1 Międzynarodowy transport drogowy - podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi, za które uważa się również zespoły pojazdów składające się z pojazdu samochodowego i przyczepy lub naczepy, przy czym jazda pojazdu między miejscem początkowym i docelowym odbywa się z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej,
2 Rynek usług transportowych jest definiowany, jako „…sfera obrotu usługami transportowymi, w której sprzedawcy i nabywcy wywierają wzajemny wpływ na siebie, kształtując popyt i podaż”. Podmiotami na rynku usług transportowych są: usługodawcy (jednostki świadczące usługi transportowe), usługobiorcy (użytkownicy transportu), a także struktury organizacyjne, które zapewniają kontakt miedzy stronami rynku (np. giełdy frachtowe) oraz instytucje państwowe i samorządowe. Rynek oznacza najczęściej miejsce, gdzie spotykają się kupujący i sprzedający w celu dokonania transakcji.
3 KONKURENCJA DOSKONAŁA to struktura rynku transportowego, na którym:
*Oferowane i nabywane są jednorodne usługi transportowe, takie jak np. przewozy ładunków wykonywane przez przewoźników określonej gałęzi transportu na stałej trasie środkami transportu o tych samych parametrach; *Na rynku występuje wielu przewoźników oferujących te jednorodne usługi oraz również wielu załadowców zgłaszających do przewozu jednorodne ładunki. Oznacza to, iż każdy z uczestników rynku, zarówno pojedynczy załadowca jak i przewoźnik, dysponuje tak małym potencjałem, iż sam nie wywiera wpływu na wysokość ceny ani na ilość oferowanych usług. Stąd uczestnicy rynku traktują oferowane na nim ceny oraz liczbę usług przewozowych, jako zmienne niezależne; *Przepływ informacji o warunkach kupna-sprzedaży nie jest niczym ograniczony, co oznacza, iż wiedza każdego przewoźnika i załadowcy o cenach i ilości oferowanych usług na rynku jest doskonała. Stąd przewoźnik, jeśli żądałby cen wyższych niż cena równowagi za swoją usługę jest świadom, iż nie znajdzie na nią nabywcy, gdyż każdy załadowca, z uwagi na jednorodność świadczonych usług, poszuka innego przewoźnika oferującego cenę równowagi. Również każdy załadowca żądający ceny niższej niż cena równowagi nie znajdzie przewoźnika, gdyż jest z kolei świadom, że popyt jest doskonale elastyczny, co oznacza, że wszystkie usługi oferowane po cenach równowagi znają nabywców i nie ma potrzeby sprzedawać je taniej; *Dostęp do rynku zarówno załadowców, jak i przewoźników nie jest niczym ograniczony. Oznacza to, że koszty wejścia na rynek i wyjścia z niego dla każdego uczestnika są równe zeru; *Nie ma zmowy (porozumienia) ani między przewoźnikami ani załadowcami.
Konkurencja doskonała to struktura rynku transportowego, która w praktyce nie istnieje lub może zaistnieć niezmiernie rzadko. Jest to raczej teoretyczny model, którego użyteczność polega na tym, iż na podstawie analizy zachowań przedsiębiorstwa transportowego na rynku, w krótkim i w długim okresie, możemy dokonać oceny racjonalności alokacji czynników produkcji na alternatywne rozwiązania.
4. Gałęzie transportu: (lądowy, powietrzny,wodny), drogowy, szynowy, rurociągowy, lotniczy, wodny, śródlądowy
5. Transport kolejowy:
zalety:
im większa odległość tym tańszy przejazd
bardzo duża ładowność
między kolejami nie dochodzi do powstawania korków, tak jak w przypadku samochodów
dobrze rozwinięte linie kolejowe, które w porównaniu do dróg stanowią bardzo małą powierzchnię
doskonały środek transportu dla zatłoczonych miast stanowią tzw. metra
mały wpływ mają warunki pogodowe
wady:
wielkie ryzyko kradzieży
budowa linii kolejowych jest bardzo kosztowna
możliwość zniszczenia towaru w wypadku nagłych zatrzymań, wstrząsów
6. Infrastruktura kolejowa – linie kolejowe oraz inne budowle, budynki i urządzenia wraz z zajętymi pod nie gruntami, usytuowane na obszarze kolejowym, przeznaczone do zarządzania, obsługi przewozu osób i rzeczy, a także utrzymania niezbędnego w tym celu majątku zarządcy infrastruktury. Infrastruktura umożliwia prowadzenie przewozów przewoźnikom kolejowym i jest zarządzana przez zarządcę infrastruktury. Na infrastrukturę kolejową składają się tory, rozjazdy, obiekty inżynieryjne, w tym mosty, tunele, przepusty, infrastruktura towarzysząca na stacjach, w tym perony i strefy dostępu z uwzględnieniem potrzeb osób o ograniczonej zdolności poruszania się oraz urządzenia bezpieczeństwa i urządzenia ochronne
