Proszę państwa kwestie dotyczące społeczeństwa informacyjnego. Pierwszą rzeczą, która trzeba by było tutaj wyodrębnić, to jest kwestia zmiany funkcjonowania społeczeństw i w ogóle roli jednostek w społeczeństwie. O ile na dyskursie dyskutowaliśmy o pewnym znaczeniu idei pojęć, procesów o tyle teraz będziemy zastanawiali się jak w tych procesach funkcjonuje społeczeństwo, obywatele, grupy społeczne, jednostki. Jak te procesy integracji, globalizacji, determinują funkcjonowanie rodziny, grupy, rynku pracy, roli płci, rodziny dzisiaj, czym to dzisiaj jest, czy to zmieniło dzisiaj swoje znaczenie właśnie w kontekście tych procesów zewnętrznych z którymi mamy do czynienia.
Pierwszym elementem wyjścia do tej dyskusji jest zrozumienie tranzycji z definicji społeczeństwa. Jak to się stało że z tradycyjnych społeczeństw wyłoniły się społeczeństwa sieciowe. Proszę wymienić trzy elementy tego przejścia.
Pierwszy element-tworzenie się sieci nowych technologii.
Druga rzecz-zmiana warunków konkurencyjności. Dzisiaj oprócz ziemi, pracy mamy tez wiedzę. Wiedza stała się dzisiaj nowym zasobem rozwoju społeczeństw. Stad OECD w 1969 stworzyło dokument knowlegde Basic ekonomy (gospodarka oparta na wiedzy) co UE zaimplementowała w 1996 roku jako społeczeństwo. Społeczeństwo ma korzystać z wiedzy i umiejętnie stosować ją do rzeczywistości społecznej.
I trzecia rzecz- tworzenie się centrów opartych na technologii, gromadzeniu wiedzy itp.
I teraz proszę państwa przechodzimy do podziału cyfrowego co będzie ostatnim tematem na dzisiejszych zajęciach. Są ludzie czy podmioty które przynależą lub nie przynależą do pewnego kręgu cywilizacyjnego, technologicznego i informatycznego. I w tym kontekście wyróżniamy takie dwa poziomy:
-obiektywne: dostęp do infrastruktury, finanse i decyzje instytucji politycznych - one determinują w ogóle możliwość działania
-subiektywne: kwestie związane z mentalnością, przygotowaniem społecznym - jakość kapitału społecznego
tydzień przerwy....
Proszę państwa tydzień temu skończyliśmy na kwestiach dotyczących definiowania dwóch wymiarów podziału cyfrowego świata, digital divide, dzisiaj zaczynamy od efektów, o ile wcześniej mówiliśmy o przyczynach tego podziału cyfrowego, o tyle dzisiaj będziemy mówić czym i jakie są efekty w sensie rynku pracy, w ujęciu strukturalnym tego rynku pracy oraz jakie są aspekty z punktu widzenia funkcjonowania stosunków społecznych, stosunków rodzinnych w dzisiejszym świecie.
co sie dzieje w strukturze gospodarek narodowych?
Gospodarka dzieli sie na takie 3 zasadnicze piony: przemysł, usługi i rolnictwo. Czy cos w tym zakresie sie dzieje w kontekście społeczeństwa informacyjnego, społeczeństwa sieciowego.
Jeśli chodzi o sektor usług, to grupy zawodowe ujawniają dekwalifikację,
Co sie dzieje w związku z tym ze pojawia sie nowa technologia?
Mamy do czynienia z tym ze zanika, zmienia sie sama struktura gospodarki narodowej, zmniejsza sie znaczenie przemysłu i rolnictwa a rozrasta sie sektor trzeci-usług. Widoczny jest rozwój rynków usług czyli tych osób które korzystają z tych nowych elementów funkcjonalnych społeczeństwa sieciowego, to jest jakby pierwsza rzecz zasadnicza która determinuje sposób funkcjonowania gospodarek narodowych, ale te nowe formy będą za sobą także implikowały nowego rodzaju ryzyka, niepewności dla funkcjonowania czy wykształcenia czy zawodu czy roli rodziny.
Z drugiej strony pojawiają sie 2 rodzaje zawodów - junks jobs, albo prace samoprogramujące sie, można to nazwać także rozróżnieniem miedzy pracą tzw. rutynowa routine workers i pracownikami vintage? knowledge workers, na czym polegają różnice między dwoma rodzajami zawodów , co jest charakterystyczne, czym one się między sobą różnią?
