Literacka Nagroda Nobla Nagroda za „najbardziej wyróżniające się dzieło w kierunku idealistycznym” z roku poprzedniego lub „starsze prace, jeśli ich znaczenie zostało docenione dopiero niedawno”. Jako organ przyznający nagrodę Nobel wskazał Akademię Szwedzką. Akademia składa się z 18 członków, znanych jako De Aderton („Osiemnastu”). W jej skład wchodzą szwedzcy pisarze, poeci, filolodzy i historycy. Nad wyborem laureata pracuje Komitet Noblowski, składający się z czterech lub pięciu osób, wybrany spośród członków Akademii na okres trzech lat. Prawo do nominacji mają członkowie Akademii Szwedzkiej oraz innych akademii i instytucji o podobnym charakterze. Prawo to otrzymali także uniwersyteccy profesorowie literatury i filologii, poprzedni laureaci Nagrody, oraz przewodniczący stowarzyszeń odpowiedzialnych za twórczość literacką w danym kraju. Nominacje są tajne. Pierwszym laureatem literackiej nagrody Nobla został Sully Prudhomme. Otrzymał on wówczas 150 782 koron szwedzkich (SEK). Obecnie kwota ta wynosi 10 milionów SEK. Nagrody nie przyznano 7 razy, czterokrotnie przyznano ją podwójnie. Dwóch pisarzy nie przyjęło nagrody. Jedyny raz nagrodę przyznano pośmiertnie – w 1931 otrzymał ją Erik Axel Karlfeldt, członek Akademii pełniący przez 20 lat funkcję jej sekretarza. Był on dwukrotnie nominowany, lecz nie godził się na przyznanie jej samemu sobie. Laureaci ostatnich 10 lat:

2002 - Imre Kertész (ur. 9 listopada 1929 w Budapeszcie) – węgierski pisarz żydowski. Otrzymał literacką Nagrodę Nobla "za pisarstwo, które wynosi doświadczenia jednostki ponad przeciwieństwa brutalnej historii".
2003 - John Maxwell Coetzee (ur. 9 lutego 1940 w Kapsztadzie) – pisarz południowoafrykański, obecnie obywatel Australii. Z uzasadnienia komisji noblowskiej, otrzymał ją za „prozę cechującą się analityczną błyskotliwością i wymownymi dialogami”. Autor prozy psychologicznej silnie inspirowanej egzystencjalizmem i prozą poetycką, nieraz porównywany z Josephem Conradem i Gabrielem Garcíą Márquezem. W twórczości skupia się na portretach samotników oraz ludzi uwikłanych w przemiany społeczno-gospodarcze i polityczne. Coetzee jest uważany w anglojęzycznym świecie za jednego z najważniejszych żyjących pisarzy. 2004 - Elfriede Jelinek (ur. 20 października 1946 w Mürzzuschlag) – austriacka pisarka i feministka. Głównymi tematami jej feministycznej prozy są kobieca seksualność i walka płci. W ostatnich utworach bardziej skupiła się na satyrycznym i demaskatorskim opisie współczesnych problemów społecznych, m.in. walce z przejawami antysemityzmu, odradzającym się nazizmem i związkiem nazizmu z katolicyzmem. Dotyka też w swej twórczości tematyki ekologicznej. W środowisku literackim jest uważana za pisarkę kontrowersyjną i skandalizującą. Także przyznanie Jelinek Nagrody Nobla nie obyło się bez kontrowersji. Jeden z członków Akademii Szwedzkiej zrezygnował z dalszego uczestnictwa w jej pracach, zaznaczając, iż ta decyzja "rujnuje nagrodę". Jak brzmi uzasadnienie werdyktu, nagrodę przyznano za "demaskowanie absurdalności stereotypów społecznych w powieściach i dramatach". Akademia wyeksponowała też "nadzwyczajną lingwistyczną pasję" w twórczości Jelinek.