7. Umowa AGC zobowiązująca do prowadzenia modernizacji i budowy swoich linii kolejowych o znaczeniu międzynarodowym.
AGC – Umowa europejska o głównych międzynarodowych liniach kolejowych, podpisana w Genewie dnia 31 maja 1985 r. Weszła w życie w stosunku do Polski w dniu 27 kwietnia 1989 r. W jej ramach wyznaczona została, wg kryterium EKG-ONZ, sieć linii kolejowych znaczenia międzynarodowego. Długość linii kolejowych układu AGC w Polsce wynosi 2.972 km. Linie tworzące ten układ powinny być dostosowane do prędkości: 160 km/godz. w ruchu pasażerskim i 120 km/godz. w ruchu towarowym, przy nacisku osi 225 kN. Międzynarodowa sieć kolejowa E składa się z systemu linii głównych oraz linii uzupełniających. Linie główne są to "magistralne linie kolejowe" już prowadzące bardzo duży ruch międzynarodowy lub ruch, którego wzrost do bardzo dużego przewidywany jest w niedalekiej przyszłości; natomiast liniami uzupełniającymi są te linie, które po uzupełnieniu sieci głównych będą prowadzić bardzo duży międzynarodowy ruch kolejowy jedynie w bardzo odległej przyszłości.
8. Transport multimodalny przewóz towarów (lub osób, jednak określenia używa się najczęściej w odniesieniu do towarów) przez więcej niż jeden środek różnych gałęzi transportu (np. samochodowy i kolejowy lub morski, kolejowy i samochodowy) przez terytorium przynajmniej dwóch państw w oparciu o jedną umowę o przewóz.
9 Transport bimodalny (kolejowo-drogowy) polega na transporcie drogą kolejową odpowiednio dostosowanych naczep samochodowych (bimodalnych) na wózkach kolejowych. Jest to transport niekonwojowany, to znaczy w trakcie transportu koleją ładunek pozostaje "bez opieki" kierowcy, którego zadaniem było jedynie dostarczenie jednostki ładunkowej do terminala kolejowego.
10 Transport kombinowany – przewóz ładunków wykorzystujący więcej niż jedną gałąź transportu. Regułą jest wykorzystanie tylko jednej jednostki ładunkowej na całej trasie przewozu oraz wykorzystanie transportu kolejowego, żeglugi śródlądowej bądź morskiej na głównej trasie przejazdu. Trasy dowozowe i od wozowe do głównego środka transportu wykonywane są za pomocą transportu samochodowego.
11. Kontenery w światowej logistyce Kontenery w światowej logistyce: Kontener – zazwyczaj metalowa skrzynia, o zunifikowanych wymiarach i konstrukcji, służąca do przewozu drobnicy. Ujednolicenie kontenerów pozwala przyspieszyć operacje przeładunku oraz stosować wyspecjalizowany sprzęt. Kontener chroni również przewożony ładunek przed uszkodzeniami mechanicznymi i warunkami atmosferycznymi. Popularność tej metody transportu ładunków sprawiła, że w typowym szkielecie kontenera transportowane są także np. cysterny czy ładunki jednostkowe.
Standaryzowane do długości 20 stóp, mogą mieć również długość 30, 40 lub 45 stóp. Obecnie kontenery są najpopularniejszą jednostką ładunkową w transporcie zarówno lądowym, jak i morskim, dzięki łatwości przeładunku i transportu. Wewnątrz kontenera zazwyczaj umocowane są haki i punkty zaczepień. Maksymalna ładowność kontenera zazwyczaj nie przekracza 28 ton.
12 Intermodalny terminal przeładunkowy to obiekt przestrzenny z właściwą mu organizacją i infrastrukturą umożliwiającą przeładunek intermodalnych jednostek transportowych: kontenerów, nadwozi wymiennych i naczep samochodowych pomiędzy środkami transportu należącymi do różnych gałęzi transportu oraz wykonywanie operacji na tych jednostkach w związku z ich składowaniem i użytkowaniem.
13 Transport lotniczy – gałąź transportu powietrznego (czyli przemieszczania drogą powietrzną osób lub towarów), w którym środki transportu stanowią statki powietrzne z kategorii samolotów i śmigłowców. Jest najnowocześniejszą i najbardziej dynamicznie rozwijającą się gałęzią transportu. Opiera się na skomplikowanych środkach lokomocji, nawigacji i obsługi naziemnej oraz wymaga dużych nakładów kapitałowych i wysoko wykwalifikowanych kadr. Transport lotniczy pozwala na bardzo szybkie dotarcie do wyznaczonego celu i jest jednym z najbezpieczniejszych środków transportu.