-praca rutynowa, to jest raczej taka praca prosta, niewymagająca szczególnego wykształcenia, a te prace samoprogramujące knowledge workers, zależy ich praca od ich poziomu wiedzy i od ich umiejętności dostosowywania sie do zmian w systemie, dlatego tez jest samoprogramująca, te osoby które się tym zajmują specjalizują w tej dziedzinie w tej dziedzinie wykonywanie pracy musza być zawsze bardzo elastyczne dostosowywać się do zmieniającej sie koniunktury, muszą wykazywać sie dużym poziomem kreatywności, na rynku pracy jest to właśnie cecha bardzo poszukiwana, w związku z tą dekwalifikacją, kiedy dana praca nie jest juz potrzebna pojawiają sie nadwyżki osób które mogą tylko tą pracę wykonywać, z powodu wykształcenia nie mają możliwości znalezienia się w tej drugiej grupie knowledge workers, pojawia sie chroniczny niedobór kadry zarządzającej, za to zawsze nadmiar osób chętnych wykonywać te prace
To co jest ważne i tak jakby wynika z tej wypowiedzi jest tez kwestia dotycząca zakresu substytucji zawodowych, prawda:) tzn. o ile w tych junk jobs zastępowalność jest dość łatwa o tyle elastyczność tych pracowników jest zdecydowanie gorsza i co sie z tym wiąże, mamy problem, kwestię związaną z pojawieniem sie nowych form, nowych przedsiębiorstw, a wiec chociażby kategorii przedsiębiorstw mikro, które zostały wdrożone w unii w 2005 roku, czyli przedsiębiorstw które zatrudniają od jednego do 9 pracowników których roczny obrót szacowany jest na ok 2 miliony euro, stad także wynika zmiana struktury PKB, w tym kontekście pojawiają się dwa procesy: o pierwszym pisze Urlich Beck, w kontekście niepewności na rynku pracy, nowych wyzysk, nowych ryzyk na rynku pracy, więc kwestia permanentnej elastyczności zawodowej czyli przekwalifikowania się. Tutaj tez były przeprowadzane badania dot. przekwalifikowania się czyli nie tyle zmiany miejsca pracy ale specjalności, którą się wykonuje na poziomie UE i USA i okazało się, że elastyczność pracowników amerykan, wynosi 11,5% czyli średnio amerykański pracownik zmienia swoja prace 11 razy w ciągu roku, bo dokształca się, czyli przekwalifikowuje się, natomiast na poziomie UE jest to wskaźnik od 2 do 5 %, w PL jest ta niższa wartość ,czyli mamy do czynienia ze sztywnością zawodową, czyli jeszcze rynek nie wymaga czy nie daje bodźców do przekwalifikowania się. To tez będzie się tyczyło deprecjacji dyplomów uczelni wyższych, w dobie permanentnej zmiany, czyli zmian zawodu, kwalifikacji zawodowych, konkurencyjności rynku staje się pewnym rodzajem przepustki ale nie jest wystarczający do uzyskania zdolności zawodowej. Sam dyplom nie wystarczy, jest jeszcze potrzebne taka behawioralna kreatywność, o której pisał już w 1907 roku Josef Schultz czyli tzw. twórcza destrukcja czyli umiejętność budowania nowych elementów rozwoju behawioralnego. Dokształcanie z EFS w ramach Kapitału Społecznego, istnieje wiele programów doszkalających, szkolących, np. autoprezentacje, czyli PL tez wkracza w etap, w którym ludzie coraz bardziej w siebie inwestują.
Sprawa likwidowania stoczni i przekwalifikowania ich pracowników – problem z przestawieniem myślenia, mechanicznej pracy, z powodu wieloletniej pracy przy określonych strukturach, głównie pracy fizycznej, wypada z obiegu edukacji, do której ciężko wrócić. Podobnie było z restrukturyzacją górnictwa. Brak praktyki w zakładach pracy służącej doszkalaniu pracowników. Sytuację taką powoduje także brak dotacji, pracodawcy wolą dać odprawę, bo bardziej im się to finansowo opłaca niż przekwalifikować pracowników. Ludzie nie potrafią także dobrze wykorzystać dotacji, bo np. kupują samochody określonej marki, natomiast bezrobocie strukturalne zostało na terytorium górnego Śląska i gospodarki morskiej, gdzie za odejście z wykonywanego zawodu można otrzymać nawet 1 mln zł odprawy, ale nie ma planu co z tymi ludźmi zrobić - brak strukturalnego zarządzania państwa. Stąd pojawia się stratyfikacja społeczna.
Stratyfikacja społeczna, nie ma tego w tekście, ale pisali już o tym bracie Toplerowie, pisał o tym publicystycznie Paulo Coelho a naukowo James Rough, pojawia się nowa forma stratyfikacji społecznej, znaczy ludzi, którzy na podstawie nowych narzędzi, nowych informacji technologicznych i posiadania wiedzy funkcjonują na różnych poziomach stratyfikacji społecznej, Pojawiają się 3 formy struktury społecznej: 1) komitariat – praca umysłu, 2) digitaliat- użytkownicy sieci, zarządzają i kreują sieć, 3) proletariat, - praca rąk
do początku lat '80 komitariat stanowił 2% ludzi pracujących, natomiast obecnie jest to 20% ludzi pracujących w USA , kraje skandynawskie czy GB, komitariat nadaje sposób rozwoju nowemu społeczeństwu sieciowemu. państwo wysoko rozwinięte ma ten czynnik w wysokości 30% - idealnie przystosowane do funkcjonowania.