2005 - Harold Pinter (ur. 10 października 1930 w Londynie, zm. 24 grudnia 2008 tamże) – angielski dramaturg, pisarz, reżyser teatralny i scenarzysta, laureat Nagrody Nobla, otrzymanej za odkrywanie „przepaści pod codzienną gadaniną i wymuszanie wejścia do zamkniętych przestrzeni ucisku”. Zaliczany do czołowych przedstawicieli teatru absurdu. Pinter był też twórcą tzw. „komedii zagrożenia” (comedy of menace), obnażającej pozorność komunikacji między ludźmi i dramatyczną bezradność człowieka zarówno wobec świata zewnętrznego, jak i własnej podświadomości.
2006 - Orhan Pamuk (ur. 7 czerwca 1952 w Stambule), turecki pisarz. W jego kraju określa się go mianem komentatora społecznego, mimo iż sam uważa się za twórcę fikcji literackiej, bez skłonności politycznych. Należy do grona "oświeconych" intelektualistów tureckich, o nieortodoksyjnych poglądach religijnych, otwartych na integrację Turcji z UE. Nagrodzony Noblem jako pisarz, który „w poszukiwaniu melancholijnej duszy swojego rodzinnego miasta odkrył nowe symbole zderzenia i przenikania się kultur”.
2007 - Doris May Lessing z d. Tayler (ur. 22 października 1919 w Kermanszahu) – brytyjska pisarka. Uznanie zdobyła dzięki książkom psychologicznym i obyczajowym z życia kobiet. Ze względu na wymowę części swojej twórczości Doris Lessing stała się żywym symbolem marksizmu, feminizmu, antykolonializmu i sprzeciwu wobec apartheidu. Kilka jej książek należy do gatunku science-fiction. Przyznano jej Nagrodę Nobla, uzasadniając wybór stwierdzeniem: „...jej epicka proza jest wyrazem kobiecych doświadczeń. Przedstawia je z pewnym dystansem, sceptycyzmem, ale też z ogniem i wizjonerską siłą”. Obecnie pisarka jest najstarszą osobą nagrodzoną literacką Nagrodą Nobla.
2008 - Jean-Marie Gustave Le Clézio (ur. 13 kwietnia 1940 w Nicei) - francuski powieściopisarz, autor ponad 30 książek. Ogłaszając przyznanie nagrody, szwedzka akademia nazwała Le Clezio "autorem nowych kierunków, poetyckiej przygody i zmysłowej ekstazy, eksploratorem człowieczeństwa poza i pod panującą cywilizacją". Otrzymał ją za „nowe odkrycia, poetycką przygodę i sensualną ekstazę, badanie człowieczeństwa ponad i poza granicami cywilizacji”
2009 - Herta Müller (ur. 17 sierpnia 1953 w Niţchidorf) – niemiecka pisarka urodzona w Rumunii. Otrzymała Nobla jako ta, „która łącząc intensywność poezji i szczerość prozy przedstawia świat wykorzenionych”

2010 - Mario Vargas Llosa (ur. 28 marca 1936 w Arequipie) – peruwiański pisarz, dziennikarz, myśliciel, polityk. W 1990 kandydował w wyborach na prezydenta Peru z ramienia liberalnego Ruchu Wolności. W pierwszej turze, nieznaczną liczbą głosów wyprzedził Alberta Fujimori z Cambio 90. Przegrał z nim w drugiej turze. Od 1993 roku obywatel Hiszpanii. W wieku 74 lat, został uhonorowany Nagrodą Nobla za „kartografię struktur władzy oraz wyraziste obrazy oporu, buntu i porażek jednostki”. W 2011 otrzymał od króla Hiszpanii nobilitację i tytuł markiza de Vargas Llosa.

2011 - Tomas Gösta Tranströmer (ur. 15 kwietnia 1931 w Sztokholmie) – szwedzki poeta, pisarz i tłumacz. Poezję Tranströmera cechuje duża zwięzłość. Pisze o doznaniach religijnych, jego wiersze ujawniają inspiracje muzyczne (poeta gra na fortepianie i organach), poruszają problemy zagubienia człowieka we współczesnym świecie. Język poezji Tranströmera jest wyciszony, jednocześnie w utworach spotyka się obrazy pełne paradoksów. Otrzymał Nagrodę Nobla „za zwięzłe, przejrzyste obrazy, które dają nam świeży dostęp do rzeczywistości”.

2012 - Mo Yan (ur. 17 lutego 1955 r. w prowincji Szantung) – chiński pisarz. Otrzymał Nobla jako ten, „który z halucynacyjnym realizmem łączy opowieści ludowe, historię i współczesność”