14 Zasada wolnego nieba jest jedną z pięciu wolności lotniczych i dotyczy terenów Unii Europejskiej. Polega na tym, że wszystkie linie lotnicze mogą zajmować się transportem na terytorium Unii Europejskiej i na terytorium wszystkich państw wchodzących w skład Unii Europejskiej.
15 Polskie porty lotnicze – w skład systemu cywilnych portów lotniczych w Polsce, wykorzystywanych do transportu pasażerskiego, wchodzi 13 portów lotniczych – z dominującym portem stołecznym oraz 12 portami regionalnymi.Lotnisko Chopina w Warszawie, Kraków Airport im. Jana Pawła II, Port lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy, Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice w Pyrzowicach, Port lotniczy Wrocław-Strachowice im. Mikołaja Kopernika, Port lotniczy Poznań-Ławica im. Henryka Wieniawskiego, Port lotniczy Rzeszów-Jasionka, Port lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta, Port lotniczy Warszawa-Modlin, Międzynarodowy Port Lotniczy im. Ignacego Jana Paderewskiego Bydgoszcz, Port lotniczy Szczecin-Goleniów im. NSZZ "Solidarność", Port lotniczy Lublin, Port lotniczy Zielona Góra-Babimost, Port lotniczy Gdynia-Kosakowo, Port lotniczy Radom-Sadków, Port lotniczy Mazury PORTY w przebudowie.
16 Alianse strategiczne przewoźników lotniczych (korzyści z aliansów strategicznych)
18. Żegluga (transport wodny) – jedna z form transportu. Oznacza w szczególności
przewóz statkami, w celach zarobkowych, pasażerów i ładunków, przez wody morskie lub śródlądowe. Do przewozu towarów używa się wielu wyspecjalizowanych statków: masowców, drobnicowców, kontenerowców, tankowców, chemikaliowcówi itp.
22. Ładunkami najbardziej podatnymi na transport rzeczny są towary masowe o niskiej wartości. Wpływają na to przede wszystkim takie czynniki jak:
– przystosowanie środków transportu do przewozu ładunków w dużych partiach i raczej masowych;
– stosunkowo długi czas dostawy, wynikający z małych prędkości eksploatacyjnych;
– nieregularność przewozów związana ze zmianami czynników naturalnych (warunków klimatycznych);
– niskie koszty własne przewozu;
– przestrzenne rozmieszczenie dróg wodnych jest słabo dostosowane do rozmieszczenia ważnych centrów przemysłowo-handlowych..
24.Kanał Ren-Men-Dunaj (dawniej Droga Wodna Ren-Men-Dunaj[1]) – kanał żeglugowy w Niemczech, łączący zlewiska Morza Północnego i Morza Czarnego. Składa się ze skanalizowanych odcinków rzek Men (od jej ujścia do Renu do miasta Bamberg), Regnitz (lewy dopływ Menu) i Altmühl (lewy dopływ Dunaju), połączonych kanałem Men-Dunaj oraz Dunaju (od miasta Kelheim do Ratyzbony). Ma długość 171 km i przeznaczony jest dla jednostek o nośności do 1,5 tys. ton, o maksymalnych wymiarach 190 m długości i 11,45 m szerokości.'
28 .TIR międzynarodowa konwencja celna z 14 listopada 1975 (z późniejszymi zmianami), dotycząca przewozu towarów samochodami ciężarowymi w transporcie międzynarodowym, pozwalająca uprościć procedury na przejściach granicznych i w urzędach celnych, celem większej skuteczności przewozów drogowych
2 9. CMR Akt prawny - umowa o międzynarodowym przewozie drogowym
Konwencja CMR uregulowała przede wszystkim takie kwestie jak:
warunki umowy o przewóz drogowy towarów,
tryb wnoszenia skarg i reklamacji,
roszczenia wynikające z przewozu,
przewozy wykonane przez kilku kolejnych przewoźników.
30.ograniczenia w aspekcie masowości przewozów na transport samochodowy Masowość przewozów w transporcie drogowym. Ta cecha stawia transport drogowy na ostatnim miejscu spośród wszystkich gałęzi transportu. Ładowność uniwersalnych samochodów skrzyniowych nie przekracza zwykle 30 ton, a ciągników z naczepami 40 ton. Jest to spowodowane nie tyle ograniczeniami konstrukcyjnymi, ile limitami wyznaczonymi przez przepisy drogowe poszczególnych państw. W większości krajów europejskich po drogach mogą się poruszać pojazdy, które nie przekraczają 2,55 m szerokości, 4 m wysokości i 16,5 m długości (dla ciągnika z naczepą). Ograniczony jest także maksymalny nacisk na jedną oś pojazdu (11,5 tony).