To jest element rynku pracy, które społeczeństwo sieciowe wprowadza na rynek pracy, drugą grupą zmian są zmiany społeczne dot. struktur genetycznych społeczeństwa, morfologii życia społecznego, pierwszym objawem jest grodzenie pastwisk kulturowych lub intelektualnych. Czego to wyniki i jakie ma konsekwencje dla dzisiejszych społeczeństw?
Grodzenie pastwisk- z definicji wynika , ze było to grodzenie grup, czyli od własności ogółu przechodziło się do własności prywatnej, już wtedy pojawiły się rażące niesprawiedliwości społeczne, bo bodajże 99% gruntów było we władaniu 0,5% populacji, a co z pozostałymi? Tak samo dziś w przypadku grodzenia kulturowych pastwisk, czyli np. zjawisko własności intelektualnej, własności praw autorskich, niektóre grupy społeczne zostaną wykluczone, nie będą miały do tego dostępu do informacji, jesteśmy wtedy marginesem społeczeństwa, kiedy nie możemy się posługiwać tą informacja jak inni.
Tutaj pojawia się pytanie do państwa, czy optyka prosocjalna, socjo-demokratyczna, czy praktyka nierówności społecznych dopuszczenia lub niedopuszczenia niektórych grup społecznych do patentów, licencji , know-how, czy wg państwa ten element zabezpieczenia własności intelektualnej ma ten element negatywny, nieegalitarystyczny na funkcjonowanie społeczeństw, czy jest to pewien element do rozwoju społecznego?
Może to być bodziec stymulujący - ludzie będą sami dążyć do dowiedzenia się czegoś, stymulacja do nauki, do odkrycia, do dokształcenia się – pozytywny element, jednak obecnie jest to trochę negatywne, bo nie każdy ma równy dostęp do edukacji.
Może to pogłębić dysproporcje między dwoma prędkościami, między tymi, którzy sami dążą do samorozwoju a tymi, którzy nie maja tego nawyku w swoim zwyczaju – może zwalniać rozwój.
Debata nt przedefiniowania praw autorskich zwłaszcza w internecie, gdzie głośny był przypadek Szwedzkiej partii piratów internetowych. - kwestia unowocześnienia praw własności intelektualnej.
Możliwość tworzenia patentów napędza gospodarkę, motywuje do tworzenia i wykorzystywania urządzeń będących motorem rozwoju.
Z jednej strony, wychodząc z ducha socjo-demokratycznego, czyli jeżeli jest tu pewien element wykluczenia z życia społecznego ludzi, którzy nie są w stanie np. finansowo partycypować w opłaceniu kosztów praw autorskich, ale z drugiej strony pojawia się pytanie jak pracowników intelektualnych motywować do rozwoju, do tworzenia nowych usług, technologii, przedsiębiorstw, jeżeli zabrania się im praw do własności intelektualnej czyli zabezpieczenia własnych wytworów, pomysłów, gdzie cała ich strategia opiera się w ich głowach. Czy możliwe jest w dobie posługiwania się wiedzą, możliwe jest zabezpieczenia ich wytworów? Gdyż wiedza stała się zasobem czysto materialnym, oprócz budynków i maszyn w dobie konkurencyjnych gospodarek., Wiedza musi być chroniona, oczywiście problem techniczny pojawia się z chronieniem wiedzy w internecie. Są pewnego rodzaju działania wszczynane, np. twórcy programu „od siebie pl” zostali zatrzymani za nielegalne ściągania i kolportowanie filmów i muzyki z internetu. W tej chwili jest bardzo mocny nacisk na te firmy, te portale, które nie opłacając praw własności, licencji bądź nie maja odpowiednich zabezpieczeń prawnych, aby ograniczyć im dostęp do zasobów wiedzy intelektualnej.
Stad pojawia się pytanie, jak ten system zabezpieczeń własności intelektualnej działa w Europie, czy USA, jednak jest to element, którzy gospodarka oparta na wiedzy wymusza oddanie twórcom tego co im się należy.
Rola mass mediów- Agenda Citic – czyli tworzenie porządku dnia, dystrybucji wzorców zachowań, czyli tworzenia oligopolu informacyjnego. Czyli zbioru informacji, które są dystrybuowane na pewnym poziomie, w pewnym porządku, które tworzą dyskurs społeczny i kulturę globalną - tego o czym się dyskutuje, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju społeczeństw. To tez będzie miało swoje konsekwencje na pojęcie odwrotnej socjalizacji – przekaz wartości tego czym jest dzisiaj pojęcie wartości, autorytetu czy wzorca kulturowego.
