.). dla przykładu zgodnie z kompromisem luksemburskim – każde państwo członkowskie może zablokować podjęcie przez radę decyzji jeśli godzi ona w żywotne interesy tego państwa.
Komisja
-składa się z 27 komisarzy. Jednym z nich jest przewodniczący komisji. Przewodniczący pełni rolę „premiera’. Skład komisji ustalany jest we współpracy RE i Parlamentu Europejskiego. RE podejmuje decyzje większością kwalifikowaną (głosowanie dotyczące wyboru Przewodniczącego Komisji a później dotyczące całej komisji). Zaś PE głosuje (większością bezwzględną również dwukrotnie).
Po wyborach Komisji PE może udzielić Komisji votum nieufności większością 2/3 oddanych głosów, reprezentującą większość członków PE (głosuje zatem ok. ¾ pełnego składu).
-kadencja komisji (całej) wynosi 5 lat
-siedziba znajduje się w Brukseli
- w skład komisji wchodzi jeden obywatel z każdego państwa członkowskiego – w tym samym „każde państwo członkowskie wysuwa swojego komisarza”. Jednak Komisarze po wyborze są całkowicie niezależni od swoich państw- biorąc pod uwagę, że to od państw członkowskich zależy ich referencja. Formalnie są funkcjonariuszami organizacji międzynarodowych (Unii i Euroatomu)
-przewodniczący komisji jest członkiem Rady Europejskiej.
FUKNCJE KOMISJI:
-intensywnie korzysta ze swojej „inicjatywy ustawodawczej”- czasem w sposób nieformalny przygotowując projekty aktów prawnych dla innych instytucji
-często stanowi akty wykonawcze do aktów stanowiących przez Radę lub Radę wraz PE- taka kooperacja instytucji określana jest mianem „ko mitologii”
-komisja występuje przeciwko państwom członkowskim przed ETS w przypadku łamania prawa europejskiego
-komisja wydaje decyzje przeciwko jednostkom w zakresie prawa konkurencji i prawa pomocy publicznej
-komisja reprezentuje Unię na zewnątrz za wyjątkiem polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – jednak Wysoki Przedstawiciel jest w istocie wiceprzewodniczącym Komisji
KOMISJA-WYSOKI PRZEDSTAWICIEL: 01.04.2012
-jest wiceprzewodniczącym komisji
-mianuje go RE za zgoda przewodniczącego Komisji-tak też można go ściągnąć z urzędu
-uczestniczy w spr.(?) Rady Europejskiej
-wysoki przedstawiciel przewodniczy radzie d.s. zagranicznych
-czuwa nad spójnością działań zewnętrznych Unii
-wspiera go europejska służba działań zewnętrznych i jej organizacje.
KOMISJA- RESORTY przydziela poszczególnym komisarzom:
-sprawiedliwość, „prawo podstawowe”, obywatelstwo
-konkurencja
-Transport
-agencja cyfrowa
-przemysł, przedsiębiorczość
-stosunki międzynarodowe i administracja
-środowisko
-sprawy gospodarcze i walutowe
-rozwój
-rynek wewnętrzny i usługi
-Handel
-zdrowa polityka konsumencka itd.
Parlament europejski
-obecnie PE stanowi emanację demokracji w prawie europejskim. Z każdą zmianą prawa europejskiego rola PE rośnie
-PE składa się po wyborach w 2009r. z 736 członków – ilość mandatów jest podobnie jak siła głosu w Radzie określana w TUE/TFUE. Normalnie 751 (750 + przewodniczący), min. 6 i max 96 na państwo członkowskie
- z zasady PE głosuje większością bezwzględną przy 1/3
-kadencja PE wynosi 5 lat
Siedziba PE znajduje się w Strasburgu, ale posiedzenia nadzwyczajne oraz komisje parlamentarne odbywają się w Brukseli. Sekretariat PE znajduje się w Luksemburgu
-członkowie PE są wybierani bezpośrednio przez obywateli UE- z tego powodu członkowie PE nie są przedstawicielami państw członkowskich
Europejski Trybunał Sprawiedliwości
-od ponad 20 lat ETS jest wspierany przez sąd (SPI) i od niedawna przez sąd d.s. Służby Publicznej
-ETS składa się z tylu sędziów, ile jest państw członkowskich i każde państwo wysuwa jednego sędziego. To ostatnie jest przykładem zwyczaju ale od traktatu Nicejskiego (202r) wynika to bezpośrednio z TFUE. SPI w chwili obecnej składa się też z 27 sędziów
-sędziowie są wybierani na 6 lat przez poszczególne państwa członkowskie „ze wspólnym porozumieniem” i wybór można powtórzyć, co 3 lata – następuje częściowe odnowienie składu
-polskim sędziom w ETS jest Marek Safian, a w SPI Irena Wiszniewska-Białecka.