31. Źródła finansowania dróg- Krajowy Fundusz Drogowy – fundusz celowy stanowiący wsparcie dla realizacji rządowego Programu Budowy Dróg i Autostrad w Polsce poprzez gromadzenie środków finansowych na przygotowanie, budowę, przebudowę, remonty, utrzymanie i ochronę autostrad i dróg ekspresowych, a także innych dróg krajowych. KFD jest jednym ze źródeł finansowania dróg w Polsce, obok środków budżetowych i środków z funduszy unijnych.
32. koszty zewnętrzne- Koszty zewnętrzne transportu są ustalane poza systemem księgowości przedsiębiorstwa transportowego i zgodnie z przepisami podatkowymi nie stanowią kosztów uzyskania przychodu tego przedsiębiorstwa. W większości przypadków nie obejmują one konkretnych wydatków mających technologiczny lub organizacyjny związek z daną usługą transportową, a są jedynie skalkulowaną wielkością strat osób trzecich z tytułu degradacji środowiska, strat czasu i innych utraconych zasobów oraz wartości, pośrednio związanych ze świadczeniem tej usługi.
33. Do zalet transportu drogowego zalicza się m.in. możliwość dowiezienia ładunku lub pasażera bezpośrednio na miejsce przeznaczenia, Najlepsza dostępność przestrzenna,Najkorzystniejsze dostosowanie sieci dróg do rozmieszczenia rynków zaopatrzenia i zbytu, bardzo korzystne oferty z punktu widzenia czasu transportu, specjalistyczny tabor przystosowany do przewozu ładunków o różnorodnej podatności transportowej, najlepsze możliwości dowozowe do przewoźników innych gałęzi transportu, raczej bezpieczny.
34. Technologie teleinformatyczne wykorzystywane w logistyce miejskiej to m.in.: Internet,sieci komórkowe (GSM),urządzenia do monitorowania ruchu (sensory, detektory, sterowniki, wideodetektory),urządzenia nadzoru telewizyjnego (kamery nadzorujące),
urządzenia i systemy monitorowania i pomiaru pogody, zmienne tablice świetlne,systemy nawigacji satelitarnej (GPS),isystemy łączności radiowej (DAB, RDS-TMC),jgeograf iczne bazy danych (GIS),bazy danych drogowych,lkarty elektroniczne.ych
35. Tranzyt – w transporcie przewóz ludzi lub towarów przez terytorium jakiegoś państwa (z jednego obcego kraju do drugiego).Tranzyt dzielimy na :tranzyt bezpośredni – ma miejsce wtedy, gdy ładunek obcy jest przewożony przez terytorium własnego kraju bez prawa składowania; tranzyt pośredni – ma miejsce wtedy, gdy przewożone ładunki obce składowane są przez pewien czas na terytorium własnego kraju.
37. prawo celne Prawo celne – dziedzina prawa regulująca zasady i tryb przywozu towarów na dany obszar celny oraz wywozu towarów z obszaru celnego oraz związane z tym prawa i obowiązki osób oraz uprawnienia i obowiązki organów celnych.
38. Międzynarodowy transport osób - podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy środkami transportu, między miejscem początkowym i docelowym odbywa się z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej,
40. Automatyczna lokalizacja pojazdów. Celem systemu automatycznej lokalizacji pojazdów jest automatyczne wykrywanie autobusów i monitorowanie ich poruszania się po trasie. Informacje te używane są do powiadamiania pasażerów oczekujących na przystankach o przewidywanym czasie przyjazdu autobusu, zapewnienie przewoźnikom i operatorom systemu możliwości lokalizacji pojazdów oraz zbieranie danych o ruchu autobusów w celu optymalizacji rozkładów jazdy.
41. oznakowanie środka transportu w transporcie materiałów niebezpiecznych tabliczki ADR -pomarańczowa odblaskowa tablica informacyjna, umieszczona na pojazdach przewożących substancje niebezpieczne. Zawiera dwa numery rozpoznawcze przewożonej substancji. Obowiązuje w transporcie drogowym w krajach objętych umową ADR.
OznaczeniaNa tablicach ADR znajdują się dwa oznaczenia w formie liczbowej:numer rozpoznawczy niebezpieczeństwa – dwie lub trzy cyfry (w liczniku),numer rozpoznawczy materiału – cztery cyfry (w mianowniku).Tablica z umieszczonymi na niej numerami rozpoznawczymi stosowana jest przy przewozach materiałów niebezpiecznych w cysternach lub luzem. Przy przewozach w tzw. sztukach przesyłki stosowane są tablice pomarańczowe bez numerów rozpoznawczych.Wymiar standardowy tablicy to 40x30 cm.