Odwrócenie hierarchii agrescynizacji – co się dzieje dziś z rodzina? Jak jest kształtowana? Zmniejszenie wpływu rodziny na rzecz mass mediów i środowiska rówieśniczego, następuje proces odwrotnej socjalizacji, czyli starsze pokolenia przejmują od młodszych wzorce kulturowe. W sensie ewolucji rodziny monologicznej następuje marginalizacja roli rodziny jako ośrodka kształcenia, jako przekazywania wiedzy. Młodzież często informuje starszych o nowinkach technologicznych.
Należy zwrócić uwagę na pewną ewolucję samego modelu rodziny, otóż do lat 60, 70 mamy do czynienia z funkcjonowaniem w strukturach społecznych zwartych rodzin wielopokoleniowych, które kreowały autorytety. Dziadkowie rodzice dzieci wnukowie, pomiędzy tymi pokoleniami następował przepływ wzorców, w tym kontekście kultury prefiguratywnej tzn. od dziadków przez rodziców do dzieci później w latach 80/90 mamy do czynienia z tym drugim przejściem demograficznym czyli zmiany modelu rodziny do rodziny nuklearnej, zmiany pozycji kobiet w społeczeństwie w ogóle tworzenia nowej funkcji dla rodziny. Model tzw. rodziny nuklearnej polegał na tym ze w gospodarstwie domowym zamieszkują rodzice z dziećmi i często jest tak ze dzieci bardzo szybko usamodzielniają się pod wpływem presji globalizacyjnej, presji podjęcia pracy, presji posiadania doświadczenia zawodowego i tutaj pozostaje ten syndrom o którym będziemy mówili on szczególnie będzie dotyczył kobiet, syndrom tzw. pustego gniazda czyli co robić po wyjściu dzieci z domu, w momencie kiedy nie ma sie doświadczenia zawodowego to jest ten problem który zdecydowanie częściej będzie dotyczył kobiet niż mężczyzn, kolejna przyczyna takiej zmiany funkcjonowania modelu rodziny, jest pojawienie sie nowych związków juz nie tylko rodzinnych, ale także partnerskich, czyli zorganizowane formy konkubinatu, formy separacji, formy rodzin, czy związków ludzi którzy żyją ze sobą, singli, a wiec mamy ewolucje wielopokoleniowej nowej formy związków nie tylko rodzinnych które będą determinowały funkcjonowanie w ogóle jednostek w społeczeństwie będą zmieniały hierarchię przekazu wartości stąd bierze się ten element odwrotnej socjalizacji o której pisze Margaret Mead. Z drugiej strony w wyniku funkcjonowania mass mediów nowej roli reklamy, w pokazywaniu dzisiejszego życia w zgromadzeniowym, produkcyjnym świecie pojawia sie problem zagadnienie procesu konsumeryzmu, afluenzy
Wpływ tych dwóch zjawisk na funkcjonowanie rodzin. Czym jest konsumeryzm? Czym sie różni konsumeryzm od konsumpcji? Czym jest afluenza w kontekście konsumeryzmu? Jakie są przyczyny powstawania tych zjawisk
-Afluenza - proces ten polega na tym ze nie kupuje sie tylko po to aby zaspokoić potrzebę tylko dla samego kupowania. Jednym powodem jest niewątpliwie rozpad rodziny wielopokoleniowej to jest jakby zanegowanie pozycji, definicji autorytetu na rzecz pewnego rodzaju wzorca. Dzisiejszym wzorcem są tzw. celebrities czyli osoby które w jakimś sensie kreują wizerunek życia w dzisiejszym społeczeństwie więc potrafią się znajdować w tym społeczeństwie konsumpcyjnym.
O ile konsumpcja jest takim typowym zjawiskiem społeczno gospodarczym czyli dokonywania aktywności człowieka zaspokajania swoich potrzeb w wyniku zakupów określonych dóbr i usług, o tyle konsumeryzm i afluenza włącza takie aspekty psychologiczne tzn. zupełnie nowej identyfikacji i rozumienia pozycji człowieka w społeczeństwie.
