Psychologia społeczna – test wieczorowi
Dylemat społeczny to sytuacja współzależności społecznej, w której długoterminowy interes społeczny jest sprzeczny z doraźnym interesem jednostki. Jeżeli większość członków grupy wybierze własne korzyści, to w konsekwencji cała grupa traci.
Paradygmat grupy minimalnej (Henri Tajfel) - wystarczy ludzi podzielić na grupy, wykorzystując dowolne, przypadkowe kryterium, a dość szybko zarysowują się między nimi podziały.
Który z badaczy przeprowadził eksperyment „Więzienie Stanfordzkie” - Philip Zimbardo
UTO - Ukryte teorie osobowości, Salomon Ash
Metody badań PS: obserwacja, korelacja, eksperyment, modele zwierzęce, modele komputerowe
reaktancja - robienie czegos odwrotnie, gdy prosi nas o to osoba której nie lubimy, nawet jeśli takie zachowanie nie jest dla nas korzystne
heurystyki:
1. HEURYSTYKA DOSTĘPNOŚCI
2. HEURYSTYKA ZAKOTWICZENIA/ DOSTOSOWANIA
3. HEURYSTYKA SYMULACJI
4. HEURYSTYKA REPREZENTATYWNOŚCI
Model ABC (struktury postawy) – emocje + zachowanie (nie wiem czy o to chodzi)
Rekursywność – aspekt jaźni, który umożliwia nam kierowanie się do środka – daje nam tę unikatową, paradoksalną właściwość - „ja wiem, że ty wiesz, że ja wiem”
2 rodzaje agresji:
- instrumentalna
- spontaniczna
albo
- reaktywno-emocjonalna
Lub inny podział agresji: bezpośrednia i pośrednia (wg Aronsona)
Metody obalania stereotypów: wzajemna zależnośc, wspólny cel, jednakowy status, nieformalny, interpersonalny kontakt, kontakty wzajemne, społeczne normy równości.
metody hamowania agresji: lęk przed karą, empatia, poczucie winy, normy społeczne, potrzeby związane z ''ja''.
Psychologia społeczna jest nauką środowiskową. Stara się zrozumieć zachowanie w jego kontekście społecznym
skróty w modelu postawy ABC: affective, behavioral, cognitive
Ringelman- efekt próżniactwa społecznego, EPS
Poziomy świadomości
Zdawanie sobie sprawy ze świata ( percepcja-reakcja)
Refleksja nad światem
Wiedza symboliczna , wyobraźnia, uwolnienie od materii, planowanie, kontemplacja idei
Zdawanie sobie sprawy z nas samych, jako istot refleksyjnych
Uprzytomnienie sobie autobiograficzności spostrzeżeń, poczucie osobistej historii i tożsamości. W dzieciństwie poznajemy świat uporządkowany. W dalszym życiu takiego właśnie oczekujemy, robimy wszystko by taki właśnie był.
-Brak samoświadomości u pacjenta N.N.
Uszkodzenie płatów czołowych kory mózgowej: życie w stanie „permanentnej teraźniejszości”. Nie ma świadomości przeszłości, ani przyszłości. Niezdolność ze zdawania sobie nawet z tego sprawy. Brak odniesienia. Taka trochę realna nirwana .
Dezindywidualizacja: utrata samoświadomości w grupie sprzyjającej anonimowości
Sp/Op
Wymiary postrzegania społecznego Guido Peeters (Spostrzeganie wpływa na wnioskowanie)
Korzystne dla siebie (self-profitable) SP vs. Korzystne dla innych (other-profitable) OP
SP: Inteligentny, Aktywny, Bez inicjatywy, Przedsiębiorczy, Niezgrabny, Bierny, Oszczędny, Pewny siebie, Elastyczny, Niepunktualny, Zdolny, Pracowity, Rozrzutny
OP: Szczery, Zły, Przyjazny, Nieszczery, Egoistyczny, Pomocny, Odpowiedzialny, Spolegliwy, Skąpy, Hojny, Chłodny, Bezwzględny, Skromny
Peanbody- wnioskowanie afektywne(ocena) i deskryptywne(opis)
-Gordon Gallup, lata ’70, badacz szympansów.