ETS- Rzecznicy generalni :
Skład orzekający wspierany jest przez 8 Rzeczników (Adwokatów) Generalnych, którzy przedstawiają swoje „uzasadnione wnioski” i formalnie wchodzą w skład ETS, choć nigdy nie biorą udziału w składach orzekających – stąd można określić ich mianem „sędziów na wygnaniu”- stanowią remedium na brak możliwości ogłaszania zdań odrębnych przez sędziów. W SPI można wyznaczyć poszczególnego sędziego do pełnienia roli AG.
Przed ETS/SPI toczą się następujące postępowania:
-postępowanie wstępne
-unieważnienie aktu wtórnego prawa europejskiego- w pierwszej kolejności
-skarga przeciwko państwu członkowskiemu
-skarga przeciwko instytucjom o zamierzone działania – w I kolejności SPI
-prewencyjna kontrola umów międzynarodowych
-orzekanie o dymisji komisarza
Oprócz tego ETS pełni funkcje sądu międzynarodoweg między państwami członkowskimi jeśli przyznają mu one jurysdykcję (tzw. Właściwości).
Odwołania id SPI do ETS są możliwe tylko w zakresie prawa- nie rozważają faktów tylko wyrok.
ETS- POSTĘPOWANIE WSTĘPNE;
--zapytanie może być przedłożone ETS (zasadniczo SPI) wyłącznie przez sąd krajowy
-aby zmniejszyć ilość napływających zapytań ETS stworzył doktrynę acte dour.
-obecnie występowanie z zapytaniami wstępnymi uważane jest za obowiązek sądów krajowych
Europejski Bank Centralny: 15.04.2012
-stoi na straży stabilności i sprzyja osiągnięciu celów Unii
-Siedziba znajduje się we Frankfurcie nad Menem
-organy to: Rada Prezesów, Zarząd i Rada ogólna
- państwa, które nie są w strefie euro mają swoich przedstawicieli wyłącznie w Radzie Ogólnej, która składa się z Prezesa EBC, wiceprezesa EBC, 27 prezesów Banków Centralnych państw członkowskich
Europejski Trybunał Obrachunkowy:
-sprawuje kontrolę rachunków- bada zgodność z prawem i prawidłowość wszystkich dochodów, wydatków, a także kontroluje rozsądne zarządzania finansami.
-składa się z 27 rewidentów mianowanych na 6 lat, mandat jest ponawiany
-listy członków Trybunału określa Rada głosując większością kwalifikowaną i kandydatów wysyłają państwa członkowskie
Komitet ekonomiczno-społeczny
-organ o charakterze doradczym
-komitet składa się z różnych gospodarczych i społecznych grup
-jego opinie są czasami elementem postępowania prawodawniczego
-składa się z nie więcej niż 550 członków
-listy członków komitetu określa Rada głosując większością kwalifikowaną (kandydatów wysyłają państwa członkowskie)
-kadencja wynosi 5 lat- ponawiana
-członków nie wiążą żadne instrukcje, są w pełni niezależni w wykonywaniu swoich funkcji , w ogólnym interesie Unii,
Komitet regionów:
-organ o charakterze doradczym
-komitet składa się z różnych gospodarczych i społecznych grup
-jego opinie są czasami elementem postępowania prawodawniczego
-również składa się z przedstawicieli wspólnot regionalnych, lokalnych, posiadających mandat wyborczy, społeczności regionalnej lub owalnej(?), bądź odpowiedzialnie- politycznie przed wybranym zgromadzeniem
-mandat wygasa automatycznie jeśli utraci swoją ważność.
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich;
-wybieramy przez PE , razem z każdą kadencją PE możliwy jest ponowny wybór
-przyjmuje skargi od osób fizycznych i prawnych (jednostek), siedziba na terenie UE
-skargi mogą dotyczyć działań instytucji za wyjątkiem ETS
-na instytucjach ciąży obowiązek współpracy z Rzecznikiem
ŹRÓDŁA PRAWA WTÓRENGO:
Zgodnie z art. 288 TFUE do źródeł prawa wtórnego zalicza się : rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia, opinie.
GŁÓWNE ŹRÓDŁA PRAWA WTÓRNEGO:
-rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich
-dyrektywy wiążą każde państwo członkowskie, do którego jest kierowane. W odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostania jednak organu krajowym swobodą wyboru formy i środków.
CEL OBU TYCH AKTÓW JEST RÓŻNY:
-rozporządzenia służą unifikacji
-dyrektywy są środkiem harmonizacji
Wybór między nimi zależy od konkretnej podstawy prawnej oraz zasad: subsydiarności i proporcjonalności.
ŹRÓDŁA PRAWA WTÓRNEGO: 29.04.2012
skuteczność dyrektyw:
-dyrektywy są stosowane do państw członkowskich- gdyby państwa członkowskie po prostu implementowały dyrektywy i nie tworzyły żadnych przeszkód dla prawa europejskiego wówczas żadna jednostka nie przejmowałaby się dyrektywami
-państwa członkowskie mają sporą swobodę w wybieraniu metod implementacji – co powinno jednak polegać na tworzeniu nowego prawa krajowego Lub zmianie istniejącego. W zakresie tym istnieją 2 metody: „kopiuj i wklej” oraz „uczyń dyrektywę częścią prawa krajowego tak, by razem tworzyły spójną całość”. Swoboda państw członkowskich jest ograniczona ostatnimi czasy przez obowiązek o podstawie „materialnej” stanowionego prawa krajowego.