Proszę państwa gdybyśmy próbowali to wszystko scharakteryzować to powiedzielibyśmy o kilku elementach takiego wyłaniania się konsumeryzmu z anfluenzy. Z jednej strony niewątpliwie wpływa na te zjawiska psychologiczne rozpad rodziny wiec kryzys więzi rodzinnych wywołanych także koniecznością funkcjonowania społeczności na rynku pracy tzn. rynek pracy nieregulowany często czas pracy, konieczność coraz wyższych zarobków, konieczność posiadania coraz wyższych aspiracji, konieczność zaspokajania rzeczywiście stają przed koniecznością coraz dłuższej pracy coraz niższych związków rodzinnych to jest czynnik wewnętrzny. Czynnikiem zewnętrznym jest fakt pojawienia sie czy nowa rola mediów, pojawienie sie reklamy tzw. piaru czyli fakt, iż w wyniku działań zewnętrznych pojawiły sie instytucje zewnętrzne wobec rodziny, które pełnią w dzisiejszym społeczeństwie nowe role. Jedną z tych instytucji są właśnie wspomniane centra handlowe. Potrafią czy organizują życie rodzinne od zakupów poprzez usługi, spędzanie wolnego czasu w restauracjach, kinach poprzez kinderplatze czyli wszelkiego rodzaju infrastrukturę, która zapewnia realizacje swoich potrzeb z tym ze proszę pamiętać o tym że jest to pewien rodzaj nowej formy agory czyli miejsca spotykania sie ludzi z tym ze ta agora różni sie od agory z przeszłości, agory starożytnej tym iż nie mamy do czynienia w tym kontekście jako centrum handlowym z elementem komunikacji społecznej prawda tam przebywa duża grupa ludzi ale oni sie między sobą nie komunikują, nie tworza zadnej wartosci dodanej tam nic z tego nie wynika w sensie społecznym. Tam nie ma pewnego wartosciowego idealnego modelu identyfikacji, jedynym modelem identyfikacji to jest własnie ten element destrukcyjny, z ktorego wiemy o plemiennosci. Na plemiennosci stworzenia tzw spoleczenstw umiarkowanych. Ludzie roznicuja się dzisiaj w spoleczenstwie w kontekscie tego co posiadaja i do jakich rodzajow marek towarów przynaleza. Mowi sie o nich ze wzgledu tradingu, czyli znaczenia marki w rozwoju spolecznym. Ten kto posiada okreslone dobra, samochod, dom, ubrania, telewizor jest w pewnej sferze traktowany jako stworca jest w jakims sensie skojarzony z pewna forma przynaleznosci do okreslonego statusu spoleczengo. W zwiazku z tym ze ludzie chca poosiadac, ludzie chca aspirowac do roznych sfer pojawia sie pewien problem wlasnie tej afluenzy, a wiec tej obfitosci wiec nie zaspokajania potrzeb. W mass mediach tworzy sie pewnego rodzaju seriale nazywane serialami aspiracyjnymi czyli w jakis sposob aspiruje sie do pewnego stopnia zycia w spoleczenstwie konsumpcyjnym, spoleczenstwie masowym. I ludzie do tego daza tak zeby nie byc takim jak kowalski ale zeby umiec zrealizowac swoj styl zycia podobnie jak Dolen? napewno nie autorytety, ludzie, którzy w jakims sensie sa medialni, osiagneli sukces i sa postrzegani jako ci wybrani w dzisiejszym spoleczenstwie jako konsumpcyjnym. Stad pojawia sie kolejne zagrozenie takie czysto psychologiczne czyli zjawiska zwiazane z permanentnym stresem, przepracowaniem, mozliwosciom wytyczenia sobie satysfakcji, gratyfikacji, a zatem pojawia sie choroba psychologiczna, psychiatryczna jaka jest depresja. Oprocz chorob nadcisnienia, chorób zwiazanych z ukladem krazenia, chorob nowotworowych, ch. psychiatrycznych w sensie trzecim rodzajem chorób cywilizacyjnych dzisaij. Coraz czesciej ludzie zapadaja na ten typ zachorowalnosci a wiec cierpia z powodu nie znalezienia, czy braku tozsamosci w spoleczenstwie masowym, sieciowym.
Prosze panstwa w kontekscie tego co powiedzielismy mamy dylemat tzn dylemat, ktory zostal postawiony tez przez Becka ale tez przez tworcow spolecz. ponowoczesnego czy nowoczesnego czyli Antonego jakiegos czy Zygmunta Baumana alternatywe rozwoju dzisiejszych spoleczenstw. Z jednej strony mowi sie o potrzebie samorealizacji, indywidualizacji i wolnosci wyboru jednostki. Jednostka i wolnosc realizacji swobody w oparciu przeksztalcenie spoleczenstw versus bezpieczenstwo ogolu. Co dzisiaj dla dzisiejszych spoleczenstw jest wartoscia czy kwestia wolnosci, kwestia bezpieczenstwa czy kwestia indywidualizmu, alienacji jednostki czy kwestia wspolnoty, pewnego ogolu w zaleznosci od stopnia rozwoju ekonomicznego spoleczenstw takze w stopniu konsumpcji, wiedzy. Niektóre spolecz na tych biegunach beda sie w roznym stopniu przesuwalne. To własnie przesuwanie sie spoleczenstw bedzie zalezec od tego w jaki sposob juz nie tyle spoleczenstwa co panstwa zorganizowane grupy beda radzily sobie z czyms co jest znowu pewnym wykwitem spoleczenstwa nowoczesnego, spol konsumpcyjnego czyli konsumptem ról płci w ktorych kontkscie chcialbym przejsc do rozwazan Becka.