- usunięcie plamy farby z twarzy podczas patrzenia w lustro testem na obecność samoświadomości. (test przeszły małpy (nie goryle!) delfiny i słonie)- postrzeganie siebie jako podmiotu;
- noworodek potrzebuje 18 miesięcy by osiągnąć poziom umysłowego wyrafinowania pozwalający na zdanie testu. Niemowlęta nie postrzegają siebie, jako podmiotu, widząc swoje rączki nie zdają sobie sprawy z tego, iż są to ICH rączki.
Skrypt - umysłowa reprezentacja zdarzeń, działań lub ich ciągów; scenki składające się na skrypt mają organizację czasową
Teoria reaktancji (Brehm, 1966) – zagrożenie wolności wyboru określonego zachowania powoduje wzbudzenie nieprzyjemnego stanu przeciwstawiania się; ludzie mogą zredukować ten stan, angażując się w zagrożone zachowanie (może też pojawić się złość i agresja wobec osoby, która stosuje zakaz)
dylemat społeczny – sytuacja, w której działania najbardziej korzystne dla jednostki będą miały, jeśli zostaną wybrane przez większość ludzi, wysoce szkodliwy wpływ na społeczność (co jest dobre dla jednostki, jest złe dla grupy jako całości – na zasadzie „nic się przecież nie stanie, jeśli zużyję więcej wody” x ilość członków danej społeczności);
jak zapobiegać Syndromowi myślenia grupowego – 10 zasad lidera :
1. Powiedz wszystkim o SMG i jego przyczynach/skutkach.
2. Staraj się być bezstronnym.
3. Zachęcaj do sprzeciwu.
4. Poproś kogoś o rolę advocatus diaboli.
5. Czasem podziel grupę. Wyodrębnij podzespoły – potem wspólnie.
6. Unikaj pośpiechu.
7. Po uzgodnieniu jednej wersji zwołaj spotkanie drugiej szansy.
8. Zaproś fachowców z różnych dziedzin.
9. Zachęcaj członków zespołu do omawiania kwestii z ludźmi spoza grupy.
10. Utwórz grupy niezależne, równolegle pracujące nad jednym problemem.
Atrybucja z dyspozycji - skłonność do formułowania wniosków, że zachowanie określonej osoby jest spowodowane cechami osobowości, bez zwrócenia uwagi na inne czynniki
KONFORMIZM:
- zewnętrzny: upodobnianie się do innych pomimo odmienności własnego, lecz nieujawnionego zdania
- wewnętrzny – podporządkujemy własne zachowania naciskom innych, ponieważ uważamy, ze oni/my maja racje
- konformizm zewn. ma tendencje do przekształcania się w wewn., gdyż wolimy myśleć/czuć jako „decyzyjni”, a nie uległy podmiot
Diada - najmniejsza grupa społeczna (2 osoby, para)
Reguła autorytetu
eksperyment prof. psychologii Stanleya Milgrama (1974) – siła nacisku autorytetu
pozory, symbole autorytetu:
- tytuły, ubranie, samochody, iPODy, iPADy
jak się bronić?
- szukanie dowodów autorytetu
- zwracanie uwagi na szczerość autorytetu
Reguła konsekwencji
– zaangażowanie:
odczuwanie silnego nacisku na zachowanie KONSEKWENTNE
kluczem reguły jestkonsekwen zaangażowanie
praktycy wpływu społecznego używają tej strategii by nakłonić nas do podjęcia działania, które uwięzi nas w pułapce dążenia do konsekwencji
technika „stopy w drzwiach”:
- rozpoczyna się od malej prośby by uzyskać zgodę na prośbę większą
- pisemne deklaracje „lubię produkt X bo...”, czyli „magiczny nacisk” na uwierzenie konsumentów w treść tego, co sami napisali
obraz własnej osoby najskuteczniej zmieniają rodzaje zaangażowania mające charakter:
- publiczny (dużo świadków)
- aktywny (duże zaangażowanie)
- wymagający dużego wysiłku
ludzie biorą osobista odpowiedzialność za własne postępowanie jeżeli są przekonani, ze wybrali je pod nieobecność silnych nacisków zewnętrznych
jak się obronić?
