Konserwacja (powierzchni) okien drewnianych

Horst Wildt - Tłumaczył Bronisław Bartkiewicz Okna drewniane (ale również i drzwi zewnętrzne z drewna) narażone są na intensywne wpływy klimatyczne i promieniowanie słoneczne. Aby zapewnić im możliwie długą trwałość i zachowanie cech użytkowych, należy chronić je aktywnie przed wilgocią, promieniowaniem UV, atakami grzyba i owadów. Przedłużoną trwałość okien można uzyskać przez:  dobór właściwego gatunku drewna (drewno okienne),  ochronę konstrukcyjną,  ochronę chemiczną,  systemy konserwacji. Wskazówki praktyczne Chemiczna ochrona drewna (DIN 68 800-3) oraz ochrona drewna przez malowanie, nie powinna zastępować konstrukcyjnej ochrony drewna. Sama konstrukcja okien powinna gwarantować podstawową i najważniejszą ochronę drewna. Chemiczna ochrona drewna przed grzybem jest zalecana dla wszystkich jego rodzajów, które nie należą do klasy odporności 1 lub 2. Taka chemiczna ochrona polega dziś głównie na powlekaniu preparatami grzybobójczymi. Elementy budowlane z drewna przed ich zamontowaniem i oszkleniem powinny być poddane co najmniej jednokrotnemu powlekaniu gruntującemu wszystkich powierzchni i jednokrotnemu malowaniu pośredniemu. Wkładki zabezpieczające (żaluzje), okapy i inne elementy metalowe oraz uszczelnienia powinny być mocowane najwcześniej po pierwszym malowaniu pośrednim. W celu konserwacji powierzchni okien drewnianych można stosować następujące systemy powlekania:  malowanie kryjące (grubość powłoki po wyschnięciu min 100 ľm),  powłoka malarska grubowarstwowa (grubość powłoki po wyschnięciu min. 60 ľm),  powłoka malarska cienkowarstwowa (grubość powłoki po wyschnięciu min. 60 ľm). Pod określeniem malowanie kryjące rozumie się głównie lakierowanie, które tworzy na powierzchni drewna warstwę zamykająca pory. Wadą lakierowania jest fakt, że wilgoć wnikająca do wnętrza drewna przez nieszczelności (rysy włoskowate, szczeliny w parapecie, nierówności szkła) nie jest w stanie się uwolnić, lub odparowuje wyjątkowo wolno. To zatrzymywanie wilgoci może być przyczyną uszkodzeń gnilnych i łuszczenia się warstwy lakieru. W przeciwieństwie do lakierowania powłoki malarskie tworzą na powierzchni drewna powłokę porowatą, przez którą para może dyfundować bez przeszkód. Jednakże okna powlekane wymagają częstszego malowania po stronie zewnętrznej, niż okna lakierowane. Zależnie od sposobu i koloru nanoszonej powłoki wywiera ona zróżnicowane działanie na drewno, powodując szarzenie, tworzenie rys lub występowanie żywicy (tablica 1). Powłoki malarskie bezbarwne, lub zawierające niewiele barwnika nie zapewniają drewnu wystarczającej ochrony przed promieniowaniem UV i nie są właściwe do stosowania na zewnątrz. Prowadzą stale do szarzenia drewna. Odcienie średnie do ciemnych dają wprawdzie lepszą ochronę przed promieniami UV, mogą jednakże prowadzić pod wpływem promieniowania słonecznego do silnego nagrzewania się powierzchni i tym samym do zwiększonego wydzielania żywicy i powstawania rys. Maksymalna temperatura powierzchni, osiągana zależnie od barwy powłoki malarskiej została podana w tablicy 2 i 3. Literatura MIELCZAREK Z.: Budownictwo drewniane. Arkady, Warszawa 1994. PN-81/B-03150.01. Konstrukcje z drewna i materiałów drewnopochodnych. Materiały. PN-88/B-10085. Stolarka budowlana. Okna i drzwi. Wymagania i badania. DIN 18 363. Maler- und Lackierarbeiten (Prace malarskie i lakiernicze). DIN 68 360-10. Holz f.r Tischlerarbeiten (Aussenanwendung) (Drewno do prac stolarskich (Zastosowanie zewnętrzne)). DIN 68 800-3. Holzschutz im Hochbau (Ochrona drewna w budownictwie).