Beck prosze panstwa definiuje pewien rodzaj konfliktu plci, ktory jest oparty na nowej tozsamosci ale starym położeniu. Z czego wynika ów konflikt plci, konflikt pomiedzy kobieta a mezczyzna i takze fakt w konsekwencji kryzys dzisiejszej rodziny? co jest powodem obecnosci kobiet na rynku pracy i zmiany modelu dzisiejszej rodziny ?dlaczego jest to potrzebne?Co takiego dzieje sie w dzisiejszych spoleczenstwach w procesach globalnych i integracyjnych, ze rozwoj spoleczenstwa z jednej strony sama swiadomosc prawa powoduje ze kobiety sa aktywne na rynku pracy ze musza byc aktywne na rynku pracy ale z drugiej strony sa czynniki obiektywne ktore wymagaja tego typu dzialan?
prosze panstwa niewatpliwie po pierwsze technologizacja procesu funkcjonowania rynkow pracy, pojawienie sie nowych zawodów. Zawodów ktore nie wymagaja po pierwsze obecnosci na rynku pracy 8-12 godzinnym ale zdecydowanie mniejszym i czesc pracy jest wykonywana w sensie biernym z domu, to jest pierwszy rodzaj zawodów zwiazanych z przeksztalceniem sie dzisiejszych spoleczenstw w sensie dzialania. Drugi element czyli zasób wiedzy, czyli wiedza staje sie tym elementem ktory jest kluczowy dla wykonywania zycia zawodowego, prawda:) w zwiazku z tym obserwujemy juz od lat 70 zdecydowane zmiany edukacyjne czyli mozliwość uczestniczenia kobiet bardzo tlumnie jeśli chodzio kwestie dotyczace wyksztalcenia sredniego i wyzszego bo wiedza umiejetnosc uzytkowania pewnego rodzaju wiedzy daje mozliwosc funkcjonowania w dzisiejszym spoleczenstwie. A wiec ta struktura przemyslowa z przelomu wieku czy z poczatku 20 wieku zostaje zastapiona ta struktura uslugowa tworzy sie nowy rodzaj osób potrzebnych do pracy, w ktorych rzeczywiscie kobiety moga znajdowac zatrudnienie. Co jeszcze? W kwestiach tej technologizacji powoduja to ze po pierwsze praca domowa staje sie o wiele lzejsza, po drugie pojawia sie pewien element mozliwosci swiadomego planowania macierzynstwa, wiec rozwoj medycyny, rozwoj farmacji powoduje ze pojawiaja sie srodki antykoncepcyjne, pojawiaja sie pewne formy zabezpieczenia przed niechciana ciaza, swiadome planowanie rodziny, wejscie w powodzenie zycia rodzinnego, sfere zycia prywatnego. I to wszystko te warunki zewnetrze powoduja ze kobiety bardzo powoli od lat 70 staja sie uczestnikami rynku pracy, poza tym sa pewne rzeczy obiektywne , ktore beda popychaly kobiety na rynek pracy. Po pierwsze kwestia dotyczaca spadku przyrostu naturalnego a wiec problemy demograficzne czyli kwestii dotyczacych zabezpieczen spolecznych i kwestii dotyczych mozliwosci zagwarantowania swiadczen medycznych na okreslonym poziomie. I ubezpieczenia spoleczne i kwestie zabezpieczen medycznych wymaga aktywnosci na rynku pracy, stad wszelkiego rodzaju formy przekwalfikowania, dokwalfikowania, przedluzaja czas pracy. A wiec wszyscy ktorzy sa obecni na rynku pracy sa potrzebni na tym rynku aby wlasnie tworzyc ten preparacyjny system ubezpieczen spolecznych, awiec aby jedno pokolenie pracowalo na drugie to pozwoli uzyskac dodatkowa liczbe rak do pracy w postaci kogos kto do tej pory wykonywal prace domowa, pozwoli takze sfinansowac coraz bardziej kapitalochlonny rozwoj medycyny, ktora wymaga nakladu technologicznego wlasnie pojawiaja sie nowe formy lekow nowe formy chorob formy diagnozowania wreszcie, ktore wymagaja nakladow, wymagaja pracy ludzkiej, wiekszej wydajnosci pracy. Z drugiej strony musi sie zwiekszyc ksztalt rodziny poniewaz kobieta wychodzac na rynek pracy musi szukac kompensacji np. od strony meza. A wie musi sie zmienic model rodziny maz nie moze zostac tylko i wylacznie poza domem i musi sie zmienic ta definicja, ktora tutaj jest napisana. Czy inny jest sukces mezczyzny a inny