- należy odróżnić konsekwencje od głupiej sztywności
- należy wystrzegać się mechanicznej i bezmyślnej tendencji do bycia konsekwentnym w każdej sytuacji
- w innym wypadku łatwo możemy paść ofiarą
Perswazja (2 wymiary) Schwartz
2 wymiary:
- „otwartość na zmiany” - „konserwatyzm”
- „przekraczanie ja” - „umacnianie ja”
(nie jestem pewna)
Teoria gier
narzędzia opisu i badania sytuacji współzależności:
1. min. 2 os.
2. każdy z graczy ma wybór (min. 2 opcje: współpraca lub leserstwo)
3. decyzje podejmowane zgodnie z regułami
4. decyzje gracza wpływają na niego oraz na innych aktorów
5. wyniki sytuacji mają określoną wartość.
Dynamika grupy
istnieją 2 poziomy analiz dynamiki grupy:
wymiar zadaniowy – zależność pomiędzy członkami grupy a praca, która maja do wykonania, np. zagadnienie produktywności grupy
wymiar społeczny – zależności występujące pomiędzy poszczególnymi członkami (co czuja, na czym polega ich udział w grupie) np. spójność grupowa
druga dychotomia
zawsze występują 2 poniższe oblicza grupy, ich konflikt prowadzi do jej destabilizacji
aspekt formalny grupy – określone reguły i mechanizmy kontroli (żołnierze, chirurdzy przy operacji, ratownicy)
aspekt nieformalny – mniej ścisłe reguły funkcjonowania – grupy młodzieżowe – popularność
Teoria inokulacji
- teoria szczepień McGuire'a
- jak uodpornić człowieka na przekonanie, zwiększyć jego odporność na „wirusa” perswazji – wszczepiać małą dawkę wirusa kontrargumentów do jego postaw, a on wytwarza „antyciała” na ta małą dawkę perswazyjną i dzięki temu nie jest bezbronny wobec prób perswazji.
Znaczenie afektywne
znaczenie afektywne (ocena) – jak dobra/zła jest ta cecha? to podstawowe kryterium kategoryzacji (bez względu na kulturę, w której jednostka dorastała)
Stereotyp paternalistyczny
Charakteryzujące sie wysokim ciepłem i niskimi kompetencjami. (przykład z chomika) nie tyle nielubienie Afroamerykanów co uważanie ich za gorszych, mniej rozwiniętych zależnych niezbyt mądrych – jak dzieci.
Autowaloryzacja
dążenie do utrzymania, obrony i podwyższenia dobrego mniemania o sobie. Potrzeba afiliacji, bezpieczeństwo, swobody wyboru (kontroli), statusu (władzy).
Atrybucja
Sposób w jaki przypisujemy znaczenie
Irving Janis
SYNDROM MYSLENIA GRUPOWEGO – podejmowanie błędnych decyzji przez zespół wskutek tego, ze wewnętrzna dynamika grupowa (głownie motywacja do utrzymania spójności) przeważa nad motywacja do podjęcia decyzji merytorycznie zasadnych
Projekcja asymilacyjna
wyciąganie wniosków o innych w oparciu o kategorie, które towarzyszą nam
Typowy element charakteryzujący grupę
Spójność? Ale też wielkość, role status, relacje interpersonalne
Schemat poznawczy
organizacja naszych uprzednich doświadczeń z pewnym rodzajem zdarzeń, osób lub obiektów, to wiedza uogólniona, wyabstrahowana z konkretnych doświadczeń. Charakteryzuje: prototypowość (egzemplarza najbardziej typowy) i hierarchiczność (schemat - podschemat)
Wartosci - odp. byly badane przez Schwartza
Torowanie - zwiększeniu prawdopodobieństwa wykorzystania danej kategorii poznawczej w procesach kognitywnych wskutek wielokrotnej ekspozycji bodźca zaliczanego do tej kategorii (semantycznie, afektywnie powiązanego z tą kategorią)