Język – obraz myśli (logos) = myślenie – rozum – język

3 charakterystyczne elementy komunikacji:

• Ostrzeżenie

• Reprodukcja

• Prezentacja

Najstarszym językiem jest język hebrajski.

Mit (gr.) – słowo, legenda, przedmiot refleksji, myślenie.

Tomasz z Akwinu zastanawiał się nad racjonalnymi początkami języka. Uznawano wtedy, że jest to dar od Boga.

Mit o Hermesie – przeciw nurtowi filozoficznemu.

Stoicy uznawali, ze początek języka leży w ludzkiej naturze (Lukrecjusz).

Tezy Diodora Sycylijskiego są potwierdzane do dziś.

Oświecenie – Johan Herder (ojciec nauk humanistycznych)

Początek XIX w. – szukano pierwszego języka (język Adama)

Odkryto język indoeuropejski i praindoeuropejski – Turcja – Grecja

2 koncepcje powstania języka:

1. Teoria ewolucyjna – Noam Chomsky – język został wyartykułowany późno. Łączy myśl ze słowem. Język nie powstał w próżni. Język jest tworem ewolucyjnie niedoskonałym. Język jest wieloznaczny – trudno jest nam się komunikować. Każdy przedmiot jest obrazem, który coś mówi.

2. Mowa powstała drogą selekcji. Sama ewolucja jest faktem. Nie ma czegoś takiego jak teoria ewolucyjna.

System języka człowieka jest systemem zamkniętym - posiadamy skończoną liczbę liter w alfabecie, z których możemy tworzyć nieskończoną liczbę słów. W świecie zwierząt pojedyncze dźwięki mają już swoje znaczenie.

Arbitralne – narzucone ; konwencjonalne – zgodne z umową.

1859r. – teoria ewolucji Darwina. Człowiek i małpa pochodzą od jednego przodka. Kolebka ludzkości jest w Afryce i Azji.

4,5 mln lat temu – I gatunek człowieka – australopitek.

W 2010r. zaczęto generować kody DNA neandertalczyka (podobne do homo sapiens).

Pierwsze dźwięki człowieka – naśladowanie zwierząt.

Pole Broca, Pole Wernickiego, zakręt kątowy – trzy miejsca w lewej półkuli odpowiedzialne za mowę.

Żuchwa, gardło – organy odpowiedzialne za mowę.

Ludzie mają krtań osadzoną nisko w przeciwieństwie do małp, przez co nie powinni jeść kiedy mówią.

Spór o uniwersalia (powszechniki) – rozgorzał w średniowieczu i się ostatecznie nie rozwiązał. Filozoficzny problem dotyczący statusu pojęć ogólnych (uniwersaliów, powszechników), historycznie przybierał formę dyskusji wokół istnienia idei. Współcześnie problem także dotyczy psychologii poznawczej, która zajmuje się m.in. pochodzeniem pojęć w umyśle i ich adekwatnością.

W średniowieczu nie zajmowano się sprawami języka.

Scholastyka mnoży byt.

Logika oddzielona od teologii. Nauka nie ma dogmatów, ciągle się rozwija.

Francois Baicon – angielski filozof, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli filozofii epoki odrodzenia i baroku, eseista, polityk oraz prawnik. Uchodzi za jednego z twórców nowożytnej koncepcji nauki. Twórca teorii indukcji eliminacyjnej rozwiniętej później w tzw. kanonach Milla. Jeden z twórców empiryzmu.

Teoria znaku – William Ockham

Realizm skrajny i umiarkowany.

Realizm skrajny – w teorii poznania: pogląd przeciwstawny idealizmowi, zgodnie z którym przedmioty poznania (dane w doświadczeniu) istnieją niezależnie od aktów poznawczych, czyli są transcendentne wobec nich – i są dokładnie takie, jak przedstawiają nam je zmysły.

Realizm umiarkowany – obok realizmu pojęciowego (skrajnego realizmu), konceptualizmu i nominalizmu jeden z głównych poglądów dotyczących statusu ontycznego pojęć ogólnych. Ojcem realizmu umiarkowanego był Arystoteles. W filozofii średniowiecznej reprezentowali go Abelard (twórca sermonizmu, który jednak bardziej przypomina właśnie realizm umiarkowany) i Św. Tomasz, zaś za Św. Tomaszem pogląd ten przyswoili sobie tomiści. Według tego poglądu nazwom i pojęciom ogólnym przysługują korelaty w postaci przedmiotów ogólnych. Inaczej niż w realizmie skrajnym, przedmioty te nie istnieją jako byty realne i niezależne od podmiotu, lecz jako byty idealne, tj. będąc zależnymi w istnieniu od podmiotu poznającego rzeczywistość. Dzięki takiemu ujęciu możliwe jest tworzenie wiedzy ogólnej (niemożliwe w nominalizmie), będącej wynikiem procesu poznawczego, a nie twórczego procesu podmiotu (z czym można ją pomylić w konceptualizmie).

W filozofii pogląd ten ma głównego rywala w skrajnym realizmie – rozwijanym w idealizmie poznawczym i ontologicznym (Platon, a później Husserl) – jako że pozostałe dwa poglądy zostały zmarginalizowane. Zaś na terenie filozofii nauk formalnych toczy się nadal żywy spór pomiędzy wszystkimi czterema stanowiskami.

Nominalizm skrajny i umiarkowany (konceptualizm)

Konceptualizm - w średniowieczu stanowisko w sporze o uniwersalia, przeciwstawne realizmowi pojęciowemu, jedna z umiarkowanych postaci nominalizmu. Konceptualiści utrzymywali, iż powszechniki nie posiadają realnego bytu, lecz są jedynie tworami ludzkiej wyobraźni. Przedmiotem pojęć ogólnych są zatem pewne stany psychiczne.

Sensualizm, empiryzm.

Sensualizm - to pogląd filozoficzny głoszący, że wszelka wiedza pochodzi od wrażeń zmysłowych (poznanie odbywa się poprzez przeprowadzanie logicznych doświadczeń) i jest tylko bardziej lub mniej złożonym kompleksem spostrzeżeń. W starożytności sensualizm głosili Arystoteles, sofiści, epikurejczycy, cynicy i stoicy. W czasach nowożytnych między innymi Étienne de Condillac, David Hume, Herbert Spencer. Echa sensualizmu, choć w mocno przetworzonej postaci są też obecnie w fenomenologii. Przedstawiciel tego kierunku w teorii poznania, angielski filozof John Locke (1632-1704) twierdził, iż "nie ma niczego w umyśle, co nie istniałoby w zmysłach".

„Nie należy mnożyć bytów ponad koniczność” – Okham.

Opatrzność – hipostaza, termin grecki – myślenie, los, rozum lub opieka.

Definicja projektująca i regulująca (prawna)

Definicja projektująca jest to definicja, która : a) wprowadza do danego języka różny wyraz (zwrot); innymi słowy b) ze względu na pewien wyznaczony obiekt zmienia zastane do wnętrza danym języku znaczenie danego wyrazu (zwrotu).

Gnoza – Bóg lub wiedza, mądrość, poszukiwanie.

Providentia – opieka.