kobiety.Sukces mezczyzny utozsamiany tylko i wylacznie z zyciem zawodowym. Sukces kobiety wylacznie z zyciem domowym wychowaniem dzieci dbaniem o prawidlowy rozwoj wlasnego domu, czy w wogole gospodarstwa domowego i w zwiazku z tym mezczyzna musi pelnic zupelnie inne role w zwiazku albo tez panstwo w sensie instytucjonanalnym musi wspierac rodziny w zakresie mozliwosci posiadania dzieci bo to ze kobieta wychodzi na rynek pracy powoduje konsekwencje z punktu widzenia zycia spolecznego tzn ludzie przestaja decydowac sie albo coraz pozniej decyduja sie na dziecko bo istotna jest mozliwosc realizacji zawodowej ale w ogole mozliwosc posiadania pracy zarobkowej dzisiaj, w dzisiejszym spolecz. i coraz pozniej ludzie decyduja sie na dzieci i na coraz mniejsza ich liczbe. Dlatego tez spada wskaznik urodzen, w Polsce jest to miernik najnizszych wskaznikow wynosi 1,3 obecnie srednia zestepowalnosci pokolen jest 2,1 czyli kazda rodzinna powinna miec 2, 1 dziecka zeby nie mozna bylo mowic o zestepowalnosci pokolen. w momencie kiedy dominuje model nowych form parterstwa, albo model rodziny 2+1 mamy kwestie dotyczaca tego co sie bedzie dzialo za 30, 40, 50 lat czyli kwestie ubezpieczen spolecznych i tutaj panstwo musi wejsc w jakis sposob instytucjonalnie w obudowe tej rodziny. Dlaczego jest jeszcze potrzebna rola panstwa i zmiana funkcjonowania rodziny, dlatego iz w zwiazku z tym co sie dokonalo w tej rewolucji wejsciu kobiet na rynek pracy nie towarzysza zmiany strukturalne tzn kobiety sa po pierwsze przy wejsciu na rynek pracy lecz sa dykryminowane z tego powodu ze jezeli sa mlode to istnieje prawdopodobienstwo ze zajda w ciaze, stad u pracodawcy spada wartosc w sensie typowo komercyjnym, z drugiej strony jest problem powrotu tej kobiety po ciazy na rynek pracy, wjaki sposob pogodzic zycie rodzinne i zawodowe i po trzecie wreszcie jest nierownosc dochodowa tzn fakt ze kobieta na tym samym stanowisku, z takim samym wyksztalceniem i takim samym doswiadczeniem zarabia 80-90 % pensji mezczyzny. jest to pewien element roznicowania zarobkowego. Tutaj Beck mowil iż aby nie dopuscic do zmian uwazanych za spoleczne a wiec spadku urodzen, przyrostu demograficznego i problemow spolecznych powiedzmy zwiazanych z ubezpieczeniami spolecznymi i ochrony zdrowia czyli dwoch elementow, ktore de facto decyduja o rozwoju spoleczenstw, mowi o mozliwosci realizacji 3 scenariuszy albo tzw modelu rodziny nuklearnej albo z drugiej strony modelu rodziny roznych praw kobiet i mezczyzn, badz pewnym kompromisowym ujeciu poza rola kobiety i poza rola mezczyzny. czym sa te trzy scenariusze. Pierwszy z tych scenariuszy to jest kwestia dotyczaca rodziny nuklearnej czym ta rodzina charakteryzuje sie,
Rodzina taka sklada się z kobiety, mezczyzny i ewentualnie dziecka. Kluczowym modelem tej rodziny jest fakt iz kobieta pozostaje w domu, a mezczyzna pracuje. Pozostaje problem w tym kontekscie dwoch rzeczy po pierwsze w momencie kiedy mamy do czynienia z ta presja globalizacyjna i niestałościa zwiazkow, powstaje problem co sie dzieje z dzieckiem w momencie kiedy dochodzi do rozwodu, kiedy kobieta nie funkcjonuje na rynku pracy, a pozostaje z dzieckiem, ktore nazwane jest przez Becka osoba, ktora odchodzi ostatnia. Jak to mozna rozumiec w sensie spolecznym na rynku pracy, czy w ogole w strukturze spolecznej. Po drugie w zwiazku z pojawieniem sie rodz. nuklearnej a wiec z brakiem dziadkow, pozostaje problem tzw pustego gniazda. Czyli do 25 roku roku zycia kobieta jest w fazie macierzynstwa pozniej w zwiazku z wynurzaniem sie coraz wiekszym zycia przez ok 30 ponad 30 lat pozostaje w fazie tzw pustego gniazda,a wiecjest to osoba w pelni tworcza, ktora jest w najlepszym