-w rzeczywistości z implementacją dyrektyw bywa różnie. Gdy implementacja nie została dokonana, zaś dyrektywa jest wystarczająco szczegółowa by móc z niej wystosować roszczenia, czemu wówczas nie uczynić jej bezpośrednio skuteczną? Czy nie byłoby to godne z założeniami integracji europejskiej?
Są 3 rzeczy jakie można by zrobić z dość szczegółowa dyrektywą:
-nie przyznawać dyrektywom bezpośredniej skuteczności, co przecież jest całkowicie zgodne z brzmieniem art.. 282 TFUE, co pozostawia jednostki możliwości dochodzenia ich praw.
-również dyrektywy i rozporządzenia pod względem skuteczności – ta opcja całkowicie pomija brzmienie art. 288 TFUE, jest jednak bardzo korzystna z punktu widzenia jednostek
-wybrać 3 kompromisowe wyjścia, rozróżnić jednostki i państwa członkowskie
Skutek pionowy-państwo członkowskie nie może korzystać z tego, że postępuje niewłaściwie, że nie wywiązuje się z ciążących na nim obowiązków.
Zgodnie z tzw. kryterium FOSTER:
Skutek poziomy
Skutek pośredni-zgodna wykładnia, przyjazna wykładnia „branie dyrektyw pod uwagę przy podejmowaniu decyzji”, conforming, interpretation, uniform, interpretation, consistent, interpretation.
Odpowiedzialność państwa członkowskiego na zasadzie Francovich.
Decyzje:
Są adresowane do państw członkowskich Lub do jednostek, aby decyzja była wiążąca musi wskazać adresatów wówczas może to być tzw. Decyzja ogólna i jej moc wiążąca stoi pod znakiem zapytania.
SOFT-LOW
-zalecenia
-opinia
-niektóre porozumienia międzyinstancyjne
-kodeksy postępowania
-decyzje państw członkowskich w Rządzie (ale one są bardzo blisko umów międzynarodowych)
-protokoły posiedzeń, zwłaszcza Rady – chodzi mianowicie o członków
-prace przygotowywane
ZAWSZE JEDNAK LICZYSIĘ TREŚC AKTU PRAWNEGO!
Procedury prawodawcze:
-zwykła procedura prawodawcza
-efekt przyjęty przez PE i Radę na wniosek komisji – przyjęte akty (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje) to akty prawodawcze
Akty prawodawcze mogą upoważniać Komisję do przyjęcia aktów nieprawo dawczych , delegowanych o charakterze ogólnym- tu jest delegacja związkowa- za art. 290 ust. 2 TFUE „akty prawodawcze regulujące nadzór Komisji nad wykonaniem prawa europejskiego państwa członkowskie- akty wykonawcze).
Specjalna procedura prawodawcza- przyjmuje PE z udziałem Rady lub na odwrót.
Zwykła procedura prawodawcza:
-Komisja przedstawia projekt PE i Radzie
-PE przyjmuje stanowisko i przekazuje je Radzie
-jeśli Rada zatwierdzi powyższe stanowiska to kat jest przyjęty zgodnie z tym stanowiskiem
-jeśli Rada nie zaakceptuje stanowiska PE to przekazuje mu swoje własne stanowiska.
PE ma 3 miesiące:
-jeśli zgodzi się ze stanowiskiem Rady lub też nie wypowie się- przyjęto akt zgodnie ze stanowiskiem Rady
-odsuwa większością członków poprawki za stanowisko Rady akt jest nie przyjęty
-większością głosów przyjmuje poprawki do stanowiska Rady- poprawki są przekazywane Radzie i KE- KE je opiniuje.
Rada ma 3 miesiące:
-większością (jednomyślnie odnośnie poprawek, które negatywnie zaopiniował KE) kwalifikowaną przyjmie wszystkie poprawki – akt przyjęty w formie poprawionej przez PE
-nie przyjmuje wszystkich poprawek- ustanowienie komitetu pojedynczego razem z przewodniczącym KE, składa się z równej liczby (po 27 członków) i przedstawicieli PE i Rady- udział bierze również Komisja
-komitet głosuje w ciągu 5 tygodni większością kwalifikowaną członków z Radą i większością członków- przedstawicieli PE. Jeśli komitet nie przyjmie wspólnej decyzji to akt nie zostaje przyjęty
-Jeśli komitet przyjmie decyzję to w ciągu 6 tygodni PE i Rada przyjmuje akt w wersji przyjętej przez komitet- rada głosuje większością kwalifikowaną i PE większością swoich członków.