wieku jezeli chodzi o dzialalnosc kreatywnosc, jakby pozostaje bez doswiadczenia, bez umiejetnosci poruszania sie w zyciu spolecznym i na rynku pracy. czyli jest to pewien problem natury spolecznej uogolniony, szerszy ktory reguluje ten model rodziny nuklearnej. statystyki wojewodztwo dolnoslaskie na 2008 rok -wysoka aktywnosc kobiet i mezczyzn na rynku pracy, bliski model roziny nuklearnej, wskaznik zatrudnienia(ile wdanej strukturze osob pracuje w stos do niepracujacych-mezczyzni w 2008 dolnyslask 53%, kobiety 38%) i liczba osob biernych zawodowo( nie znaczy bezrobotne!!!! sa to osoby ktore z wlasnej checi pozostaja poza rynkiem pracy, mimo iz praca dla nich jest, decyduja sie nie uczestniczyc na rynku pracy bo bezrobotna to osoba szukajaca pracy lecz nie mogaca jej znalezc) mezczyzni 413 tys kobiety ponad 700 tys. Czesciej kobiety decyduja sie na pozostanie poza rynkiem pracy w tym regionie. Drugi model to jest ta rownosc plci kobiet i mezczyzn mamy tutaj do czynienia z nowym partycypatem na rynku pracy i rynku rodzinnym z tym ze zagrozeniem jest to ze pojawiaja sie nowe problemy; bezdzietnosc ze wzgledu na koniecznosc realizacji zawodowej albo pojawia sie zw. partnerski i tutaj mamy z doktryny prawnej prawa cywilnego pojawienie sie nowych form prawnych w funkcjonowaniu relacji pomiedzy kobieta a mezczyzna np zwarcie konkubinatu w tym negatywnym sensie rozwoju rodziny tzw. separacji i efektem tego rodzaju jednosci kobiet i mezczyzn moze byc po pierwsze nowe formy relacji miedzy kobieta a mezczyzna , bezdzietnosc i problem zastepowalnosci pokolen. Oboje sa spelnieni zawodowo lecz mamy problem natury czysto spolecznej. Pełnym kompromisem miedzy tymi dwoma modelami jest scenariusz poza rola kobiety i poza rola mezczyzny. Na co sie tam powolywac i dlaczego on jest pewnym kompromisem pomiedzy tymi skrajnymi metodami? albo pelnym uczestnictwem na rynku pracy albo asymetrycznym uczestnictwem na rynku pracy. W trzecim scenariuszu: wlaczenie sie instytucjonalne instytucji panstwa do funkcjonowania rodziny. co moze byc tego wymiernym narzedziem ? po pierwsze system zlobkow, przedszkoli, powszechnie dostepnych, ktore w jakims sensie przejmuja role i czas, ktore poswiecaja rodzice. Urlop macierzynski ( zarówno kobiety jaki mezczyzni moga partycypowac w wychowaniu dziecka) po drugie pojawiaja sie nowe formy aktywnosci kobiet na rynku pracy, laczenie, dzielenie stanowisk pracy, elastyczne godziny, tele-praca, e-praca jako przyklady rozwoju spol sieciowego. w UE rozwoj zakladow przemyslowych z koniecznoscia tworzenia instytucji typu kindergartenów przy zakladach pracy, jest pewien popyt do tego aby mezczyzna mial z dzieckiem takze mozliwosc kontaktu w czasie godzin pracy. Taka jedna z inwestycji europejskich zrealizowanych w tym kontekscie takiego odpowiedzialnego wychowania dzieci w sensie rozwoju zawodowego jest inwestycja wrocławskiego parku przemyslowego tam tez dotacja zostala udzielona w momencie gdy został wpisany w rozwoj przedszkola przyzakladowego, do funkcjonowania tej instytucji, a wiec prosze zwrocic uwage pojawia sie pewien rodzaj funkcjonowania panstwa, poniewaz od 2 lat w polskim systemie podatkowym mamy do czynienia z instytucja odpisu z tytulu posiadania dziecka jest to 1142,5 za jedno dziecko, w jakis sposob panstwo wynagradza te osoby ktore podejmuja ten wysilek spoleczny, posiadaja dziecko , wychowuja je i dostarczaja pewna wartosc spoleczna. nie traktuje sie tego jako produkt indywidualny, tylko jest to pewien element spoleczny sankcjonowany, wynika to ze spadku przyrostu naturalnego. Wiec sa pewne narzedzia, instrumenty ktore panstwo moze wdrozyc aby te konflikt plci minimalizowac albo w pewnym sensie łagodzic.